Eerste Blad
C. DE KEMÏ\
Waterpoort, Heusden.
A. VERSCHUUE-BAERT
RAAMSDONKSVEER.
IN GOUD EN ZILVER,
Landverhuizing.
Und van altena
Reparatie-Inrichting.
FEUILLETON.
„Het Kasteel van Kerlor."
Drogisterij.
Correspondentschap Ie Klasse.
H. J. ABBINK.
Uitgave: Firma L J, VEERMAN, Heusden.
No* 4370 Vrijdag 8 Februari 1924,
Int- Telefoon no. 19. Postrekening no. 61535.
KEIZERSDIJK F. 81.
912 uur.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt ƒ1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Indien we aan werkloosheid denken,
komt ons onwillekeurig de bekende leer
van Malthus voor den geest. Deze leer
zegt ons dat het ijdel is eene verbetering
in het lot der arbeidersklasse tegemoet
te zien, zoolang de arbeiders blijven
huwen op jeugdigen leeftijd bij een loon,
dat nauwelijks voldoende is voor het
echtpaar zelf en dat de armoede eerst
zal verdwijnen, wanneer het cijfer der
jaarlijksche geboorten belangrijk afneemt.
De argumenten voor en tegen deze leer
laten we rusten, doch slechts willen we
vermelden dat tot weerlegging der leer
vaak gewezen is op de onmetelijke uit
gestrektheden vruchtbare gronden, die
nog in verre streken te vinden zijn en
welke zouden kunnen dienen tot opne
ming van het te veel aan bevolking, dat
meerdere landen hebben. En thans in
dezen tijd, waarin de werkloosheid zulke
enorme afmetingen heeft aangenomen,
zeggen velen ook „laat men de emigratie
d.i. de landverhuizing bevorderen; elders
ligt nog grond genoeg braak, die uitne
mend geschikt is om velen brood te
verschaffen." Nu blijkt, dat den laatsten
tijd reeds meerderen uit onze streek
naar Amerika zijn verhuisd en dat er
nog meerderen zijn die er sterk over
denken om het voorbeeld van deze te
volgen, willen we hieronder het een en
ander omtrent Canada, hetwelk gelegen
is in de noordelijke helft van Noord-
Amerika vermelden, en daarin verwerken
we dan een zeer belangrijk artikel, dat
we eenige dagen geleden in de Nieuwe
Rotterdamsche Courant aantroffen.
Het dun bevolkte Canada per vier
kanten kilometer d.i. per 100 Hectaren
of Bunders telt het ten hoogste één
inwoner, terwijl Nederland 240 personen
per vierkanten kilometer heeft kan
nog heel wat bewoners uit den vreemde
plaatsen en wil die gaarne plaatsen. Het
wendt zich tot de dicht bevolkte landen
van Europa met de bedoeling, de ver-
i.
De arme Bloedverwante.
Tanguy, een der jachtopzieners van
het kasteel van Kerlor, was op het kruis
punt gekomen der vier lanen van het
kastanjebosch en keek scherp uit naar
een persoon, die hij daar zocht.
Met een gebaar van toorn wierp hij
het dubbelgeladen geweer, dat hij bij
zich droeg, op den grond.
Je kunt het zelf komen terughalen,
schelm bromde hij Maar ik moet
toch zien, dat ik den graaf vind.
En een zijpad inslaande, verdween hij
in het bosch, terwijl hij de droge bl&ren
en takken onder zijn zware laarzen deed
kraken.
Hij was nauwelijks uit het gezicht
verdwenen of uit een andere laan traden
eenige personen tevoorschijn. Een jonge
man, hoog van gestalte en krachtig en
kloek van lichaamsbouw, liep gearmd
met zijn moeder, die slechts loom en
langzaam voortschreed. Zij werden ge
volgd door twee jonge meisjesbeiden
lieftallig, doch wier schoonheid van zulk
een verschillend type was, dat men niet
wist aan wie de voorkeur te schenken.
De eene verpersoonlijkte de bevallig
heid, poëzie en frischheid der blonde
Celtieche maagden de andere, met haar
huizing uit die streken naar Canada aan
te moedigen. Een heele organisatie is
daarvoor opgebouwd en zoo reist dan
sedert eenigen tijd in de Westelijke
landen van Europa de Heer F C. Blair,
secretaris-generaal van het Canadeesche
Departement van landverhuizing en
kolonisatie, met geen ander doel dan
Europeanen van de goede soort te werven
voor zijn geboortegrond.
Dezer dagen heeft de Heer Blair, die
een Schot van geboorte is, en vergezeld
wordt van den Heer G. L. Boer, regeerings-
vertegenwoordiger van het Canadeesche
gouvernement van landverhuizing te
's Gravenhage, ten kantore van de Ver-
eenigde Transatlantische hypotheekban
ken een en ander verteld van de mogelijk
heden, die Canada biedt voor den
Hollandechen landverhuizer, van het
leven, dat hem daar te wachten staat
en van den landverhuizer dien men er
gaarne ziet. De Heer Blair toonde zich
in zijn gesprek een nuchter zakenman,
die weinig opmerkelijke nieuwe dingen
vertelde, die niet doorsloeg of gouden
bergen beloofde, maar die, precies ver
telde waar het op stond.
Hij is al geweest of gaat nog naar
Engeland, Frankrijk, België, Duitschland,
de Noorsche landen en de Baltische
provincies. Daar lijkt hem het timmer
hout te groeien, waaruit de goede Cana-
deezen der toekomst te vervaardigen zijn.
Hier in Holland, zoo vertelt hij, voelt
hij zich thuis en als hij langs de straat
loopt in Den Haag of Rotterdam is 't
hem of hij in Toronto of Ottawa wandelt,
't eenige verschil is dat hij geen Engelsch,
maar Hollandsch om zich heen hoort.
Naar welk soort landverhuizers kijkt
men nu in Canada uit? En dan ant
woordt de Heer Blair daaropnaar boeren,
boerenknechts en dienstboden, de laatsten
vooral ook voor de farm.
Eene oplossing van het werkloozen-
vraagstuk komt hij ons niet op een
presenteerblad aanbieden maar hij meent,
dat de Hollandsche landbouwer met
het groote gezin, die over wat geld be
schikt, die werken kan en het bedrijf
kent, in Canada heel wat beter vooruit
zichten heeft dan hier. De boer, die
een duizend gulden heeft zou al een
eigen gedoe kunnen koopen, geraden en
gesteund door het gouvernementde
Hollandsche knecht met een paar fiksche
armen maakt er, boven kost en inwoning,
een 50 k 60 gulden per maand.
Het boerenbedrijf is in 'tOosten van
Canada gemengd bedrijf n.l. veehouderij
en landbouw, in het Westelijk deel land
bouw, hoewel ook daar de overgang naar
het gemengd bedrijf valt waar te nemen.
Dit westelijk deel beslaat eene reusachtige
matte gelaatstint, haar donkere oogen
met blauwen weerschijn en haar hoog-
bruine lokken, wekte de gedachte op
aan die meer gloedrijke oorden aan de
overzijde der zee, waar een warmer en
krachtiger zon haar stralen uitzendt.
Willen we hier wat uitrusten, lieve
Georges? zeide de gravin de Kerlor tot
haar zoon.
Het was een mooi gekozen punt. Een
open plek in het kastanjebosch bood het
uitzicht op een zich ver uitstrekkend
verschiet, en op den achtergrond, zich
nestelend in een inham der rotsen, ver
toonde zich het dorpje Kerlor, met zijn
met grauwe lei bedekte huisjes, zijn
douanegebouwtjes en zijn vuurtoren.
Enkele stulpjes waren nog met het voor
vaderlijke stroo gedekt.
Een kleine Romaansche kerk, eerst
kortelings hersteld, verhief fier haar slank
klokketorentje, welks omtrekken zich
scherp tegen den gezichtseinder aftee-
kenden. Rechts, naar de zee afglooiend,
lag het kerkhof, waaraan de tallooze,
grillig dooreengeplaatste kruisen aan de
masten van schepen deden denken, die
na een storm boven de golven uitstaken.
Achter den rustakker de zandige kust
en dande oneindige oceaan.
Mevrouw de Kerlor had zich neerge
vlijd haar dochter Carmen sloeg liefde
vol de armen om haar heen en zag haar
teeder in de oogen.
Ik voel me bepaald aangesterkt, sinds
ik weer naar buiten gekomen ben, zeide
zij met een zachten glimlach. Die winter
te Parijs heeft me vermoeid. Ik geloof
niet, dat ik meer naar de stad terugkeer.
oppervlakte van 900 mijl bij 200 mijl.
Kanalen zijn er niet, maar wel is er een
zeer ontwikkeld spoorwegnet, zoodat
marktplaatsen voor alle producten van
landbouw en veeteelt in den regel wel
zijn te .bereiken. Toch moet de boer,
die zich in het enorm uitgestrekte gebied
wil vestigen, goed uitkijken, waar hij
terecht komt en of er gelegenheid is de
voortbrengselen van zijn arbeid aan den
man te kunnen brengen. Aan het
departement te Ottawa worden alle ver
langde inlichtingen verschaft en wordt
gratis raad gegeven.
Men stelt het wel eens voor dat Canada
een land is eeuwig onder de sneeuw
bedolven en met altijd bevroren rivieren.
Dit is geheel onjuist, want er zijn allerlei
soorten klimaat, en perziken, pruimen
en kersen rijpen er zelfs in de open
lucht. Van December tot Maart is er
evenals bij ons winter met sneeuw en ijs.
Om aan te toonen, hoezeer de bekwame
Hollandsche boerenknecht, die de boter
en kaasbereiding en veefokkerij be-
heerscht op de farm in trek is, heeft de
heer Blair eenige cijfers gegeven.
In J 913 werden 450.000 landverhuizers
toegelaten, tijdens den oorlog stond na
tuurlijk de landverhuizing stop, in de
laatste acht maanden van het vorige
jaar waren er weer 125.000 en men hoopt
dat 1924 het tot een 250.000-tal zal
brengen. De wil van Canada om land
verhuizers toe te laten, wordt alleen
beperkt, door de mogelijkheid om hun
arbeid te verschaffen. Sedert een paar
jaar nu werkt de nieuwe organisatie
van regeeringswege en in 1923 wer
den ongeveer 800 Hollanders door
het gouvernement bijgestaan om hun
weg in Canada te vinden. Waarschijn
lijk zullen er heel wat meer, die op
eigen gelegenheid de zee overtrokken,
hun fortuin zijn komen beproeven. Men
heeft het systeem toegepast, de menschen
uit eenzelfde land in groepen in dezelfde
omgeving te plaatsen, daardoor voelen
ze zich minder vreemd, minder alleen.
In de meeste plaatsen van beteekenis
is ook een Hollandsche club, Zuid-
Ontario, d.i. het zuiden van het oostelijk
Wittebroodstraat 52 HEUSDEN.
Wyberttabletten Valdapastilles.
Salmiakpastilles Menthapastilles.
Abdijsiroop. Sanatogen.
Pain-Expeller. Sloan's Liniment.
Een lichte trek van verrassing en be
zorgdheid vertoonde zich op het gelaat
van Carmen. Vragend keek zij haar
nichtje, mejuffrouw Mariana de Sainclair,
aan, als om van haar gelaat te lezen
of zij dan werkelijk van die Parijsche
vermaken, die voor haar jeugdige zinnen
zooveel aantrekkelijks hadden, afstand
zou moeten doen, doch de bevallige
brunette met de blauwe oogen was te
zeer in haar eigen gedachten verdiept,
om op die stilzwijgende vraag te ant
woorden.
Georges de Kerlor had den blik van
Carmen begrepen.
Dat besluit zou voor mijn zuster geen
aangenaam vooruitzicht openen, zeide hij.
Zij gelooft nooit, dat zij in Bretagne een
man zal vinden.
Georges I
We zijn hier anders volstrekt niet
afgezonderd, vooral niet in dit seizoen.
Op het kasteel naast ons is de nieuwe
eigenaar, die het pas geërfd heeft, aan
gekomen.
Ken je onzen buurman vroeg Carmen.
Net zoowel als jij, zusje. Je hebt im
mers in de Russische ambassade met
hem gedanst.
Een vluchtig rood kleurdeMe wangen
van juffrouw de Kerlor.
Is het de kapitein?
Je herinnert je toch wel, hernam
Georges, dat kapitein d'Albloize als mi
litair attaché naar Stockholm vertrekken
zou. Hij is al lang op zijn post.
Dan is het de diplomaat, zuchtte het
meisje, mijnheer de Saint-Hyrieux. En
op haar lief gelaat vertoonde zich een
deel van Canada, is wel het gebied, waar
men de Hollanders zoo langzamerhand
een kolonie wil laten vormen.
Ook op een paar practische vragen
heeft de heer Blair een antwoord gegeven.
En wel ten eerste op deze„Hoeveel
geld moet een boer hebben om zich zelf
te kunnen vestigen
Het antwoord daarop luiddeDat
hangt er van af, hoe de man beginnen
wil. Is het zijn bedoeling klein aan te
vangen, dan kan hij met duizend gulden
al heel wat doen. Het land is goedkoop.
Er zijn zelfs stukken land, die cadeau
worden gegeven, maar die liggen
ver-van de spoorlijn af.
En een tweede vraag wasGij hebt
steeds den boer en boerenknecht uitge-
noodigd zich in uw land te vestigen, is
ook plaats voor anderen Ja, aldus de
heer Blair, maar laat men er op rekenen,
dat de vraag naar een machinist, een
electricien enz., zeer beperkt is. Ze kunnen
komen en vinden allicht werk. Hol
landers hebben we in een dozijn jaren
waarschijnlijk geen dozijn terug behoeven
te sturen. Naar vrouwelijke dienstboden
is de vraag groot
Op de vraag, hoe oud landverhuizers
moeten zijn, luidde 's Heeren Blair's
antwoord „Laten ze vroeg komen, want
dan worden ze de beste. Van achttien
jaar af zijn de gezonde en krachtige
menschen in Canada welkom."
Wie meer inlichtingen gratis wenscht
te ontvangen, kan zich wenden tot
bovengenoemden Heer Boer, wiens kan
toor is gevestigd aan het Plein te 's Gra
venhage. Ook geschiedt vanwege dat
kantoor het geneeskundig onderzoek en
het onderzoek naar de geschiktheid om
toegelaten te worden, zoodat daardoor
teleurstelling wordt voorkomen voor den
landverhuizer, die niet toegelaten kan
worden en toch reeds de reis heeft ge
maakt.
Werkelijk, het land der Nieuwé Wereld
d.i. Amerika is nog niet zoo slecht voor
hen, die een werkkring zoeken en het
is dan ook voor vele menschen van
jongeren leeftijd wel de moeite waard
om te overwegen of eene reis over den
Oceaan voor hen niet het gewenschte
resultaat zou kunnen opleveren. Zeker,
een besluit om naar Amerika te verhuizen
mag niet overhaast genomen worden,
maar een dusdanig besluit na rijp overleg
en op deugdelijke gronden tot stand ge
komen, kan inderdaad voor velen in de
tegenwoordige tijdsomstandigheden een
uitkomst zijn. En dat zulks van meerdere
zijden wordt ingezien daarvoor getuige
o.a. dat de Raad der gemeente Hardinx veld
eenige dagen geleden in beginsel besloten
heeft, om van gemeentewege steun te
vluchtige uitdrukking van teleurstelling,
die voor haar gezellin, thans oplettend
geworden, niet ongemerkt bleef.
Mijnheer de Saint-Hyrieux is een zeer
gedistingueerd jongmensch, zeide de gra
vin nadrukkelijk.
Carmen vond het blijkbaar onaange
naam op dit onderwerp door te gaan en
trachtte het gesprek eene andere wen
ding te geven.
Zou mijn broer er dan zoo erg mede
ingenomen zijn, als hij wist, dat hij het
vervolg van zijn dagen hier moest slijten
Ah, hernam mijnheer de Kerlor open
hartig, nu tast je me in mijn zwak aan.
Je weet wel, dat in ons geslacht het
bloed van den zeeman vloeit, dat we het
avontuurlijke leven liefhebben, en dat
het land der Tropen ons aantrekt met
zijn gloeiende hemels, zijn woeste rïatuur
en het gevaar, waartegenover wij allen
gelijk staan en waar het slechts op per
soonlijken moed en kracht aankomt, En
de patrijzen en konijnen van Kerlor zijn
maar een poover wild, als men op het
verscheurend gedierte jacht gemaakt
heeft.
Mariana zag hem steelsgewijze aan.
Onder haar lange, zwarte wimpers had
even een vuur geflikkerd en haar lenige
gestalte golfde als de lianen van het
land, vol geheimzinnige betoovering,
waarvan de jonge man het beeld opge
roepen had.
En toch, ging hij voort, is deze dier
bare plek onze bakermat en doet het
goed er van tijd tot tijd terug te keeren.
Het eenigszins bewolkte gelaat van de
gravin verhelderde zich.
Gevestigd:
•TELEF. 15.
Voor verwisseling van Bank
papier en Specie, Discontee
ring, Beleening, Bewaar
geving, Assignatie», enz.
is het Kantoor geopend van
Nadere inlichtingen verschaft
gaarne
De Correspondent,
verleenen aan arbeiders, die naar Canada
willen verhuizen. Dat het voorbeeld
van de Hardinxveldsche vroede vaderen
navolging moge vinden, hopen we van
harte.
Nadat dit artikel was geschreven lezen
we nog in meerdere bladen, dat zïch in
de gemeente Emmen reeds tweehonderd
arbeiders hebben aangemeld om met
overheidssteun naar Canada te vertrek-»
ken.
BUITENLANDSGH OVERWICHT
De correspondent van het Persbureau
Vaz Dias te Leipzig meldt
Duitschland streeft op het oogenblik naar
vergrooting der productie welke langzaam
die van voor den oorlog gaat naderen. In na
genoeg alle industrieën wordt onderhandeld
ovv verlenging van den werktijd. Dit alles
heeft op het prijsverloop een gunstigen
invloed. Het is waar, de stabilisatie der
mark .had de prijzen van verschillende
Duitsche artikelen tydelijk tot boven die
van de wereldmarkt doen stijgen, doch dit
Zoo hoor ik je liever, zeide zij.
Mevrouw de Kerlor was opgestaan.
Zij nam den arm harer dochterMariana
de Sainclair wilde met Georges volgen,
toen Tanguy ademloos kwam aanloopen.
Wat is er gebeurd, Tanguy vroeg de
jonge man, terwijl hij met Mariana bleef
stilstaan.
Ik heb hem gesnapt, mijnheer de
graaf, riep de jachtopzichter uit.
Wien?
Dien schelm van een Pornic.
Wat, dien onverbeterlijken strooper?
Met groote moeite, mijnheer. Hij wilde
schieten en ik heb hem het geweer uit
zijn handen gerukt.
Omdat je me verraderlijk overvallen
hebt, schreeuwde een nieuwaangekomene.
Het was een Bretonsche boer met
rossigen baard en vurige flikkerende
oogenzijn verhit gelaat toonde aan,
dat hij moed geput had uit het kleine
blikken fleschje, dat hem op zijde hing.
Wie heeft je verlof gegeven hier in
het park te komen vroeg de opzichter.
Stilzeide mijnheer de Kerlorlaat
mij met hem praten
Pas op, mijnheer, zeide Tanguy half
fluisterend, als hij gedronken heeft, is
hij tot alles in staat.
Georges haalde de schouders op.
Wat is er van je verlangen vroeg hij
kortaf.
Ik wil terughebben, wat me afgepakt
is, antwoordde Pornic, den jongen slot
voogd aanziende met het dreigende oog
van een doghond, die zijn tanden laat
zien.
Wat, je steelt mijn konijnen en fai-
EIJWSILU)
Lui fan Hsusdei en AiteiajaLaiptraat ei de Bommelerwaard
ÉrMsÈ Bank.