Und van altena vnrlit Land m Hgisdsn en AlteiaJeLangstrait en de Boiieierwaam Nederland in vijf en twintig jaren, De Schipbreukelingen der Zuidzee. I Nationale Bankvereeniging ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden. No4320. Woensdag 15 Augustus 1923, FEUILLETON. Kapitaal f 75.000.000.— Reserven f 36.500.000. Int. Telefoon no. 19. Postrekening no 61525. Hotel .CONCORDIA." Dit blad verschynt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke nummers 6 cent. Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht. 1898—1923. ii. Maar, ongeacht de oorlog, is er ver andering gekomen in de internatio nale positie van Nederland Reeds vóór 1898 slaagde de geniale Asser er in hier te lande conferenties te doen bijeenkomen ter regeling van het dus genaamd Internationaal Pri vaatrecht. Dit Internationaal Privaat recht bedoelt om botsingen tusscben de verschillende nationale privaat rechten te voorkomen en de gevolgen daarvan vermijden. Zoo werd op Den Haag als conferentiestad opnieuw de aandacht gevestigd, en zoo was het geen toeval, dat in 1899 de eerste Vredesconferentie hier samenkwam. Het Permanente Hof, uit deze con ferentie voortgekomen, werd te 's-Gra- venhage gevestigdde tweede con ferentie had er in 1907 plaats. En scheen het al een oogenblik, dat het werk van Den Haag, gelijk men den arbeid dezer conferenties ging betite len, zou hebben afgedaan na den oor log,daarin kwam vanzelf wij ziging, toen de Parijsche Vredesconferentie ook de wenschen van de Neutralen ten aanzien van een te stichten Volken bond wenschte te vernemen. In het Haagsche Vredespaleis, door de edel moedige gift van Carnegie totstand gekomen, werd in den zomer van 1920 de Internationale Juristencommissie bijeengeroepen om over het ontwerp voor een Hof van den Volkenbond te beslissen daar kwam dit Gerechtshof bijeen, dat een Nederlander (Loder) tot Voorzitter een Franschman (Weiss) tot onder-Voorzitter heeft, en dat voor het eerst de conceptie van een wer kelijk Wereld-Gerechtshof nadert. In datzelfde Vredespaleis wordt thans een Academie voor Volkenrecht ge sticht, die nog slechts ten deele, wij weten het wel, aan het ideaal eener werkelijke Universiteit voldoet, maar die toch een bron van volkenrechte lijke kennis opnieuw in Den Haag doet opwellen. Is het toeval, dat juist het land van Hugo Grotius is gekozen om aan de volkenrechtelijke weten- Dr. Arling klopte zacht tegen de bam boezen omheining en sprak half zacht doch zeer duidelijk •In naam van de Voorzienigheid, die ons tot u zendt, wilt oris de deur openen lc Deze op zeer geheimzinnigen toon uit gesproken woorden brachten een geweldig effect teweeg. De manner. lieten het vleesch uit de handen vallen, stonden op en grepen ylings naar de wapenen, terwijl de Soeltan een revolver te voorschijn haalde. Intusschen had de dokter het antwoord niet afgewacht en was hij, gevolgd door de overigen, binnengetreden Hij legde een bewonderens waardige kalmte aan den dag en maakte met de rechterhand een vreedzaam gebaar. •Ge kunt uwe wapenen gerust neder- leggen,® klonk het bedaard van zijne lippen, terwijl hij het groepje mannen naderde, wy komen als vrienden, niet als vijanden, wij zyn, gelijk gij zijt, loten van een stam, zonen van het krachtige Angelsaksische ras en het bloed, het edel bloed, dat ons door de aderen vloeit is aan uw bloed ten nauwste verwant. Beroofd van alles schap op deze wijze krachtig mede te werken Wanneer wij Nederlanders wel eens de eigenaardigheid hebben om ons te verbeelden, dat wij iets meer tellen dan andere kleine landen in Europa ligt dit ongetwijfeld aan ons koloniaal bezit, want wij mogen niet uit het oog verliezen, dat Nederland na het koloniale wereldrijk van Engeland, na het uitgebreid overzeesch gebied van Frankrijk, de derde plaats in de rij der volken inneemt, vóór België, Italië, Portugal, het eens zoo machtige Spanje en Amerika. In deze kwarteeuw is ons koloniaal gebied, dat vooral in Oost-Indië be langrijk is, formeel niet, doch prac tisch wel uitgebreid. Dit koloniaal gebied bestaat voornamelijk uit een viertal groote eilanden, Java, Sumatra, Borneo en Celebes. Vanaf de zeven tiende eeuw, toen de Nederlanders in Oost-Indië aankwamen, zijn steeds de oogen op Java gericht geweest dit is economisch en politiek ontwik keld en vandaar de meest waarde volle Nederlandsche kolonie. Tot op het einde der negentiende eeuw werd het verder deel van den Archipel weliswaar niet verwaarloosd, maar toch minder zorgvuldig behandeld, wat ook niet anders kon, gezien de groote afstanden, die deze eilanden van Java scheiden. Daarin is in deze kwarteeuw een kenmerkende veran dering ingetreden. Generaal Heutsz, de bewame militair, die een einde maakte aan den Atjeh-oorlog, slaagde er in om als Gouverneur Generaal een functie, die hij naar het gebruik slechts vijf jaren uitoefende vrij wel alle wenschen te verwezenlijken, die in den loop der 19e eeuw met betrekking tot deze zgn Buiten-ge westen zijn gekoesterd Sumatra kwam geheel onder het nieuwe gezag en is economisch reeds aanmerkelijk ont wikkeld met Borneo en Celebes ge schiedt zulks insgelijks, en nadat op Bali een hardnekkige weerstand was overwonnen van een bevolking, die nog vasthield aan het gébruik om met den dooden Radja zijn levende vrouw mede te verbranden, werd ook in de uiteinden van den Archipel het Nederlandsche gezag gevestigd. Nieuw-Guinea, het uitgebreide, bijna heeft ons de Voorzienigheid tot u geleid en in haren naam verzoeken wij u ons dezen nacht te willen herbergen. De Amerikanen hadden in de grootste verbazing de rede van den dokter aange hoord en hem aangezien met een blik, waaruit eenig wantrouwen sprak. Wie zijt gij dan en hoe zijt gij hier gekomen vroeg de oude, terwijl hij het eten staakte en de schipbreukelingen scherp aanzag, alsof hij het doel van hunne komst wilde doorgronden, •Onze vrienden,® zeide de dokter weten reeds, wie wij zijn, doch het antwoord op de vraag willen wij niet schuldig blijven. Wij zijn schipbreukelingen en behoorden eertijds tot de bemanning van het schip de sSeabird®, dat onder bevel van kapitein Julius Brown door een orkaan hierheen gedreven tegen de rotsen te pletter werd geslagen. De gezagvoerder is er bij omgekomen, verscheidene der bemanning lieten het leven, wij vormen het rampzalig overschot lc De oude knikte, zijn gezicht begon eenigs- zins vriendelijk te staan. •Ge zult waarschijnlijk honger hebben niet waar ?c vroeg hij en zonder het ant woord af te wachten vervolgde hij, »ik heb u gezien, lang voordat gij vermoeddet, dat er op dit Diamanteneiland blanken ver blijf hielden, wij hebben naar u gezocht, om u te hulpe te komen, maar gij hebt u zoo goed weten te verbergen, dat wy steeds te vergeefs naar u uitkeken. Gaat onbekende gebied, werd van verschil lende zijden binnengedrongen en reeds gedeeltelijk geëxploreerd. En terzelfder tijd was er een merk bare opleving in de Inlandsche be volking, ook weer allereerst op Java, en eveneens in de cultures en be drijven, die in Indië zijn gevestigd In het begin der twintigste eeuw kwam het tot de oprichting van de dusgenaamde Sarëkat Islam, een In landsche vereeniging aanvankelijk van godsdienstigen, later ook van politieken aard. Een zekere neiging tot autonomie deed zich onder de Inlandsche bevolking gevoelen, vooral in de jaren 1917 en volgende, toen tengevolge van de oorlogsomstandig heden Nederland in zekeren zin van zijn Koloniën was gescheiden De toen malige Gouverneur-Generaal Graat van Limburg Stirum gaf aan de wen schen der Inlanders meer toe dan later verstandig is gebleken. Reeds tevoren was besloten tot de instelling van een Volksraad. Een college, dat geen eigenlijk gezegde perlementaire, maar slechts een adviseerende taak heeft, en wellicht te eeniger tijd tot Parlement zal uitgroeien. De laatste Grondwetsherziening -heeft de Kolo niën aanmerkelijk meer onafhankelijk gemaakt van het Moederland dan tevoren het geval was de wensche- lijkheid van zekere zelfstandigheid der Koloniën wordt door niemand ontkend, doch omtrent het tempo, waarin eventueele autonomie kan worden bereikt, verschillendde mee ningen En in dien tusschentijd is Indië doorgegaan zich economisch te ont wikkelen, uitsluitend dank zij de Europeescbe krachten. Europeesche enerige en initiatief zijn het, die er de groote culturesSuiker, Tabak, Thee, Koffie, Rubber en Kira hebben tot ontwikkeling gebrachtde cijters van den uitvoer van Indië zijn van omtrent 273 millioen in 1903 tot 2J milliard in 1920 gestegen; de invoer van 174 millioen tot ongeveer mil- lard, in welke cijfers Java wel een overheerschende positie inneemt^ doch de Buitenbezittingen zich reeds doen gelden. Naast de Suiker, die de voor naamste cultuur op Java en de Tabak, die de voornaamste op Sumatra is, is vooral in deze kwarteeuw belangrijk li sa hier by het vuur zitten en vult eerst de magen, alvorens wij onze kennismaking meer bevestigen. De oude en de beide overigen maakten plaats voor de gasten, die zich niet twee maal lieten nooden en zich om het vuur schaarden, dat vroolijk knapte en knetterde. De oude lachte, toen hij vooral den dokter met zooveel graagte het vleesch zag verslinden. •Ge schijnt nog al hongerig te zijn niet waar?® De dokter knikte en zag hem dankbaar aan. Toen na een groot kwartier de schip breukelingen zich volkomen hadden verzadigd werd het gesprek voortgezet, waarin de Soeltan meer welwillendheid begon te ver- toonen. Waart gij reeds hier, toen de schrik- Jijke ontploffing aan de Krokodillenrivier plaats had Wij zijn van dit geducht schouwspel getuigen geweest I* •Zoo, dat was een wraakneming op de wilden, die ons zoo vaak het leven zuur hebben gemaakt lc •Ik herinner my niet u of deze mannen gezien te hebben. •Neen,® lachte de oude, »dat wil ik graag gelooven, ik zat hier in deze hut, toen de ontploffing plaats had lc De dokter zag hem vragend aan. Vindt ge dat zoo vreemd, kan men dan niet op wel 1000 Meter afstand een kruit huis doen ontploffen Herinnert ge u ook Kantoor: 's-HERTOGENBOSCH. VischstraatHoek Kruisstraat. Kapitaal en Reserven f 12 100.000, Directie: H. L. CAPPETTI. CREDIETEN DEPOSITO S REKENING-COURANT EFFECTEN COUPONS SAFE DEPOSIT. Wij vestigen er speciaal de aandacht op, dat de al onze verplichtingen ONVOORWAARDELIJK garandeert. Zitdag te HEUSDEN eiken Woensdag van 1012 uur in geworden de Petroleum, geconcen treerd in de Royal Dutsh, die zich in combinatie met de Engelsche Shell tot een concern van wereldbeteekenis heeft uitgebreid. Wordt vervolgd. BUITENLANDSCH OVERZICHT De toestand wordt in Duitschland steeds kritieker, tengevolge van den val der mark en de stijging der levensmiddelen. Over het geheele land heerscht onrust en op ver schillende plaatsen dreigen stakingen. Te Ratibor trachtten groote troepen demonstranten tegen de duurte de politie te ontwapenen. Er ontwikkelde zich een straatgevecht, waarbij van beide zijden met handgranaten werd geworpen. Er vielen vier dooden en circa 30 personen werden gewond. In Krefeld en omstreken is de staking algemeen, de politie staat machteloos. In Hamburg hebben bloedige botsingen plaats gehad in den omtrek van de haven. De politiebeambten welke op de aanleg plaats dienst hadden, werden door de woe dende menigte ontwapend en zwaar mis handeld. Ook drong de menigte een wa pendepót binnen en bewapende zich met revolvers en geweren. Bij het optreden der politie kwam het tot schieten, waar door vele personen werden gewond. De Hamburgsche Senaat heeft de staat van beleg afgekondigd. nog de zeeroovers, waarvan een het leven liet 1® Dat herinner ik mij zeer goed 1 De wraak is vreeselijk geweest mijnheer. •Ja dat is waar ook, wij hebben ons aan elkaar nog niet voorgesteld en dat zal toch wel noodig zijn. Mijn naam mijnheer is Samue! Hughes, gewezen ingenieur bij de mijnen in Ottowa.® •En de mijne® liet de dokter er op volgen, dokter Arling, gewezen geneesheer aan boord van de Seabird. Deze, zijnJohnson, eerste, en Black tweede stuurman, Harry matroos.® Ik meende,® sprak Hughes »dat ge met u vijven waart •Geweest, den vijfde hebben wij na de schipbreuk moeten verliezen, hij is op hoogst zonderlinge wijze verdwenen I® Ge vergist u dokter Arling, de dood gewaande ligt daarginds te slapen, ge be doelt toch den matroos Stoneman.® Toen Harry dezen naam hoorde, geraakte hij in vervoering, hij stond op en danste een schotschen wals. De oude glimlachte en gaf hem een wenk om te bedaren. •Van dezen Stoneman weten wij, dat gij door de eigenzinnigheid van uw kapitein hier schipbreuk hebt geleden. Dagen lang hebben wij naar u gezocht, doch te ver geefs, zoodat wij niet anders dachten, dan dat gij in een gevecht met de wilden waart omgekomen. Ge ziet dus, dat het feitelijk onnoodig was, de rede te houden, die wij zooeven hebben gehoord I® Te Aken hebben Zaterdag ernstige on lusten en plunderingen plaats gehad. Op verschillende plaatsen in den omtrek kwam het tot bloedige botsingen met de landelijke bevolking, er vielen 12 dooden en 30 personen werden gewond. De Commuristen zijn ijverig in de weer stemming te maken voor een algemeene staking. Bij al deze verwarring komt nog het aftreden van het kabinet Cuno. Nadat de sociaal-democratische rijksdagfractie een motie had aangenomen, waarin zij haar wantrouwen in de regeering-Cuno uitsprak, bood deze terstond zijn ontslag aan den rijkspresident aan. Bij hare motie van wantrouwen verklaarde de sociaal-democratische rijksdagfractie dat zij elke regeering wenschte- te steunen, die de volgende punten op haar programma zet het beslag leggen op het zakelijk bezit als waarborg voor de prijshoudende leening, het toetreden van Duitschland tot den Volkenbond, de grootste mogelijke activiteit in de buitenlandsche politiek, energieke invoering van de aangenomen belasting wetten, ingrijpende belastinghervorming, onvoorwaardelijke invoeriug van de goud- credieten en goudloonen, en vrijmaking van de rijksweerbaarheid van alle onwettige organisaties. President Ebert droeg dr. Stresemann de vorming van een nieuw kabinet op. De »Tel.« schrijft naar aanleiding van •Stoneman is dus niet dood stamelde de dokter. En Brown, de kapitein, is ook in ons midden geweest dokter Arling, maar Brown is het slachtoffer geworden van een hevige gewetenswroeging. Hij werd krankzinnig en verdween op zekeren avond spoorloos. Wij weten dus niet of hy nog leeft, dan wel het rijk der levenden heeft verlaten. In allen gevalle, de straf is op de misdaad gevolgd, want was het niet misdadig u allen op te offeren aan een gril, die slechts in de hersenen van een gek kan opkomen De dokter schudde bevestigend het hoofd. •Ja,® gaf hij half mompelend ten ant woord, jzoo de daad van Julius Brown niet misdadig kon genoemd worden dan was zij toch in elk geval onverantwoorde lijk, temeer daar hij door ons tijdig werd gewaarschuwd. Doch spreken wij er niet verder over, hij heeft voor zijn onvoorzichtig heid zwaar geboet, er is toch geen vreese- lijker toestand denkbaar dan krankzinnig heid Misschien is het wel Brown geweest,® liet Johnson er op volgen, ïdie ons in de grot trachtte te bestoken.® De Soeltan zette groote oogen op. •Wat,® sprak deze, •heel een krank zinnige u bestookt Dat zal hij geweest zijn I® - r NIEUWSBLAD Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1923 | | pagina 1