Verslag van de opening der nieuwe Openbare Lagere School te Keusden op Vrijdag 1 October 1926,
Hedenmorgen om elf uur werd in te-
gewoordigheid van den Inspecteur op het
schooltoezicht, de beide Wethouders, de
leden van den Raad de heeren de Mol,
de Haan en Schmiehausen, de beide aanne
mers v. Wijk en Dankers, het onderwijzend
personeel en schooljeugd, door den Ed.
Achtb. Heer H. J. v. Eggelen, de nieuwe
school officiéél geopend.
ZijnEd. Achtb. zei ongeveer het vol
gende
Mejuffrouw, Mijn heeren, alvorens deze
school in gebruik wordt geriomen zou
ik daaraan eenige woorden willen wijden.
Het is nu ruim 40 jaar geleden di\t de
toenmalige Inspecteur van Toezich op het
Lager Onderwijs en de Schoolopziener, de
school die U vandaag gaat verlaten, bui
ten functie wilden stellen en het bestem
pelden als een onbruikbaar vervallen ba
rak. Deze uitdrukking was misschien wel
wat scherp, doch de toestand was toch
van dien aard, dat de Inspecteur het;
gemeentebestuur voorstelde om met het
oog oj> de gezondheid, ruimte en licht
de school buiten gebruik te stellen. Het is
het gemeentebestuuur toen gelukt om van
de verplichting om een nieuwe school te
bouwen, af te komen, door het aanbren
gen van verbeteringen. Verbeteringen die
van dien aard waren, dat Ged. Staten
bij een plaatselijk onderzoek, de bezwa
ren van den Inspecteur ongegrond ver
klaarden en voor Ged. Staten er geen aan
leiding' bestond, om de gemeente te ver
plichten een nieuwe school te -gaan bouwen.
Het besluit van den Inspecteur werd
vernietigd tot in hoogste instantie toe,
want men begrijpt dat Inspecteur en
Schoolopziener beiden in hooger beroep
kwamen. Dit tijdstip ligt ver achter ons,
verschillende feiten maakten het tenslotte
noodzakelijk dat de gemeente tot den bouw
eener nieuwe school moest overgaan. Deze
noodzakelijkheid bleek vooral, toen, ik vind
het eigenlijk gek te moeten zeggen,
de school te klein bleek en de voorma
lige botermijn onder het stadhuis in ge
bruik genomen moest worden. Het is aan
de groote lankmoedigheid van het School
toezicht, in het bijzonder aan den tegen-
woordigen Inspecteur te danken dat het
tijdstip van den bouw eener nieuwe school
zoolang is uitgesteld en waardoor tenslotte
dit fraaie gebouw is tot stand gekomen.
Den heer Inspecteur die hier naast mij
staat moet ik daarvoor in de allereerste
plaats mijn dank betuigen en den dank v. h.
gemeentebestuur brengen voor de advie
zen die hij in dezen heeft gegeven. Ik ben
meermalen bij hem geweest, steeds heeft
hij mij welwillend te woord gestaan, en
heeft hij mij inlichtingen verstrekt met
het oog op den bouw der niguwe school.
Ik dank hem ook namens het gemeente
bestuur hartelijk, ik ben hem erkentelijk
voor de inschikkelijkheid, waardoor de ge
meente deze fraaie school is bezorgd, waar
op zij met reden trots mag zijn. Wanneer
ik dank breng voor de totstandkoming
van het uit aesthetisch oogpunt mooie
gebouw, dan voel ik mij verplicht nyjhe
erkentelijkheid te betuigen aan den archi
tect Stuijt voor alles wat hij voor den
bouw heeft gedaan. Daar deze bouwkun
dige tot mijn leedwezen verhinderd is bij
de opening tegenwoordig te zijn, wend ik
mijn oog op zijn confrère mijnheer v.
Stokkum, die met mijnheer Stuijt dezen
bouw heeft tot stand gebracht. De heer
Stuijt heeft de groote lijnen aangegeven,
mijnheer v. Stokkum heeft de finesse voor
zijne rekening gehad. Voor zijn voortdu
rend nauwlettend toezicht heeft hij den
dank van '"het gemeentebestuur verdiend.
Wij zijn overtuigd dat hij een groot aan
deel heeft gehad in de totstandkoming
d^zer school.
Nu valt mijn oog op de beide aanne
mers. De uitslag der aanbesteding was
zoo, dat de heer v. Wijk aannemer was,
doch de eigenlijke aannemers zijn toch de
heeren v. Wijk en Dankers. -Toen het be
kend was dat deze aannemers de school
zouden bouwen was het gemeentebestuur
daarover zeer verheugd, omdat het wist,
dat het aannemers waren met ondervin
ding, die reeds bewijzen van hun kunnen
hebben afgelegd. Zij genieten als vakmen-
schen een reputatie, waardoor wij wisten
dat wij met hun geen moeilijkheden zouden
krijgen en dat het gebouw ook op tijd zou
worden opgeleverd, dat dit heden gebeurd
bewijst dat wij goed hebben gezien.
Het gemeentebestuur was tevens ver-
heugd dat de school gebouwd zou wor
den door Heusdensche aannemers.
Voor de behoorlijke wijze van uitvoering-,
voor de buitengewone accuratesse, waar
mede het werk is uitgevoerd, betuig ik
hen hartelijk dank en ik hoop, dat, al zal
het werk voor hen geen goudmijn zijn,
zij toch daaraan eenige winst hebben
gemaakt, want ik zou het zeer jammer
vinden, als zij aan den bouw onaangename
herinneringen behielden.
Thans nog een kort woord aan het on
derwijzend personeel. Ik wensch dit geluk
met de in gebruikneming der nieuwe -
school. In het bijzonder het tegenwoor
dige Hoofd der school. Het Hoofd dat
langzamerhand den leeftijd krijgt, om het
onderwijs vaarwel te zeggen en zijn pen
sioen te gaan nemen. Ik3 hoop mijnheer
Verhoeven dat deze nieuwe school, met
zijn ruimte, zijn licht en al zijn groote
verbeteringen U nog meer aan het onder
wijs moge binden en U aanleiding moge
geven om het onderwijs nog niet vaar
wel te zeggen. Het contrast met het ge
bouw dat U gaat verlaten en dit nieuwe
gebouw is zeer groot, ik hoop mijnheer
Verhoeven dat U in dit nieuw gebouw nog
veel tot het welzijn van de jeugd moogt
bijdragen.
Ook voor mijnheer Hus zal de inge
bruikneming van dit gebouw groote vol
doening geven nu aan het verlangen van
licht en lucht kan worden voldaan en hij
de autobus-mijn kan gaan verlaten.
Verder een gemoedelijk woord tot de
jeugd. Voor jullie kinderen is het een
heel gedenkwaardigen d^g, al veronderstel
ik Idat met het verlaten der oude klas ver
moedelijk alleen de kleine versnapering die
wij U naar aanleiding daarvan hebben
toegedacht bij U in herinnering zal blijven.
Eerst later als gij ouder zult zijn gewor
den, zult gij eerst beter de groote verande
ring begrijpen en begrijpen dat hoofdzake
lijk in jullie belang deze nieuwe school is tot
stand gekomen. Men zegt wel eens dat
het er niets toe doet in welke school (het
onderwijs wordt gegeven, doch dit is niet
waar. Later als je in een andere omlge-
ving komt, zal je eerst beseffen dat licht
en lucht een groote eisch zijn voor het
onderwijs, en dat dit een ruime omgeving
meer vrucht zal dragen clan in een duf
lokaal.
Ik twijfel er niet aan of het ruime ge
bouw en de ruime speelplaats, die aan
alle eischen voldoen, zullen hun gunsti-
gen invloed uitoefenen. De nieuwe school
is gebouwd in jullie belang, ik hoop dat
het voor jullie aanleiding moge zijn nog
meer je best te doen, dan is het (gemeente
bestuur daarmede ten volle beloond en
zal deze opening strekken tot belang der
gemeente en hiermede verklaar ik de school
geopend.
Hierop neemt de Inspecteur voor het
Toezicht op het Lager Onderwijs het woord
en dankt in de allereerste plaats den'Bur
gemeester voor de woorden te zijnen
opzichte gesproken. Als spreker de tot
standkoming dezer fraaie school waarop
de gemeente met recht trots mag gaan na
gaat, dan verdient daarvoor het gemeente
bestuur zeer zeker dank, doch in de al
lereerste plaats is de totstandkoming te
danken aan den voortvarenden Burgemees
ter. Het uiterlijk der nieuwe scholen heeft
spreker vaak geërgerd, zoo zelfs dat hij
zich tot den Commissaris der Koningin
in deze provincie heeft gewend, met ge
volg dat deze hierover een aanschrijving-
tot de gemeentebesturen heeft gericht.
Deze school is echter een sieraad voor
Heusden, een bezit dat door velen zal
worden benijd. Hoewel een schoolgebouw
eenvoudig moet zijn, moet het toch aan
de eischen voldoen. U mijnheer de Burge
meester hebt een woord tot het onderwij
zend personeel gesproken, ook ik hoop dat
het nieuwe gebouw voor het personeel
aanleiding moge zijn om met nog meer
ijver het onderwijs voort te zetten. Kin
deren, de Burgemeester heeft ook iets tot
jullie gezegd, ook ik hoop, dat de nieuwe
school aanleiding voor jullie moge geven
om nog meer je best te doen, opdat je
later menschen in de maatschappij wordt,
die liet devies: „Vreest God en, eert den
Koning" hoog zullen houden.
De heer de Haan neemt hierop het
woord en zegt dat de Burgemeester ver
schillende personen heeft dank gebracht
voor de tot standkoming der school, een
persoon is daarbij echter vergeten, n.l.
de Burgemeester zelf. Toen de Burge
meester aan het hoofd dezer gemeente
kwam te staan, bestond reeds een groote
behoefte aan de stichting van deze school.
De gemeente had toen nog verschillende
crisisschulden die eerst moesten worden
afgelost, eer tot den bouw mocht war
den besloten. Aan het verstandige en zui
nig beleid van den Burgemeester is het
te danken, dat de bouw tot dit tijdstip kon
worden verschoven. Zoodra de schuld was
afgelost, werd echter de bouw ter hand
genomen. Ook aan het wijze beleid van
van 'den Burgemeester is het te danken,
dat de bouw der school geen aanleiding
tot oneenigheid en ruzie onder de inge
zetenen heeft gegeven, zooals dit vaak op
andere plaatsen het geval is.
De Burgemeester heeft hiermee getoond
de rechte man op de rechte plaats te zijn,
spreker brengt hem den dank der ge
meente. Met den wensch, dat het
Heusden gegeven moge zijn, zijn Burge
meester nog lange jaren tot heil der ge
meente aan zijn hoofd te zien, eindigde
spreker.
Hierop dankte de heer v. Stokkum, ar
chitect den Burgemeester voor zijn waar-
deerende woorden en dankt deze de aan
nemers van Wijk en Dankers voor de
keurige uitvoering van de werkzaamhe
den.
Tot slot dankt de heer Verhoeven, na
mens het onderwijzend personeel voor de
woorden die de Burgemeester tot hen ge
richt heeft. Hij brengt dezen tevens dank
voor zijn welwillendheid om de opening
der school een eenigszins feestelijk karak
ter te geven. Hij hoopt dat de woorden
door den Burgemeester gesproken in ver
vulling mogen gaan.
Hierna werd in een ander lokaal de
feestelijke opening met een glas wijn beze
geld, waarmede de plechtigheid was af-
geloopen.
Korte beschrijving der school die terecht
een sieraad voor de gemeente mag wor
den genoemd, wij verwijzen naar de foto
in het derde blaci.
Zooals bekend, is de school verrezen
op het terrein aan den Demert, voorheen
eigendom der Godshuizen. Zij bevat vier
lokalen elk met een afmeting van 7,35 bij
7.35 meter, welke twee aan twee aait*
elkaar grenzen en die in het midden zijn
gescheiden door een 21,/2 M. breeden gang.
Deze gang vormt de hoofdingang van het
gebouw, alvorens men hem door de pracht
tige teakhouten dubbele deur binnentreedt,
krijgt men eerst een boogvormig portiek,
dat aan het voorfront der school eeni
grootschen indruk geeft. De gang zelf
loopt uit op een 2 M. breeden gang die
achter langs het geheele gebouw loopt en
waarop de deuren van de vier lokalen
uitkomen. Aan het einde van dezen gang
aan de Demertzijde, heeft men een kast,
en een spreekkamer, aan het andere einde,
dus aan den kant van de Wal
een kast, W. C. voor het personeel, pomp
en een lokaal voor berging der leermidde
len. De beide buitenste of hoeklokalen
springen iets bij de twee middelste voor
uit, terwijl het lokaal aan den Demert
met daarachter de spreekkamer ook een
front naar de straatzijde heeft en een;
frontbreedte van 13l/y M. heeft. De gehee
le school heeft een lengte van plm. 33'
M. en bij de /middelste lokalen een breedte
van 10 M. De ruimte die overblijft tus-
schen school en gebouwen der stad voor
de stadsreiniging is een open en gedeel
telijk overdekte speelplaats, terwijl deze
speelplaats, van den openbaren weg is
afgesloten door een sierlijke muur met
boogjes, waarin in het midden een ijzeren
poort, met z.g.n. Tront-ispies. Het verdere
gedeelte van het terrein is omringd door
palen van gewapend beton, met twee hoog
duirns gasbuizen verbonden.
De speelplaats, die geheel geplaveid is
met basaltine tegels en waarop! 4 zinkput
ten zorgen voor afvoer van het overtol
lige hemelwater, beslaat een oppervlakte
van plm. 32 bij 38 M,. aan de zijde,
der stadsgebouwen heeft men de W. C.
voor jongens en meisjes en de overdekte
speelplaats.
De buitenmuren van bet gebouw zijn
opgetrokken in halve steens spouwmuren
waarvan de buitenmuur in grijze klinkers,
waarin ook de afscheidingsmuur is opge
trokken. De lokalen ontvangen hun licht
door groote op de Zuidzijde uitkomende
ramen, zoodat liet onderwijzend personeel
uit ieder lokaal, de speelplaats geheel
kan overzien.
Wij besluiten met den wensch dat de
nieuwe school moge strekken tot heil voor
de jeugd van Heusden.
0"-~~
