Tweede Blad
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
MB. 4521. m 24 Juli
Jan Geertzen,
Heer en Mode-artikelen
Firma JOH. DE MOL
Werkmansgoederen
Firma JOH. DE MOL
reöwi
Zuiderafwateringskanaal.
gij Ruime auto-
I garage's
BEHOORENDE BIJ HET
Loting Nat. Militie.
De vervroegde loting voor de Nat. Militie
der lichting 1926 zal dit jaar plaats hebben
Te WaalwijkO. L. School Station
straat 24, 7 Aug. voor Waalwijk, Loon
op Zand, Sprang—Capelle.
Te Waspik Lokaal voorra. O. L. School
B. no. 45a, 7 Aug. voor Dongen, Dussen,
Raamsdonk, Waspik, 's Gravemoer.
Te HeusdenGemeentehuis, 8 Aug.
voor Eethen, Wijk c.a., Heusden, Hedik-
huizen, Veen, Drunen, Herpt c.a., Oud»
heusden c.a., Nieuwkuijk.
Te WoudrichemGemeentehuis Hoog
straat, 11 Aug. voor Werkendam, Almkerk,
Andel c.a., de Werken c.a., Giessen, Rys-
wyk, Woudrichem.
TROOST VOOR OUDEN VAN DAGEN.
De oude dag behoort een tijdperk van
geluk en welvaren te zijn, niet een van
ziekte en pyn, de nieren zijn vaak aan
sprakelijk voor het laatste.
Rugpyn, aanvallen van rheumatiek, styf-
heid, urinestoornissen en blaaszwakte komen
voort uit verzwakte nieren. Bij verwaar-
loozing bestaat gevaar voor aderverkalking,
waterzucht, graveel, spit, ischias en chro
nische rheumatiek. De door den tyd
verzwakte nieren behooren versterkt en
opgewekt te worden by het eerste teeken
van ongesteldheid, opdat niet langer on
zuiverheden, in het bloed achterblyven en
zich door het geheele lichaam verspreiden.
Geef de kwaal geen gelegenheid om vasten
voet te krijgen. Foster's Rugpijn Nieren
Pillen zullen onschatbaar voor u blijven.
Menschen, die zich nog kwiek voelen op
80-jarigen leef tyd, zeggen dat dit genees
middel een nieuw levenstijdperk voor hen
opende. Foster's Pillen kunnen veilig ge
bruikt worden, zij werken uitsluitend op
de nieren en blaas, niet op de lever, maag
of ingewanden.
Let op de verpakking in glazen flacons
met geel etiket (alom verkrygbaar), waar
door gy zeker zijt geen verlegen buiten-
landsch goed te ontvangen. Prys fl 1,75
per flacon.
LANDBOUWRUBRIEK.
Stikstofbemesting in den zomer.
Het is thans de tijd, de landbouwers
er op te wijzen, dat ze om dezen tijd
van het groeiseizoen, er terdege rekening
mee moeten houden, dat we al bedenke
lijk dicht naderen tot de herfst.
Hiermede heb ik speciaal het oog op
het gedeelte in het gemengd bedrijf, dat
men aanduidt met de naam van vee
houderij.
Het is toch een bekend feit, dat groen
voer in den herfst van zeer hooge waarde
is, omdat men daarover een flinke be
schikking heeft, de staltijd zoover ver
schoven kan worden, als het weer in
dien tijd van het jaar toelaat.
En laat dit, een buiten blijven van
het vee niet meer toe, dan kan men bij
een flinke voorraad groenvoer zijn kracht-
voederrekening aanmerkelijk lager ma
ken.
In den regel heeft men in den herfst
goede melkprijzen, en zijn de in dien
tijd vetgemeste runderen ook op hin
ken prijs.
Redenen om er voor zoover mogelijk
terdege rekening mede te houden, reeds
een langen tijd te voren.
Zooals de veehouders wel al reeds be
grepen zullen hebben, hebben we het
oog geslagen op bietenblad en koppen,
knollengroen, mengels en knollen, doch
ook denken we aan het gras in den
herfst.
Wanneer we thans onze afgegraasde
en geblote weilanden en ons eetgroen,
in de loop van een paar weken, een
overbemesting geven met direct op neem
bare stikstof, chilisalpeter dus, kunnen
we zeggen, dat, menschelijker wijs ge
daan hebben, wat we in dezen tijd van
het jaar nog doen kunnen, om de gras-
groei tot in den komenden herfst zoo
mogelijk te doen zijn, met te gelijkertijd
zoo mogelijke kwaliteit.
Goed gras moet naast voldoende
aschbesfanddeelen en koolhydraten ook
een zoo hoog mogelijk gehalte bezitten
aan eiwit en amiden.
Dat kan men nu bereiken als we ons
weiland bemesten met stikstofhoudende
meststoffen. Stikstof toch is het onont
beerlijk element voor de opbouw van
eiwit.
Van nature bevat onze bodem zoo
goed als niets geen stikstof. De wei
landen zijn echter wel eenigszins stik
stofhoudend. Daarin komen nl. klavers
voor. Zooals men weet kunnen deze
in samenwerking met bacteriën, in de
knolletjes op hun wortels, eiwit vast
leggen. Bij afsterven van de klaver plan
ten, komt deze stikstofhoudende sub
stantie na verschillende omzettingen in
oplosbaren vorm ter beschikking van de
gras wortels.
2o. geven de landbouw huisdieren,
in hun vaste en vloeibare uitwerpselen,
een gedeelte van de in het voedsel op
genomen stikstof terug, die dus ook weer
ten goede komt van de weilandplanten:
grassen en klavers.
Doch voldoende voor een flink eiwit
gehalte en een tevens zoo groot moge
lijke hoeveelheid gras, het geheele groei
seizoen uit is er in de meeste weilanden,
zelfs al wordt er niets geen bloothooi
uit verwijderd, niet aanwezig.
Natuurlijk openbaart zich die behoefte
aan direct opneembare stikstof het sterkst
in het voorjaar en in het najaar.
Daarom juist wezen we er thans nog
eens op, om althans wat dit najaar be
treft, te trachten ons gras van opneem
bare stikstof te voorzien.
Een 100150 K G. chilisalpeter uitge
strooid over de kaal gemaakte weilan
den, in het laatst van Juli of begin
Augustus maakt zich zoo goed als altijd
en vooral betaald.
Al eerder wezen we op het groote nut
voor de veevoeding, van bietenkoppen
en bladeren. Tevens heb ik dit voorjaar
gewezen op de uitslag van een door mij
genomen proef, waarbij gebleken was,
dat de chili aan de suikerbieten gegeven,
betaald gemaakt was, door de meerop
brengst aan bladeren en koppen.
Ook weet ik, dat verschillende land
bouwers, mijn advies opgevolgd hebben,
om een flinke gift chili aan hun bieten
te geven. Juist, om de bieten naast een
flinke wortelgroei, te prikkelen tot een
maximale bladproductie. De boeren
hebben tevens dit voorjaar gezorgd voor
een ruime fosforzuur- en kalibemesting.
Dan pas heeft men toch bovendien nog
kans dat bij een warme zonnige nazomer
die maximale bladproductie zooveel
zonne-energie opvangt, dat ook de wortel
productie maximaal wordt.
De beste tijd voor het uitstrooien van
chili voor bieten is wel haast voorbij,
doch hetgeen ik op mijn omzwervingen
door de diverse poldefs, de laatste weken
zag, geeft mij aanleiding sterk in over
weging te geven, aan al diegenen, welke
hun bieten nog maar een geringe dosis
chili hebben gegeven, thans nog zoo
spoedig mogelijk, daarom 100 K.G.
toe te dienen per H.A. Vooral zij, die
het voederen van bietenkoppen en bla
deren in herfst of winter op de hooge
waarde die ze bezitten, heeft leeren ken
nen. geef ik bovenaangegeven gift chili
ernstig in overweging.
Evenzoo kunnen de teelers van vroege
aardappelen, die thans in het daardoor
vrijgekomen land knolrapen hebben ge
plant of nog planten moeten hun ver
moedelijke herfst- en wintervoorraad aan
groenvoer aanmerkelijk beïnvloeden,
door deze knollen een flinke gift chili te
geven bijv. 200300 K.G, per H.A,
Van den herfst bij het rooien, en van
den winter bij het vervoederen zal blij
ken, hoe rendabel men op dit gewas
direct opneembare stikstof (in den vorm
van chilisalpeter dus) gebruiken kan,
Zeer aangenaam zou het ondergetee-
kende zijn, zoo de lezers, die bovenstaande
raadgevingen hebben opgevolgd, hem
te gelegenertijd, de resultaten van hun
chilistrocien in den zomer zouden willen
mededeelen.
F. C. HUIJSER,
Landbouwonder wij zer
Woudrichem.
mm
Petten, moderne ruiten en gabardine
155 165 175-185
Overhemden met boord en
manchetten 225250 275 295
Dassen zelfbinder 36-50 60
Strikjes 45-50-60 65
Belanghebbende ingelanden van ver
schillende polders bij de afwatering van
het Zuid-afwateringskanaal hielden j.l
Dinsdag eene vergadering, waarbij als
spreker optrad de heer Konijnenburg,
ingenieur bij den Rijkswaterstaat. Dg
heer Huizinga, Rijkslandbouwconsulent
opende de vergadering met een hartelijk
woord van welkom. Het deed hem ge
noegen, dat zoovelen aan de uitnoodi-
ging gehoor hadden gegeven, om hier
tegen woordig te zijnhij stond er ver
baasd over, dat een paar menschen
willekeurig de stoute schoenen hadden
aangetrokken om deze vergadering
bijeen te roepen. Doordat in den loop
der tijden vele klachten waren inge
komen over de slechte toestanden in
de afwatering dezer streek, was men er
toe overgegaan, het Zuid-afwateringska
naal te graven. Door het graven van
het „Kanaal," werd de waterstand op
het Oude Maasje te hoog. Nu bet af
wateringskanaal gegraven was, konden
verschillende polders hier op loozen.
Bij de hooge waterstanden van '19 en
'20 stond het water 1.50 M. boven A.
P.het scheprad aan Keizersveer kon
niet malen, waarvan overstroomingen
het gevolg waren. Van toen af is het
een punt van ernstige overweging ge
worden, een beter bemalingswerktuig te
krijgen. Al mocht dit echter gebeuren,
dan zou alles misschien nog niet in orde
zijn, want er waren nog meer oorzaken
dan slechte afwatering.
Als punt 2 merkt hij op, het onrecht
matig inlaten van buiten- en binnen-
polders en als punt 3 het steeds meer
afkomen van water door ontginningen,
als punt 4 het verschil van inzicht tus-
schen de landbouwers op de eene plaats
is de grond meer veenachtig dan op de
andere en als punt 5, dat er havens zijn
die niet voldoende in orde worden ge
houden, b.v. hier te Waspik de Vrouw-
kensvaartsche haven. Redenen genoeg
om hier deze gemeenschappelijke bijeen
komst te houden. Hij hoopte uit dat
alles straks de conclusie te kunnen trek
ken, dat er iets goeds te bereiken is en
dat er ook iets goeds zal bereikt worden.
Vervolgens gaf hij het woord aan den
heer Konijnenburg, ingenieur bij den
rijkswaterstaat. Deze gaf in 't kort een
historisch overzicht van de natuurlijke
ontwatering dezer streek en begon, met
den toestand, ontstaan in 1421 door den
St. Elisabetsvloed, om geleidelijk te
komen tot de eerste verbetering in 1879,
wat eigenlijk meer een militair werk
was, maar dat voor de afwatering, hier
toch een voordeel was. De voor- en
nadeelen werden in den breede uiteen
gezet, tot in 1904 de Maasmond er kwam,
wat voor de Maas een gunstig gevolg
had.
De loop der Maas vanuit Frankrijk
en België werd even aangestipt en er
werd op gewezen, dat bij een natten
zomer in België, hier te veel water kwam,
en de loozing gestremd werd, wat ten
ten gevolge had, dat hier het Zuid-af
wateringskanaal werd gegraven, met be
maling op het oude Maasje. Nu ligt
de klacht in de slechte afwatering in
het feit, dat de bemaling afhangt van
slechtere of betere toestanden Hij wenscht
de vergadering het idee aan de hand te
doen, om de zaak in studie te nemen,
om tot verbetering te komen. Hij spoorde
aan tot samenwerking en de zaak niet
op de lange baan te schuiven. Er was
een lijst ingekomen van 25 polders om
eene gezamenlijke regeling te kunnen
treffen, inzake afwatering Zuid-afwate
ringskanaal. Hij beval hartelijk aan het
benoemen eener commissie uit die 25
polders.
De heer Huizinga vraagt of iemand
op of aanmerkingen te maken heeft, of
voorstellen heeft te doen tot het trekken
eener conclusie en merkt verder op, dat,
indien de geheele vergadering het er mee
eens is, er het voorstel gedaan zou kun
nen worden tot het benoemen eener
Commissie.
A. Rijken. Zou het niet gewenscht
zijn, dat de grootste belanghebbenden
er zich voorspanden.
Huisman. Omdat er verschillende be
langen in het spel zijn, verwacht ik van
de benoeming eener commissie weinig
resultaten. Zou het Rijk dat niet op
zich willen nemen?
Konijnenburg. Als het rijk dat op
zich wilde nemen, zou het scheprad aan
Keizersveer verbeterd moeten worden en
dat kost weer geld. Het rijk laat de
exploitatie ook zelf betalen.
Huisman. De polders hebben ver
schillende' belangen. Ze zullen niet allen
meedoen.
Konijnenburg. Er zijn toch middelen
genoeg om niet-meedoeners te dwingen.
Ge kunt de bemaling zelf overnemen en
het rijk een afkoopsom vragendie af
koopsom kan verdeeld worden onder de
meedoeners.
W. Rijken. Ik geloof niet dat er een
polder gedwongen kan worden tot aan
sluiting. Het zou een combinatie moe
ten worden van alle polders. Hij wijst
op de verschillende belangen.
Huisman. Het water was vroeger geen,
maar thans wel een last.
Huizinga. Zijn er nog andere heeren
die iets naar voren willen brengen
Voorz. Binnenp. Sprang. Ik wenschte
alles te laten regelen door het rijk.
Sprang heeft niet zoo'n groote behoefte
als Waspik, doch bij overtollig water
heeft het ook groote behoefte.
Verhoeven. Het zou al eene groote
verbetering geven, als het rijk maalde
naar den toestand van de polders daarop
te letten zou beter zijn, dan een ontwerp
makenik zou het aan het Rijk over
laten een ontwerp te maken.
Konijenburg. Ik ben er van overtuigd,
dat de bemalingswerktuigen niet geschikt
zijnwanneer deze verbeterd moeten
worden, kunt ge betalen en nog eens
betalen.
W. Kamp. Ge kunt met het rijk nogal
opschieten. Het is nogal scheutig met
antwoord. Ons polderbestuur recla
meerde in Februari 1920 en kreeg onge
veer V» jaar later antwoord op de ge
maakte reclame.
Konijnenburg. De bemaling moet ver
anderd wordentracht eene afkoopsom
te krijgen. Als U het aan het rijk over
laat, zal het u meer kosten.
G. Zijlmaas. Wat zou dat zoo al kos
ten Die omslag is misschien gering
Konijnenburg. Die kosten kan ik niet
precies bepalenik zou denken, dat ze
niet zoo hoog zullen zijn.
Zijlmans. De verschillende polders
hebben het recht van uitloesing. Maar
bij niet-aansluiting, behouden zij dan het
recht toch.
Konijnenberg. Dat kan voorkomen
wordenU hebt den stand van het
water in de hand.
Huisman. Houden polders die niet
aansluiten het recht tot lossen, of kun
nen we de sluizen dicht houden
Konijnenburg. Daar is wel wat op
te vinden.
Huizenga. Het is een groot bezwaar
om het zoo voor elkaar te krijgen, 't Is
een kwestie die geld zal kosten. We
kunnen een bepaald peil aanhouden en
op Keizersveer een Centrifugaalpomp
aanbrengen.
Konijnenburg. Dat zal niet gaan. U
kunt dat vragen. Ik wil er zelfs moeite
voor doen, doch U krijgt nul op request.
Huizenga. Ik ben er van overtuigd,
dat het rijk meer doet, dan het kan doen.
Rubbens. Met een lageren stand op
het afwateringskanaal zouden we al heel
wat gebaat zijn.
Huismans. De stand had veel lager
moeten zijn
Verschuren. Nu mijnheer Huizenga
zegt, dat het rijk meer gedaan heeft dan
het had moeten doen, wil ik hier even
opmerken, dat we hier den laatsten tijd
in een betere conditie zijn gekomen.
Blijft het rijk zoo voortgaan, blijft het
iets meer doen, dan zijn we al ver ge
vorderd. Het stoomgemaal heeft den
laatsten tijd geregeld gewerkt. Zou een
combinatie van verschillende polders
niet tot de conclusie kunnen komen,
om te trachten den waterstand verlaagd
te kunnen krijgen
Huizinga. De ingenieur zal bij de
regeering wel een goed woord willen
deen en dan zijn we al heel wat op
geschoten.
Huismans. In 't voorjaar hebben ze
met malen goed bijgehouden
Huizinga. Maar als 'trijk er niet op
ingaat, moeten we ons dan maar bij de
pakken neerzetten moeten we dan den
gebruikelijken toestand laten blijven
bestaan.
Zijlmans. Als we van 't rijk een vast
peil op 't kanaal kregen, waren we gered,
het rijk komt gemakkelijker aan de
dubbeltjes dan wijals er een vast peil
op 't kanaaltje gezet werd, dan waren
alle landerijen gered.
A. Rijken. Ik begrijp niet dat het
gemeentebestuur van Waspik die boel
niet beter in orde brengtwanneer die
toestand aan de Vaartsche haven ver
beterd werd, zou er de landbouwer heel
wat bij winnen.
Rubbens. Tot nu toe heeft Waspik-
Boven geen last van te veel water gehad,
wel van te weinig.
Rijken. 'tGaat niet over te veel of
te weinig water, maar is de toestand
goed
Rubbens. Neen, die is niet goed,
maar daar zullen wij wel voor zorgen
het ligt niet aan het gemeentebestuur.
Rijken. Waarom is dat dan niet
verbeterd
Rubbens. Er zijn geen centen.
Huizinga. Ik heb nog geen antwoord
op mijn vraag„Als het rijk afwijzend
beschikt, wat dan?"
Konijnenburg spoort tenslotte aan tot
het benoemen eener commissie.
Huizinga. De commissie die benoemd
wordt zal zich hoofdzakelijk hebben te
belasten met een onderzoek.
Konijnenburg. Die commissie kan
bij den minister aankloppen.
W. Rijken. Er moet geweten worden
of alle polders willen meedoen en dan
moeten de stemgerechtigde ingelanden
gehoord worden over de betaling.
Konijnenburg, Er moet getracht
worden tot samenwerking te komen.
Huizinga. Zouden we niet overgaan
tot het benoemen eener commissie.
Huismans. De bemaling aan Keizers
veer moet veranderd worden.
Verschuren. Ik meen dat alle polder-
beturen hier vertegenwoordigd zijnals
de belangen van die polders in handen
dier commissie gelegd worden, dan be
hoeft er geen waterschap te komen
Huizinga. Is er niemand tegen het
benoemen dier commissie en uit hoeveel
leden moet die bestaan
Verschillende stemmen: Uit 5 leden.
Verschuren. lk kan me best ver
eenigen met de benoeming van 5 leden,
doch ik wenschte de heeren Huizinga
en Verhaaren buiten die 5 leden in de
Commissie benoemd te zien.
Huizinga. Mijnheer Verhaaren en ik
wenschen buiten die commissie te blij
ven, doch willen wel adviseerend werk
zaam zijn. Ik hoop dat uit den boezem
der vergadering zelf een voorstel zal
komen tot het benoemen van Commis
sieleden.
Rubbens. Van hoeveel gemeenten
Van iedre gemeente 1
Verschuren. Ik meen hiervoor te mo
gen aanbevelen de heeren Kommers van
Raamsdonksveer en Middelkoop te Ca
pelle.
Rubbens. Ik stel voor A. Smeur uit
Waspik.
Verschuren. En ik de heeren A. Rij
ken, Loonschendijk en den Burgemees
ter van Waspik, als vertegenwoordiger
van den Binnenpolder.
Hieraan werd nog toegevoegd de heer
Oerlemans uit Capelle, zoodat er in aan
merking kwamen 7 leden n,L. de heeren
Kommers, Smeur, A. Rijken, Oerlemans,
Huismans, Burgemeester van Waspik en
Middelkoop.
Verhoeven. En de kosten die er op
komen, wie moet die betalen
Huizinga. Op die enkele bijeenkomst
komen geen kosten.
Rubbens. Als er geringe kosten op
komen, dan kunnen die verhaald worden
op den post van onvoorziene uitgaven.
Zonder stemming worden bij accla
matie benoemd de heeren A. Kommers,
Raamsdonksveer, A. Smeur, Waspik, R.
Middelkoop, Capelle, J. Huismans, Ca
pelle en A. Rijken, Loonschendijk. De
heer Oerlemans wenschte niet in aan
merking te komen. De 5 genoemde hee
ren namen de benoeming aan.
Deze commissie wordt belast met het
presenteeren van een request om te ko
men tot verlaging peil Z-afwaterings-
kanaal op kosten van het rijk.
Huizinga. Bij mislukking, wat moet
er dan gebeuren De commissie laten
voortbestaan
Zijlmans. En er aan toevoegen „Niet
rusten voor het bezwaar is opgelost."
Huizinga. Ik meen dat we deze voor-
loopige bijeenkomst kunnen sluiten. Ik
dank u allen voor de opkomst en tevens
voor de goede samenwerking, waardoor
ge mij de leiding hebt vergemakkelijkt.
Ik hoop dat we iets bereikt hebben en
dat we nog iets meer zullen bereiken.
Ik dank U allen voor Uwe tegenwoor
digheid en sluit deze vergadering.
vmasBRmmmt&m
Manchesterbroeken 425 475 495
Pilobroeken 450 -475
Grij'ze Jasjes 295—325
Grijze broeken 275
Werkmansboezeroenen 159
Blauwe Jassen en Broeken 295
wmsmmsmBuam mm
PLAATSELIJK NIEUWS.
Aalburg. Be Heer C. Zoon slaagde
22 dezer te Amsterdam voor beide diploma's
handenarbeid.
Andel. De hooibouw is in deze^ge-
meente zoo goed als geëindigd. Doori0het
droge weer begunstigd, is dit werk vlug
van de hand gegaan. Zoowel kwaliteit als
quantiteit geven reden tot tevredenheid.
Bij besluit van Gedep. Staten dezer
provincie is voor goed vrijgesteld wegens
broederdienst de dienstplichtige der lichting
1926 dezer gemeente J. Naayen en tijdelyk
vrijgesteld de dienstplichtigen J. F. Naayen
en D. Verheij.
Ammerzoden. Onze dorpsgenoote mej.
Jo Baselaar behaalde dezer dagen het diploma
machineschrijven. Het is de eerste gediplo
meerde in onze gemeente.
Bezoek
van ouds bekend
Hótel
Café Restaurant
Uitspanning.
St. Jansstraat 10-12
'S BOSCH.
Te). Interc. 436
p Station N.A.B.O.
|SLEEOWIJK-'s BOSCH
Kieitwsblad
