rn
BEHORENDE BIJ HET
De streek toeken Grave en Udenis
Maandagavond tneschen zeven en acht
uur door een ramp getroffen, Een onge
kend noodweer heeft boven de etreek
gewoed, dat vreeselijke verwoestingen
beeft aangeriebt, Tegen zeven unr was
de streek bijna in duisternis gehuld,
Toen brak een vreeselijk onweer los,
spoedig gevolgd door een geweldigen
regen, Tijdens bet onweer woedde een
cycloon, welke, ondanks den korten tijd
van den duur, ontzettende verwoestingen
beeft aangeriebt. De cycloon is juist
langs Grave gegaan, waar men alleen
bet vreeselijke onweer in angstig af
wachten medemaakte,
Zeer ernstig zijn evenwel getroffen
Langenboom (gem, Mill), Escharen nabij
Grave en Zeeland, In Langenboom is
de toren van de kerk geslagen, Het dak
van het stevige klooster van de Paters,
dat bij de kerk staat, werd weggeslin
gerd, Een school met onderwijzerswoning,
niet lang geleden nieuw gebouwd, werd
in elkaar gedrukt, Meer dan twintig
buizen van het kleine plaatsje zijn ver-
In Zeeland is bet aantal verwoeste
huizen nog grooter en bedraagt meer
dan veertig, Ook stevige, nieuw ge
bouwde buizen zijn in den cycloon weg
gevaagd, Sommige buizen zijn geheel
verdwenen, Daken werden tot op grooten
afstand door den storm medegenomen,
Gebeele lanen zijn verdwenen, Alle
boomen, waaronder eeuwenoude, zijn
afgeknapt of ontworteld,
Het staat vast, dat bet aantal dooden
in deze gemeente minstens zes bedraagt.
Het aantal gewonden is legio en niet
te tellen, omdat de slachtoffers meestal
binnensbuis door neervallende balken
en gesteenten zijn getroffen Velen heb
ben armen, beenen of pols gebroken,
De ruïne is eenvoudig niet te beschrij
ven, De wegen zijn onbegaanbaar en
zelfs ijzeren met cement gevulde tele
foon- en telegraafpalen hebben zich niet
staande kunnen houden.
250 Militairen zijn behulpzaam om de
ruïnes op te ruimen en de gewonden en
dakloozen te helpen.
De windkracht was zóó sterk, dat een
vrachtauto op weg naar üden werd op
genomen en neergeslagen, De chauffeur'
die de auto bestuurde, is ernstig gewond
en is stervende,
In Borculo, in den achterhoek van
Gelderland, (een plaats van 5000 zielen)
is de toestand verschrikkelijk, geen huis
is gespaard gebleven, De straten zijn
bedekt met een dikke laag van gesplin
terde dakpannen, glaswerken, uit de
huizen gewaaid meubilaar,
De cycloon begon Maandagavond om
7 uur en duurde een kwartier, Het was,
zooals inwoners vertelden, op dat oogen-
blik duistermen kon geen hand voor
oogen zien,
Het geluid van de orkaan, gepaard
met hevigen hagelslag en onweer, over
stemde het geraas van de neervallende
muuretukken en instortende daken, Ver
schillende bewoners werden in hun wo
ning, nadat de ruiten gebroken waren,
tegen den grond geworpen; het huisraad
is verwoest,
500 Militairen zijn gerequireerd om
hulp te verleenen.
Een correspondent van hetü.D, schrijft
Dinsdag
Ik ben zoo juist teruggekeerd van
Borculo, welke plaats door een cycloon
geteisterd is, Zeker mag van een cycloon
gesproken worden, want er is in Borculo
geen enkel huis, dat niet geleden heeft.
Het grootste gedeelte is ingestort of
omgewaaid, De cycloon woedde slechts
kort, Het schijnt, dat hij zich uit het
Zuiden naar het Noorden heeft voort
geplant en dat Borculo het ernstigst van
alle plaatsen heeft geleden, De weg,
dien de orkaanwind heeft genomen,
schijnt te loopen van Noord-Limburg
langs de grens over Babberich, Nieuwdijk,
Kilder, langs Doetinchem, Ruurlo, Bor
culo en verder naar het Noorden over
Neede.
Langs dezen geheelen weg is groote
schade aangericht, Overal zijn huizen
omgewaaid, daken weggeslagen of ruiten
vernield,
In Borculo zelf is de verwoesting het
grootst Militairen en politie zijn bezig
met het opruimingswerk en het onder
dak brengen der gewonden en dakloozen,
Het staat vast, dat in Borculo drie
personen onder het nederstortende puin
zijn bedolven en gedood, Het zijn de
üöjarige gehuwde A, M, Nieuwenhuis,
de 64jarige Butshoven en de 12jarige
A, Grooters,
Verder zijn nog ongeveer 200 personen
gewond, van wie een achttal ernstig.
Officieren van Gezondheid en burger
artsen helpen de gewonden,
De branden zijn alle gebluscht.
De Arnhemsche correspondent van
het „Hbld." die op het eerste bericht
naar Borculo is vertrokken, seint uil
Zutphen
Borculo ligt in puin, De cycloon, die
gedurende een kwartier woedde, heeft
geen enkel huis gespaard, Vele huizen
iggen plat tegen den grond, van hon
derden zijn de gevels afgerukt. De torens
van de Protestautsche en van de R, K,
kerk zijn afgewaaid, De straten zijn
bezaaid met gebroken dakpannen, glas
scherven en fragmenten van meubels,
Geheele daken zijn door de cycloon
opgenomen en tegen den grond geslagen,
De toestand is onbeschrijfelijk,
Overal ontmoet men de inwoners,
terneergeslagen gaande door hun ver
woest stadje,
De Commissaris der Koningin, baron
Heemstra, kwam per auto met den
officier van gezondheid Zwol, een Roode
Kruis-auto volgde,
Er zijn in Borculo 3 dooden en on
geveer 200 gewonden, Velen hebben
been- en armbreuken,
Burgemeester de Muralt schat de
schade op drie millioen gulden.
In hel dorpje Kilder, behoorende tot
de gemeente Bergh, heeft cycloon
ook flink huisgehouden, Een boerderi
was door den bliksem getroffen en totaa
afgebrand, Het huis van den schoen
maker Jansen was in puin gewaaid.
Jansen zelf werd zwaar gewond en men
vreest voor zijn leven, Twee boerderijen
van Borkus en Peters zijn door den
storm vernield, Men schat de schade
hiervan op f 10,000, De molen van de
weduwe Willink werd, zooals men dat
noemt, van de vang geslagen, De wieken
werden door den cycloon in duizeling
wekkende vaart rondgedraaid, totdat de
geheele molen in elkaar werd geslagen.
Men heeft een stuk van de wieken 3
K.M verder teruggevonden.
Tijdens de cyc oon was de lucht ge-
geheel zwart. Men kon geen 3 meter voor
zich uit zien.
De weg die de cycloon volgde is 1
2 K M, breed, Alles wat daar binnen
ligt is vrijwel weggewaaid, Niets ver
mocht de kracht van den wind te weer-
Men kan gerust aannemen, dat dui
zenden boomen zijn neergeveld, Hooi
en korenoppers zijn door den wind mee
genomen, Wij spraken een boer, die
een korenopper bij zijn huis had liggen,
welke hem niet toebehoorde, en waar
zij vandaan kwam wist hijzelf niet, In
de telefoondraden, langs den weg hangen
hier en daar korenschoven, die men
eveneens vindt op de wegen en in de
sloten en grachten, Landbouwwerktuigen,
die buiten stonden, vindt men soms een
kilometer verder terug,
In het geheele gebied, waar de cycloon
passeerde, is geen huis onbeschadigd.
Het is ondoenlijk een opsomming te
geven van alle vernielingen, Wij geven
daarom alleen de voornaamste,
Te Eibergen is de 300-jarige molen
geheel vernield,
Ruurloo ie vanwege de versperringen
in den vorm van honderden ontwortelde
boomen niet te bereiken, Volgens oog
getuigen is de kap van het station inge
slagen, Ook daar zijn schier alle ruiten
vernield en de pannen van de daken
geslagen,
Ook Diepenheim heeft het zwaar te
verantwoorden gehad en hier en daar
levert deze plaats den aanblik van een
ruïne, Het electrisch net is geheel on
bruikbaar,
Goor heeft eveneens zwaar geledenen
lijkt wel een ruïne door de vele dak
pannen, boomen, draden en dakstukken
die overal verspreid liggen, Er zijn even
wel geen persoonlijke ongelukken voor
gekomen,
De telefoonverbindingen zijn meeren-
deels verbroken en het verkeer tusschen
de plaatsen onderling is zeer moeilijk,
daar alle wegen versperd zijn, Er zijn
overal rijkswerkers bezig met het op
ruimingswerk,
De Tel, meldt, dat de totale schade
verooroorzaaht door de cycloon in den
Achterhoek, op 7 millioen gulden ge
raamd moet worden,
Er zijn transportcolonnes van het
Roode Kruis naar Borculo vertrokken
uit Lochem en Hengelo (O,), met hun
materieel, met ziekenauto en doktoren,
Omtrent den ramp te Langenboom en
Zeeland wordt nog uit Grave gemeld,
dat uit het gezin Van den Heuvel in de
Langestraat te Zeeland de 17-jarige
Bernardus dood onder gevallen muren
is vandaan gehaald en de moeder in
hoogst ernstigen toestand in het zieken
huis is opgenomen,
Verder zijn de 12-jarige jongen Man-
ders en het 13-jarige meisje Manders op
het Oventje (gem, Zeeland) dood onder
het puin weggehaald.
De landbouwer Van Boxelis in hoogst
ernstigen toestand in het ziekenhuis te
Zeeland opgenomen,
Behalve een in 1911 gebouwde school
met beschoten kap en bijbehoorende
schoolhuis en de kerk der dominicanen
(het uurwerk is stil blijven s'aan op
6 u, 7 m.) zijn 67 boederijen, groot en
klein, ingestort. Op het Oventje is geen
enkele boom blijven staan, Zelfs man
gelen en knolrapen werden uit den grond
geworpen,
De hoofdonderwijzer van Langenboom
was tijdens het onheil te Gassel. Zijn
vrouw is met haar negen kinderen een
bosch, naast haar huis gelegen, inge
vlucht,
Ook de korenmolen op het Oventje is
totaal vernield, De kap van den molen
enkele honderden meters weggeslingerd,
Vijf ijzeren palen van het hoogspan
ningsnet van de P, N, E, M, onder de
gemeente Uden zijn afgeknapt,
De cycloon, die slechts 5 minuten
heeft geduurd, heeft enorme materieele
schade aangericht, grooter dan men aan
vankelijk dacht,
De Commissaris der Koningin in
Noord-Brabant is met de burgemeesters
op het terrein des onheils geweest,
De geheele streek van Langeboom en
de gehuchten Graspeel, Trent en Oventje
biedt een troosteloozen aanblik.
Te Langeboom zijn 23 boerderijen
bijna geheel verwoest en inpuinhoopen
herschapen. De geweldige kracht van
den orkaan was o.m, hieruit af te leiden,
dat het dak van een boerderij bovenop
de puinhoopen van een 8 meter verder
staande schuur neergesmakt is. De R.
K, kerk te Langeboom is bijna geheel
voor liet Land
I
