Tweede Blad
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
is. M. Vrijdag IS^Januari
Bronchitis
iisirooi
DAM RUBRIEK.
PL/rlOU
Zelfs vrouwen klagen.
BEHOORENDE BIJ HET
Wij leven in een drukkenden tyd. Zelfs
vrouwen klagen somwijlen. Het is een
feit, dat velen op een crisispusTt zijn aan
beland, wearop of huri gezondheid moet
lijden of zij hun werk moéten opgeven.
Duizeligheid en pijn in den /rug zijn waar
schuwingen van opkomende nierkwalen,-
Laat uw werk dan eèn poos rusten
gij hebt gebiedend rust/ ontspanning en
frissche lucht meor levenszonnesc.hijn
noodig.
Overwerking strjjdt met onze levens-
eischen al te vaak is zij de oojzaak van
nieraandoeningen bij vrouwen.
Foster's Ruglijn Nieren Pillen voldoen
aan alle eiscl^eff. Zij herstellen de onge
makken en oj/rust, veroorzaakt door nier
verschijnselen/als urinaire kwalen, rugpijn,
waterzuchtige zwellingen, rheumattsche pij
nen en zenuwoverspanning.
Zelfs gevorderde nierstoornissen als nier-
zand, niér- en blaasontsteking, spit, rheu-
matiek,/nierv aterzucht en ischias worden
met succes bestreden door Foster's Pillen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken f.1.75 per flacon (geel etiket met
zw/rten opdruk.)
Redacteur: M. J. L. BÉNEKER
te Andel (N.-Br.).
Men wordt verzocht alle correspondentie,
deze rubriek betreffende, aan bovenstaand
adres te richten.
KLASSE A.
De tweede wedstrijd 1
Behalve alle oud-bekenden, hopen we
in dezen wedstrijd ook nieuwe inzenders
te ontmoeten. Men zij niet te gauw ont
moedigd, wanneer de oplossing van een
probleem niet voor de hand ligt. Wie
zoekt, die vindt I Allen dus van begin
tot eind uw best gedaan.
Probleem no. 18.
(eerste wedstrijd proleem)
Stand in cijfers
WTit schijven op: 21, 22, 31, 48 en
dam op 9.
Zwart schijven op12, 16, 39 en
dam op 34.
Wit begint en wint.
Oplossingen worden ingewacht tot 27
Januari, terwijl de namen der oplossers
gepubliceerd worden in 't no. van 30 Jan.
Nogmaals een verzoek aan H. H. com
ponisten onder onze oplossers, om zelfge-
maakte probleemen in te zenden. Bij
voorkeur geven wij die een plaatsje in ons
blad. Denk om stand en afwisseling
Wie is de eerste
KLASSE B.
om het andere licht en donker gekleurd.
Art. 2.
De schuine kieurlijnen op het bord,
duiden de richting aan, waarin de stukken
zich bij het spel bewegen.
Art. 3.
Er wordt gespeeld op de donkere velden.
Men kan echter bij onderling goedvinden
ook op de lichte velden spelen.
Art. 4.
Het bord wordt tusschen de beide
spelers geplaatst zóó, dat de lange lijn
van de bespeelde velden uitgaat van de
linkerzijde van eiken speler.
Art. 5.
De velden, waarop men speelt, worden
gerekend van 1 tot 50 genummerd te zijn,
ook al staan er die i ummers niet op
vermeld. Deze nummering is als volgt
boven links 1, verder naar rechts 2, 3,
4 en 5. Tweede lijn links 6, enz., zoodat
50 onderaan rechts eindigt.
Art. 6.
Het spel vangt aan met twintig witte
schijven op de velden 31 tot 50, tegen
twintig zwarte op de velden 1 tot 20, in
zooverre het verleenen van voorgift daarop
geeri uitzondering maakt.
Art. 7.
Onder het verleenen van voorgifi ver
staat men, dat aan den tegenspeler afge
staan wordt, óf één schijf op het eerste
van twee, drie of vier spelen enz., onder
scheidenlijk genoemd een halve, een derde,
een vierde van een schijf, enz., óf een,
twee, drie of meer schijven op elk spel,
genoemd schijven, 2 schijven, 3 schijven,
enz., óf wel de toekenning van remise
als winst.
Wie voorgift verleent, bepaalt welke
schijf of schijven van het bord genomen
worden.
Art. 8.
Nadat voor eiken speler de kleur der
stukken de eerste maal bij loting of
keuze bepaald is, nemen de spelers
beurtelings wit en zwart. Wit begint.
Krygt echter een der spelers voorgift, dan
speelt deze, ook met zwart, het eerst.
(Wordt vervolgt)
LANDBOUWRUBRIEK.
Op veler verzoek zullen we het reglement
voor het Damspel in ons blad afdrukken,
zooals dat is vastgesteld en goedgekeurd
door den Nederlandschen Dambond.
1. De opzet.
Art. 1.
Het damspel wordt gespeeld tusschen twee
personen of groepen, genaamd de spelers,
op een vierkant bord van honderd velden,
verdeeld in tien rijen, elk van tien velden, I
Proefvelduitslagen.
III.
Meerdere lezers van het vorige gedeelte
van deze artikelen serie, zullen misschien
gedacht hebben De proefvelden, waar een
tekort aan kali bleek, zijn zeker aangelegd
op zanderige gronden Klei bevat immers
uit zich zelf voldoende kaliTot voor
een paar jaar heeft schrijver dezes precies
hetzelfde gedacht. Precies op dezelfde wijze
praatte ik na, wat ik in mijn leerboeken
over Bemestingsleer las, en wat ik ook op
lezingen en cursussen hoorde»Klei is
uit zich zelf rijk genoeg aan kali.
Ten bewijze daarvan haalde men dan
o.a. de resuitaten van het scheikundig
bodemondei zoek aan
In kleigrond uit de Ilpolders vond men
in de 30 c.M. dikke bouwvoor door onder
zoek en berekening per H.A.
Ruim 50000 K.G. kali.
Vuor zeeklei uit Groningen vinden we
ruim 10000 KG. kali per HA.
Voor rivierklei uit de Betuwe ruim
5000 K.G. kali per H.A.
Nu ging men aan de hand van die cij
fers van de onderstelling uit, dat bij een
zoo groote voorraad kali in den bodem,
men wel mocht aannemen, dat er daarvan
jaarlijks zooveel in opgelosten toestand
geraakte (in een voor de planten
opneembare vorm kwam, dus), dat
het gewas een ruim voldoende oogst kon
geven, zonder kalibemesting
Directe proeven nemen, deed men be
trekkelijk weinig, en als men proefresul-
taten zag, %erden ze vaak schouderop
halend ter zijde gesteld 1
De meening, dat kleigrond svan na
tures:, voldoende kali voor een ruime oogst
ter beschikking van de planten kon stellen,
was zoo vast ingegrift, dat men daaraan
geen twijtel mogelijk achtte.
Langerzamerhand heeft zich de meening
van de praktijk echter gewijzigd. Al meer
en meer begonnen vooruitstrevende land
bouwers zelf proeven met kali op kleigrond
te nemen. De prijzen der kalizouten wa
ren voor het nemen van proeven geen be
letsel. (Een ruime kalibemesting kost
ongeveer f 30f 60 per H.A
De een volgde de ander na en zoo zien
we uit de inschrijvingen der Landbouw-
vereenigingen op de kleigronden, thans,
overal de meenirg naar voren komen, dat
Kleigrond van nature niet vol
doende in water oplosbare kali ter
beschikking van alle gewassen kan
stellen
dat men ook op kleigronden winstge
vender »kalivretersc kan verbouwen,
als men een kalibemesting vooraf
doet gaan.
Zooals ik boven reeds zei, was schrijver
dezes, tot voor eeuige jaren, uit kracht
van zijn kennisbronnende leerboe
ken, enz. ook de meening toegedaan, dat
fkalibemesting op kleigrondc onnoodig of
althans zeer riskant was.
De lezers zullen het dus wel begrijpe
lijk vinden, dat ik verheugd het aanbod
aannam van
Het Landb onwkundig Bureau
van het kalisyndicaat Boothstraat
13 Utrecht, om op hun kosten te trach
ten bij eenige landbouwers in deze omge
ving proefvelden aan te leggen, om te
onderzoeken of een kalibemesting met voor
deel, ook op kleigrond was toe te passen.
Gaarne wenschte ik mijn "boekenkennis,
aan de praktijk te toetsen Want voor
lichting aan de landbouw geven uit eert
boekje, is niet de juiste voorlichting.
Mijns inziens moet de praktijk, de praktijk
voorlichten, om gesteund op wetenschap
pelijke gegevens, de verkregen resulaten te
vergelijken en trachten te verklaren, met
wat wetenschappelijk tot nog ioe bekend
is en geleeraard wordt.
Thans hebben we twee jaren pp onder
scheiden plaatsen kalibemestingspioefvelden
aangelegd. En met welk resultaat Het
overzicht van de uitslagen moge de lezers
zelf daarop een antwoord doen geven.
Voor een ding wil ik echter waarschu
wen. Vorm niet overijld een oordeel
Al is de kaübemesting goedkoop, toch
is het verkeerd er onnoodig toe over te
gaan. Want ai geven de proefvelden aan,
dat op de meeste met voordeel (en soms
met groot voordeel) kali gegeven is ge
worden toch moet men alijd bedenken, dat
zulks voor uw akkers, nog niets zegt I
Ik hoop alleen, dat de uitslagen u er
toe mogen aanzetten, om op uw eigen
land, goed opgezette en goed uitgevoerde
proeven te nemen.
Vooral mag men niet verzuimen, de af-
komsten nauwkeurig te wegen. Want kali
is geen chili. Een leek kan aan het ge
deelte dat kali gehad heeft maar zelden
een groot verschil op het gezicht op
merken. Meestal komt het verschil pas
aan den dag bij het wegen der oogstpro-
dncter. Wie op de hoogte van de bemes
tingsleer is, kan bij wat ervaring aan een
gewas, dat gebrek aan opneembare
kali heeft, dat wel waarnemen. Evenzoo
of het gewas voldoende opneembare
kali in den bodem vindt.
Dezen winter geven we nog wel eens
een artikeltje over de kalimeststoffen en
het uitwendig voorkomen van een gewas
bij kaligebrek en bij voldoende kali. Dat
kan dan eenige voorlichting daaromtrent
aan de praktijk geven
Wordt vervolgd.
F. C HUIJSER,
Landbou wonder wijzer,
Woudrichem.
ALMKERK, over December
Geboren: Evert Antonie z. v. J.
Toonen en A. Dekker Cornelis Willem z.
v. E. v. d. Kappel en H. v. Loon Arie
z. v. N. v. Beurgel en C. v. Drunen Bas-
tiaan z. v. G. de Peuter en M. de Bok
Maaike d. A. v. Oudheusden en H. Nieu-
wenhuizen Pieter z. v. P. v. d. Wiel en
L. de Graaf.
Overleden: A. P. J. van Kuijk 36
j. T. Branderhorst 30 j. G. K. Tak,
wed. v. P. Kazander 81 j.A. H. Bouwer
21 j.
f
AKKER's
Burgerlijke Stand.
'sGRAVEMOER.
Geboren: Wouter Cornelis z. van
J. E. Pruyssers en J. J. Pruijsen.
Getrouwd: P. A. Ruijtenberg 33 j.
en A. Rutters 25 j.
Overleden: A. G. van der Pot 62 j.
[CAPELLE.
Geboren: Alberta d. van J. Mole-
graaf en M. A. SmitsJan z. van D„
Rijken en J. C van Peer Marinus Jacobus
z. v. J. C. d. Clou en D. W. Ramstiju
Cornelis Mari z. v. C. Vos en D. J. v.
Suijlekom Jozijna Adriana d. v. C. J. d.
Roon en A. A. Kluijtenaar Teunis z. v.
A. B isch en P. v. d. Broek.
Gehuwd: J. Nieuwhuizen 22 j. en
E. J. Vos 20 j. J. Kuijsten 35 j, en A.
v. Beek 26 j.W. Chabot 23 j. en C.
E. v. Dommelen 23 j.A. H. Wunderink
26 j. en C. D. Vos 23 j.
Overleden: A. Sterk 77 j,W.
Bogers 85 j., wed. v. J. OphorstM. v.
d. Schans 57 j., echtg. v. C. v. Beek G.
v. Balkom 84 j.W. Schiedon 68 j., wed.
v, J. Verduin P. v. d. Kolk 1 j.
DUSSEN, over Decemher.
Geboren: Hendrikus Martinus Josephus
Maria z. v. G. Verhoeven en C. M. Buijs
Maria d. v. A, v. Dortmont en A. A. v.
DortmontAgnitta Petronella d. J. K. v.
Achterberg en C. Konings Maria Huber-
dina d. v. J. Verhoeven en P. C Meijers;
Wilhelmus Marinus z. v. C. de Wit en B.
I. de WitJohannes Marinus z. v. C.
Stevens en T. Vermue.
Overleden: A. L. van Beurden 74
j.echtg. v. M. J. Verschuren A. A. van
Dortmont 4 j.G. H. Ludeman 73 j
echtg. v. A. C. van Dijk P. J. H. van
Beijnen 31 j.B. van Daalen 79 j.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ammerzoden. De heeren Th. Kras
en E. v. d. Meijde, zijn benoemd tot leden
van het College van Zetters.
Andel. Op Woensdag 21 Januari a.s.,
's avonds 7 uur, hoopt voor het comité
van winterlezingen alhier op te treden,
Dr. J. G. Geelkerken uit Amsterdam, met
het onderwerpnThomas a Kempir en
zijn navolging van Christus.®
De Landbouwer A. de Lorm alhier,
had te 's Bosch een kalfvaars gekocht voor
ruim f 300, toen het beest goed en wel
had gekalft kreeg het beest een hartaan-
doening, zoo erg, dat rioodslachting volgen
moest, een groote schadepost voor de Lorm,
die niet makelijk is terug te verdienen.
Tot groote schrik van Ouders
vonden ze de kleine Arie de Fijter in
bewustelooze toestand onder aan den trap
liggen, men weet niet of hij van den trap
of van den zolder is gevallen. Genees
kundige Jinlp werd ingeroepen, die de
ouders gerust stelden.
's Gravenmoer. Woensdagmiddag is
door den heer Commandant der Brigade
Marechaussée's te Rijen, voor de leerlingen
I der heide hoogste klassen van beide scholen
in deze geme-nte eene leerzame voordracht
gehouden over het tegenwoordige verkeers
wezen. Verschillende oudere belang
hebbenden woonden deze voordracht bij.
Hedikhuizen. Overzicht der bevol
king van 1924. De bevolking op 1 Jan.
1924: 719 m.,, 656 vr., totaal 1375. Zij
vermeerderde door geboorten met 16 m,,
20 vr., idem door vestiging 19 m„ 19
vr., totaal 74. Zij verminderde door
overlijden met 14 m., 9 vr., idem door
vertrek met 29 m., 25 vr. totaal 77.
Totale vermindering met 8 m., totale ver
meerdering met 5 vr. Totaal 1372 zielen.
Er werden negen huwelijken voltrokken.
Raamsdonksveer. Dhr. v. Gerven
te Oudenbosch is overgeplaatst naar het
postkantoor Raamsdonksveer.
Dhr. D. v. Raamsdonk slaagde voor
het Mercurius Diploma.
BINNENLAND.
Afschaffing van <!e Staatsloterij
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp, houdende maatregelen tot af
schaffing van de Staatsloterij.
In de Memorie van Toelichting zegt het
Kabinet, dat het 't liefst die afschaffing
zonder meer zou zien bepaald, maar het
erkent, dat een dadelijke afschaffing in
hooge mate onbillijk zou werken tegenover
dien breeden kring van personen, die
in de inkomsten, voortvloeiende uit den
verkoop van loten, een middel van bestaan
vinden.
Deze personen zijn vooral de laatste
jaren voornamelijk gekozen uit hen,
die niet voldoende inkomsten hadden en
dikwerf door anderen arbeid in hun levens
behoeften niet konden voorzien. Hun dit
middel van bestaan rauwelijks te ontnemen
acht de Minister van Financiën niet raad
zaam.
Hij wil de afschaffing der Staatsloterij
in rechtstreeksch verband brengen met het
overlijden of ontslag van die verkoopers
der loten, die collecteurs. Indien en
voorzoover daardoor loten vrijvallen, wil
bij den omvang der Staatsloterij inperken
in dezer voege, dat, zoodra de onkosten
aan het beheer der Staatsloterij verbonden
onevenredig groot worden in verhouding
tot haar opbrengst, de Staatsloterij wordt
opgeheven.
Dit tijdstip «mag geacht worden te zijn
aangebroken indien het aatal uit te geven
loten tot beneden 5250 een vierde van
het tegenwoordig uitgegeven aantal js
gedaald.
Vermoedelijk aldus de minister
zal het eenige verwondering wekken, dat
de regeering by den tegenwoordigen toe
stand van 's Rijksschatkist een voorstel van
wet heeft voorbereid, waarbij een jaarltjk-
sche bate van ongeveer f 600.000 wordt
prijsgegeven. Die verwondering zal echter
verdwijnen indien gelet wordt op de gelei
delijke wijze waarop de voorgestelde af
schaffing zal plaats grijpen. Het geringe
offer, dat de rijksscliatkist voorloopig zal
brengen, wordt, naar het oordeel van de
regeering, ten volle gerechtvaardigd door
het doel hetwelk de afschaffing der Staats
loterij beoogt en dat de loterij wet 1905
wel in uitzicht heeft gesteld, maar niet in
haar geheel heeft bereikt.
Het voornemen bestaat om telkenmale
als door ontslag of overijjden van een col
lecteur een aantal loten vrij valt, dat aan
tal achterwege te laten en om telkens,
wanneer dat aantal een veelvoud van 420
heeft bereikt, den voor elk lot te betalen
inleg, den koopprijs, dien collecteurs en
debitanten mogen vorderen, de in art. 10
lid 2 van de wet van 1885 bedoelde terug
gaven en de uit te loven prijzen en pre-
miën te verminderen met inachtneming van
de thans geldende verhouding. De Staat
zal bij deze regeling zijn inkomen uit de
Staatsloterij geleidelijk zien verminderen,
om ze eerst ten volle te missen indien het
aantal uit te geven loten tot 5250 is ge
daald. Het totaal bedrag der rijksmiddelen
in eenig jaar zal daarvan geen invloed van
eenig noemenswaardig belang ondervinden.
Wel zullen de collecteurs en debitanten
bij deze wijze van afschaffing der Staats
loterij in den loop der jaren ook Ut hun
inkomsten worden getroffen, want zij znllen
de loten tegen een lageren prys moeten
vetkoopen.
Gesteld, dat 2100 loten zijn vrijgelaten,
dan hebben zij voor één lot aan den Staat
te betalen f 57.60 en kunnen het verkoo-
pen voor f 64.80, zoodat zij op elk lot
f 7.20, inplaats van f 8, zooals nu, kun
nen verdienen. Zyn den collecteur 100
loten toegekend, dan heeft hy een schade
van f 80 per loteiij, dus van f 240 per
jaar.
Nog strafport ook
In 1914 verzond een bewoonster van
Utrecht een prentbriefkaart met geluk-
wensch naar twee personen in Jutfaas, die
op 't punt stonden in het huwelijk te treden.
Deze briefkaart is eerst dezer dagen by
hen bezorgd, nu het daar dus. ruim JÖ
jaar is getrouwd I De afzendster is in
middels overleden.
Doodgemoedereerd vroeg de post voor
dit briefkaartje, dat door haar eigen schuld
achterwege is gebleven, tien cent strafport.
Er zit op de kaart een postzegel van
2| cent. Voor 1914 was dit porto vol
doende. Later is het tarief voor brief
kaarten echter verhoogd. En nu rekent
bureaucraticus met het porto, dat thans
op deze briefkaart had booren te zitten.
De eiermarkt in Barnereld
In het afgeloopen jaar was de aanvoer
van eieren ter markt te Barneveld als
volgtJanuari 350.000 stuks, gemiddelde
prys f 12.15 per 100 stuksFebruari
1.520.000, prijs f 8.68 Maart 2.440000,
prys f 6.65 April 3.544.000, prijs f 6
Mei4.850.000, prijs f6.70 Juni3.060.000,
prijs f 7.10; Juli 2.900.000, prijs f 7.75
Augustus 2.000 000, prijs f 8.30 Septj
1.280.000, prijs f 10 Oct. 900.000, prijs
f 12 November 200.000, prys f 11.25
en December 125.000, prijs f 11.70.
De hoogste prijs werd dus besteed in
November, toen de eitjes gemiddeld f 14.25
per 100 stuks golden, terwijl de laagste
prijs in April werd betaald, namelijk 6
cent per stuk. In't geheel zijn in 1924 aan
gevoerd 24.500.000 eieren, dief 2.183196
hebben opgebracht, zoodat de middelprijs
ruim f 8.88| per 100 stuks heeft bedra
gen-
ruwe huid.G/sprorigen
Jianderi.SprinQende lipperv
Gepruik
ffieitwsblad
f
Als Uw in een aanvang onbetee-
kenende verkoudheid is verergerd
tot bronchitis, talm dan niet langer,
neem de Beproefde Akker's Abdij
siroop die de prikkelende hoest-
aanvaficp zal temperen, de slijm
zal oplossen en Uw ontstoken
slijmvliezen volkomen genezen.
«3 v&irca cht zuivert geneest.
A! Jta verkrijgbaar in kokers van 230 gram
1/50 550 gram 2.75 en 1000 gram ƒ4.50
