Eerste Blad
Firma JOH. HE M0L.
S. D. LANKHUYZEN Ca's BANK
RAAMSDONKSVEER.
Werkmansgoederen
De arbeid
in broodbakkerijen.
FEUILLETON.
„Het Kasteel van Kerlor".
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heugden,
No. 4501 Vrijdag 15 Mei 1925,
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61535.
T. BOONSTRA.
Und van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt fi.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Wie de laatste paar jaren de verslagen
van de strafzittingen van de verschil
lende kantongerechten in ons land heeft
gevolgd, heeft kunnen zien, dat vele
malen bakkerspatroons werden veroor
deeld niet omdat zij hunne gezellen
nachtarbeid hadden doen verrichten,
maar omdat zij zelf nachtarbeid verricht
hadden. En dat verreweg de meeste
bakkerspatroons in onze omgeving daar
aan danig het land hebben, dat weet
ieder, die wel eens met hen in aanraking
komt. Nu gaat het bij die patroons
in 't geheel niet over politiek, want een
rechtsche bakker van het platteland
vindt het even vreeselijk als zijn linksche
collega, dat de wet hem verbiedt te
werken wanneer hij wil. Beide zijn van
meening dat hun groot onrecht wordt
aangedaan, door hun persoonlijke vrij
heid van werken zoo absoluut aan banden
te leggen. En ook wij deelen die mee
ning, omdat wij bij ondervinding weten
dat het verbod van patroonsnachtarbeid
tot de onaangenaamste dingen leidt.
Ziet b.v. eens naar de vele arbeiders
uit Werkendam, de Werken c. a. en
Almkerk. die 's MaaDdagsmorgens vroeg
de polders ingaan met medeneming van
brood voor de geheele week en nu door
dat de patroons 's nachts niet mogen
werken, gedoemd zijn, brood mede te
nemen dat reeds des Zaterdags te voren
gebakken is en die dus ten slotte op ver
droogde korsten moeten bijten.
Voor wederinvoering van nachtarbeid
voor gezellen voelen wij niets en dsïar-
voor zouden wij niet gaarne een lans
willen breken, maar voor de vrijheid
van den bakkerspatroon van het platte
land gevoelen wij alles.
Zachtjes aan zal de Arbeidswet 1919
wel gewijzigd worden in den geest van
hen, die een beroep doen op de praktijk
en op het gezond verstand, maar het
gaat buitengewoon langzaam. Het ver
leden week in de 2e Kamer behandelde
wetsontwerp levert daarvan wel het be
wijs. In de Memorie van Antwoord van
Minister Aalberso vindt men omtrent
dat wetsontwerp het volgende
„De directe gevolgen van het wets
ontwerp voor de gezellen zullen bij
aanneming de volgende zijn
a in het grootbedrijf zelf komt door
dit wetsontwerp geenerlei verandering.
130
Beautreillis wilde niets meer met
Fadart te maken hebben. Hij pakte
hem bij het oor en bracht hem voor
tiet troepje kinderen.
Je moet op je knieën om vergeving
vragen, beval de dokter.
En als ik dat niet doe mompelde de
kleine misdadiger.
Dan ga je naar het politie bureau.
Fadart onderdrukte een vloek. Gus
tavo, de oppasser, die juist weer kwam
en in het geheel niet meer lachte,
maakte zich gereed om de bevelen van
zijn meester op te volgen.
Je gaat dan tot dat je meerderjarig
bent, naar een verbeterhuis toe, legde
Beautreillis uitals je uit de gevangenis
komt, ben je niets meer waard, dan
ben je rijp voor het schavot.
De kinderen verwijderden zich instinct
matig van den boosdoener.
Zij zagen het hoofd van Fadart reeds
in het zand zollen.
De indrukken op dien leeftijd zijn
zeer levendig; verscheidene jongens wer
den bleek en begonnen te beven.
Vooruitop je knieën, zeide de dok
ter op bevelenden toon.
En hij hief de hand op om den schul
dige tot gehoorzaamheid te dwingen.
Fadart keek rond als een jonge wolf
die aan de jagers wil ontsnappenmaar
Daar was en blijft het uur van aanvang
5 uur met twee uur voorarbeid
b in de buiten 75 stedelijke gemeenten
gevestigde broodbakkerijen komt voor
de gezellen geenerlei verandering. Daar
was en blijft het uur van aanvang 5 uur
c alleen voor de gezellen in de brood
bakkerijen met minder dan 6 gezellen
in 75 stedelijke gemeenten wordt het
aanvangsuur van 6 op 5 gebracht."
Hierbij ging het slechts over 15 pet.
der gezellende rest kon al al om vijf
uur met den arbeid beginnen. Maar
voor de enkele duizenden was zoo'n
bepaling noodig, omdat anders de on
gelijkheid voor de kleine bakkerijen al
te drukkend zou kunnen worden. Het
middenstandsbedrijf mag niet gedood
worden, aldus Minister Aalberse en
daarom moet de ongelijkheid weg.
De Kamerleden Smeenk en Zijlstra
konden zich met 's Ministers meening
niet vereenigen en dienden een amen
dement in strekkende tot vaststelling
dat algemeen het aanvangsuur op 6 uur
zou worden gesteld met gelegenheid tot
voorarbeid, terwijl het uür, waarop met
verkoop van versch brood zou mogen
worden aangevangen op 10,30 zou wor
den vastgesteld.
Het Kamerlid schaper was het met
de Heeren Smeenk en Zijlstra geheel
eens ten opzichte van bepaling van het
aanvangsuur algemeen op 6 uur, doch
hij wenschte het verkoopuur op 10 uur
te houden.
Het voorstel der Heeren Smeenk en
Zijlstra werd in den door den Schaper
gewijzigden zin aangenomen en hierin
vond Minister Aalberse aanleiding om
schorsing van de verdere behandeling
van het ontwerp te vragen.
Intusschen had nog de Heer Staalman
eene motie ingediend, welk luidde als
volgt
„De Kamer, van oordeel, dat de per
soonlijke vijheid van de bakkerspatroons
om in hun eigen werkplaats te arbeiden
niet langer zal worden belemmerd, ver-
Manchesterbroeken 425 475 495
Pilobroeken 450475
Grijze Jasjes 295325
Grijze Broeken 275
Werkmansboezeroenen 159
Blauwe jassen en Broeken 295
hij was gevangen hij berustte erin en
knielde neer.
Zeg nu de woorden Ik vraag er u
vergiffenis voor, dat ik me als een
slechtaard gedragen heb.
Zonder zich te laten bidden, herhaalde
Fadart wat hem voorgezegd werd.
En nu, zeide de dokter, breng me dat
ventje weg.
Gustave pakte Fadart beet, die zoo
gauw mogelijk weg wilde gaan.
Op den drempel voelde de jonge ban
diet zich sterker. Met een stem, die
door machteloozen toon schor was, riep
hij uit:
Jelui bent ellendelingen
Beautreillis haalde de schouders op.
Terugkeerende naar de knapen, die
door de verpleegden gekleed waren, keek
hij ze allen nog eens aan en maakte
er zuster Simplicee zijn compliment over.
Daarna hielden de zuster en hij zich
opnieuw bezig met Claudinet.
Nu ben je rijk, vriendje, zei Beautreil
lis tegen hem.
Neen, zei het kind, ik heb immers
geen geld?
Maar dat papier vertegenwoordigt een
heele hoop geld.
Was het werkelijk zoo
De jongens, die zich nog het verband
niet konden uitleggen, dat er tusschen
dat papier en goud- en zilverstukken
bestond, zagen dat de dokter in ernst
sprak,
Het was geen spel, geen voor den gek
houden hij spotte volstrekt niet met
den aardigen, zachtzinnigen blonden
jongen, die zoo goed voor zijn kamera-
zoekt de regeering ten spoedigste de
indiening van een wetsontwerp te be
vorderen, teneinde hieraan tegemoet te
komen."
Deze motie werd bestreden door de
Heeren Oud en Schaper en wel op dezen
grond dat inwoning van den gezel bij
den patroon weer veelvuldiger zou voor
komen en zulks leiden zou tot moeilijk
heden bij de contröle. Met 48 tegen 9
stemmen werd de motie tenslotte ver
worpen, hetgeen wij betreuren, wijl wij
in het verbod van vrijheid van werken
voor den bakkerspatroon een inbreuk
zien op de individueele vrijheid van
doen en laten, die in flagranten strijd
is met ons rechtsgevoel. Waarom mag
een smids- of timmermanspatroon werken
zoolang hij zelf maar wil en waarom
mag een bakkerspatroon dat niet
Beperking van vrijheid is best, mits
zij geboden wordt door de noodzakelijk
heid en juist de noodzakelijkheid van
een verbod van nachtarbeid van bakkers
patroons zien we niet in.
Na verwerping zijner motie heeft de
Heer Staalman nog een amendement in
gediend strekkende om het gewijzigde
ontwerp te herstellen in den vorm die
het oorspronkelijk had ten opzichte van
den aan patroons toegestanen voorarbeid,
d. w. z. arbeid vóór het uur, waarop de
gezellen mogen beginnen. Ook dit amen
dement kon geen genade vinden in de
oogen der Kamer.
Als we nu zeggen, dat het gros der
latroons grooten spijt heeft over den
oop der zaken, dan hebben we het aan
iet rechte eind. Immers is bij een
gehouden referendum van den Neder
landsehen Bakkershond, de grootste
patroonsorganisatie, gebleken dat 3000
stemmen voor en slechts 450 tegen de
absolute vrijheid van arbeid van den
patroon werden uitgebracht. En dezen
uitslag kunnen we ons zoo goed begrij
pen, omdat de Nederlander an fond de
vrijheid van handelen bemint en er niets
van moet hebben om door wettelijke
bepalingen meer geknecht te worden
dan strikt noodzakelijk is. Werkelijk,
al dat overbodig en onnoodig „mass-
regeln" is uit den booze en de bijzondere
neigingen zoowel van den rijkswetgever
als van den provincialen en gemeente
lijken wetgever om zich daaraan over
te geven, achten wij in meerdere op
zichten verkeerd.
BUITENLANDSCR OVBRÜCÜ
Na een kabinetscrisis van ruim 5 weken
is het eindelijk den Belgischen kabinets
formateur, Vandevijvere, gelukt een
ministerie samen te stellen. De verwachting
den was. Hun bewondering was niet
vrij van afgunst, maar ze wisten dit
laatste gevoel te onderdrukken.
Claudinet kon dus nu zooveel lekkers
koopen als hij wilde,
Hij zou bij eiken maaltijd wijn krij
gen, wijn met suiker.
De arme jongens, die dikwijls Seine-
water dronken, waardeerden vooral die
meer aangename manier van zich den
dorst te lesschen.
De blikken, waarmee ze hem aanke
ken, zeiden duidelijk
Je zult ons niet vergeten, wel Je
zult ons ook wel wat van je koekjes
geven.
Zeg eens, zeide Baptiste Gorju be
droefd, nu moet ik je zeker je jas terug
geven.
Weineen, ik heb hem je immers ge
geven? antwoordde de zoon van Rose
Fouilloux.
Ik zal de voering weer in elkaar
naaien, voor je weggaat, hernam de
zuster, en dan hun je met warme klee-
ren aan naar huis terug keeren.
Baptiste's oogen blonken van vreugde
en hij scheen van plan te zijn opnieuw
te zingen.
Claudinet echter was lang zoo vroolijk
niet als zijn metgezellen.
dacht na en werd bedroefd,
Hij vroeg zich niet af, waarom zijn
moeder dat papier op die manier ver
borgen had, dat ging boven zijn begrip
maar hij voorzag een algeheele veran
dering in zijn toestanden hij was nu
zoo vredig en rustig in dit huis, dat
hij niets anders wenschte.
TELEFOON No. 15
AGENTSCHAP VAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A'DAM
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich mét den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden a Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK. Btf Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne
DE DIRECTIE
is echter, dat het kabinet geen lang leven
is beschoren en het reeds spoedig ten va|
zal worden gebracht, terwyl het kabinet
bovendien nog niet eens compleet is.
Behalve het premierschap heeft Vandevyvere
de portefeuille van financiën op zich ge
nomen. Baron Ruzette blijft aan het hoofd
van het departement van landbouw en
openbare werken, terwijl ook de ministers
Poullet (binnenlandsche zaken en volksge
zondheid), Carton (koloniën) en Tschofïën
(arbeid, nyverheid en sociale voorzorg) hun
portefeuille behouden. Genoemd® ministers
zijn allen Katholieken. Terwijl Moyersoen
met economische zaken is belast, zijn slechts
twee nieuwe ministers aangewezen, n.l.
Léon Théodor voor justitie en luitenant
generaal Hellebaut voor landsverdediging.
Beide nieuwe extra parlementaire ministers
behooren van huis uit tot de conservatief-
katholieke partij. Drie departementen zijn
zonder titelvoerend minister gebleven, n.l.
dat van buitenlandsche zaken, hetwelk ad
interim wordt beheerd door Ruzette, dat
van spoorwezen, posterijen, telefonie en
telegrafie hiervoor is als interimair
minister aangesteld Tschofïën en dat
van kunsten en wetenschappen, hetwelk
Théodor er voorloopig byneemt. De toe
stand is dus zoo, dat van de vijf ministeries,
welke van Vandevijvere ter beschikking van
niet-katholieken stelde, er drie zonder defi
nitief leider zijn gebleven.
Er kan overigens niet worden ontkend,
dat Vandevijvere zijn best heeft gedaan om
niet-Kaiholieken in de regeeririg opgeno-
Hij gaf zijn ongerustheid in de vol
gende woorden lucht
Zuster Simplice, mag ik toch hier
blijven
De dokter antwoordde
Zuster Simplice mag dat niet doen
om drie redenen.
Claudinet trok een treurig gezicht.
De eerste is, dat je de plaats zoudt
innemen van een knaap die op zijn
beurt al onze zorgen behoeftde tweede,
dat zuster Simplice heel spoedig dit ge
sticht zal verlaten, en de derde is, dat,
dank zij je vijftien duizend francs, je
een betere opvoeding kunt krijgen
Begrepen
Claudinet liet het hoofd zinken en
tranen rolden over zijne wangen.
De anderen keken elkaar verbaasd aan.
Zuster Simplice ging weg ze voelden
zich nu zoo verlaten, zij vergaten er het
geluk van hun kameraad door.
Diep ontroerd, zeide de vrome zuster
tegen den dokter
Ik zal niet te weten komen wat er
van die arme kinderen geworden is.
Beautreillis mankte een beweging met
zijne oogleden, beteekenende dat het lot
dier ongelukkige kinderen helaas I geen
raadsel meer was.
Zij waren alleen op de wereldDe
onrechtvaardige maatschappij of het
noodlot zou hen voor een misslag ver
antwoordelijk stellen, dien ze niet be
gaan hadden of voor een ongeluk, waar
van zij de eerste slachtofiers waren.
Beautreillis wilde de zuster en de kin
deren niet bedroefd maken door in de
zen geest te antwoordden; De zuster
men te krygen. Terwyl het reeds by
voorbaat zeker was, dat Vandevyvere bot
zou hebben gevangen, wanneer hy zich tot
de socialisten had gewend, bestond by hem
nog steeds de hoop, dat van huis uit libe
rale persoonlijkheden ervoor te vinden
zouden zijn geweest tot de regeering toe
te treden. Den liberalen stond echter
over het algemeen de combinatie van Van
devijvere niet aan en daarom hielden zy
zich afzydig. Zoodoende is feitelyk ook de
toeleg van den nieuwen premier mislukt
om een ministerie tot stand te brengen,
dat geen uitgesproken politiek karakter zou
dragen en derhalve ook geen partijpolitiek,
doch slechts een nationale politiek zou
dienen te voeren. Inmiddels blijven nog
drie ministeries ter beschikking van gega
digden, maar of Vandevijvere's hoop, dat
dank zy een bekeering der linkergroepen,
deze portefeulles zullen worden aanvaard
door personen van liberalen huize, valt ten
zeerste te betwijfelen. Door dezen loop
van zaken is het onvolledige ministerie een
bijna zuiver Katholiek kabinet geworden.
De Franschen zijn in Marokko tot een
aaoval overgegaan. Bygestaan door zware
artillerie en vliegtuigen hebben de Fran6che
troepen de fortificatie van Bibane bestookt.
Volgens de yintransigearitc zyn alle
vooruitgeschoven posten, welke de Riffii in
Noord-Marokko omsingeld hadden, bevryd
door de colonnes van Colombat en Frey-
denberg, behalve tweevan één dezer
forten zijn de beide officieren en drie vier-
wist wel dat ze niet aan een dokter kon
vragen haar bij die onschuldige kinde
ren te vervangen. Zij zeide daarom
Vrienden, ik zal God voor u bidden
en mijn nieuwe beschermelingen zullen
mij nooit mijn oude doen vergeten.
Maar jullie moet me ook beloven al
tijd aan zuster Simplice te denken, die
haar leven voor je gegeven zou hebben
als God het vroeg. Bidt, en wanhoopt
nooitRekent op de Voorzienigheid in
de sombersteuren van je bestaan. Als
je je erg ongelukkig gevoelt, denkt dan
aan dit Kerstfeest. Dan krijgt ge weer
nieuwe krachten, en zijt in staat je leed
te dragen.
Claudinet was niet meer de eenigste,
die huilde.
En vooral, kinderen, denkt aan de
verheven leerstelling van Christus
Bemint elkander. Jelui hebt zooeven
gezien door de ondoordachte hadelwijze
van dien kleinen driftkop, die door den
dokter weggejaagd is, hoe slecht het is
driftig te zijn. Komt nooit in opstand,
kinderen, noch tegen menschen, noch
tegen zaken. Bekent uw verdriet aan
den Verlosser. Hij zal u de reddende
hand toesteken. Hij zal u op den rand
des algronds terughouden.
Zuster Simplice hield op.
De kinderen strekten hunne smeeken-
de handen naar haar uit.
Zij hadden gewild dat zij verder sprak,
altijd maar door, en dat zij hun beloofde
terug te komen, met haar witte muts
op, en dat ze dan een wiegeliedje voor
hen zong dat hun hun lijden deed ver
geten, op het oogenblik dat het niet
NIEUWSBLAD
viir liet Lmd m Housdei en Altena,deLaiastriat n ie Bonelerwaard