Derde Blad
Costuums naar maat vanaf
Jan Geertzen,
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
11.4837
F\ JOHAN DE MOL,
f 32.50
Plaatselijk Nieuws
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Burgerlijke Stand.
BIJDRAGEN
BEHOORENDE BIJ HET
Land- en Tuinbouwwereld
Komkommerteelt.
't Is de komkommertyd, dus past dit
artikeltje. De komkommers worden geteeld
in kasser, in bakken of op den kouden
grond. De laatste kweekwgze is wel de
minst geschikte, want de plant heeft ko-
lossaal veel warmte Doodig. Alleen bij
mooi, warm weer komt er wat van te
recht, maar dan nog is men in ieder geval
zeer laat met het product. Tuinders ne
men dan ook Bteeds hun toevlucht tot
kassen of bakken. Zooals bekend, maken
we onderscheidt tusschen warme, halfwarme
en koade bakken. De eerste kunnen hun
bodemwarmte ontleenen aan warmwater
buizen en aan paardecmestde halfwarme
worden verwarmd door een laag van dien
mest, gelegen in een greppel in 't midden
van den bak, terwijl de koude bakken hun
warmte alleen van de zon ontvangen. De
behandeling der komkommers gedurende
den zomertgd onderscheidt zich wezenlijk
van die der meloenen. Waar de laatste
af en toe moeten worden genepen, daar is
dat bij de komkommers niet het geval.
We laten de planten rustig doorgroeien
en zooveel ranken maken, als ze willen.
Heeft echter zoo'n rank de grenzen van
den bak bereikt, dan wordt er de top
uitgenomen. De vruchten zulten zich bij
deze behandeling spoedig genoeg vertoonen.
't Luchten is als bij de meloen de tem
peratuur mag niet stijgen boven de 90
graden en niet dalen beneden 70 gr. F.
Vooral in den tijd der vruchtzetting moet
voor droge lucht worden gezorgd, 't Gie
ten is een voorname zaak, want komkom
mers hebben veel water noodig. Met zou»
of brak water mag nooit worden gegeten
dit doodt de planten. Ook met putwater,
dat meestal hard is, moet men zeer voor
zichtig zijn. 't Best is regenwater, en bij
't gieten wordt de broe9 van den gieter
genomen. We brengen den tuit onder een
blad en laten nu den gieter eenvoudig
leegloopen. Op zandgrond is 't zaak te
zorgen, dat alles in 2 of 3 dagen gere
geld wordt begoten. Op veengronden, die
't water beter vasthouden, kan men met
veel minder begietingen toe. Bij 't gieten
zorgen we het hart der plant droog te
houden, om 't hartelijke stengelrot te voor
komen. Daartoe kunnen we de planten
op een heuveltje zetten, of ook gedurende
den groei den grond om den stam lang
zamerhand ophoogen.
In Augustus behoeft weinig meer te
worden gegoten, omdat dan de wortels
reeds zijn doorgedrongen in den verrotten
paardenmest, die genoeg water bevat.
Minstens éénmaal per week worden de
rijen nagezien en zorgvuldig alle rottende
deelen verwijderd. By goeden toestand van
den grond en der planten kan men vaak
van ieder raam een 25-tal vruchten snyden.
Van de vele soorten willen we noemen
a. groene Bollinson's Telegraaf, Improved
Telegraaf, Reid's broeib, witte Alabasta
c. gelegele tros.
WASPIK.
DE MARATHON-RACE. De Franschman El Ouafi, die op het laatste
gedeelte van bet 42 K M. lange parcours alle deelnemers voorbij liep en
met een tijd v»n 2 uur 32 minuten 57 seconden Olympisch kampioen werd.
Stalen op aanvraag. Coupeur te
ontbieden.
Voor prima pasvorm en be
werking wordt ingestaan.
Verzuime niet, zonder eenige ver
plichting stalen aan te vragen.
HEUSDEN.
Wenken en mededeelingen.
Eindelyk schijnt de oorzaak der Iepenziekte
welke 9 jaar geleden voor 't eerst zich in
ons land vertoonde, en daarna ook in an
dere landen werd geconstateerd, gevonden.
Zy wordt veroorzaakt elders wordt
van wetenschappelijke zyde gemeld
door een schimmel (Graphium Ulmi). Het
is Dr. Wollenweber te Berlijn gelukt door
enting van 1- tot 3 jarige zaailingen met
Graphiam Ulmi de verschijnselen der Iepen
ziekte te doen ontstaan. Als wy nu ook
maar een bestrijdingsmiddel mochten vin
den Maar zoover is het nog niet. Zieke
hoornen opruimen, en soorten kweeken die
oog niet ziek gemeld zijn, is het eenige,
wat wij doen kunneD, Zulke soorten zijn
Ulmus Vegeta en Ulmus Fulva.
BRAKEL, over de maand Juli.
Geboren: Neeltje, d. v. L. Schreuders
en D. den Tek Pieternella Maria d. v. J.
van Anrooy en A. van Dalen.
Getrouwd: Roelof van Dalen 24 j.
en Geertje van Heusden 18 j.
P0EDER0IJEN, over de maand Juli.
Geboren: Johanna Maria, d. v. A.
Strek en J. M. Doyzer Johanna d. v. J.
van der Zalm en D. van Ballegooijen.
Getrouwd: Marinas Brand 22 j. en
Berdina Handrika Fokkink 20 j.
Overleden: Jao Opstelten, 71 j.
echtg. van C. A. M. van Leeuwen Cornells
Willem van Ballegooyen, 58 j. echtg. van
J. van der Zalm.
ZUILICHEM.
Geboren: Geertje Johanna, d. v. P.
Ruymschoot en A. J. Slegh.
NEDERHEMERT, over de maand Juli.
Geboren: Geertruida Rolanda, d. v.
A. Struijk en G. KoldenbergArooldia,
d. v. G. Verheij en G. van Leeuwen
Geertje, d. v. J. v. d. Pol en J. Biesheuvel.
Overleden: Adriana de Weerd 29 j.
Maria Lievaardt 67 j., echtg. van T.
Schreuders.
Geschiedenis van liet Land ?an
Heusden en Altena en den
Houiuielerwaard.
liezoek
van otids bekend
Hótel
Café Btllard
Restaurant
Uitspanning.
St. Jassstraat 10-12
's BOSCH.
Tel. In tere. 436
Ruime auto-
gar age's
Reclamewagens
speciaal tarief.
Kiettwsblad
o—
Bijsmaak aam Vleesch
't Komt voor, dat bet vleesch een
tdjzonderen bijsmaak heeft en de sla
ger hiervan geheel onkundig is, en er ook
!niet voor verantwoordelijk gesteld mag
werden. Uit de practijk der vleeschkeu-
ringen kunnen hieromtrent eigenaardige
gevallen meegedeeld worden. Eens kwam
een slager bij een keurmeester met het
verzoek een stuk versch spek voor liem
te onderzoeken Het was afkomstig van
een volkomen gezond varkenniettemin
hadden tal van klanten het vleesch te
ruggebracht, omdat het in de koel >een
brandend gevoel had veroorzaakt. De
keurmeester en anderen proefden het spek
ien inderdaad: de klacht bleek juist
Het spek werd gekookt en bij het ko
ken ontwikkelde zich een lucht, die sterk
aan chloor herinnerde. De veearts toog op
onderzoek uit, kwam bij den boef, van
.wien het varken gekocht was, en ver
nam van dezen, dat hij twee varkens in
het hok had gehad. Een was gestorven
laan een hem onbekende ziekte, waar
om hij het hok met chloorkalk had ge
wit. Een poos later verkocht hij het an
dere varken, welks vleesch en spek aan
leiding had gegeven tot klachten. Het
raadsel was hiermee opgelost: het var
ken pnad de chloorlucht ingeademd en
die lucht was aan vleesch, spek en vet
blijven hangen.
Evenmin als chloor mag carbol wor.
Iden gebruikt in stallen, waarin zich
slachtvee bevindt. Carbol wordt even
goed als chloor ingeademd, en de ei
genaardige carbollucht blijft ook dagen
lang aan het vleesch hangen Verder
is het bekend, dat sommige geneesmii.
delen, wanneer zij kort voor de slachting
aan het dier zijn toegediend, zooals aït-
her, kamfer, terpentijnolie, petroleum,
karwijzaad en anijszaad, eveneens aan het
vleesch de eigenaardige lucht van al de
ze stoffen kunnen mededeelen De vee
artsen houden hiermee wel degelijk reke
ning en dienen dan ook somtijds deze
geneesmiddelen niet toe, wanneer de kans
dat een noodslachting zal volgen, zeer
groot is. Nog een ander geval willen
we hier mededeelen Een slager te U-
trecht kocht de helft van 't vleesch
van een geslachte koe. Ook zijn klan
ten kwamen het vleesch terug bren
gen, omdat het een zeer sterken bij
smaak had. Bij het koken ontwikkelde
zich een lucht, die aan muskus deed
denken, 't Vleesch was voor de con
sumptie goedgekeurd en zag er op het
cog zeer goed uit. Een bezoek aan den
boer, van wien de koe afkomstig was,
bracht geen opheldering. Een voornaam
scheikundige te Utrecht onderzocht nu
het vleesch, en dezen gelukte het 'daar.
in naphthaline aan te toonen. Op welke
wtjze nu het vleesch der koe met- napht
haline bezoedeld is geworden, is een iaad-
s cl gebleven. De oorzaak heeft men niet
kunnen opsporen.
Wed Aarts en Zn., Waalwijk f 17.510
J. de Bont, Nieuwkuik f 17.500
Zw Treffers en zn, Waalwijk f17.190
C Michael, Vrijhoeven.Capelle f 17.440
G. de Bont, Nieuwkuik f 17.019
W van Heesch, Waalwijk f15.966
Joh. v. d. Ven, Tilburg f 15.8^5
C. B. Timmermans. Sprang f 14.987
Het. werk is nog niet gegund
A.s. Zondag wordt door de Harmo
nie „Volksvlijt en Volksvermaak" deel
genomen aan het concours te Zevenber
gen.
Ten huize van den heer M. L\ werd
door Dr. W. een geval van besmettelijke
ziekte „Dyphteritis" geconstateerd
KANTONGERECHT TE ZALTBOMMEL.
Uitspraak van strafvonnissen op 19 Ju
li 1928:
Dieren vervoeren op noodeloos pijnlijke
wijze: J. v. d. F. te Wijk, f 15 of
15 d. h.A. v. B. te idem, f 5 of 5
d. h. i
Jachtwet: W. d. L". te Haarsteeg, f5
of, 5 cLh.P. d. L. te Hedikhuizen, f2
otfl 2 d. h.K. H. te Zuilichem, f 5 of
5 d. h.
Loterij wet-H. V. te Hedel, f 10 of
10 d. h.
AALBURG. Het schijnt in de Ned.
Herv. kerk tegenwoordig een ongeregelde
zaak te zijn, daar" de volgende twee ge.
beurtenissen in slechts korten tijd heb
ben plaats gehad
Verscheen er de vorige maal een pre
dikant, die de kerkdeuren gesloten vond.
Zondag j.l. was het echter een ander
geval, toén waren er in de Èerk ver
scheidene toehoorders aanwezig, toch een
predikant kwam niet opdagen, zoodat do-
Godsdienstoefening wederom niet kon
doorgaan.
Door de Kroon is ongegrond ver
klaard het beroep van A. Bouman alhier,
traject Woudrichem—'s Hertogeiiboseli,
ftegen het opgelegde vervoerverbod van
's Hertogenbosch—Heusden.
AALST. Het maken van een galerij in
de Ned. Herv. Kerk voor het plaat son
van een orgel, is opgedragen aan den
heer H. Blom, timmerman alhier, voor
den prijs van f 276.
De dames G. Opstelten en A. Blom
zijn met ingang van 15 September a-.s.
aangenomen als leerling.verpleegster in
't gesticht „Vrederust" te Bergen op
Zoom. Wij wensclien genoemde dames
veel succes toe.
Zaterdagavond maakte „Prins Hen
drik" een muzikale wandeling door ons
dorp, ter gelegenheid van den behaal
den eerste prijs op het concours te Gou
da. Dat zoo iets in goede aarde valt,
werd bewezen door de groot,e massa raen-
schen, welke op de been was en „Prins
Hendrik" op haar tocht door het dorp
vergezelde.
WAALWIJK. De cnderhandsche aanbe
steding voor de verbouwing van 2 win
kelhuizen en een bovenhuis op den hoek
van de Markt, voor rekening van de Le-
vensverzekering-MijNoord-Brabant ten
overstaan van. het architectenbureau vau
Ree, en Bossaerts, bracht den volgen
den uitslag:
A. A. H. Kramer, Genderen f21.734
J v. Wijngaarden en J. Jansen,
Rotterdam f 20.469-
II. Maas, Waalwijk f 18.200
WoningwetH. v. D. te Aalst, f5 of
5 d. h.
VleeschkeuringswetH. d. V. te Bra
ke], f10 of 10 d. h.
StraatschenderijJ. C. G. te Kerkwijk,
1 mncL tuchtsch. voorw. met een proef
tijd van een jaar.
Arbeidswet 1919: M d. R. te Amm er-
zoden, f10 of 10 d. h.
Trekdier onbeheerd laten staanA. v.
W. te Brakel, f3 of 3 d. h.
A P. V. AmmerzodenW. v. G. te
Wellseind, f5 of 5 d. h.
Geldersch Stierenreglement: A. G. te
Well, f5 of 5 d. h.
Motor- en RijwielwetK. v. R, te Kerk
wijk, f 5 of 5 d. h.
Motor, en Rijwielreglement: J. W. M.
te Zalt.Bommel, f 1 of 1 d. h.W. G. te
Nederhemert, H. v. d. W. te idem, allen
f4 of 4 d. h.; A. V. te Brakel, f 5 of
5 cL li.
TOT DE
li)
Na verloop van jaren schijnt de Eb
be in waarde te zijn toegenomen en was
de opbrengst van de gewone verpachtin
gen meer als toereikende voor het ge
wone. onderhoud der heiningen >.n het
schcolmeesterstraktement, waar reeds op
1 Juli 17|82 de som van f888:2. in kas
was Op' 1 Juni 1784 zijn in het Recht
huis van Aalburg, ten huize van de kin-
tieren van Gerrit Vogelenzang, Schout,
Burgemeester en Geregten vergadert „om
te delibireeren over het montant van
Dorpsgemeijnte d'Ebb, als reeds in Cas
was f
Toen voorgesteld dit te
verdeelen naar de queta waarop elk huis
in de ordinaire verponding aangeslagen is
(enderteekendOtto Verhagen, Hendrik
Mans, Paulus van Ivuijk, Jan van Kuijk,
Arien Verhagen, Ivoenraad van Kuijk)
Hierop ging een belangrijk adres aan
de \re geering van Aalburg, waarin aan
getoond werd, dat alsdan vele vreemde
eigenaars van huizen hst meeste zul
len ontvangen enz 25 Juli 1781. (on
derteekend door wel 45 inwoners)
Hierover verder gedelibereerd, dat 20
Januari 1785 zal verdeeld worden de
som van f1029 waarvan elk f 18 ontving
die langer dan 10 jaren inwoner was, per
gezin.
f 12 die langer dan 6 en minder dan
10 jaren inwoners warenf 9 die tusschen
jdy 3 ien', 6 jaren hier woonden, en elk f 6
per gezin dat beneden de 3 jaren in
het dorp Aalburg woont.
Bij deze uitdecling waren 52 heelen
van f 18, 3 drie kwarten van f 12, een
halve van f9 en 8 kwarten van f 6
Uit een brief van den kerkeraad van
balburg van 17 Oct. 1796 blijkt dat de
schoolmeester zijn traktement toen nog
uit de opbrengst van de Ebbe ontving.
In 1808 betalen verschillende hunnen aan
slag' uit de opbrengst van de Ebbe
Wij willen thans eenigen burgerlijke
en kerkelijke bijzonderheden opteekenen
omtrent Aalburg naar tijdsorde gerang
schikt.
1673 tot 1676 In deze jaren veel krijgs
volk ingekwartierd en moesten dkiwijls
door de ingezetenen naar elders worden
vervoerd als naar Grave, Berge op Zoom
n andere plaatsen.
In den omslag van het jaar 1674 be
taalden o.a. „da Prelaat (Abt v. St. Trui.
jen) voor 92 mergen li/2 hont en zijn
tiend de som van f 620 De heeren van
Heesbeen voor 43 mergen 3 hont f174.—
en de kerk van Aalburg voor 15 mergen
ljc, hont f30.10.
Het boek van de Diaconie van Aal
burg is begonnen met het jaar 1687 en
berust op het archief te 's Bosch In
Februari 1697 werder jacht gemaakt
op wolven welke den omtrek onveilig
maakten, er werd hiervoor van gemeente
wege betaald en ook premie op het
vangen van een wolf gesteld.
In 1703 werd wacht gedaan gedu
rende 38 nachten tij Rijn Mans te Hels
teen door inwoners van Aalburg Wijk
en "Veen voor de vijanden, „komt alle
nachten voor huijsvestingh vuur en cost,
eenen gulden, tien stuijvers."
Dat het niet altijd vijanden warm waar
voor wacht moest gedaan worden, blijkt
uit der rekeningen van b.v. de jaren
1705 en 1710 waarin vermeld, bedragen,
welke moesten betaald worden vanwege
het dorp Aalburg aan den 'Drossaart van
Heusden voor het weren der vagebonden
In 1704 vindt men vermeld, Barteld
Tacobes Schroder glazenmaker voor dit
dorp, welke te Veen woonde.
De korenmolen van Aalburg behoow
de in dien tijd aan een zekere „Aerti
I bribers" ook wel geschreven „Aert eten
purser". Deze was in 1726 burgemee
ster met den heer Pari? welke op het!
buis genaamd Craijevtld woonds
In 1730 werd het dorp get .isterd op
den le Pinksterdag door een verse hriku
kelijk onweder gepaard gaande met hagelt
slag. Vermoedelijk naar aanleiding de
zen ramp werd in 1731 van den Abt
van St. Trui jen een liedegift ontvangm
uit het koren zijner tienden, waarvoor cte^
ze per missive aan des zelfs rentmeester
uit naam der diaconie is bedankt. lp
1740 was het een zeer langm winter
en rlaa mn, eene overstxooming, terwijl in
1742 door de muizen veel schade wejjij|
aangebracht aan het veldgewas Orm,.
trent dezen tijd werd ook nog jacht geto
maakt op wolven „1743. Gegeven aan
diegenen, die met een wolf hier kwaa
men f3.17 Oct. 1746. De b xrgemeen
steren met de ingezetenen van Aalburg
benevens van andere dorpen op de woIh
ven jacht geweest bij hetwelk het volJC
beschonken en verteert bij Casper Maps
f6:9 1748. Gegeven aan die van Cronw
mert die met een wolf hier kwamen f -2,
en aan diegenen die in Hakkeveld eeflt
wolf hadden geschoten f 12—, 5 Jan.
1747 werd aanschrijving ontvangen omi
wekelijsch bedestonden te houden, waars
nit kwestie rees tusschen Aalburg
Heesbeen hetwdik zoo hoog liep dat gen
ommiteerden Raden van de Edel Groodq
mogende Staten van Holland en Weste
land tusschenbeide kwamen en die vap
Aalburg in het gelijk gesteld wer lm*
Hat n.l. de bedestonden alleen te .lal-?
turg werden, gehouden. De declaratie van!
den advocaat Joh. Schoprnan bedroeg in
deze zaak f58:19.
Brief omtrent deze kwestie „Pro Deo"*
„Wij ondergeteekenden Leden der Gen
reformeerde Gemeijnte te Aalburg ver
klaren te requisitie van den Predikant,:
ouderlingen en diaconen van voorssn
Doipe, representoerende de Diaconije aJ„-
daar, dat in den vorigen oorlog (1702
—1713 Spaansche succesieoorlog) 't geen
ons nog geheugt, de wekelijksch? beden
stonden alleen te Aalburg gehouden sijn,
presenteerend? sulks des noots sijnde.
met solemneel© ©ede te bevestigen. Acü
turn Aalburg den 5 Julrj 1747" getcte
kend door: Cornelis Sprangms, Flips
van der Flier, Jan Commeraat, Caspar
Mans, Laurens van Kuijk, Angenitt van
Bergeijk, Teuntje Verhagen, Cornelis Ver
hagen, Gijsbert Verhagen, Paulu3 van dë
Wetering, Jan van de Pol, Arien van dia
"Wetering en Laurens Arise van der Flier,
1751 Klagten over den schoolmeester
B. Vogelensank, dat deze niet op zij'ri
ne school past©, waarop deze geantwoord
hebbende, een. en ander met eene vei'rj
taaning aan den schoolmeest r afliep.
Van 4 tot 11 November driemaal daags
geluid over Zijne Hoogheijd Willem Carel
Hendrik Friso, Prins van Oranj-, Erin
stadhouder der Vereenigd? zeven Provin'j
ciën. Nog rees dit jaar verschil tas-,
sohen den predikant en den schoolmae-
ster (deze laatste tevens koster en voord
zanger) omtrent nalatigheid van deni..
laatstgenoemde^ hetgeen voor het clas'j
sicaal bestuur van Gorinchem gekomen
zijnde meester Vogelensank in het on-,
gelijk werd gesteld.
1761. Schout en secretaris van Veen dn1
Aalburg Philippus Verhagen. 1762 Schools
m eester Vogelensank overleden
Memorie van de manier der verkiezing
van eon schoolmeester te dezer plaatse!
„Wanneer in de Jaare 1762 in de maand!
Fetruaiij, de schoolmeester Bastiaan Voh
gelensank was overleden, is de Resp,
Schout en Predikant saamen te raa.de ges
worden, om dat ampt bij: Provisie aap
de weduwe ter vervulling te laten, op
haar ook de voordeden daarvan te la-i
ten genieten, ter tijd toe, dat er eenf
nieuwen Meester zoude verkozen zijn. Van
dit besluit hebben Schout en Predikant-
de gemelde weduwe doen kennis gevep.
Terwijl dan nu deze plaatse van haarenl
koster een voorzanger versteken was, he)>i
Ien zich verscheidene sollicitanten
gegeven die voor en na den godsdienst
afzonderlijk en saamen met de gemeente
eenige proef Psalmen, door den Predikant
opgegeven, gezongen hebben, en in "ij
lezen van Gods II. Woord, in 't schrijd
ven enz. ondersogt zijn.
(Wordt vervolgd.)
