ïqqf del Lui ui Heisdsn ti AltuMiLnistrut ti ie Bonelerwaard
Eerste Blad
C. DE KEMP
De Wenteltrap,
BIGGELAAR's
A. VERSCHUUR-BAERT
S. D. LANKHUYZEN Go's BANK
Rookverbod voor kinderen,
FEUILLETON
BAY
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Zijdie zich op dit Blad
wenschen te abonneeren
ontvangen de tot 1 Oct.
verschijnende nummers
GRATIS
Jeidttot het
f°ook.en van
DROGISTERIJ
telef. no. is RaamsdonksYeer.
UND VAN ALTENA
f Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
A b o n n e ra e n t s p r y s per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden*
JFb. 4637. Vrijdag 10 September 1926,
Advertentiën van 16 regels 90 cent. Elke regel
taeer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
GOUD, ZILVER, UURWERKEN.
Engstraat 80, 11EIISDEN.
Prima WEKKERS met 2 jaar
schriftelijke Garantie f 2-25.
Volgens berichten in de dagbladen is
het boven dit artikel geplaatste onderwerp
in lonze (gemeenteraden de laatste jaren niet
van de lucht geweest. Telkens trok het
de aandacht dat hier of daar eene veror
dening van het rooken door kinderen;
was vastgesteld en in verschillende ge
meenteraden werd over het voor en tegen
van de uitvaardiging van een rookver
bod en over de verschillende vormen,
waarin het kan worden gegoten, een uit
gebreide, soms zelfs een wetenschappe-
lijk-interessante discussie gevoerd.
Onwillekeurig vraagt -men zich af: van
waar komt zoo plotseling deze algemeene
r en schijnbaar spontane belangstelling in
deze zaak
Dachten wij aanvankelijk hier weer een
staaltje van de zoogenaamde „keuromanie"
der gemeenteraden aan te treffen, zooals
eenige jaren geleden werd gegeven ten op
zichte van het in het openbaar venten en
„kittelen met pauweveeren," de geschie
denis der beweging nagaande, bleek het
ons dat sedert eenigen tijd in verschillen
de onderwijskringen, wellicht als gevolg
van de aandacht, welke zeer terecht ai
meer en meer wordt gewijd aan de school-
hygiëne, het rooken door kinderen de aan
dacht heeft getrokken. Zooals te doen ge
bruikelijk is .worden, vooral in de groote
steden statistieken ontworpen. Wij mee-
nen ons te herinneren, gelezen te hebben,
dat ergens een onderwijzer onder cie leer-
Naar het Amerikaansch
van
MARY ROBERTS RINEHART.
)o(
38)
Er gingen enkele minuten voorbij en
mijn oogen werden langzamerhand aan de
duisternis gewend. Toen zag ik een soort
van vaag roze licht voor de ramen; Liddy
zag het op hetzelfde oogenblik als ik
en ik hoorde haar overeind springen. Op
dat oogenblik hoorden we beneden de
zware stem van Sam.
Brand, gilde hij, de stad staat in brand.
Ik zag hem in den gloed de oprijlaan
inloopen en even later was Halsey bij
hem. Alex was wakker en rende de trap
af en vijf minuten nadat de brand was
ontdekt, zaten er drie van de dienstmeis
jes op haar koffers in den tuin, hoewel
de brand wek een honderd meter van het
huis af was.
Gertrude verliest zelden haar tegenwoor
digheid van geest en ze holde naar de
telefoon. Maar toen de vrijwillige brand
weer uit Casanova den heuvel opkwam,
was de stad één vuurgloed en stond onze
auto veilig maar geblakerd op den weg.
Er ontplofte wat benzine net toen de
brandweer aan het werk wilde gaan wat
zoowel het gebouw als hun zenuwen een
flinke schok gaf. De stal stond op een
heuvel en trok als een reusachtige fakkel
uit den heelen omtrek de bewoners naar
zich toe. Het gerucht liep dat Zonnehoek
in brand stond en het was onbegrijpelijk
lingen zijner klasse 60 a ;S-0 pCt. „rookers"
heeft geteld.
Het is niet geheel onze schuld^ dat
wij 'tegenover vele statistische gegevens
ietwat cynisch gestemd zijn. Wij willen
daarmede natuurlijk niet zeggen, dat wij
die gegevens op zichzelf niet als een nut
tig hulpmiddel der wetenschap beschou
wen, doch alleen dat wij te veel in de
statistische keuken hebben rondgezien om
de cijfers welke zij ons voorzet, onvoor
waardelijk als de meest doorslaande bewij
zen te beschouwen.
Tien tegen een durven wij1 te wedden
dat een onderwijzer, die aan zijn mannelij
ke leerlingen vraagt of zij wel eens heb
ben gerookt, van het meerendeel een be
vestigend antwoord zal ontvangen, doch
bewijst ditnu tevens, dat het rooken
onder die leerlingen rondwaart als een
kwaad van zoodanigen aard en omvang,
dat ten spoedigste de kracht van den
wetgever vaardig moet worden om ter
bestrijding daarvan de hulp van den straf
rechter te kunrren inroepen?
Zeker ,er zijn of waren plaatsen, ja
wij weten dit bij ondervinding, streken
in ons land waar de kinderen op straat
zooveel menschen als er inderhaast wat
kleeren hadden aangetrokken en naar den
brand kwamen kijken. Ik denk dat er in
Casanova niet vaak brand was en alles bij
elkaar hadden ze in jaren zooveel sensatie
niet gehad als ze nu door ZonnehoeK
meemaakten.
De stal was aan den westkant van het
huis. Hoe het kwam, weet ik niet, maar ik
dacht opeens aan de wenteltrap en de
deur die nu onbewaakt was. Liddy was
bezig mijn kleeren in lakens te pakken,
om ze zoo het raam uit te kunnen gooien,
toen ik bij haar kwam, en ik kon haar
slechts met moeite overhalen om er mee
op te houden.
Je moet met mij meegaan, Liddy, zei
ik. Neem een kaars mee en een paaj
dekens.
Ze aarzelde toen ze zag dat! ik naafr
den oostelijken vleugel ging en boven aan
de trap bleef ze staan.
Ik ga niet naar beneden, zei ze vast
beraden.
Maar er is daar niemand om de deur
te bewaken, legde ik haar uit. En wie
weet misschien is dit wel op touw ge
zet om iedereen naar den anderen; kant
van het huis te lokken en hier iemand
binnen te laten.
Zoodra ik dat gezegd had, was ik er
van overtuigd dat ik het bij het rechte
eind had en dat het misschien al te laat
was. Het leek mij toe, terwijl ik stond
te luisteren dat ik voetstappen hoorde
op de veranda, maar het viel niet met
zekerheid te zeggen, omdat er buiten zoo
geschreeuwd werd. Liddy stond op het
punt om weg te loopen.
Goed ,zei ze, dan ga ik alleen. Loop
even naar de kamer van mijnheer Halsey
en haal mijn revolver. En als je lawaai
hoort schiet dan alsjeblieft niet de trap
knikkeren met eene sigaret of met een met
„portorico" gevulden „doorrooker" in den
mond en een tabaksdoos in den broekzak;
waar zij tusschen vader en moeder gan-
sche winteravonden al rookende om de
kachel zitten te praten.
Doch is het niet meer dan voldoende
te trachten slechts in die streken de plaat
selijke overheid, indien zij althans de oo
gen gesloten houdt voor dat kwaad* in
het gareel te roepen en aldaar de publieke
opinie te bewerken? Is het niet practisch
juister uitsluitend daar propaganda te ma
ken voor de goede zaak, zoodat ten slotte
als vanzelf eene verbodsbepaling zal voort
vloeien uit h et rechtsbesef, zonder hetwelk
wet noch verordening kan gedijen?
Men heeft wel eens gezegd dat ook de
gemeente een naapend wezen is. Dit is
althans in deze aangelegenheid gebleken.
Nauwelijks had de bond ter behartiging
van de belangen van het kind aan de ge
meentebesturen eene circulaire gezonden,
waarbij op het uitvaardigen van een rook
verbod werd aangedrongen, of in verschil
lende gemeenten werd het onderwerp aan
de orde gesteld. Met stilzwijgende voorop
stelling van het dogma, dat rooken voor
kinderen nadeelig is, werd, op een enkele
uitzondering na, dan fluks eene verorde
ning ontworpen. Dit kostte weinig inspan
ning, vermits niet zelden de gezondheids-
commissiën eene aanwijzing gaven om
trent de wijze, waarop de verbodsbepa
ling naar hare meening behoorde ingekleed
te worden.
Bovendien, dit is zeker teekenend, stel
de een energiek uitgever op het gebied
der gemeente-administratie een model voor
de te ontwerpen verordeningen verkrijg
baar, waarin behalve enkele data slechts
de leeftijdsgrens ingevuld behoefde te wor
den.
Aldus kwam dan, op enkele uitzonderin
gen na, zonder veel moeite en strijd het
kind ter wereld, ondanks de opmerking
van mr. J. A. Levy: „zóó vlakweg voor
het oprapen is de kunst van wetgeving
niet, dat zij den plaatselijken
patres conscripti, waaronder er zijn, die
zelfs met de kunst van schrijven moeite
HEUSOEN Wittebroodstraat W 52
Citroenzuur Zwavelstokjes
Perkamentpapier.
Gelatineblaadjes (rood en wit).
af, denk er aan, dat ik daar beneden sta.
Maak voort.
Ik zette de kaars op den grond boven
aan de trap en trok mijn pantoffels uit.
Toen sloop ik de trap af, heel langzaam,
en luisterde scherp toe. Ik was' zoo in
spanning ,dat ik geen angst meer voelde;
zooals een ter dood veroordeelde den
nacht voor de executie kan eten en sla
pen, drong er ook eigenlijk niets meer
tot mij door. Daar was ik al overheen.
Onderaan de trap stootte ik mijn teen te
gen Halsey's groote stoel en moest even
op één been blijven staan tot de pijn wat
zakte. En toen wist ik, dat ik gelijk
had gehad. Iemand stak een sleutel in
het slot en draaide er aan. Om de een
of andere reden weigerde het slot on
werd de sleutel weer teruggetrokken. Er
klonk buiten gemompel van stemmen: ik
had nog maar een oogenblik gewacht.
Bij een volgende poging zou de deur
waarschijnlijk open gaan. De kaars gaf
een flauw schijnsel op de trap; en op
dat oogenblik kreeg ik opeens jeen ingeving
De zware stoel vulde bijna de heele
ruimte tusschen de trapleuning en de deur.
Met een vaart keerde ik de stoel op zijn
kant tegen de deur aan, met de pooten
tegen de trap. Ik hoorde Liddy; gillen
en toen kwam ze de trap af hollen met
de revolver recht voor zich uit.
Goddank, zei ze met trillende stem,
ik dacht al dat u viel.
Ik wees op de deur en ze begreep mij.
Roep naar buiten uit de ramen aan
den anderen kant van het huis, fluisterde
ik. Hard loopen, zeg dat ze onmiddellijk
moeten komen.
Toen sprong ze met twee treden tege
lijk de trap op Blijkbaar liep ze tegen
de kaars aan, want die ging uit en ik bleef
in het donker achter.
AGENTSCHAP YAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A'DAM
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK.
Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA.
hebben, aangewaaid ware."
Wij moeten echter ernstig bezwaar ma
ken tegen eene dergelijke verordeningen
teelt en wel in dé eerste plaats wel op
dezen grond dat de gemeenteraad de hem
toegekende bevoegdheid tot het vaststellen
van strafverordeningen niet behoort te
hanteeren om dezen of genen bond eens
een genoegen te doen of om aan welk pro
pagandistisch drijven ook uit gemakzucht
tegemoet te komen. Het door de gemeente
wet aan den raad toegekend recht, om
aan zijn voorschriften poenale sanctie te
hechten, is er een van hooge orde.
In de tweede plaats dient te worders
overwogen of met recht verwacht mag
worden, dat het uit te vaardigen verbod
effect zal hebben en gehandhaafd kan wor
den.
Vervolgens dient er bij het uitvaardigen
van eene verbodsbepaling tegen jeugdige
personen zeer in het bijzonder tegen te
worden gewaakt, dat door de poging tot
bestrijding van een kwaad niet een ander
van ernstiger aard ontstaat.
Men begreep dat een verbod aan winke
liers om tabak te verkoopen weinigf re
sultaat zou hebben. Men breidde het daar
om uit ook tot het verstrekken daarvan,
in veie gevallen zelfs als die verstrekking
geschiedde door ouders of voogden van
het kind zelf. Ook dit oordeelde men ech
ter nog niet genoeg en men ging er toe
over het rooken door kinderen op pu
blieke plaatsen en zelfs het „bij zich heb
ben" van tabak in welken vorm ook,1, te
verbieden. Ongetwijfeld is het verbod nóg
scherper en draconischer te stellen, doch,
vragen wij, sticht de overheid zelf, die
Ik was" werkelijk ongelooflijk kalm. Ik
herinner me dat ik over den stoel heen
stapte en mijn oor tegen de deur hield
en ik zal nooit vergeten dat hij een paar
centimeter openging in het donker, om
dat er van buiten hard tegen gedrukt werd.
Maar de stoel hield het uit, hoewel ik
een van de pooten onheilspellend hoorde
kraken. En toen brak opeens met veel
lawaai het raam van het speelzaaltje. Ik
hield mijn vinger op den trekker van
de revolver en toen ik door den schrik
opsprong, ging het schot af, recht door
de deur. Buiten vloekte er iemand hard-
grondig en voor het eerst kon ik verstaan
wat er gezegd werd.
Alleen maar een schrammetjeDe'
mannen zijn aan den anderen kant van het
huis... En nog een heeleboel ruwe woor
den, die ik maar niet op zal scjirijven.
De stemmen waren nu vlak bij het kapotte
raam en hoewel ik heftig beefde, was
ik vastbesloten om mij te verdedigen tot
er hulp kwam. Ik liep een paar treden
de trap op tot ik in het speelzaaltje
kon kijken, of liever er doorheen, naar
het raam. Even later zwaaide er een
kleine man zijn been over het kozijn en
kwam de kamer in. Een oogenblik raak
te hij in het gordijn verward; toen keer
de hij zich niet naar mij maar naai
de deur van de biljartkamer. Ik schoot
weer en er vielen scherven van glas of
porselein op den grond. Toen holde ik
de trap op en langts de gang naar dei
hoofdtrap. Daar stond Gertrude en luis
terde waar de schoten vandaan kwamen
en ik moet er wel raar uitgezien hebben,
met mijn haar in papiljotten, m'n ki
mono open, zonder pantoffels en met een
revolver in mijn hand geklemd. Tijd om
te praten had ik niet. Er klonken beneden
in de hal voetstappen en er rende iemand
zóó om zich heen slaat, niet een veel groo-
ter kwaad?
Dit n.l. van de jeugdige personen reeds
vroegtijdig met den strafrechter in aan
raking te brengen. En dat nog wel, niet
tegenstaande eene wet van 1901 het hare
heeft gedaan om het contact tusschen Kind
en Rechter zooveel mogelijk te verzachten.
Men kan hierover verschillend denken,
doch, ofschoon wij het rooken door kin
deren beslist afkeuren, zien wij een Hol-
landschen jongen toch nog liever met een
brutaal gezicht een sigaret rooken op
straat dan in een deemoedige houding-
voor den strafrechter.
Er is nog meer... de vaststelling) van
de strafmaat b.v. Doch wij vertrouwen,
dat de kantonrechter in deze en soortgelijke
materie wel verstandiger zal zijn dan vele
plaatselijke wetgevers.
Over de hooge eischen welke aan de
politie worden gesteld om een jeugdig
meestal rap overtreder te bekeuren, spre
ken wij niet.
Door het vorenstaande moge duidelijk
zijn gemaakt dat de veronderstelling, dat
het rooken door kinderen een algemeen
waargenomen en erkend kwaad is, dat op
elke mogelijke haast schreven wij' of
onmogelijke wijze moet worden ge
straft met benulp van eene door den
plaatselijken wetgever uit te vaardigen ver
bodsbepaling, voor zeer belangrijke be
strijding vatbaar is..
o-
de trap op. Ik geloof dat ik gek gewor
den was. Ik hing over de trapleuning en
schoot weer. Beneden gilde Halsey te
gen me.
Wat doen jullie daarboven, schreeuw
de hij. Het scheelde geen haar of ik was
geraakt.
En toen zakte ik in elkaar en viel flauw.
Toen ik weer bij kwam was Liddy bezig
mijn slapen met eau de cologne te wrij
ven en het onderzoek was in vollen gang.
De (man was verdwenen. De stal brandde
tot den grond af, terwijl de toeschou
wers juichten bij' eiken balk die er viel
en de vrijwillige brandweer het vuur met
een tuinslang besproeide. En in het huis
doorzochten Alex en Halsey ieder hoekje
van de benedenverdieping, zonder iemand
te vinden.
Dat ik de waarheid sprak bleek uit het
kapotte raam en den stand van den stoel.
Het was bijna onmogelijk dat de onbe
kende boven had kunnen komen. Hij had
de hoofdtrap niet gebruikt, er was in den
oostelijken vleugel geen trap naar de bo
venverdieping en Liddy had in den wes
telijken vleugel aan het raam gestaan, vlak
bij de benedentrap. Maar we gingen toch
niet naar bed. Sam Bohannon en Warner
hielpen ook zoeken en alle kasten werden
nauwkeurig nagezien. Zelfs tot in de kel
ders zochten ze, maar zonder resultaat.
In de oostelijke deur was een gat waar
mijn kogel doorheen was gegaan. Het zat
nogal laag en we vonden den kogel in den
vloer (van de veranda. Een /paar roode vlek
ken wezen erop dat tnijn scljot zijn uitwer
king niet had gemist.
Degeen die getroffen is moet mank loo
pen, zei Halsey. Het schot was te laag
om iets anders dan een been of een voet
geraakt te kunnen hebben.
(Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
o o
