Und van altena
Bij i nr. Hefteen een ipepl
Raamsdonksveer.
S. D. LAllOïZEM Co's Bank.
Be Schipbreukelingen der
Zuidzee.
C. DE KEMP,
IN GOUD EN ZILVER.
Nationale Bankvereeniging
ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING
Waterpoort, Heusden.
Uitgave: Firma L J. VEERMAN, Heusden.
No. 4313 Vrijdag 20 Juli 1923.
SPAARBANK.
Het Rijksschooltoezicht-
FEUILLETON.
Reparatie-Inrichting.
Kapitaal f 75.000.000.—
Reserven f 36.500.000.
Int. Telefoon no, 19. Postrekening no. 61525.
Hotel „CONCORDIA
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG,
k bonne mentsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
ranco per post beschikt ƒ1.40. Afzonderlijke
Hummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Gestort Kapitaal f 55.000.000,-
Reservefonds - 42.009.000,-
f97.000.000,—
AGENTSCHAP
Telefoon No. 15.
Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9 12
Handels- en Landbouwcredieten.
Rekeningen-Courant. Deposito's.
Effecten (uitsluitend soliede belegging).
Coupons.- Vreemd geld,
Inschrijvingen Grootboek. Assurantiën.
Reiscredietbrievenop 3600 bctaalkantoren
Administratie van vermogens.
SAFE DEPOSIT INRICHTING
(Brand- en iiibraakvrfje Lipskluis.)
ZEÈR SCHERPE CONDITIE's.
Indien gewenscht bediening aan huis.
Spaarboekjes worden bij eerste storting
gratis verstrekt.
Nadere inlichtingen verschaft gaarne
DE DIRECTIE.
i.
Dat Minister de Visser, onze eerste
Minister van Onderwijs, veel vreugde
heeft beleefd van zijn geesteskind,
de Lager Onderwijswet van 1920 zal
door niet velen worden beweerd. En
niet alleen de aanhangers der politieke
partijen der linkerzijde zijn weinig
met die wet ingenomen, ook
's Ministers vrienden op politiek ge
bied zijn geen bewonderaars der wet.
Dit blijkt wel heel duidelijk uit een
7-tal artikelen opgenomen in de
Standaard in Maart 1923, welke blijk
baar geschreven zijn door een des
kundige op onderwijsgebied De
42)
Het was een allermerkwaardigste tocht
geweest, nog nooit tevoren door een sterf-
ling gemaakt. Wie zou het ooit gelooft
hebben, dat men uit de diepte van den
Oceaan uit het water kon opduiken om daarna
over den Oceaan zelf in een bootje de
merkwaardige reis te vervolgen. De
kraterpijp was een natuurlijke lift geworden,
met dit verschil evenwel, dat men daarbij
meer voorzichtigheid moest gebruiken
Want, zoo de nederstorting van het water
te geweldig ware, zouden de liftreizigers
wel eens kunnen verdrinken.
Bovendien wemelde het er van haaien,
aan wier achteloosheid men het stellig te
danken had, dat men gespaard was ge
bleven. Hoogst zonderling was het boven
dien, dat al het binnengestroomde water
op zoo geheimzinnige wijze verdween,
waaruit men wellicht zou opmaken, dat
ergens anders een grootere bekken moest
bestaan waarin al dat zeewater afvloeide.
Nu de schipbreukelingen zich in vol
maakte veiligheid bevonden en geen overval
te duchten hadden, werd het avontuur
verschillende denkbeelden, in die
artikelen ontwikkeld, zijn werkelijk
zeer iüteressant en :tis inderdaad
jammer dat ons de ruimte ontbreekt
om ze hier allen te kunnen nagaan.
Eén punt echter, dat onze bijzondere
aandacht trok, willen we onze lezers
niet onthouden en dat is schrijver's
meening over het rijksschooltoezicht.
Het allerminst is de schrijver te
spreken over het schooltoezicht, dat
geheel bureaucratisch, haast militai-
ristisch is ingericht Wij hebben,
zegt hij, nu een generalissimus, 4
hoofdofficieren, 30 officieren, 60onder
officieren (schoolopzieners) met ruim
60 korporaals en onderkorporaals
(adjunct kommiezen en schrijvers).
Van de 4 hoofdofficieren (de hoofd
inspecteurs) wordt niet eens door de
wet geëischt dat ze zijn op de hoogte
van de onderwijszaken ze bezoeken
de scholen niet, ze komen niet met
de onderwijzers in aanrakingin
hunne bureaux denken ze na over
middelen tot verbetering van het
Lager Onderwijs en tot bevordering
van den bloei van dit onderw ijs. Om
hun gelegenheid te geven met elkaar
en met den Minister te confereeren,
hebben ze alle vier een abonnement
lste klasse op de spoorwegen. Doch
de schrijver acht terecht al dit ge-
confereer en geadviseer van ambte
naren, die volstrekt geen contact
hebben met het practisch onderwijs
en de onderwijzers, van nul en geen er
waardede eerste bezuiniging, die
zonder de minste schade voor het
onderwijs te bereiken is, zou dan ook
zijn de opheffing van deze ambte
naarsbetrekkingen. Van de iuspec
teurs wordt nog gevraagd, dat ze de
scholen bezoeken, in de praktijk, zegt
de schrijver in de „Standaard",
hebben deze bezoeken vrij wel be
trekking op de uitwendige dingen,
bouw en verbouw van lokalen enz.,
dingen die even goed, en wellicht
nog veel beter, aan bouwkundigen
en timmerlieden kunnen worden op
gedragen, zoodat deze 30 officieren
eigenlijk ook gerust kunnen verdwij
nen, zonder eenige schade voor het
onderwijs. Dan volgen de 60 onder
officieren (schoolopzieners) die zich
bemoeiena. met leerplichtzaken
b. met de benoeming van hoofden
nog in den breede besproken.
»Ik ben er zeker van,« sprak Johnson,
«dat, zoo wij ooit in het moederland
terugkeeren, de wereld ons voor krank
zinnig zal houden, wanneer wij haar ons
wedervaren verhalen I®
De dokter lachte.
«Het luidt wel fabelachtig,® gaf hij
ten antwoord, «maar we hebben toch niet
gedroomd, integendeel, de slaap is in geen
vier en twintig uur ons door de leden
gegaan. Maar zie, ik ben er echter nog
niet van overtuigd, dat de onderzeesche
berg, door wiens kraterpijp wij opwaarts
zijn gegaan, volkomen uitgebrand is.®
«Wat wil u daarmede zeggen vroeg
Harry.
«Ik bedoel, dat de onderzeesche vulkaan
wellicht in eenige verbinding staat tot den
vulkaan, die wij zooeven hebben zien rooken
«Hoe komt u aan dat denkbeeld?®
vroeg de tweede.
«Dat zal ik u zeggen, mijne vrienden.
Ge herinnert u nog levendig, met welk
eene kracht het water in de kraterpijp
nederstortte. Wij hebben dit verschijnsel
toegeschreven aan het woeden van een
hevigen storm, een orkaan of zoo iets
dergelijks, niet waar. Ik begin er nu
anders over te denken.. Ik geloof, dat er
eene zeebeving heeft plaats gehad, dat
deze zeebeving in een nauw verband staat
tot het vulkanisch verschijnsel van den
berg, in de nabijheid waarvan wij ons
bevinden
en onderwijzers. Er zijn inspecties,
zegt de schrijver, waar de taak
tusschen de schoolopzieners zoo ver
deeld is, dat de een zich bemoeit
met leerplichtzaken en de ander met
de benoeming van hoofden en onder
wijzers, zoodat het voorkomt, dat als
een hoofd van 'n plattelandsschool eene
reis naar de stad heeft gemaakt om
den schoolopziener te spreken over
de eene of andere kwestie, hij te
hooren krijgt dat hij aan het verkeerde
adres is, dat hij op dien en dien dag
op een bepaald uur moet gaan
naar den anderen schoolopziener.
Zulk eene regeling mag bureaucra
tisch voortreffelijk zijn, practisch
is ze zoo slecht mogelijk, daar ze,
in plaats van samenwerking en over
leg te bevorderen, dit juist verhindert.
Bij werkelijke samenspreking tusschen
onderwijzer en schoolopziener zou
een groot deel van het schrijfwerk
der adjunct-commiezen en schrijvers
overbodig worden en zouden deze
ambtenaren ook kunnen worden uit
gespaard. De schrijver is er dan
ook voor, de geheele bureaucratische
inrichting, als onncodig voor het
werkelijke onderwijs, op te ruimen
en voor het schooltoezicht een aantal
schoolopzieners aan te stellen op een
goed tractement, benevens eene toe
lage voor bureaukosten, waarvoor ze
zich een klerk konden aanschaffen,
die in een paar uur per dag het
schrijfwerk zou kunnen afdoen Elke
schoolopziener zou dan alle voor
komende zaken in zijn ambtsgebied
hebben af te doenhij zou daar
persoonlijk alle onderwijzers en onder
wijzeressen leeren kennen en daar
door gelegenheid krijgen voor een
goede uitoefening zijner functie zich
het allereerst noodige te verwerven,
namelijk de achting en het vertrouwen
der in zijn ambtsgebied werkzame
onderwijzers en onderwijzeressen
«Met andere woorden,® liet Black er
op volgen, «u vreest, dat te eeniger tijd
de onderzeesche vulkaan zal beginnen te
werken.®
«Ongetwijfeld,® antwoordde de dokter,
«of ik mocht mij sterk vergissen. Zonder
dat ge het opmerkte, heb ik het water
in de kraterpyp betast en dat water, mijne
vrienden, was warm. Eerst heb ik aan
de aanwezigheid van warme bronnen ge
dacht, sedert ik echter onzen buurman
zag rooken, ben ik geheel van meening
veranderd.®
Op dit oogenblik ontving de dokter een
schok, die hem om deed vallen. De
anderen volgden zijn voorbeeld en rolden
tegen elkaar. Tegelijkertijd werd een
zwaar onderaardsch gedruisch vernomen,
dat veel op het rollen van den donder in
de verte geleek.
«Ik dacht het wel,® mompelde de dokter,
«laat ons opstaan en deze plaats verlaten.
Gij zult het met mij eens zyn, dat er
een aardbeving plaats heeft, waarvan het
verloop gunstig kan afloopen, maar ook
zeer noodlottig kan worden.®
Toen de schipbreukelingen den dokter
verbaasd aanstaarden, vervolgde hij
«Kom, staat niet te talmen, ge wilt
me toch wel gelooven niet waar We
hebben stellig niet veel tijd.®
Deze woorden brachten de gewenschte
uitwerking te weeg. Zwijgend werden de
geweren opgeraapt.
«En nu er zoo spoedig mogelijk uit.
Kantoor: 's-HERTOGENBOSCH.
VischstraatHoek Kruisstraat.
Kapitaal en Reserven f 12 ÏOO OOO.
Directie: H. L. CAPPETTI.
CREDIETEN DEPOSITO S REKENING-COURANT
EFFECTEN COUPONS SAFE DEPOSIT.
Wij vestigen er speciaal de aandacht op, dat de
al onze verplichtingen ONVOORWAARDELIJK garandeert.
Zitdag te HEUSDEN eiken Woensdag van 1012 uur in
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De Engelsche regeering is nog niet
gereed gekomen met haar nota van ant
woord aan Duitschland. Men verwachtte
echter dat het heden Donderdag zou ge
reed komen en nog deze week aan de
hondgenooten zal worden toegezonden.
Wat de Britsche regeering betreft, zal
alle onrioodige uitstel worden vermeden
en men hoopt, dat ook de daarop volgende
beraadslagingen niet te zeer zullen worden
gerekt, iu verband met den dringenden
aard van het probleem, waarover men het
hier volkomen eens is.
Hoewel de bladen voortgaan de rede,
te Senlis dooi Poincaré gehouden, te be
spreken en te beschouwen als een soort
van indirect antwoord op de verklaring
door de Engelsche regeering in het Lager
huis afgelegd, bestaat er in gezaghebbende
kringen alhier geenerlei neiging om die
rede te beschouwen als bij voorbaat ge
geven voorgenomen Fransch antwoord op
de Engelsche mededeeling.
De Parysche vertegenwoordigers der
Engelsche pers zijn het met die opvatting eens
op gezag van personen, die goed op de
hoogte zijn van de politiek van de Quai
d'Orsay en de bladen blyven derhalve hopen,
dat het alsnog mogelijk zal blijken een
gezamenlijk antwoord aan Duitschland te
zenden.
Of Frankrijk deze nota vriendelijk zal
ontvangen staat te bezien, als men ten
minste moet afgaan op wat de Temps
schrijft, dan is de kans op een gunstig
onthaal zeer gering.
Buitengewoon scherp (en in dit stadium
van voorbereiding van de Engelsche voor
stellen is dit wel opmerkelijk), is de Temps
in haar beschouwingen. Eerst schreef het
blad «Engeland vreest, dat Frankrijk te
grooten invloed zal krijgen in Europa. Het
richt zijn inspanning tegen de Fransche
politiek. De verklaring van Baldwin heeft
vooral ten doel de opinie van de wereld
tegen de Fransche regeering in beweging
te krijgen."
In het volgend nummer werd de anti-
Engelsche campagne als volgt voortgezet
Waardoor heeft Frankrijk zooveel teleur
stellingen te boeken gehad bij het innen
der schadevergoeding, vraagt het blad.
«Deze teleurstellingen worden veroorzaakt
door het gedrag van Engeland. Waarom
heeft Engeland zoo gehandeld Van het
oogenblik waarop het noch bij toeval, noch
door onhandigheid, noch door verdenking
heeft gehandeld, heeft het slechts kunnen
handelen dank zij een instinct of een sy
steem het instinct, dat het drijft om steeds
de machtigste der naties omlaag te duweri,
het systeem om de volken van het vaste
land onderling verdeeld te maken. Als
men den moed heeft om zijn redeneering
tot het einde te vervolgen, zal men spoedig
tot de conclusie komen, dat geen enkel
Een ongenoode gast komt ons waarschuwen.
Werkelijk stroomde een kleine hoeveel
heid water het verblijf binnen, waar de
schipbreukelingen zich bevonden.
Johnson schrikte geweldig.
«Dat is al het water der zee, dat de
kraterpijp binnenstroomde.® De dokter gaf
geen antwoord. Hij verliet het onveilig
oord, gevolgd door de schipbreukelingen,
wier angst bij het oogenblik vermeerderde.
Toen men door het water plassende het
kanaal had bereikt vertoonde dit zich als
een woest bruisende stroom. Nog bijtijds
kon men op de brug van boomstammen
naar buiten vluchten, want reeds hoorde
men in de richting, die naar de kraterpijp
leidde, een dof gemurmel.
In minder dan geen tijd hadden de
schipbreukelingen de gevaarlijke plek ver
laten en wie schetst hun verbazing, toen
zij de zwaarste boomen zagen bewegen als
marionetten. En daar in de verte steeg
uit den vulkaan een zwarte wolk rook, die
kronkelend zich verhief en een dreigend
aanzien had aangenomen.
Voortdurend struikelend, omdat de aarde
onder hunne voeten golfde, vluchten de
dokter en zijn gezellen naar een heuvel,
maar ook hier werden zij verjaagd door
het angstig gevoel, wellicht in den afgrond
te verzinken.
«Wij kunnen nergens heen® sprak de
dokter «het gansche eiland is in gevaar.
Het beste is, dat wij daarginds,® hier wees
hij op een kleine grasvlakte, «ons lot af
wachten.
«Wat zal er gebeuren dokter® vroeg
Johnson, die door den angst overmand, er
zoo bleek uitzag als een wit laken.
«Dat weet ik niet, maar eene vulkani
sche uitbarsting hebben wij zekerlijk te
wachten.®
Plotseling klonk een knal, zoo ontzettend,
dat de schipbreukelingen ter aarde werden
geworpen.
«Dat is het eerste schot® sprak de
de dokter, «er zullen wel meer volgen.
Intusschen werd het daglicht zoo ver
duisterd, dat men op een afstand van een
paar honderd meter de voorwerpen niet
meer vermocht te onderscheiden.
«Zou de onderzeesche vulkaan aan den
arbeid zijn® klonk het vragend uit Blacks
mond.
«Hoe ver zijn we van zee af Johnson
Ruim twee uur dokter,®
«Dan zal over tien minuten deze berg
antwoord geven. Van twee slechte zaken
moet men het beste zoeken. Als deze
vulkaan begint te werken zijn we ons
leven niet veilig meer. Begeven we ons
dus naar het zeestrand. Daar zyn wij ten
minste niet zoo aan het gevaar, van be
dolven te worden, blootgesteld.
De schipbreukelingen, die in dokter Ar-
ling steeds een onbeperkt vertrouwen stel
den, sloegen den weg naar het zeestrand in.
NIEUWSBLAD
Lui ui HBysdei gi AitgiajaLaigstrait en ie BoiDieUrwaard
Wordt vervolgd.)
i-;
{Wordt vervolgd.)
