voir iiet Laid vai Heusdei ei AlteiaJeLaiistraat eide Bosiiglerwaarii
VEEHOUDERS
De goede gezondtisid van Uw vee is uw eigen
DROGISTERIJ F'. COOPS
Pil nummer totaal uit 3 maden.
6nze ïa$lzjllende rivieren.
rr
y
S. D. LANKHDYZEN Go's BANK
I
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 4896 Vrijdag 8 Maart 1929,
tm m
■I
iz-y
.5%
- - A" is
UND VAN alten*
Dit blad verscbgnt WOENSDAG eo VRIJDAGMIDDAG
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.35, en
franco per post beschikt f 4.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Adverteotiën tan 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Ad »er ten tién worden tot Dinsdagmiddag 1 nor en
Vrijdagmorgen 9 uor ingeweekt.
Gebruikt daarom steeds onze
Droespoeder per pak O 75
Zogpoeder per pak 0 75
Kippen poeder per pak O 75
Navuilpoeder p. dubbel p. O 75
Kwalsterpoeder per pak O 75
Spenenzalf per groote bus 1 00
GORiNCHENina
3
A. BAAIJENS,
Botermarkt 88, HBUSDZH"
Voorradig
Koffie HAG"
By A. Verschuur-Baert, Wittebroodstraat
W 52, te Heusdeu, is aangekomen een
groote party restanten behangselpapieren,
weike tegeu uiterst lage pryzen worden
Uitverkocht.
Staalboeken ook van de fynere en
moderne papieren worden gaarne ter
inzage gezonden.
Naar buiten wordt, zonder prijsverhooging,
franco-huis geleverd.
telef. no. is Raamsdonksveer.
AGENTSCHAP VAN DE AMSTEBDAM8CHE BANK A DAM
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen* en Buitenlandsche Wissels-
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK.] B0~ Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
liiiiteikland.
■Watertank gesprongen.
De tank van het waterresservoir
in Aukland (Nieuw-Zeeland), die een
capaciteit bezit van 1 millioen gal
lons, is gebarsten. Door de met groo
te kracht naar buiten dringende wa
termassa's worden ernstige overstroo
mingen veroorzaakt. De oorzaak van
het ongeluk is nog niet bekend.
Overstroomingen in China.
'Het water van de Gele Rivier in
China is zeer gestegen19 dorpen
den reeds zijn overstroomdnaar de
Japansche consul-generaal uit S jan
toen g meldt, zouden Zondag j.l. 300
personen den dood in de golven ge
vonden hebben.
Inbraak.
Bij een poging tot inbraak in een
juwelierswinkel te Parijs, verwondde
de inbreker den juwelier en zijn vrouw
ernstig en doodde een kind. De dader
is aangehouden.
Slachtoffers van een lawine.
In de nabijheid van Grenoble zijn
twee jongemannen onder een sneeuw-
lawine bedolven en gedood.
Haastige spoed is zelden goed.
Op een der stations van den tunnel
spoorweg te Berlijn wilde een man
uit een rijdenden trein springen.
Hij raakte beklemd tusschen den
trein en den tunnelmuur en overleed
enkele oogenblikken later.
Een goede vangst.
Gedurende geruimen tijd heeft een
man allerlei families aan het schrik
ken gebracht door 's nachts in t5 bre
ken en indien de bewoners ontwaak-
ten, hun een electr. lantaren voor het
gezicht te houden en met een revol-1
ver te bedreigen. De geheimzinnige
j zwarte gestalte was weer bezig, toen
een vrouw ontwaakte en gilde van
schrikhaar 20-jarige zoon werd wak
ker en ging in z'n nachthemd den
inbreker te lijf. Deze vluchtte, en er
ontstond een achtervolging, straat-in
straat-uit, tot de jongeling in nacht
hemd den inbreker goed te pakken
I had en aan de politie uitleverde. De
gepakte bekende 120 inbraken op z'n
geweten te hebben.
doode postduif gdevonden. Door den
ring aan den poot van het dier, kon'
worden vastgesteld, dat het v^rn het
station Turnevik-Burg in I^abrador
was opgestegen. De duif had den af
stand van 15.100 KM. binnen de vier
maanden afgelegd.
Ernstig1 spoorwegongeval.
Op het station Taucha in rPuisen
botste een rangeerenden trein tegen
een alleen op de rails staanden wagen.
Daarbij werden de machinist en een'
hulprangeerder gewond. De machi
nist is in het ziekenhuis te Eikenburg,
waarheen men hem had gebracht, aan'
zijn verwondingen overleden.
Klifiiieiilaiid
Door een klant vergiftigd.
Te Berlijn werd een bar-dame in
bewusteloozen toestand aangetroffen.
Zij bleek ernstige vergiftigingsver
schijnselen te hebben. Toen zii even
bijkwam, vertelde zij, dat een bezoe
ker van de bar haar pillen had gege
ven. Korten tijd nadat zij ze had in
geslikt, had zij zich ziek gevoeld.
Haar toestand is gevaarlijk en naar
den boosaardigen bar-gast wordt ge
zocht.
Gevaarlijke drank.
Te Pretoria in den Amerikaan -
schen staat Illinois zijn 13 personen
na het gebruik van ondeugdelijken
alcohol overleden. De politie arres
teerde een dranksmokkelaar, die be
kende, zelf den alcohol volgens een
nieuwe methode te hebben vervaar
digd. Bij zijn verhoor gaf hij toe, dat
deze nieuwe methode blijkbaar niet
goed was geweest.
Een dapper diertje.
Een dezer dagen is teNatai een
Een krentenbrood van 2 meter.
Een ingezetene van Den Ham (O.,)!
was vader geworden en ontving bij
die gelegenheid van enkele vrienden
een krentenbrood van 2 meter lengte.
De bakker droeg met zijn knecht het
brood op een plank door het dorp.
—o
Ernstige val.
Op de Loosdrechtsche Plas is een'
schaatsenrijder achterover gievallen.
De man was op slag dood.
Inbraak.
Bij den heer H. Keijzer te Nigte-
vecht bij Weesp is ingebroken. Al
het tafelzilver wordt vermist. Van de
daders geen spoor.
Een Regeeringsverklaring van. Mi
nister de Geer over het Fransch-
Belgisch Verdrag.
iMinister-President De Geer heeft
in de vergadering der Tweede Kamer
een verklaring afgelegd, naar aanlei
ding van het dieptreurig incident, dat
zich in de laatste dagen heeft voor
gedaan.
Voordat de Min. v. Buitenl. Zaken
naar Lo'nden vertrok, had deze aan'
spreker medegedeeld, dat publicatie
stond te wachten van een opzienba
rend stuk, waarvan de heer v. Beu-
ningen een afschrift had achtergela
ten bij den secretaris-generaal.
Het origineel had de heer v. Beu-
ningen getoond.
Beide Ministers betreurden in hoo
ge mate de voorgenomen publicatie,
welke echter niet was te voorkomen.
De eenige weg was den buitenl.
re geer in gen gelegenheid te geven zich'
te verklaren. De Regeering is over
tuigd, dat van geen enkele natie ee-
nig gevaar dreigt. Minister de Geef
sprak den innigen wensch uit, dat
deze rampzalige dagen spoedig zul
len zijn vergeten.
Geen uitputting van de Limburg-
sche mijnen.
Op desbetreffende vragen van het
Heerlensche gemeenteraadslid Ploeg
antwoordde de Burgemeester, dat er
voor Heerlen geen enkele reden be
staat zich voor de toekomst ongerust
te maken. Gezien den grooten kolen-
rijkdom is er allerminst reden zich
druk te maken over de uitputting der
mijnen. Integendeel. De ontginning
van dien rijkdom beteekent een waar
borg voor vooruitgang en bloei.
Onbetrouwbaar Zuiderzee-ijs.
Een steenkolenhandelaar te Lem
mer heeft op dringend verzoek van'
den burgemeester van Urk 1000 KG.
zuigaskolen per vrachtauto van Lem
mer naar Urk vervoerd. De tocht was
zeer gevaarlijk. Het ijs bij Urk ver
toonde ernstige scheuren. Het ijs tus
schen Lemmer en Urk is niet meer
betrouwbaar.
fe
-
-• -
vi
-
f
L
'..i*
rS'A,,..' V,. •y'.-'.
Terwijl we dit artikel schrijven is ge
lukkig de lang verwachte dooi ingetreden
en binnen enkele dagen zullen onze ri-
ivieren, die nog vast zitten, wederom
blank water vertoonen, waarop booten
en schepen zich voortbewegen. Thans nog
ligt tusschen de rivierdijken een ein-
deljoze strook poolgebied ingeklemd met
puntige schotsen en ruige ijsmassa's. We
staan op den dijk vóór het veerhuis
te Sleeuwijk, waar we een schitterend
gezicht over de met ijs bedekte rivier de
'Meiwede hebben. De passage over twee
vastpaden kunnen we gadeslaan n.l. over
dat hetwelk v. Sleeuwijk naar Gorinchem
leidt en over dat hetwelk voert v. den Ou
dendijk naar Gorinchem. Zwarte men-
schenrcppetjes bewegen zich over het ijs
va.n oever tot oever, een pad is gebaand
en boomtakken zijn in lange rij uitgezet
.cm den veiligen weg aan te duiden. Au
tomobielen, die gedurende eenige dagen
iden Zuidhollandschen wal over het ijs
kenden bereiken, mogen er nu reeds dagen
'lang niet meer over rijden. t Gelukkig
is thans de dooi ingevallen en de na
tuurlijke overbrugging zal weldra weer
tot het verledene behooren.
Nog enkele dagen en de ijsschotser!
raken los om een uitweg te zoeken in
zee, maar zij zullen dit niet zoo spoedig
kunnen doen als de drang van het door
de rivier afgevoerde water vordert.
Gevclg is dat de ijsschotsen zich over
en op elkaar pakken, met hun punten in
jden rivierbodem blijven steken en dan
groote ijsdammen kunnen vormen. Uit
den aard der zaak zijn die ijs dammen
niet geheel dicht, zoodat zij wel water
doorlaten, maar niet in die mate «lat al
bet van de bovenrivier komende water
kan worden doorgelaten. De rivier rijst
dan zienderoogen en wanneer de ijsdam
niet los komt, kunnen de dijken de te
gen hen staande massa ijs en water niet
taeer houden en de rampen zijn niet
te overzien.
Gewoonlijk ontstaan ijsopstoppingen op
plaatsen, waar de rivier ondiepten of
sterke bochten vertoont. Bij strenge vorst
bet zetten der rivier en bij het losgaan
van het ijs den ijsgang te voorkomen ligt
buiten het bereik van de krachten waar
over men beschikken kan, doch de kans
dat het bij ijsgang in beweging zijude
ijs zich ergens vastzet is door de rivier-
verbeteringen der laatste zeventig jaren
aanzienlijk verminderd. In hooge mate
beeft ook de verlegging van den Maas
mond in bet laatst der vorige eeuw er
bet hare toe bijdragen om vorming van
ijsdammen op de Beneden-Waal, de Bo-
ven-Merwede en de Beneden-Maas te kee-
ren.
Nu lazen we een paar weken geleden
een zeer interessant artikel over ;het
vastzitten onzer groote rivieren in de
Haagsche Post, waar we bet volgende uit
willen overnemen.
„Tot juist begrip van de gesteldheid
jder ijsbezetting van de Nederlaadsche
rivieren, van de ontzettende ijsmassa's
en van de te verrichten taak om het
opbreken van die bezetting te verhaas
ten, zij met een enkel "Woord mede
gedeeld, hoe die bezetting geschiedt op
de hoofdwegen voor ijsafvoer, de
Nieuwe- en Boven-Merwede, Waal,
Bcven-Rijn, Lek en Neder-Rijn. Men mag
verwachten dat zoolang het ijs op den
Nieuwen en den Boven-Rijn drijvende
blijft, het zich op de Beneden-aal
evenmin zal vastzetten. In den regel
echter entstaat de ijsbezetting van liet
Haringvliet en Hollandsch Diep, door
dien de bij laag water op de ondiepe
gedeelten van het Haringvliet gevormde
ijsvelden, met. den vloed stroomopwaarts
gestuurd, zich bij stroomkentering ver
binden met- het van de Nieuwe Merwede
afdrijvend ijs. Is nu het Hollandsch
Diep lot beneden de spoorbrug dicht-
gedreven, dan is het ook weldra gedaan
met den ijsafvoer op de hooger gelegen
rivieren. Onder de ijskorst heeft dan,
terwijl de waterafvoer als gevolg van
de ijsbezetting bovenwaarts afneemt, bij
elk vloedgetij aanvoer van ijs uit het
Hollandsch Diep plaats, die bij aan
houdende vorst den benedenmond der
Nieuwe Merwede tot den bodem vult.
Doorgaans zet zich ook de Rijn dan vast
van Keulen tot Dusseldorp, terwijl het
benedengedeelte van den Duitschen Rijn
van Lobith af bovenwaarts dicht drijft
als voortzetting van de ijsbezetting op
de Nederlandsche rivieren. In den winter
van 1890 op 1891 was de geheele rivier
van Willemsdorp tot Lobith over 125
K.M. lengte dichtgedreven."
De eerste poging ter bevordering van
kunst-matige ijsopruiming dateert van Ja-
puari 1845 toen op de Waal bij Op-
hemert d.i. even beneden Tiel bnskruit-
mipien in eene ijsbezetting werden oht-
stokun. Men had succes en tot nog
toe neemt men bij ijsophoopingeii neg
steeds zijn toevlucht tot springstoffen.
Buskruit wordt wel niet meer gebruikt,
naar zijn plaatsvervanger het trotyl, oat
heden ten dage wordt gebezigd, geeft
nog veel betere resultaten. Kort gele
den hebben eenige trotyl ontploffingen
met succes een vaargeul gemaakt voor
de stad Gorinchem om aan esn sleep
boot en twee groote kasten, die in de
rivier zaten vastgevroren, een doortocht
te geven naar een veilige ligplaats in de
haven. Het trotyl was hier het eenige
middel om te voorkomen dat de vaar
tuigen bdj eventueele kruiïng der rivier
geheel verloren zouden zijn gegaan.
Hcewel met ijs brekers zwaar ijs kan
worden gebroken, kunnen toch ijsdam
men alleen maar door springstoffen wor
den verwijderd. Die ijsbrekers zijn zeer
sverke stoomschepen, voorzien van bal
lustre imten tot regeling van den diep
gang. De achterballasttank wordt geheel
gevuld, de vóórtank geledigd en de ijs-
breker reikt dan met de kiel bij den
voorsteven over ongeveer een meter leng
te boven de waterlijn. Met aanloopen
veile kracht over 150, a 200 Meter vaart
cle ijsbreker op de ijsvlakte, deze steeds
deer drukking verbrijzelende totdat de
boot niet meer vordertdan wordt achter
uit gestoomd en de volgende stoot wordt
gegeven op ongeveer ,25 a 30 Meier naast
den eersten.
In het uitgestrekte ijsveld, dat de Mer
wede bedekt, heeft- zich beneden Gorin
chem en boven Hardinxveld een ijsdam
gevormd, welke meer dan twee derde
van de breedte van den stroom in beslag
neemt en zich uitstrekt over een leng
te v. ongeveer li/2 K.M. Opmetingen van
Ztim, Sardines, LuVsrpastei. Pin
dakaas, Onibiittfeumer, Eaomen-
thabikaaAppelstroop. Bkj«s
A nanas, P-izken en Abrikozen,
Gedroogde Pruimedanten, Appelen,
Abrikozen, Tutti-Fi ntti.
ao
den rijkswaterstaat hebben uitgewezen
dat deze dam( 4 a 5 meter dik is. Nu
het in de bedoeling ligt met de ijsbre
kers, welke de vorige week de Nieuwe
Merwede van het Hollandsch Diep tot
bij Werkendam hebben opengebroken de
Merwede open te maken, moest deze ijs-
dam worden opgeruimd, opdat de ijsbre
kers verder naar boven zullen kunnen
komen, j.l. Zaterdagmiddag is eene af-
deeling van de compagnie torpeiisten
uit Gorinchem naar Hardinxveld gakomen
om met dit omvangrijke werk te begin
nen.
j Toen wij bij het benedeneind van den
ijsdam kwamen ter hoogte van den
DoiP- was juist even te voren eene
explosie teweeggebracht, waarbij een
groot gat. was geslagen in een uitlooper
van den dam. Daarbij had men een mijn
geplaatst, van circa 50 kilogram trotyl,
De entsteking geschiedde niet met be
hulp- van een slagkoord, maar met oen
electrische geleiding, welke van den wal
was uitgelegd naar de mijn. De benoodig-
de stroom werd opgewekt door een dyna
mo, welke aan het draaien werd gebracht
met behulp vair een veer. Nadat de veer
is opgewonden, kan men op een knopje
drukken, waardoor een pal wegvalt en
i de veer wordt ontspannen,
j Op het oogenblik, dat wij bij den ijs
dam kwamen, was men al druk in de
weer, om de volgende explosie voor te be-
reiden. Twee roode vlaggen op den zo-
i merdijk de uiterwaarden staan nog ge
heel droog duidden de plaats aan, waar
de dynamo in zijn kastje stond opgesteld;
cp circa 200 meter, uit den wal wezen
eveneens twee roode vlaggen de plek
aan, waar de torpedisten bezig waren een
mijn te leggen.
Men dient eerst een goed overzicht te
hebben van de juiste dikte en breedte
van. elk stuk van den dam, opdat men pre
cies weet, welk volume ijs men heeft op
te ruimen, voordat men aan den eigenlij
ken giooten schoonmaak kan beginnen.
Daar cm waren voor deze laatste explosie,
voor welke drie mijnen werden gelegd, de
patronen niet diep onder het ijs gepiaatst,
maar vrijwel aan de oppervlakte. De tor
pedisten hadden met bijlen 3 gaten in
het ijs gehakt, op een onderlingen af
stand van circa 20 meter. Deze gaten wa
ren, zoo groot, dat de blikken bussen,
elk bevattende 10 kilogram trotyl, erin
pasten. In elk gat werd één bus geplaatst,
welke werd afgedekt met een zak zand,
nadat zij waren aangesloten op de elec-
trische geleiding naar den wal. Het
lag in de bedoeling, dat bij deze ont-
ploffing groote hiaten in den dam wer
den geslagen, welke later beter indruk
zouden kunnen geven van de dikte vah
het ijs aan deze zijde van den dam.
Nadat alles nog eens grondig was geïn
specteerd, werden de roode vlaggen weg
genomen en werd order gegeven het ijs
te verlaten. Allen krabbelden en bui
telden terug naar den wal, waarna de
electrische draden werden aangesloten op
den dynamo, en de veer werd opgewon
den.
i Een druk op den knop werd gegeven
om de 30 kilogram trotyl tot explosie
te brengen. De dynama begon dof te
brommen en op hetzelfde oogenblik kwam
er over een afstand van ongeveer 100 me
ter beweging in het ijsdek; .op drie
plaatsen tegelijk verhieven zich likke
koppen, welke open barstten in zwarte
rookpluimen, waart-usschen brokken ijs
tientallen meters hoog opspatten. Dof
dreunden de drie zware slagen, naromme
lend als een hevig onweer, drie bonkende
km llen waren het, welke elkaar blik
semsnel opvolgden;, de knallen rolden
over elkaar heen, verdrongen elkaar en
keerden op de echo's weer. Toen trad
plet" een doodsche stilte in Het trotyl
had zijn werk gedaan.
Het terugvallende ijs had de trechter
vormige gaten weer opgevuld en zoo
vormden deze kraters gevaarlijke plek
ken in het ijs, omdat men niet goed
kon onderscheiden, waar zij precies la
gen. Wel vormde de zwarte kleur van het
ijs eenigszins een aanwijzing, waar het
zoowat moest wezen. Een peilstok ward
in zulk een krater neergelaten en men
stak tot op den bodem van de Merwede.
Het leggen van trotylmijnen is een
werk dat met groote omzichtigheid most
geschieden. Te groote hoeveelheden zou
den groote onheilen in den omtrek kun
nen veroorzaken terwijl te kleine hoeveel
heden te weinig nuttig effect zouden
serteeren.
■—O—
o
——O
o—
o
