Conflict tusschen
P.N.E.M. en gemeenten.
Uitgave: Firma L* J. VEERMAN, Heusden
1Vo 4459 Woensdag 17 December 1924
„Het Kasteel van Kerlor."
Und van altena
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Zij, die zich op dit Blad
wenschen te abonneeren
ontvangen de tot 1 Jan
verschijnende nummers
GRATIS
FIXlLLtVroV
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.25, en
franco per post beschikt 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Adverténtiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De gebeurtenissen in Rusland worden
den laatsten tijd allerwege met byzondere
aandacht gevolgd. Uit de berichten dia
uit dat land komen wordt herhaaldelijk
gerept van de groote plannen die in het
eerste kwartaal van 1925 in Europa ten
uitvoer gebracht zullen worden en waarvan
de strekking is de revolutie te ontketenen
in een groot deel van Europa.
Vooral in de Balkan-landen, waar de
politieke toestand toch reeds tengevolge
van den oorlog van 1914 en de daaraan
voorafgaande onderlinge oorlogen in den
Zuid-Oosthoek van Europa weinig stabiel
is en waar extremistische politieke leer
stellingen dus de meeste kans hebben door
groote lagen der bevolking te worden aan
gehangen, wordt een levendige communis
tische activiteit ontplooid. Er gaat eigen
lijk geen dag voorbij, of de berichten
bevatten aanduidingen, dat Rusland de
revolutie voorbereidt in verscheidene staten.
Met name de Oostelijke nabuurlanden
van Rusland vormen een terrein van actie
en de overigens mislukte opstand,
r die een tydje geleden in Reval uitbrak met
het klaarblijkelyk doel om geheel Letland
te bolsjewiseeren, wordt door de Letlandsche
autoriteiten toegeschreven aan rechtstreek-
sche Moskousche invloeden. De brief, dien
Sinofjef aan de communistische partij van
Engeland deed geworden en waarin werd
aangespoord de tegenwoordige Bntsche
staatsmacht omver te werpen, mag mede
als een blijk gelden van den rusteloozen
yver, waarmee de sovjetrepubliek probeert
hardhandig behalve de buurstaten ook het
verdere West Europa tot haar leer te be-
keeren. Opvallend is ten overvloede de
roerigheid, die de communisten in Frankryk
te aanschouwen geven en die zoozeer de
aandacht trekt, dat de regeering Heiriot
gemeend heeft tegen sommige aanhangers
der Derde Internationale te moeten op
treden, men herinnert zich, dat verscheidene
hunner hetzjj gearresteerd zijn, hetzij over
de grens gezet.
88
Ach, lieve Hélène, ik zou wel eens
willen weten, welk wonder mij zou red
den,
Indien je oprecht berouw heb, zal de
Voorzienigheid je niet verlaten.
Ik zal je niet vragen, mijn beste, of
jij, op mijn plaats, hetzelfde blinde ge
loof zoudt behouden.
Hélène maakte een gebaar van ver
bazing.
Neen hernam Carmen daarna, jij
bent een heilige, het is een monsterach
tige heiligschennis mij met u te verge
lijken Maar jij, je bent gelukkig
Je hebt een man getrouwd, dien je lief-
hebt en die je aanbidt. Je kind draagt
den naam de Kerlor Je huwelijk is
gezegend geworden Indien evenwel
je hart eens niet sloeg voor je echtge
noot, geloof jij, dat je meer kracht zoudt
hebben gehad tegenover de geheimzin
nige macht, die ons meesleept, ons van
onzen wil berooft en ons doet buigen
voor de macht van het noodlot?
Hélène zeide -
Ik zou nooit de vrouw geworden zijn
van een man, dien ik niet liefhad.
Je ziet, dat je er evenzoo over denkt
als ik Daarin ligt mijn fout Maar
ik wist niet dat er zulke gevolgen uit
konden voortvloeien.
Firmin is zoo goed.
Draagt de politiek, die de tegenwoordige
Russische bewindhebbers voeren, de goed
keuring weg van al de leden der Russische
regeering Er zijn teekenen, waaruit valt
af te leiden, dat zulks geenszins het geval
is en dat er een strooming in Rusland is,
die meent, dat er geen heil valt te ver
wachten van een zich in politiek opzicht
extremistisch uitleven. Als vertegenwoordi
ger van de meer gematigde richting wordt
vooral Trotzki beschouwd. De laatste is
de volkscommissaris (minister zouden wij
zeggen) voor het legerwezen en meermalen
heeft hij reeds kritiek geoefend op het
radicale driemanschap (Stalin, Kamenef en
Sinofjet), dat op het oogenblik vrij wel
alleen met een tsaristisch absolutisme de
alleenheerschappij uitoefent.
In den strijd van de redelijkheid tegen
de onredelijkheid schijnt Trotzki echter
voorloopig de nederlaag te hebben geleden.
De berichten wijzen er naar n.l. op, dat
Trotzki ziek is geworden en voor herstel
zyner geschokte gezondheid naar Zuid-
Rusland is gezonden. Dit geeft te denken
wanneer bekende politici ongesteld worden,
dan beteekent dit meestal, dat zij van het
politieke tooneel verdwijnen. De ziekte
van Trotzki komt vermoedelijk dan ook
alleen hierop neer, dat men zich van hem,
wien democratie niet vreemd is, heeft
willen ontslaan en veiligheidshalve naar een
streek, ver van Moskou gelegen, dirigeert.
Er kan dan ook wel met vrij groote zeker
heid worden gezegd, dat hij op transport
is gesteld en zijn positie zal waarschijnlijk
dan ook wel met die van een gevangene
gelijkstaan.
Het schijnt echter dat de crisis, ontstaan
door de verbanning van Trotzky, een
ernstiger keer neemt. Er wordt gerept
van bloedige botsingen, die te Moskou en
in den omtrek zouden hebben plaats gehad
tusschen volgelingen van Trotzky en die
van het triumviraat, zulks ter gelegenheid
van het vertrek van Trotzky lom
gezondheidsredenent naar de Krim.
Met berichten uit Rusland moet men
steeds voorzichtig zijn, omdat anti-bolsje
wistische persbureaux gauw geneigd zijn
de feiten erg te kleuren en het met de
waarheid niet al te nauw te nemen, In
beginsel is het echter niet onmogelijk, dat
zich het conflict tusschen Trotzky eenerzijds,
Stalin, Kamenef en Sinofjet aan den an
deren kant zich dermate heeft verscherpt,
dat h?t tot botsingen is gekomen. Een
onbekende factor bij het geschil is in elk
O, verdedig hem niet Je vermeer
dert daardoor nog mijn angst En is
hij dan ook niet schuldig, wijl hij zich
niet heeft weten te doen beminnen
Hoe kun jij op barmhartigheid hopen
van God, indien jij den man beschul
digt. dien je zelf hebt beleedigd!
Ja, riep Carmen uit, mijn misdaad is
een dergenen, waarvoor geen vergeving
is Je ziet, Hélène, ik moet verdwijnen.
Mevrouw de Kerlor hernam
En bij dat alles denk je niet aan den
onschuldige, dien je ook wilt dooden
Je kind
Mijn kind 1
Wat je hebt gedaan is vreeselijk
De Almachtige zal je echter misschien
vergeven, indien je het slachtoffer bent
geworden van een vreeselijken samen
loop van omstandigheden Ik zal nooit
twijfelen aan Zijn oneindige barmhartig
heid, want oprecht berouw treft altijd.
Maar Hij zal je zeker verlaten, indien
je het kind opofiert aan je misstap.
Wat te doen vroeg mevrouw de Saint-
Hyrieix op het toppunt van haar angst.
Groote zweetdroppelen parelden op
haar voorhoofd Zij zag er uit als ie
mand, die neertuimelt in een afgrond
en wier vingers rondgrijpen naar een
steunpunt, maar dat niet vinden.
Hélène herinnerde zich nu de houding
van Carmen eenige uren na de schip
breuk van de „Prins Hendrik", toen
Georges den heer de Saint-Hyrieix had
gered.
Ofschoon zij aannam, dat Carmen
leed onder de ontroering der laatste ge
beurtenissen, was mevrouw de Kerlor
geval de houding van het roode leger, een
macht, waarvan veel m Rusland afhangt.
Tot dusver kreeg men den indruk, dat
Trotzky bij het leger nog al gezien was
en het bericht, dat de roode troepen de
verordening, volgens welke Trotzky vsn
zijn post wordt ontheven, niet bereid zijn
te erkennen, is dan ook niet onmogelyk.
Zooals wij in ons vorig nummer reeds
mededeelden en zooals uit de toen opge
nomen motie blijkt, is er een ernstig con
flict gerezen tusschen de Noordbrabantsche
gemeenten en de P.N.E.M., waarvan me-
dedeeling werd gedaan in de vergadering
van de afdeeling Noordbrabant van de
Ver. van Nederlandsche gemeenten, en
waarin de heer Krijgsman wethouder van
's Bosch de kwestie uiteenzette. Uit het
verslag van deze vergadering, opgenomen
in de Prov. Noordbr. Bossche Courant
ontleerien wij het volgende
Zooals bekend loopen de contracten die
de gemeenten met de P.N.E.M. hebben
aangegaan, geleidelyk af. De electriciteits-
commissie van de Vereeniging wil in het
algemeen meer uniformiteit brengen in deze
contracten, en tevens trachten om grieven
en moei lijeden tot oplossing te brengen.
De heer Krijgsman zeide o. m.:.
Tot voor eenige maanden terug zyn de
onderhandelingen tusschen de commissie
van tien, of tusschen de subcommissie van
drie eenerzijds, en de directie van de
P.N.E M. al dan niet bijgestaan door een
of meerdere commissarissen van de P.N.E.M.
over het algemeen goed verloopen en kon
in werkelijkheid worden gezegd dat beider
belangen werden erkend en dat de bespre
king tot bevredigende resultaten hadden
geleid.
Reeds bij den aanvang van dit jaar heeft
de commissie, de gecontracteerde gemeenten
geadviseerd hunne op het einde van dit
jaar afloopende contracten niet zonder meer
te vernieuwen, maar alvorens zulks te doen
overleg te plegen met onze commissie of
uw bestuur.
Naar onze meening was een dusdanig
standpunt om meerdere redenen gewenscht
en ouk gemotiveerd.
Herhaaldelijk toch waren bij onze com
missie van onderscheidene gemeenten
toen toch getroffen door de verstrooid
heid van haar schoonzuster, door den toon'
waarop zij stamelde, toen haar man haar
vroeg, of zij iets van den heer d' Alboize
wist
Ik weet niet vraag me niets 1
Deze jonge officier, die zoo oprecht,
zoo eerlijk scheen, had Firmin verraden.
Welk een vreeslijk ding was toch de
hartstochtEn hoe maakt deze ellen
delingen van de beste menschen 1
Mevrouw de Kerlor
Wij moeten ons de groote van het
kwaad niet verhelen, maar wij maken
dit niet kleiner door te droomen van
nieuwe dwaasheden.
Wat te doen? herhaalde Carmen ver
schrikt.
God bidden, dat Hij je niet verlaat.
Hij zal weigeren mij te hooren.
Omdat jij voortgaat tegen Hem in op
stand te komen.
Als ik mij dood, vervolgde Carmen,
zal niemand weten wat mij dreef tot
dit besluitjij alleen zult het weten
Maar jij zult mij niet verraden.
Nog eens, je zult nog grooter misdaad
doen door een zelfmoord te plegen, en
een moord op je kind tevens.
Zijn leven zal er een zijn vol ellende
en schande,
Je weet er niets van.
Hij zal geen naam dragen.
Hij kan er zich een maken.
Maar hoe zal ik tot aan het einde
toe, mijn verschrikkelijken toestand ver
bergen Hoe zal ik de geboorte van
het kind verbergen Je ziet wel, Hélè-
jne, dat niets mij kan redden.
meerdere klachten ingekomen, welke in die
periode niet of uiterst moeilijk tot oplos
sing waren te brengen, omdat deze klach
ten hun oorsprong vonden in attikelen of
bepalingen van de loopende contracten.
Wy vermeenden thans, by den afloop
van meerdere contracten een geschikte ge
legenheid te hebben gevonden, om in het
algemeen meer uniformiteit te brengen in
de nieuwe contracten en daarnaast te moe
ten pogen bestaande en op te lossen grieven
of moeilijkheden te helpen overwinnen.
Midden in het onderzoek werden wy
echter opgeschrikt door de mededeeling
van de gemeenten Helmond en Eindhoven
dat haar was toegezonden door de directie
van de P.N.E M. een ontwerp-contract ter
vervanging van het op 31 December van
dit jaar eindigende contract voor deze ge
meente, hetwelk zoodanig essentieele wij
zigingen op de bestaande en groeiende
toestanden inhield, dat zij directe hulp van
de commissie, bespreking en advies noodig
achtte.
Veiligheidshalve telegrafeerden beide voor
noemde gemeentebesturen aan Zyne Excel
lentie den minister van Wa er staat deze
ontwerpen niet vast te stellen of goed te
keuren voordat zij waren gehoord.
Direct werd daarop de commissie bij
eengeroepen en werden de voorgestelde
wijzigingen een voorwerp van studie en
langdurige beraadslaging. De commissie
plaatste zich op het standpunt dat een
zoodanige oplossing moet worden gezocht
waarbij èn de belangen van de afnemers
waaronder ook de gemeenten, èn de be
langen van de N. V. de P.N.E.M. zoo
goed mogelijk moesten worden gediend.
Toen de commissie tot een conclusie
was gekomen en haar wenschen waren
geformuleerd, werden deze mondeling en
schriftelijk aan de directie van de P.N.E.M.
medegedeeld, waarop een conferentie met
de directie werd aangevraagd en verkregen.
Deze conferentie had plaats op den 7en
October, waarbij de directie van de P.N E.M
vertegenwoordigd was door den heer Jon
ker, geassisteerd door den administrateur
den heer Weyts.
Het eerste punt van bespreking was de
in het ontwerp-contract aan Helmond voor
komende contractsclausulewaarbij de
P.N.E.M. zich het recht voorbehoudt van
rechtstreeksch stroomlevering aan de groot
industrie, waarbij tegelijk tot uiting kwam
dat de in art. 5 van het ontwerp-contract
opgenomen tarieven voor de gemeenten
Ik herhaal, dat je moeder van smart
zou sterven en dat je aan Georges een
vleeslij k verdriet zoudt veroorzaken
Je echtgenoot
Hij O, als hij er alleen was
Spreek niet verder zoo.
Ik erken dat mijn plotselinge verdwij
ning hem eenige tranen zal doen storten.
Maar het rechte zal men niet wéten
Men zal gelooven, dat ik het gedaan heb
in een aanval van ijlende koorts, dat het
een ongeluk is Maar kun je mij zeg
gen, wat de meeste smart zal veroorza
ken aan hen, die ik liefheb en die mij
beminnenmij dood te zien in omstan
digheden, die ze niet kunnen verklaren,
of mij Uevend te- zien, in schande, on-
teerd? Indien je mij op dit puntje vas
te meening kunt zeggen, zweer ik je, ge
heel naar jouw wil ta handelen.
Mevrouw de Kerlor bleef eenige oogen-
blikken zwijgend zitten.
Wat kon zij hierop antwoorden?
Je vindt niets, hernam Carmen, in
den grond van je hart vindt je ook dat
ik te lang heb geleefd Toch zal ik
niet sterven zonder genade af te smee-
ken Ik zal bidden, niet voor mij,
maar voor het kleine wezen, dat ik 't
leven zal schenken. Dat het leveIk
wil hopen en smeeken, dat God uitkomst
zendt, spoedig uitkomst zendt, want
dit wil ik je wel zeggen, Hélène, nooit
zal mijn moeder weten, dat ik een schul
dige vrouw was.
Na deze woorden met kracht te heb
ben uitgesproken, werd Carmen betrek
kelijk kalm.
Haar ademhaling werd minder gejaagd
feitelijk en practisch dit recht reeds over
droegen op de P.N.E.M.
Ten sterkste werd deze poging van de
P.N.E.M. ontraden en terugneming verzocht.
De P.N.E.M. verdedigde dezen maatregel
op grond van het algemeen belang en met
een beroep op andere provincies. Verder
omdat de directie van meening was, dat
de P.N.E.M soepeler is dan de gemeenten
en deze zaken spoediger afwerkt.
Ook liet tweede door de commissie ter
conferentie besproken punt n.l. de tariefs-
verhooging voor de gemeenten heeft na
grondige studie en beschouwing van de
P.N.E.M.-directeur niet geleid tot wijziging.
Inplaats van een verlaging der tarieven
waarop de commissie had gerekend, wordt
thans niet alleen voorgesteld den eenheids
prijs per K.W.U. aanmerkelijk te verhoo-
gen en den afdalenden trap voor den prijs
der belasting van K. W. boven de 200
K. W. af te schaffen, maar zelfs een
nieuwe wijze van verrekening der maximale
belasting in te voeren, hetwelk vooral voor
de kleinere gemeenten aanmerkelijke finan-
cieele nadeelen met zich medebrengt en
het iedere aangesloten gemeente practisch
onmogelyk maakt, de groot-industrie te
bedienen. Het is dan ook alleszins ver
klaarbaar, dat uit onze commissie ter
vergadering stemmen zyn opgegaan, welke
zich tot het uiterste wenschten te verde
digen voordat zij zich na alle lasten
van hoogerhand aan de gemeenten opge
legd nu ook nog eens belastingbetalers
van de P.N.E.M. zouden laten maken.
Alleen wanneer de gemeenten debewy-
zen kunnen leveren dat haar speciale toe
zeggingen (door een vorige directie) zijn
gedaan, wil de directie den Minister in
overweging geven voor die gevallen afwij
king van de Algemeene Voorwaarden van
Stroomlevering toe te staan.
Het kan volgens den heer Krijgsman
geen verwondering wekken, dat de Voor
zitter van de commissie zich tot Zijne
Excellentie den Minister van Waterstaat
heeft gericht, om krachtens de rechten
aan hem verleend, volgens de voorwaarde
van de commissie en van de contracten
te willen ingrijpen.
De heer Krygsman eindigde met de hoop
uit te spreken dat <<e Voorzitter der Com
missie in de eerstkomende vergadering van
de afdeeling Noordbrabant van Nederl.
gemeenten, kan getuigen, dat onder zyn
beproefde leiding een oplossing is gevonden
die partijen heeft bevredigd.
haar hart bonsde niet meer zoo en uit
haar blik sprak nu een zachte treurig
heid.
Hélène omhelsde haar.
Arme zuster, zeide zij met groot mede
lijden, je tranen en je berouw zal wor
den geteld, want je hebt reeds veel ge
leden
Ja, zeide Carmen met een onderwor
penheid, die in groote tegenstelling was
met de ironie, die er totnogtoe uit haar
woorden sprak. Ja, ik heb berouw over
mijn misslag, maar ik kan me nog niet
begrijpen, hoe ik haar beging.
U zal vergeving geschieden
Ach, Hélène, je zult al mijn lijden
hebben begrepen, toen je mij dwongt
tot spreken. Nu komt er vrede over
mij. Ik gevoel me getroost. Je hebt
mij niet geantwoord met woorden vol
smaad en hoon Heb dank, Hélène.
Heb dank, mijn zusterUw edelmoe
digheid geeft mij den moed terug. Ik
zal worstelen, zoolang ik kan
Ik zal voortgaan je te helpen, Carmen
Je weet wel, dat ik je alles verschuldigd
ben.
Mevrouw de Saint-Hyrieix hernam
Je schuld is betaald Ik ben het,
die vandaag in je schuld ben gekomen.
Helaas, mijn geheele leven zal misschien
niet lang genoeg zijn om mij van die
schuld te kwijten.
De deur werd geopend. De heer de
Saint-Hyrieix, deftiger, trotscher dan
ooit, verscheen.
(Wordt vervolgd).
voor kit Laid vai Heistien en AlteiaJeLaigstnat m n lintltrwiiri