Gil nummer Gestast uit 3 bladen.
Zij
ontvangen
gratis I
Raamsdonksveer.
S. D. UIZES Cos Baak.
Hel ieer Goiichem-Sleeuwi.
C. DE KEMP,
Mantels en Jassen
Firma JOHAN DE MOL
Wij ontvangen
Firma Johan de Mol,
JE ADRES
van alte^
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden*
No* 4349. Vrijdag 23 November 1923,
SPAARBANK.
2 el breed f2,45 per el.
Int. Telefoon no* 19. Postrekening no. 61525.
St. Nicolaas 1923.
heusden.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.25, en jj
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
die zich vanaf heden op dit blad
abonneeren,
de tot Januari verschijnende nummers
Gestort Kapitaal f 55.000.000,-
Reservefonds - 42.000.000,-
f97.000.000,
AGENTSCHAP
Telefoon No. 15.
Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9-12,
Handels- en Landbouwcredieten.
Rekeningen-Courant. Deposito's.
Effecten (uitsluitend soliede belegging).
Coupons. Vreemd geld.
Inschrijvingen Grootboek. Assurantiën.
Reiscredietbrieven op 3600 betaalkantoren
Administratie van vermogens.
SAFE DEPOSIT INRICHTING
(Brand- en inbraakrrye Lipskluis.)
ZEÈR SCHERPE CONDITIE's.
Indien gewenscht bediening aan huis.
Spaarboekjes worden bij eerste storting
gratis verstrekt.
Nadere inlichtingen verschaft gaarne
DE DIRECTIE.
Blijkens artikel 1 der zoogenaamde
Verenwet van 1921 moeten we onder
„veerrecht" verstaan het recht om met
uitsluiting van ieder ander personen en
goederen over te zetten. Nu beweert de
gemeente Gorinchem dat zij het uitslui
tend veerrecht heeft voor een veer over
de Merwede van die gemeente naar
Sleeuwijk en als zoodanig wordt door
haar ingevolge genoemde wet thans aan
de Staten van de provinciën Zuid-Hol
land en Noordbrabant gevraagd om vast
stelling van een tarief, daar de laatste
termijn, voor welken toestemming werd
verleend tot heffing van een veerrecht,
reeds op 1 Februari j.l. is geëindigd.
Om aan te toonen dat de gemeente
Gorinchem hier op een veerrecht aan
spraak kan maken legt zij als bewijs
over een afschrift van een in het jaar
1539 vervaardigd uittreksel uit eene in
1322 gesloten conventie tusschen Willem
van Hoorne, opkomende voor de poorters
van Woudrichem, en den Heer van Arkel
voor de poorters van Gorinchem, blij
kens welk stuk de Heer van Arkel ver
kreeg „den opslach mit sijnen vere off
die van sijnen vere vaeren sollen, van
der splissen tot Woudrichem tot Sleeu-
wijcker kerk toe. Item enz. en de gheloeve
voor ons en de voer onse nacomelinghen,
deese voerscreve dinghsn vast en stadich
te houden en de te doen houden eeuwigh-
lijk deurende."
Tevens legt genoemde gemeente over
een uittreksel uit het copieboek der ge
meente Gorinchem over 1812, hetwelk
moet aantoonen, dat met betrekking tot
het veerrecht onder het Fransche bewind
voldaan werd aan de bepalingen van de
artikelen 11 en 12 van het Keizerlijk
Decreet van 21 October 1811. En nu
blijkt uit het register van „Arrêtés sur
les péages etc. du préfect du départe
ment des bouches de la Meuse 1812 en
1813" dat het veerrecht door het Fransche
gezag is erkend geworden. Blijkens den
inhoud van dit daartoe strekkend besluit
werd deze erkenning niet gegrond op ge
noemd uittreksel uit de oorspronkelijke
conventie van 1322, maar op een authen
tiek afschrift van eene acte, opgenomen
in de beschrijving van de stad „Gorcnm"
van Cornells van Zoomeren. Volgens
dit afschrift zou het veerrecht door den
Graaf van Holland in 1407 aan de stad
Gorinchem zijn uitgegeven. Deze her
haalde uitgifte zou dan wellicht kunnen
worden verklaard uit den loop der ge
schiedenis, in zooverre toch, dat bij de
oorlogen tusschen de Heeren van Arkel
en de Graven van Holland, de bezit
tingen van Van Arkel in het begin der
15e eeuw buit werden van den Graaf,
die daarop in het jaar 1407 het veer
recht aan Gorinchem teruggegeven zal
hebben. Wat hier van zij, stellig wordt
het bestaan van het veerrecht voldoende
aannemelijk gemaakt door het in 1539
vervaardigd uittreksel uit de conventie
van 1322.
Wat nu het vast te stellen tarief be
treft willen Burgemeester en Wethouders
van Gorinchem de thans geheven wor
dende veergelden in hoofdzaak besten
digd zien. Echter komt het hun wen-
schelijk voor om enkele rechten te ver
lagen n.l. voor volwassenen van 15 tot
12 cent en voor kinderen van 7,5 tot
6 cent, terwijl zij het recht voor vracht
automobielen wenschen teruggebracht te
zien van f 1,50 op 60 cent of f 1,00, naar
gelang van het gewicht dezer voertuigen.
Het dagelij ksch bestuur van de Werken
c. a. zou de vóóroorlogsche tarieven weer
ingevoerd willen zien en zulks op grond
van de thans geldende kolenprijzen, die
enorm veel lager zijn dan gedurende den
crisistijd.
Naar onze meening zijn de tegenwoor
dige tarieven hoog te noemen en eene
verlaging, al ware deze dan ook niet
groot, zou alleszins billijk zijn te achten.
Dat de gemeente Gorinchem van haar
monopolie gebruik maakt is volkomen
in orde, maar eene te hooge heffing is
verkeerd.
Gevolg geven aan den wensch van de
gemeente de Werken c. a. zal niet kun
nen, eerstens met het oog op deloonen
van de veerknechts, die nog heel wat
meer bedragen dan vóór den oorlog en
voorts in verband met de kosten van
onderhoud der stoomboot en de kolen-
prijzen, welke nog steeds uitgaven vor
deren die de vóóroorlogsche aanzienlijk
overtreffen. Bij een en ander komt nog
dat in de crisisjaren steeds met verlies
werd gevaren en pas sedert het vorige
jaar een winstcijfer werd verkregen.
Blijkens ons ten dienste staande gegevens
moest in elk der jaren 1919 en 1920 een
verlies van ruim f900 worden geboekt,
terwijl in de eerste 10 maanden van
1922 ruim f18.000 winst kon worden
gemaakt. Ook sedert November 1922
schijnt het veerbedrijf goede winsten af
te werpen.
Gelet op de gunstige exploitatie-inkom
sten van den laatsten tijd zou men ge
neigd zijn te zeggen „van de veergelden
kan heel wat af", maar toch is zulks
niet het geval. Immers staat de ge
meente Gorinchem met betrekking tot
den veerdienst voor groote uitgaven en
wel door den noodzakelijken aanschaf van
een nieuwen ligger aan den Zuid-Hol-
landschen kant, waarvan de kosten op
f 11,000 worden begroot en door het in
de vaart brengen van een motorbootje,
voor den nacht, dat zeker ook een niet
onaanzienlijk bedrag vergt. Alles bij
elkaar genomen is het derhalve voor de
gemeente Gorinchem thans nog niet
mogelijk om de tarieven, die nu worden
geheven, aanzienlijk meer te verlagen dan
door haar wordt voorgesteld. Eene andere
vraag evenwel is of het van Gedeputeerde
Statenvan Zuidholland en Noordbrabant
wel juist is gezien om, gelet op het winst
cijfer van de eerste 10 maanden van
1922, aan de Staten hunner provinciën
voor te stellen om voor den tijd van
drie jaren machtiging te verleenen tot
het heffen van veergeld overeenkomstig
voor het koopen van
Goud- en Zilver
werken is bij
Alle reparatie's worden door mij zelf
spoedig en billijk verricht.
het eenigszins gewijzigd voorstel van het
Gemeentebestuur van Gorinchem. De
af te werpen winsten toch zouden zeer
wel aanleiding kunnen geven om binnen
3 jaar het tarief eene aanzienlijke ver
laging te doen ondergaan en daarom lijkt
het ons veel wenschelijker bedoelde
machtiging van jaar tot jaar te ver
leenen. Alles toch is op economisch
gebied thans nog zóó onzeker en zóó
onvast dat machtigingen als de onder
havige voor meerdere jaren gegeven, uit
meerdere oogpunten beschouwd, verwer
pelijk zijn.
Een veergeld, zoo laag als de omstan
digheden zulks gedoogen, achten wij het
meest wenschelijk èn voor de bewoners
van het Land van Heusden en Altena
èn voor de gemeente Gorinchem.
Immers is het een duidelijk waar
neembaar verschijnsel dat de autobus
diensten welke in het laatste jaar in het
Land van Heusden en Altena zijn inge
steld, het verkeer meer en meer van
Gorcum aftrekken en het in stijgende
mate naar 's Hertogenbosch leiden. En
waar Gorinchem een stadje is, dat het
voor een goed gedeelte van de naburige
gemeenten moet hebben, komt het ons
voor dat het alle pogingen moet aan
wenden om van de buurt te houden wat
het heeft. Een duur overzetveer van den
Brabantschen naar den Zuidhollandschen
oever der Merwede is in den tegenwoor-
digen tijd van malaise daarvoor zeker
niet bevorderlijk.
8UITENLANDSCH OVERZICHT
Op het laatste oogenblik schijnen Frank
rijk en Engeland door middel van een
compromis een breuk in de Entente te
hebben voorkomen.
De kwestie die aanleiding gaf tot het
Britsch-Fransch geschil was de terugkeer
van den kroonprins in Duitschland en de
weigering van Duitsche zijde om waarbor
gen te bieden voor de veiligheid der ge
allieerde officieren, indien deze eerlang de
conti óle op de Duitsche bewapening, waarop
Frankrijk zoozeer aandrong, zouden her
vatten. Zoowei Engeland als Frankrijk
v/aren het er over eens, dat dit toezicht
moest worden hervat, maar het verschil
in opvatting der beide landen bestond hierin,
dat Frankrijk, wanneer Duitschland geen
voldoening gaf, strenge sancties wenschte
te zien toegepast, terwijl Engeland van
strafmaatregelen niets moest hebben. Mis
schien zat bij het bepalen van het Engel-
sche standpunt mede de vrees voor, dat
Fransche sancties opnieuw zouden uitloopen
op een nog krachtiger doordringen van Frank
rijk in militair, politiek en economisch
opzicht in Duitschland. De zeer uiteen-
loopende meeningen schenen aanvankelijk
dan ook niet tot elkaar te kunnen worden
gebracht en de besprekingen in den raad
van gezanten droegen een moeizaam karakter.
Pas te elfder ure echter schijnt men in
den gezantenraad tot een accoord te zijn
gekomen, waarvan de feitelijke inhoud nog
niet is bekendblijkens verschillende be
richten evenwel schijnt de principieele
overeenstemming deze strekking te hebben,
dat de geallieerden gezamenlijk een nota
zullen zenden aan Berlijn, waarin verzet
wordt aangeteekend tegen den terugkeer
van den ex-kroonprins en waarin de bond-
genooten blijven staan op de hervatting
der contróle. Ais datum waarop door de
geallieerden de contróle zal worden hervat,
wordt 1 December genoemd.
Van sancties zal in de aan Duitschland
te zenden nota evenwel in het geheel niet
worden gerept. Dit beteekent natuurlijk niet,
dat Frankrijk, wanneer het van oordeel
is, dat Duitschland in verzuim is, ook in
de verdere toekomst van sancties afziet.
Schiet Duitschland te zijner tyd te kort,
door den contróle-arbeid der geallieerde
officieren te bemoeilijken, hetzij door moge
lijke kroonprinselijke aspiraties in de hand
te werken dan kan Frankrijk toch nog
altijd op eigen houtje de gewenschte maat
regelen nemen.
Het zit vastgenesteld in het Roergebied
en daar heeft het een prachtige gelegen
heid ora elk verzuim naar behooren te
straffen in den vorm van economische
sancties, die militaire en territoriale straf
maatregelen een duur experiment
overbodig maken.
Niettemin mag het als een kleine voor
uitgang worden beschouwd, dat Frankrijk
blijkbaar bereid is gevonden in te binden
en concessies te doen aan het Britsche
standpunt, dat trouwens vrywel door het
Italiaansche werd gedekt. Het behoeft
geen betoog, dat, terwijl Poincaré nog
maar enkele dagen geleden een heel
barschen toon tegen Duitschland aansloeg
en het deed voorkomen, alsof het toe
passen van sancties slechts een kwestie
was van enkele etmalen, van Fransche
zijde thans de noodzaak wordt gevoeld om die
plotselinge koerswijziging te motiveeren.
Te Berljjn is een nieuwe monarchistische
beweging ontdekt, welke onder leiding
staat van den Beierschen staatscommissaris
Von Kahr. Deze dictator is bezig een
troepenmacht te organiseeren welke onder
zijn eigen leiding zal komen te staan, nu
Hitier en Ludendorff tengevolge van het
mislukken van de miliraire Putsch voor
het oogenblik van het tooneel zijn ver
dwenen.
Heb moet in het voornemen van Von
Kahr liggen in het begin van December
tot een beslissende actie over te gaan.
Von Kahr is evenwel nog steeds zonder
een Nationalistisch candidaat. Op het
oogenblik doet hij al het mogelijke ex-
Kroonprins Wilhelm te bewegen zich aan
het hoofd van de beweging te plaatsen.
Von Khar werd langen tijd beschouwd
als een vriend van kroonprins Ruprecht.
Sinds laatstgenoemde evenwel geweigerd
heeft deel te nemen aan een monarchis
tische beweging, zocht Von Khar elders
naar een nationalen held, door wiens be
middeling hij zijn politieke aspiraties kon
verwezenlijken. Ex-kroonprins Wilhelm
heeft reeds eerder een uitnoodiging van
Von Khar ontvangen, doch tot nu toe was
hij voor alle aanbiedingen doof. Door de
versterking der monarchistische troepen in
het Noorden heeft Von Khar evenwel een
grooteren invloed op Wilhelm gekregen
en alle pogingen worden thans aangewend
hem te overtuigen van zijn ïplichte tegen
over het land.
Von Khar baseert zijn hoop op succes
op de Rijks weer in het Noorden. Verschei
dene monarchistische afgevaardigden brach
ten de laatste 5 dagen bezoeken aan Oelhs
en hadden lange conferenties met ex-kroon
prins Wilhelm. De houding van kroonprins
Rupprecht is van dien aard, dat Von Khar
alle hoop in die richting heeft laten varen.
In monarchistische kringen wordt het
op zijde stellen van Hitier als een verbe
tering in den toestand beschouwd. In-
tusscheo blijft de ex-kroonprins rustig op
zijn landgoed en houdt zich bezig met het
beheer van zijn bezittingen.
Gegaran
deerd
VOOR
BINNENLAND.
Het posttarief.
De Centrale Raad van Vakbonden in 't
Grafisch en Boekbedrijf heeft mede namens
een aantal andere onderteekenaars een adres
gezonden aan den minister van Waterstaat,
waarin hij den minister verzoekt een ver
laging van het posttarief ter hand te nemen,
opdat daardoor niet alleen verlaging van
de onkostenrekening, welke in allerlei vorm
aan verschillende ondernemingen in ons land
het bestaan moeilijk maakt, bereikt worde,
doch bovendien de werkgelegenheid in de
grafische industrieën worden verruimd en
een opleving van den handel worde be
vorderd. Naar zgn overtuiging zal de op
brengst van den dienst der Posterijen en
Telegrafie er zeer zeker niet door vermin
deren, eer het tegendeel. In dit verband
wijst de Centrale Raad ook op den invloed,
die verlaging van het binnenlandsch post
tarief kan hebben op het in het buitenland
doen drukken en posten van voor het bin
nenland bestemde stukken. Hoewel het den
Raad volkomen bekend is, dat daartegen
bereids van overheidswege maatregelen ge
nomen zijn, blijft toch het feit bestaan, dat
die maatregelen slechts een gedeelte van
het kwaad hebben kunnen bestrijden. Ver
laging van het posttarief zou z.i. ook in
dat opzicht de inkomsten van den dienst
der Postergen en Telegrafie helpen ver
meerderen en de binnenlandsche grafische
industrie helpen bevorderen.
uit Duitschland een
u
welke in de Sint-Nicolaasdagen,
voor buitengewone lage prijzen verkocht
worden.
HEUSDEN.
Wraakneaiing.
De surveilleerende veldwachter J. A.
Künen op den dijk te Volendam werd
onverhoeds aangevallen door den Volen-
dammer C. Schilder, bijgenaamd Monjet.
De man gaf den veldwachter eenige slagen
met een moker op het hoofd. Ernstig ver
wond werd Künen bij dokter Wevers bin
nengebracht, die de eerste hulp verleende.
De dader is in arrest gesteld. Men ver
moedt dat hier aan wraakneming moet
worden gedacht, daar S. op de jongste
kermis door Künen wegens dronkenschap
was opgebracht.
Nader wordt ons nog gemeld dat S.
reeds van te voren gezegd zou hebben,
dat hy den veldwachter met den moker,
dien hij bij zich had, zou dooden. Hij moet
eerst nog geroepen hebbenrik sla je
dood Daarna heeft hjj Künen acht slagen
met den moker en een met een breekijzer
op het achterhoofd toegebracht. De veld
wachter heeft nog zijn klewang getrokken,
doch door duizeligheid ontviel deze hem.
Hoewel eenige personen bij den aanslag
tegenwoordig waren werd er geen hulp
verleend. De dader, die reeds bekend heeft,
zal naar Haarlem worden overgebracht.
Veldwachter Künen heeft veel bloed ver
loren, doch hij is gelukkig buiten gevaar.
Heropening Girodienst.
Naar de Tel. verneemt, zal de Girodienst
op 1 Januari a.s. heropend worden. De
controle en de afwikkeling der zaken schijnen
thans vlot te verloopen. Naar aan genoemd
blad werd verzekerd, zullen er echter
wijzigingen komen in de bepalingen inzake
rentevergoeding en gireeren.
MEUWSBLAD
voor let Lui ni Hgisdei u AiteiajeLaigstraat ei It Binelervsird
wagon Speelgoederen