finances van de woeste Zee,
Und van altena
Binnenland
No,
Uitgave: Eirma L. J. VEESMAN, Heuaden.
4594 Woensdag 14 April 1926
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61535.
liuiteiilandsoli Overzicht
itnitenland
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG,
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.25, en
franco per post beschikt ƒ1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Thans worden binnen eenige dagen officieele
vredesonderhandelingen geopend tusscher.
vertegenwoordigers van FrankrijkSpanje
en afgezanten van de Rififstammen.
De onderhandelingen worden in tegen
stelling van de vroegere, waaraan men,
omdat ze mislukten, een meer serieuze
beteekenis heeft ontzegd, ais ^officieel"
aangeduid. Deze ommekeer is we! ver
rassend, wanneer men bedenkt op welke
wijze in de laatste lagen van December
van het vorige jaar de Fransche minister
president Gordon Cannig, den afgezant van
Abd-el Krim, heeft ontvangen. Toen heette
het dat de oorlog in het Riff \oor diie-
kwart was beëindigd, alleen de regentijd
was een hinderpaal geweest om er een
slot aan te maken. En met het verzet
van Abd el-Krim zou het, gezien de toe
nemende afvalligheid van stammen die hem
tot dusver aanhingen, spoediger gedaan
zijn dan algemeen verwacht werd. Vredes
onderhandelingen met den Riff-aanvoerder
zouden diens positie maar versterken.
Wanneer men thans, ruim 3 maanden
later nu de regentijd ten einde is, met
vertegenwoordigers van Abd-ei-Krim aan
de conferentietafël gaat zitten, dan blijkt
daaruit dat de Franschen, ondanks alle
verzekeringen van het tegendeel, er ernstig
over zijn gaan denken of de voortzetting
van den Marokkaanschen oorlog de moeite
wel loont.
De aanvallen in de Fransche Kamer op
de politiek inzake Marokko zijn in den
laatsten tyd voortdurend sterker geworden,
hetgeen mag worden beschouwd als de
reactie op een stemming in breede kringen
van het Fransche volk, welke de groote
verliezen aan menschenlevens en de hooge
kosten in Marokko als nutteloos beschouwt.
Volgens de op 23 December j 1 door
de Fransche regeering gepubliceerde iyst
bedroegen de verliezen op het Marokkaan-
sche oorlogstooneel aan dooden, gewonden
en vermisten 412 officieren en 11000
manschappen. Het aantal der gesneuvelde
officieren, 140, vormt een maatstaf voor
de verliezen aan blanke strijdkrachten aan
Franschen kant. Daarbij zijn de door de
regeering medegedeelde cijfers ongetwijfeld
niet volledig, zooals de meeste officieele
verliesiijsten. Het buitengewoon hooge
aantal der door ziekte uitgevallenen en
Een serie boeiende artikelen van onver
melde kruistochten en beroemde schepen
door
F. J. CHAMBERS.
(Oud-Officier der Britsche marine.)
Nadruk verboden.
EEN LAND ZONDER NAAM.
Een van de diepzinnigste geheimen, wel
ke ooit den menschelijken geest hebben
verbijsterd, is die van een groot, blank
ras, dat in het hart van Afrika zou leven
onder de regeering van een zendeling.
Niettegenstaande men nimmer oprecht
aan de waarheid van dit onverklaarbare
verschijnsel heeft willen gelooven, zond
de Koning van Portugal, Don Juan, reeds
in 1484 twree dappere zeevaarders uit,
teneinde te ontdekken of deze witte volks
stam werkelijk bestond. Zij hadden op
dracht gekregen, ieder langs verschillende
routes naar Afrika te zeilen en daar men
vermoedde, dat de zendeling van Euro-
peesche afkomst zou zijn, hadden beide
bevelhebbers, zoo veihaalt althans de ge
schiedschrijver een koperen plaat aan
boord, waarop in' alle talen gegraveerd
stond: Van Koning Don Juan van Por
tugal, broeder van alle Christen-Konin
gen. Een aardig visitekaartje dus.
Een van deze zeevaarders, Gonsallode
Pavia, trok, na met zijn collega via Ve
netië naar Alexandrië gevaren te zijn, te
voet en alleen het tegenwoordige Britsch-
lndië binnen, waar hij ter hoogte van
Calicut een jood ontmoette, met wien hij
voortdurend nog uitvallende troepen, waar
van men wel leest in de oorlogscorrespon-
denties der Fransche dagbladen, is tot
dusverre in geen officieel bericht opgegeven.
De geldelijke opofferingen voor den
Marokko-oorlog vallen moeilijk vast te
stellen. De grootte ervan kan men eenigs
zins afmeten aan die van Spanje vooreen
in wezen klein leger. Koning Alfonso heeft
het vorige jaar medegedeeld, dat de veld
tocht in Marokko het land dagelijks ruim
4 mülioen peseta's kostte (4 peseta is 50
cent). Spaaosche financiers hebben even
wel uitgerekend dat deze opgaaf te laag
was.
De geneigdheid tot onderhandelen is by
bij de Franschen sterker dan bij de
Spanjaarden. In Spanje schjjnt men nog
aan de mogelijkheid van een volledige
onderwerping der Riff-kabylen te gelooven
met de hulp der Franschen, Wellicht
niet geheel ten onrechte vreest men thans
dat de eventueele vrede zal gesloten worden
ten koste van Spanje, want zoo als we
reeds zeiden, het Riff bevindt zich op
Spaansch gebied.
Het voornaamste beginsel van de onder
handelingen met den vertegenwoordiger
van Abd el Krim zal zijn dat Abd el Krim
zich formeel onderwerpt aan den Sultan.
Abd el Krim zal niet worden erkent als
hoofd van een souvereinen staat, doch alleen
als Kaid (stamhoofd.) Van de andere
Kaids in het Rtffgebied zal een gelijke
onderwerping worden gevraagd. De wapen
stilstandsvoorwaarden zullen inhouden, dat
alle rebellen naar hunne respectievelijke
gebieder» terugkeeren, terwjjl de Fransche
troepen de strategische punten aan de grens
zullen bezetten.
In het officieele Fransche bericht is niet
medegedeeld, of en in hoeverre Spanje
deze voorwaarden deelt en men moet dus
afwachten of Spanje ze niet door afzonder
lijke eischen b.v. van een Spaansch protec
toraat over het Riffgebied zal verzwaren.
Maar ook afgezien hiervan schijnen ons de
voorwaarden streng toe in het bizonder
de eisch tot bezetting door de Franschen
der strategische punten aan de grens lijkt
niet veel anders dan eene capitulatie, welke
Abd el Krim op genade en ongenade aan
zijn vijanden zal overleveren en het zeer
twijfelachtig maakt of de aanvoerder der
Riff-kabylen op deze vredesvoorwaarden
zal ingaan.
verder samen reisde tot aan de Westkust
van Indië, zonder echter iets van den
zendeling* of zijn stam te ontdekken.
Helaas stierf ae Pavia te Ommuz tenge
volge van hevige koortsen. De jood echter,
die een trouwe vriend van den Portugees
geworden was ,ging alleen terug en reis
de naar Lissabon om Koning Juan op de
hoogte te brengen van de mislukking der
onderzoekingstocht. Intusschen echter had
de Portugeesche Koning van andere zijde
reeds belangrijke dingen van deri zendeling
gehoord.
WAS DE ZENDELING OF PRIESTER
GEVONDEN?
Men moet nu weten dat dit alles plaats
vond, eenigen tijd voor Vasco da Cama
zijn beroemde reizen ging maken, en dus
ook nog voor de vestiging van de Portu
geesche kolonie te Goa, toen da Gama,
ten behoeve van Don Manuel van Portu
gal, onderkoning van India werd. In die
dagen kende men Indië nog niet anders
dan als een fabelachtig land, de woon
plaats van negers, waar alles even too-
verachtig en mysterieus was; de kennis
van het Oosten was onder onze voorouders
nog maar heel miniem.
De tweede van Don Juan's reizigers
Peter de Corvilhan, was gelukkiger dan
zijn kameraad. Hij kon later rapporteeren,
dat hij den volksstam van den Priester
John gevonden had, bij de Roode Zee,
na eerst de geheele Egyptische kust te
hebben afgeloopen. Hij werd door den
Priester zeer gastvrij ontvangen en bracht
vele gelukkige uren bij den merkwaardi-
gen monarch door. Portugeesche geschied
schrijvers verhalen hoe Priester John ver
rukt was, den groet van Koning Juan
in zijn eigen taal te kunnen lezen en
zij meenen dat deze taal Chaldeeuwsch
was.
Peter de Corvilhan ondervond echter
REVOLUTIE IN PORTUGAL?
Deveige Simees vroeger gezanT te "Ber
lijn en onlangs als zoodanig benoemd te
Weenen, wordt beschuldigd van samenzwe
ring tegen de regeering en zal ter disposi
tie worden gesteld.
Het Journal bevat een telegram volgens
hetwelk een nieuwe poging tot revolutie
in Portugal mislukte. Oproermakers be-
hoorende tot de radicale partij, waren
voornemens het fort van Sanzose stormen
derhand te nemen en de republikeinsche
garde te interneeren en vervolgens naar
het paleis Balem te marcheeren.
De regeering, die ongetwijfeld c*p de
hoogte was,, zou order geven tot het con-
centreeren van militairen en politie.
Terwijl bommen ontploften op de hoogte
van Dopima, vanwaar ook gevuurd werd,
begaven de minister-president en den mi
nister van oorlog zich naar het pale'is
van den civielen gouverneur, namen daar
de leiding der ordemaatregelen op zien en
bevalen de onmiddellijke sluiting van alle
café's en clubs en een streng in het oog
houden van alle voertuigen in de straten
van Lissabon. De rust was spoedig weer
gekeerd.
O—
MUITERIJ TE SALONIKI.
Aan de „B. Z." wordt uit Athene ge
meld, dat, nadat de muiters zich hebben
overgegeven, te Saloniki een groote betoo
ging voor Pangalos plaats vond.
Een telegram werd aan Pangalos gezon
den, waarin namens de burgerij en het
gemeentebestuur de poging ten scherpste
veroordeeld wordt. De orde is te Saloniki
geheel hersteld, en overal in het land
heerscht rust.
Te Athene hebben zich geen incidenten
voorgedaan.
De drie hoofdleiders zullen voor een
bijzonaeren krijgsraad te Athene terecht
staan, die ook over de andere (Officieren
en de troepen vonnis zal spreken.
Het is gebleken dat leger envloot trouw
aan Pangalos zijn.
Het grensverkeer tusschen Zuid-Slavië
en Griekenland, dat stopgezet was, is
weer hervat.
In totaal zijn er 18 officieren gearres
teerd en naar Saloniki getransporteerd,
waar zij reeds voor den krijgsraad zul
len terecht staan.
Politieke vluchtelingen, die over de
grens zijn gekomen, melden dat de (On
tevredenheid tegen Pangalos voortdurend
toeneemt.
Volgens de bladen, is de vroegere gou
verneur-generaal van Saloniki, {gearresteerd.
Deze arrestatie is meer bedoeld als voor
zorgsmaatregel.
O—
KLOKKETOREN INGESTORT.
De hooge klokketoren der Dalbadekerk
in Frankrijk, een historisch gebouw uit
de vijftiende eeuw, is ingestort; drie hui-
veei moeite om uit het gastvrije oord
weg te komen, aangèzien Priester John
niets liever wilde, dan dat hij zich in zijn
land vestigen zou en een vrouw nemen.
Hij bood hem zelfs slaven aan, bouwland
en andere rijkdommen, maar Peter de
Corvilhan was ëen ronde, jonge zeeman
die alweer heimwee gevoelde naar het
ruime sop en bovendien trotsch was, een
goed rapport aan Koning Juan te kun
nen brengen.
Het schijnt later uitgemaakt te zijn, dat
het jand van Priester John, Ayssinië was
en dit vertelt men dan ook tegenwoordig
altijd bij het merkwaardige verhaal van
het vreemde Christen-ras. Wat wij echter
nu van Ayssinië weten is, dat de bevol
king daar alles behalve blank is.
RIDER HAGGARD'S STANDPUNT.
Telkens en telkens weer kwam het
sprookje van Ijet witte ras, dat leefde
in Centraal Afrika, onze oudere schrijvers
verontrusten. De bekende Engelsche ro
mancier Rider Haggard, maakt er nog
melding van in „King Solomon's Mines",
in Nederland bekend als de „Diamantmij
nen van Koning Salomo", en neemt daar
tevens een zeker standpunt in ten opzichte
van dit witte ras. Hij neemt als meest waar
schijnlijk aan, dat het Israëlieten waren, die
van het gouden Ophir Zuidwaarts ver
dreven werden en een kolonie stichtten
in het land, dat wij nu als Noordelijk
Rhodesia kennen.
Welke verklaring men echter thans mag
gevonden hebben, zeker is het - dat de
verhalen over Priester John en zijn blan
ke volgelingen, de directe aanleiding ga
ven tot ettelijke kruistochten en dat daar
door Portugal en ook Engeland zich lang
zamerhand tot groote koloniseerende mo
gendheden ontwikkeld hebben, vooral toen
Vasco Da Gama eenmaal de juiste we
gen had weten te vinden.
zen werden bedolven, er zijn twee dooden
en een gewonde maar men vreest, dat er
nog meer slachtoffers zijn.
ZWARE BOSCHBRANDEN.
Nabij Venlo heeft op Duitsch gebied
een zware bosch- en heidebrand gewoed
in den omtrek van het kasteel Kriecken-
beek op c.a. 500 Meter van de grens. Het
kasteel ligt te midden van oude, zware
bosschen, die prachtig zijn onderhouden.
o—
IN DEN VAL.
De persoon die indertijd te Veenendaal
door inklimming in een bovenlicht bij de
fa. Jansen en Wijnberg en Co., zich toe
gang verschafte tot den winkel en de lade
lichtte, is te Nunspeet gearresteerd. Het
is iemand zonder vaste woonplaats en
reeds van zijn 15e jaar in een opvoedings
gesticht geplaatst. In September j.l.werd
hij meerderjarig en tevens in vrijheid ge
laten. Na zijn vrijheid begon hij opnieuw,
o.a. te Veenendaal, Ede, Soest, Heerde,
en tal van andere plaatsen. Toen hij zich
te Nunspeet op een nacht door het bo
venlicht werkte, kwam hij in aanraking
met een rolgordijn, dat met veel geraas
naar beneden viel. Bang voor ontdekking
sprong hij in haast op zijn fiets... om
in de armen te vallen van twee nacht
wakers, die hem staande hielden, wegens
rijden zonder licht, verbaal tegen hem op
maakte, en omdat hij op bloote voeten
fietste, naar het bureau brachten, waar
alles spoedig uitkwam.
LANTAARNPAAL OP EEN KINDERWA
GEN GEVALLEN.
Zaterdagmiddag is te Amsterdam een
kindje van 11 maanden op zeer bijzon
dere wijze aan den dood ontsnapt. Om
halfvier naderde op de kruising Jan Luy-
ken- en Hobbemastraat een j>ersonenauto,
die om de aldaar liggende verkeersschild-
pad wilde heenzwemmen. De dame, die
den wagen bestuurde, raakte echter de
kluts kwijt, doordat uit de richting Mu
seumplein een vrachtauto naderde. Dank
zij haar slechte stuurkunde reed ze met
haar wagen tegen een lantaarnpaal staan
de op den hoek der Jan Luykenstraat
en de Hobbemastraat. De paal brak en
viel gelukkig niet met een te groote kracht
op een juist passeerenden kinderwagen,
waarin het bewuste kindje van elf maan
den lag te slapen. De wagen kreeg een
hevigen klap. Het kind werd in allerijl
naar een dokter gebracht, die bevond,
dat geen lichamelijk letsel was ontstaan.
o—
VERDUISTERING.
Een bediende der fa. Prins' Ohefa-
brieken, die verdacht wordt van verduiste
ring van f 18.000 is vermoedelijk naar
het buitenland uitgeweken.
De fraude liep al over enkele jaren,
Don Juan bleef na het binnenkomen
der schaarsche berichten niet stil zitten.
Hij rustte weer spoedig drie groote sche
pen uit, met het doel alles van Priester
John te weten te komen. Het commando
droeg hij op aan Janifante, die onge
lukkigerwijze stierf op het oogenblik dat
de vloot uit zou varen.
Het commando werd toen opgedragen
aan Vasco Da Cama, die tot dusver niets
van zich had laten hooren en bij wien nie
mand eenige bijzondere kennis der Zee
vaartkunde veronderstelde. Zelfs had hij
zich meermalen laatdunkend over deze we
tenschap uitgelaten, overtuigd als hij was,
dat de beoefening er van beneden zijn
edele waardigheid was. Waarschijnlijk was
het voor Koning Juan reeds voldoende,
dat Vasco's vader een aanzienlijke post had
waargenomen aan het hof van Don Al
fonso, Juan's koninklijke grootvader.
EEN MOEILIJKE REIS.
Vasco Da Gama was een ruwe man,
van een onaangename verschijning en een
opvliegend karakter. Autoriteiten op ge
schiedkundig gebied twijfelen nog heden
ot Vasco wel de groote ontdekker geweest
is, waarvoor wij hem houden en velen
zijn geneigd in zijn broeder, Paulo Da
Gama, den eigenlijken leider der kruis
tochten te zien. Paulo Da Gama was de
oudste en Vasco zelf scheen in hem den
veei bekwameren zeeman te cr':en :en, daar
hij er bij den uitvaart besche.den op aan
drong, dat de koninklijke standaard ge-
heschen werd op het schip van zijn broer.
Zooals de meeste ontdekkingsreizigers
uit dien tijd, had ook Vasco Da Gama te
kampen met de ontevredenheid en muiterij
van het scheepsvolk, dat reeds na vijf
maanden, juist toen Sint Helena in het
gezicht kwam, naar Portugal terug wilde,
aangezien iedereen overtuigd was, nimmer
het groote doel te zullen bereiken. Da
en voortdurend bleven er „bedragen zit
ten", totdat met de Paaschdagen werd
vastgesteld, dat er verduistering in het
spel moest zijn.
O
INBRAAK EN MISHANDELING.
Te Nieuwenhagen is ingebroken in de
woning van de 66-jarige weduwe R. De
weduwe werd wakker en maakt alarm.
Daarop sloegen de inbrekers haar neer.
Een 14-jarig meisje wekte door haar ge
schreeuw de buren, die toegesneld kwa
men, waarop de inbrekers snel de vlucht
namen. De toestand van de bejaarde wed.
is ernstig daar zij veel bloed heeft ver
loren.
O
VEROORDEELD.
Voor de Rechtbank te Zutfen stonden
Zaterdag terecht de Markelosche boeren
B. H. H. en T. J. V. in verband met een
vonnis, waarbij zij wegens doorsteken van
een dam tijdens den watersnood in Jan.
tot een maand gevangenisstraf waren ver
oordeeld. Zij hadden een dam doorgesto
ken om hun land te vrijwaren voor over
strooming. De Officier van Justitie vroeg
bevestiging van het vonnis.
OVERREDEN.
Het tienjarig dochtertje van v. d M.
te 's-Gravenzande, dat vorige week onder
een lorrie der W.S.M. geraakte, is in het
ziekenhuis te Den Haag aan de bekomen
verwondingen overleden.
o
ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Vrijdagmiddag is op den onbewaakten
overweg tusschen Liesbosch en Leur door
een losse machine komende uit de rich
ting Breda een doofstomme vrouw van
ongeveer dertig jaar overreden en onmid
dellijk gedood.
EEN STATION0 VERROLD.
Het station van de Gooische stoomtram
te Blaricum heeft geen alledaagsche ge
beurtenis beleefd.
Na het gebouwtje ontdaan te hebben
van dakpannen, schoorsteenen enz. enz. is
men begonnen dit te verrollen tot op het
terrein gelegen naast de bakkerij J. aan
de Huizenstraat.
o
KIND VERBRAND.
Te Emmer-Compascum kreeg ^n drie
jarig kind den inhoud van een ketel ko
kend water over zich heen. De kleine werd
naar het ziekenhuis te Groningen vervoerd,
waar het kind overleden is.
o
'OPBRENGST WATERSNOOD.
Bij de alg. watersnoodcommissie is tot
heden ingekomen aan giften qen bedrag
van t 4.049.629.21.
o—
OVERREDEN EN GEDOOD.
Te Wageningen is de 32-jarige koopman
G. Klaassen bij het afrijden van den hollen
weg van zijn wagen gevallen en gedood.
Gama wist echter zijn gezag te handha
ven en landde, na een zware en moeilijke
reis, waarbij hij veel en hard te verduren
had van de aanhoudende stormen, aan de
Westkust van Afrika. Acht maanden nadat
hij Lissabon verlaten had, zeilde hij om
Kaap de Goede Hoop. Dit was in 1487.
De tijd, welke er met deze reis verlo
ren ging, toont wei heel duidelijk aan,
met welk een groote moeilijkheden de
oude zeelieden te kampen hadden.
Tegenwoordig toch, maken wij dezelfde
reis in enkele weken. In vroeger dagen
bleet men ook steeds zoo dicht mogelijk
langs de kust varen en het feit, dat Da
Gama voortdurend in open zee verbleet
en dus feitelijk telkens uit den koers
raakte, moet worden toegeschreven aan
storm en tegenwind. Om dit op rekening
te stellen van zijn gebrekkige kennis der
Zeevaartkunde, is onbillijk, aangezien hij
telkens als het weer dit toeliet, de kust
weer opzocht.
ZAKEN VOOR ALLES.
Da Gama was een der eerste zeevaar
ders die rekening hielden met de ster
renhoogte, door middel van een zeer pri
mitieven afstandmeter. Deze meter schijnt
een zeer vervaarlijk en wonderlijk instru
ment te zijn geweest, het was uit hout ver
vaardigd en eischte drie man om het te
bedienen. .De uitvinder was vermoedelijk
een Joodsche sterrenwichelaar aan het Por
tugeesche hof, met name Zacuto, dieo.a.
ook den goeden afloop van Vaco's reis
in den stand der sterren gelezen had. Zijn
geleerdheid bestond uit een eigenaardig
mengsel van bijgeloof en studie-resultaat.
De Jood was ook de auteur van de
(vermoedelijk) eerste Almanak voor jL&c-
vaaraers en zijn nautische tabellen wijken
al zeer veel at van de toen bestaande
en erkende gewoonten en gebruiken op
zee.
Haul van Heusdon
!6na,deLanptraat en ie
erwaar
