Eerste Blad
FERMÏTAr=
S. D. LANKÏÏÜYZ1N Go's BANK
Loketten vanaf f7.50 per jaar.
C. DE KEMP
Nieuwjaarsgroet
Uitgave: Firma L. J„ VEERMAN, Heusden»
No. 4563 Vrijdag 18 December 1925»
H.H. Correspondenten en
Adverteerders.
pe provinciate Schoonheids-
commissie in jloordbrabatst-
A. VERSCHUUR-BAERT
Iluiteiilaiidscli Overzicht.
Raamsdonksveer.
Verhuurt Safe-loketten in
hare brandvrije kluisinrichting.
Binnenland.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61535.
V)
WORHl'OEDERS
Engstraat HEUSDEN.
'■And van altena
I ui
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 4.25, en
franco per post beschikt rl.40, Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 4—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 45 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiëö worden tot Dinsdagmiddag 4 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Met het oog op de Kerstdagen zal
ons nummer van Vrijdag 25 Decem
ber niet verschijnen en zal het num
mer van Woensdag 23 December
niet des morgens, doch des namid
dags verschijnen.
Heeren Adverteerders en Corres
pondenten gelieve hiermede rekening
te houden.
DE REDACTIE.
In het nummer van 1 JANUARI
wordt weder, evenals andere jaren,
de gelegenheid geboden voor het
plaatsen van een
aan Familie, Vrienden, Kennissen en
Cliëntèle.
Tijdige opgave wordt verzocht.
De Administratie.
Op Maandag 21 December as. hoopt
de EdelAchtb. Heer S. van Dalen den
dag te herdenken, waarop hij 25 jaren
in functie zal zijn als Burgemeester der
gemeenten Brakel en Poederoijen.
Bij Kon. besluit van 21 December
1900, no. 2, benoemd tot Burgemeester
van beide genoemde plaatsen, werd de
jubilaris reeds in de openbare raadsver
gadering van 6 December 1900 te Brakel
als gemeente-secretaris aangesteld, en te
Poederoijen in de openbare raadsverga
dering van 3 Januari 1901.
De Heer Van Dalen heeft dus reeds
gedurende 25 jaar tevens het secretariaat
van beide gemeenten bekleed en volgde
in al deze functies zijn vader, wijlen den
EdelAchtb. Heer J. van Dalen op.
Voorts is hij sedert tal van jaren
Secretaris-Ontvanger van het Polder
district „Bommelerwaard beneden den
Meijdijk", Commissaris bij het Hoofd
bestuur der Ned. Heide-Maatschappij,
Eere-Voorzitter van de Afd Bommeler
waard dier Maatschappij en Eere-Voor-
zitter der Coöp. Boerenleenbank te Brakel.
Het zal den jubilaris, met zijn uitge-
breiden kring van vrienden en kennissen
op den dag van zijn ziveren jubileum
zeker niet aan belangstelling ontbreken.
Wij melden reeds, dat zoowel te Brakel
als in de dorpen Aalst en Poederoijen
commissies zijn opgericht met de bedoe
ling den Burgemeester een blijvend aan
denken aan dezen dag aan te bieden.
Ook vernemen wij, dat het gemeente-
personeel hem nogi- afzonderlijk eene
hulde wenscht te brengen.
Vervolg en Slot.
Hoe luide spreken de middeleeuw-
sche, Brabantsche dorpskerken van
één, christelijk, geloof, dat alleen ver-
eenigde voor een groot ideaal, dat
met blijdschap offers bracht aan den
trots van het dorp, den statigen to
ren en de heilige Godshuize. Def
tige soberheid spreekt uit die schoo-
ne dorpskerken van 't verre verle
den; zij legt getuigenis af van den
ernst en den eenvoud der geloovigen.
Om den kerkbouw nog beter te
doen uitkomen, richtte men hem niet,
zooals in de achttiende eeuw, op te
midden van een groot plein, neen,,
oudtijds bevond zich dil meestal
slechts aan de vóórzijde, hetwelk dan
zeer terecht marktveld heette;neen
men isoleerde de kerken mict en
sloot ze vooral niet op tussclien
hooggerekte leelijke ijzeren staket
sels, doch men bouwde er lage hui
zen omheen, die door hun beperkte
afmetingen aan het kerkgebouw een
schaal van vergelijking gaven, en de
relatieve grootte ervan veel beter de
den uitkomen ,dan bij moderne kerk
gebouwen die veelal veel te ver
van de huizen der omgeving verwij
derd staan het geval is.
Zoo (ontstond om de oude dorps
kerken, als om 'thart der parochie
een aanpassend geheel, een stemmig
dorpsbeeld, dat in vele der boven
genoemde dorpen nog steeds in eere
is gehouden ie n dat ongeschonden
verdient bewaard te blijven.
Dat er zooveel, zooveel, reddeloos
te loor ging, is toch wel op de eerste
plaats Ie wijten aan 'tgebrek van
kennis en aan 't gemis van piëteit
voor 't verleden bij de lastgevers.
Als we nu letten op alle resttfu-
ra tie's aan monumentale gebouwen,
in fd© laatste jaren aangebracht en
op den nieuwbouw van raadhuizen,
kerken en andere openbare gebou
wen en niet minder op den bouw
van particuliere woningen, dan zal
ieder, die eeiiig gevoel voor liet wer
kelijk „mooie" heeft, moeten zeggen,
dat voor de Provinciale Noord bra
bantsche Schoonheidscommissie een
ruim arbeidsveld braak ligt en dat
zij buitengewoon veel nuttig werk
zal kunnen verrichten.
Bedoelde Schoonheidscommissie
zal bestaan uit drie leden; aan des
commissie worden toegevoegd eeni-
ge deskundigen, van wie een op
treedt als directeur-secretaris. Deze
deskundigen vergaderen op geregelde
tijden ter behandeling van de inge
komen bouwaanvragen uit de ge
meenten, die als abonné's tegen be
taling van een abonnementsgeld per
aanvrage zich verplichten, de aan
vragen aan de Commissie ter beoor
deeling in te zenden. Een welstands-
bepaling in de bouwverordeningen
der aangesloten gemeenten waakt er
voor, dat de bouwers zich niet ont
trekken aan den plicht, met behoor
lijke normen van welstand rekening
te houden.
Men is wel genoodzaakt om het
abonnementsgeld laag te stellen, om
dat (anders de gemeenten, welke nog
niet geheel doordrongen zijn van de
gedachte dat het weren van lee
lijke bouwwerken een groot gemeen
tebelang is, waarschijnlijk op grond
van financiëele bezwaren zich afzij
dig zouden houden.
De afdeeling wil zich voor het
goede doel gaarne een offer getroos
ten, maar hare beperkte middelen
staan haar niet toe, de bijdrage hoog
te (Stellen, zoodat er, totdat de deel
name der gemeenten meer algemeen
wordt een tekort zal ontstaan, in
dien niet de provincie voor dit pro
vinciaal belang een subsidie ver
leent.
Daarom wordt een beroep gedaan
op de provinciale kas en wordt ver
zocht daaruit aan de Provinciale
Noordbrabantsche Schoonheidscom
missie een subsidie in den vorm
van teen garantie voor het exploitatie
tekort te verleenen en wel voor
het jaar 1926 eene garantie van f 2000
in maximum.
Van harte hopen wij, dat de ge
vraagde subsidie, in den vorm als
aangegeven, door de Staten van
Noordbrabant zal worden verleend,
want wij zijn, zooals we reeds zei
den overtuigd dat eene Provinciale
Schoonheidscommissie in ons Gewest
veel en nuttig werk kap verrichten.
werken absoluut zeker en voeren de
wormen, zooals spoel-, made-, maag-
en andere ingewandswormen, langs,
den natuurlijken weg uit het lichaam
PRIJS 85'Ct. PER DOOS.
Verkrijgbaar bij
DROGISTERIJ HEUSDEN.
Frankrijk beleeft alweer een poli
tieke crisis, de minister van finan
ciën heeft zijn ontslag ingediend, het
welk door den premier Briand werd
aanvaard. Toen Maandag j.l. de fi
nanciëele voorstellen van Loucheur
een punt van overweging uitmaak
ten in de financiëele commissie der
Kamer ,werd besloten de fiscale ont
werpen en de voorstellen inzake de
amortisatiekas weer naar de regec-
ring terug te zenden ten nader on
derzoek. Alleen de ontwerpen, die
betrekking hadden op den exodus
van het Kapitaal en de ontduiking
der belastingen, konden genade vin
den in de oogen der commissie.
Rechts en links, al bonden de so
cialisten de kat de bel aan, kant
ten zich zoodoende tegen Loucheur's
voorstellen ter gezondmaking van de
Fransche financiën. Dit kwam neer
op de aankondiging van Loucheur's
politiek en dood. Dinsdag heeft de
kabinetsraad zich nog met de zaak
bezig gehouden, maar zij heeft het
ontslag niet meer kunnen voorko
men. De ministers onder voorzitter
schap van Briand, meenden, dat het
't beste was, dat Loucheur zich ver
stond met den voorzitter en den rap
porteur-generaal der financiëele Ka
mercommissie. Dit is ook inderdaad
geschied, maar het doel, ©en for
mule te vinden, die tot grondslag
zou kunnen dienen voor practisch
samenwerken inzake het herstel van
het budgetair evenwicht en de in
stelling eener amortisatiekas, werd
niet bereikt, met gevolg dat Lou
cheur zijn ontslag indiende.
Het kabinet Briand blijft evenwel
aan, omdat de beslissing alleen ge
richt was tegen den minister van
Financiën.
Wie zijn opvolger zal worden?
Dourner, de voorzitter van de fi
nanciëele commissie uit den Senaat
wordt als minister o.a. gedoodverfd,
doch ook wordt weer de naam van
Caillaux genoemd, evenals die van
Bokanowski, Péret en De Monzie. Er
zijn dus candidaten genoeg om
Frankrijk in finaciëel opzicht te red
den, maar of een der genoemde per
sonen bereid zal zijn de taak op zich
te nemen de Fransche financiën
weer op de been te helpen, dient te
worden .afgewacht. Een dankbare op
gave is het niet en het zwaard van
Damocles hangt iedere minister van
financiën boven het hoofd, daar hij
heeft te rekenen met het verzet van
allerlei sociale groepen, waarvan
geen zich belangrijke offers wil ge
troosten voor de financiëele redding
van Frankrijk.
In een gejieime zitting die Dinsdag
AG ENTSCHAP VAN DE AM8TERDAMSCHE BANK A'DAM
TELEFOON No. 15. Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9 -12.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA.
is gehouden door den Volkenbonds
raad js uitgemaakt het vilajet Mo
esoek dat Engeland en Turkije el
kaar betwistten, zal worden toege-
jwezen aan Irak, het gebied, waar
over Engeland een Volkenbondsman
daat [heeft.
Aanvankelijk schijnt in den raad
nog wel een zekere strooming te heb
ben bestaan ,die rekening hield met
de Turksche verlangens en ook
schijnt men een compromis te heb
ben overwogen, vooral de Zweed En
den, ;was daarvan een voorstander,
maar toen krijgt niet den indruk,
dat (het uiterste is gedaan ;om een ver
gelijk tussclien Angora en Londen
'tot stand te brengen. Met het Brit-
sche standpunt heeft men zich maar
al te overhaast vereenigd, vooral toen
Chamberlain door zijn regeering ge
machtigd werd te verklaren, dat En
geland bereid was opnieuw betman-
daad over Irak voor vijf en twintig
jaar te aanvaarden en zoodoende hij
te dragen tot de stabiliteit van Irak.
De kogel is dus nu door de kerk:
de Volkenbondsraad wijst voorgoed
Mosoel, dat rijk is aan petroleum,
toe aan Irak en heeft de grenslijn
definitief vastgesteld, die vrijwel sa
menvalt met de voorloopige deniar-
cartielijn, de zgn. Brusselsche linie,
maar alleen een ietsje noordelijker
loopt, d.w.z. meer in overeenstem
ming met strategische wenschen, die
Engeland heeft geuit, Engeland heeft
echter eenige voorwaarden te ver
vullen, het moet een douane- en han
delsverdrag met Turkije sluiten. Dit
is bedoeld als compensatie voor Tur
kije, dat het, dank zij de genomen
beslissing nu zonder petroleum van
Mosoel moet stellen.
Of de Turken met de beslissing
genoegen nemen, mag men sterk in
twijfel trekken.
Herhaaldelijk hebben de Turken
te kennen gegeven nooit zich neer
te zullen leggen bij een arbitrale be
slissing van den Volkenbondsraad en
men dient nu af te wachten, of An
gora de dreigementen, die het meer
malen heeft geuit, in daden zal om
zetten. Een oorlog is een eventuali
teit, waarmee stellig nog steeds re
kening moet worden gehouden.
Met zijn hand in een deegmachine.
Maandag had de bakker ten K. te
Winterswijk het ongeluk bij het kne
den van deeg zijn hand in de ma
chine te heknellen, dit lichaamsdeel
werd totaal afgekneld. De bakker
is naar het ziekenhuis overgebracht.
o
Verdronken.
Bij 'taan boord gaan van het Rijn
schip „Walsum 2", liggende hij de
steenplaat te Rotterdam is de 20-ja
rige knecht D. B. te water geraakt
en verdronken. Zijn lijk was gister
middag nog niet gevonden.
o
Groote boschbrand.
Op den berg Tjerimai, in Cheribon
Ned. Indië, heeft een boschbrand
gewoed, die in hoofdzaak gestuit is
door tegenbrand en het kappen van
brandgangen onder leiding van den
houtvester Bakhoven.
Eenige duizenden hectares grond
zijn verbrand. Het kinaland Sadare-
be kreeg schade aan den aanplant.
De .bevolking werd door het B.B. op
gecommandeerd om hulp te verlee
nen.
-r»
Een arbeidsconflict.
De directie van de Nederlandsche
Machinefabriek te Blerik, bij Venlo,
deelt aan het Hbl. mede, dat zij
„ingevolge het hinderlijk optreden
der arbeidsinspectie en marechau-
sées" de fabriek heeft stopgezet.
Het geheele personeel, bestaande
uit '160 man, is daardoor zonder werk
gekomen. Het personeel heeft zich
gezamenlijk naar den burgemeester
dier gemeente begeven, teneinde zijn
bemiddeling in te roepen.
o
Het einde van de „Soerakarta".
Het s.s. Soerakarta is deze week
in de veilingzaal ter beurze te Rot
terdam, door Jac. Pierot Jr. make
laar in schepen, verkocht naar Frans
Rijsdijk's Scheepsslooperij te Hen-
drik-ldo-Ambacht voor f 65.500 plus
de kosten.
De moord op Mr. Wijsman.
Eenige -maanden geleden werd hier
te lande een man aangehouden, we
gens verduistering van een motorrij
wiel, ten na!d©ele van een 'Haarlem
mer, Bij arrestatie deelde hjj mede,
dat hij onthullingen kon doen over
den imoord op Mr. Wijsman. Hij had
eenige jaren in het vreemdelingen
legioen in Algiers gediend en was
daar, volgens zijn verklaring, in aan
raking gekomen met een man, die
blijkbaar meer van den moord af
wist.
De aangehoudene werd voor ge
pleegde verduistering in het huis van
bewaring opgesloten. Het onderzoek
naar den moord op Mr. Wijsman
werd, omdat de Haagsche recherche
de zaak in handen heeft, in Den Haag
voortgezet. Reeds toen hechtte men
aan deze onthullingen weinig waarde
maar het duurde langen tijd voor al
les onderzocht en gecontroleerd was.
Nu is echter met zekerheid te zeggen
meld de N.R.Ct. dat het onderzoek
op niets is uitgeloopen.
Toch wordt het onderzoek naar
den moord nog steeds voortgezet,
Juist dezer dagen kreeg de Haagsche
recherche weer gegevens, die nader
onderzoek tengevolge hadden.
o—
Doodgedrukt.
Terwijl een lijkauto uit Amster
dam de Steenen Brug te Elburg pas
seerde slipte de wagen door de glad
heid, waardoor het 13jarig meisje
W. [tusschen de auto en de brugleu
ning gekneld werd. Zij was onmid
dellijk dood.
GOUD, ZILVER, UURWERKEN.
Ruime keuze in
FANTASIE- enTROUWRINGEN.
Eigen Reparatie-inrichting.
NIEUWSBLAD
ïsir fint Lui vu Housóëii gn AitnMuLamstmi n it Biiaelerwairi
S. VAN DALEN
Burgemeester der gemeente Brakel, Poederoijen en Aalst.