Pil nummer bestaat uil 3 aiaflen.
Houten Pijpen
WERKLOOSHEID EN
TUINBOUW.
Jt.V. J. p. lankhuyzcn (o's Bank
UIERZALF
Uitgave: Firma L« J. VEERMAN, Heusden.
No. 4922. Vrijdag 7 Juni 1929.
Binnenland
Bekendmaking.
Plaatselijk Nieuws
'-And van alten*
Dit blad verschynt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40, Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. «1525.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur e*
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
ONTVANGEN
een mooie sorteering
Nieuwste modellen in
verschillende prijzen.
A. BAAIJENS,
Botermarkt 88, HEUSDEN,
telepno. is Raamsdonksveer.
Agentschap van de jTV- Amsterdamsche Bank, Amsterdam.
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarde».
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingeo.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden A Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
■F" Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
SPAARBANK.
»DENNOLlNEc
van »De Denneboomc
Fl. f 0.40 per bus.
»FAVAHc, wettig gedeponeerd,
Fl. f 0.65 per groote bus.
DROGISTERIJ A. VERSGHÜÜR-BAERT
Wittebroodstraat W 52 H8U8den
landarbeiders naar West-Friesland
Burgemeesters van gemeenten in de
»Streek« hebben den Directeur van den
Ryksdienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling gevraagd, om ernstig
te waarschuwen tegen het trekken van
landarbeiders naar dat deel van West-
Friesland zonder dat zjj tevoren van werk
zyn verzekerd.
De Directeur v. d. Rijksdienst
der Werkloosheidsverzekering
en Arbeidsbemiddeling,
FOLMER.
BAHLMANN GORINCHEM
HET ADRES VOOR:
Prima Veeren- en Kapokken Bedden
Scherp concurreerende prijzen.
HEUSDEN.
Door de Woudrichemsche Jvisschers
wordt met een 17-tal schuiten in de
Bergsche Maas op finten gevischt, Dage-
Ijjks worden eenige duizenden naar de
vischafslag te Woudrichem vervoerd. Naar
wij vernemen, blyft de prys, hoewel de
vangst byzonder groot is, ongeveer gelijk.
De collecte voor het Nationaal ge
schenk aan de bewoners van de Minahassa
Woensdag alhier gehouden bracht f 49.69
op.
v Dinsdag liet een bewoner van een
der omliggende plaatsen zich bij een barbier
te dezer plaatse scheren en had zyn rijwiel
voor den scheerwinkel neergezet. Na de
noodige bewerking te hebben ondergaan,
nam de geschorene zyn ry wiel en wandelde
er mede naar bet stadhuis, omdat by ook
oog iets op de gemeente-secretarie bad te
behandelen. Toen bij ook daar zyn zaken
had afgehandeld, wilde hy op zijn üets
stappen en naar huis ryden, doch kwam
toen evenwel tot de minder aangename
ontdekking dat zijn fiets was verdwenen
en er een oud vehikel voor in de ptaatf
was gezet. Zijn fiets was gestolen, iets
wat hier in Heusden tot de groote z«Ié-
zaamhedeo behoort. Het gerucht van decea
diefstal verwekte dan ook groote conster
natie en bracht de geheele marechaussés-
brigade in 't geweer. Deze toog op onder
zoek uit, kwam vanzelf ook bij den barbier
om informatie's en wat bleek daar, dat
een ingezetene uit een andere gemeente
zich eveneens op hetzelfde tydstip had
doen scheren en ook zyn rijwiel buiten had
laten staar. De eerste klant heeft toea
j waarschijnlijk in verstrooidheid de verkeerd»
fiets genomen, althans toen klant no. twee
zijn ry wiel wilde nemen, was dit verdweoec
en stond er het rywiel van klant no. een.
Klant nummer twee wist niet beter te doetij
dan mede te deelen aan den barbier,
dat hy op de fiets van klant no. een naar
huis reed en deze by hem zyn eigendom
kon komen inruilen, wat inmiddels ook ia
gebeurd. Gelukkig bleek de onderstelde
diefstal dus geen diefstal te zyn, tot vreugde
en geruststelling van de ingezetenen var
Heusden.
Dinsdagmorgen te halfvier werd hier
een H. Mis opgedragen voor de pelgrims
van de processie naar Brielle ter eere dee
H. H. Martelaren van Gorkum. Na afloop
vertrok men ten getale van ongeveer 300
personen per salonboot, terwyl een muziek
gezelschap ter opluistering meeging. Hoewel
de reis nogal frisch was, arriveerde mea
hier des avonds in goede stemming om
ongeveer half tien. Evenals andere jare®
stond een f xtra tram gereed voor de pelgrim?
uit de Langstraat.
Ten postkantore alhier is gedureofe
de afwezigheid van den Directeur met diet»
werkzaamheden belast de heer van deft
Bosch, ambtenaar der P. T. en T. te Deft
Bosch.
In het begin dezer week werd heft
gebouw met inventaris van de Buitensodtei^
beter bekend als ystent, staande op <te
stadswal, publiek verkocht. Binnenholt
behoort deze sociteit, die oDgeveer 35 jaar
heeft bestaan, weder tot het verleden.
Naar wy vernemen is de tent aangekocht
door de Geref. Gemeente te Veen, om ale
kerkgebouw te dienen te Aalburg.
BRAKEL'.
CAPELLE.
NIEUWSBLAD
voor hst Land van Heusden en AltenaJeLangstraat ei) de Bommelerwaaril
In cnze kleistreken, waar naast ta'
van kleine boerderijtjes, ook vele boe
renbedrijven van middelbare grootte ge
vonden worden, behoorden tot het begin
dezer eeuw tot iedere boerderij van niet
te kleinen omvang eenige personen, die
het vaste personeel vormden. Een paar
vaste arbeiders, een inwonende knecht en
eene dienstbode, kon men in den regel op
eene boerderij aantreffen. De vaste ar
beiders genoten, behalve hun loon, den
vollen kost en bovendien werd hun een
stuk grond afgestaan, waarop. ze hunne
winteraardappelen konden verbouwen,
zoodat ze, al waren hun geldelijke in
komsten niet hoog, een betrekkelijk vol
doende bestaan hadden. En wat het in-
w nend personeel betrof liet de wijze,
waarop dit gehuisvest was vaak te wen-
schen over, maar zijn materieele om
standigheden waren overigens van dien
aard, dat er weinig reden tot klagen
was.
Velschillende omstandigheden hebben
er, vooral de laatste 25 jaar, toe medege
werkt. om in dezen toestand eene radicale
verandering te brengen. Op vele akker-
bedrijven werd de veehouderij zooveel mo
gelijk ingekrompen en het systeem om
den cogst reeds vroeg in het najaar
geheel met behulp* van eene dorsch-
machine marktklaar te maken, begon
meer en meer ingang te vinden. Het ge
ve lg was dat er bijna nergens meer be
hoefte bestond aan een grooten staf van
vast personeel en meer en meer gingen
de boeren er toe over om met behulp
van zooveel mogelijke losse werklieden
hun bedrijf uit te oefenen. In het begin
vond deze overgang plaats zonder ver
zet van de zijde der werknemers en
velen maakten zelfs zich zelf los van hun
pati oen, omdat ze daarin voordeelen za
gen. Immers, waren ze niet gebonden
aan een vasten boer, dan konden ze
hun werkkrachten zoo voordeeiig moge
lijk verkoopen en soms wel het drievou
dige bedingen van hun vroeger vast
loon. Wel is waar wist men dat er
in den wintertijd perioden van werk
loosheid zouden komen, maar deze wer
den ruimschoots gedekt door de in de
zomermaanden verkregen meerdere ver
diensten. Inderdaad ging het op deze
wijze vóór en gedurende den oorlog vrij
goed, omdat er eene behoorlijke ver
houding bestond tusschen de pachtprij
zen en de marktwaarde der producten.
En gedurende den oorlog ging het boven
dien goed omda.t het den boeren van
alle zijden toestroomde, zoodat ze, zelfs
als ze hun personeel veel werk gaven
tegen eene goede belooning, zelf nog
op ruime inkomsten konden rekenen.
Sinds 1921 evenwel hebten de toe
standen zich in zeer ongunstigen zin
gewijzigd. De prijzen der landbouwpro
ducten zijn teruggevallen tot een peil,
maar weinig uitstekende boven da+, waar
op ze omstreeks 1913 stonden, en de al-
gemeene onkosten als pacht, belasting,
prijzen der werktuigen enz., zijn sterk
gestegen. Gevolg was dat de boer die
te zorgen had voor het zoo goed moge
lijk bewaren van zijn oeconomisoh even
wicht, ging peuteren aan het eenige
waaraan te peuteren viel t.w. het werk
en de werkloonen. Van de weekloonen
viel na een paar jaren, toen ze gemid
deld niet meer dan f 12.00 a f 14.00
bedi'Ctgen, evenwel niets meer af te ha
len, t oda t het eenige wat overbleef was
beperking van de werkzaamheden ter
besparing van werkloonen''. Nu is het
in een boerenbedrijf veelal mogelijk de
werkzaamheden in te krimpen zonder
de bedrijfsresultaten al te veel te scha
den. Het gebruik van machines neemt
meer en meer toe en in tal van be
drijven is de boer zelf weer mee aan
het werk getogen, waar hij vroeger
slechts toezicht hield.
Een en ander is oorzaak geworden dat
er in tal van landbouwgemeenten gedu
rende een gedeelte van het jaar een over
compleet aan werkkrachten is ontstaan.
Hoe nu die overcomplete werkkrachten
aan locnend werk te helpen? Dit is
een vraag, die wij ons zelf reeds vele
malen hebben gesteld. Een afdoend ant
woord is niet te geven, maar we be
antwoorden haar met de vraag of de
Landarbeiderswet niet vcor een gedeel
te uitkomst kan brengen.
Wat toch is het geval? De meeste
overcomplete landbouw arbeidskrachten
zijn ongetwijfeld geschikt te maken voor
het beoefenen van den tuinbouw, die goe
de verdiensten kan afwerpen. Bij alle
lagen der bevolking bestaat er eene toe
nemende neiging om veel en velerlei
groenten te gebruiken, zoodat voor een
cverp-rcductie van tuinbouwgewassen
voorlocpig niet gevreesd behoeft te wor
den. En bovendien voert ons land veel
groenten uit, hetgeen voor de verbou
wers ook van groot belang is.
Maar wat voor bezwaar bestaat er
dan tegen dat de overcomplete landbouw-
arbeidskrachten zich gaan toeleggen op-
den tuinbouw? Geen enkel, maar zij kun
nen veelal niet wegens gebrek aan grond,
geld en kennis.
Wat den grond betreft daar is dank
zij de Landarbeiderswet aankomen aan,
indien de gemeentebesturen maar mede
willen werken.
Wanneer een landarbeider los land in
pacht wenscht te verkrijgen kan hij (wat
onze omgeving betreft, waar geen ver-
eeniging of stichting bestaat) eene schrif
telijke aanvraag richten tot Burgemees-
ster en Wethouders zijner gemeente of
eener aangrenzende gemeente. Bij die aan
vraag moet hij overleggen
le eene verklaring dat lig ten minste
twee jaren gewoond heeft in zijne te
genwoordige gemeente of in eene daar
aan grenzende
2e een geboorteextract
Nu onderzoeken Burgemeester en Wet
houders of de aanvrager:
le is landarbeider d.w.z. of hij iemand
is, die van het in loondienst verrichten
van landarbeid zijn hoofdberoep maakt
2e bekwaam is voor zijn werk
3e van goed zedelijk gedrag is.
Wanneer er nu voor den aanvrager ge
schikt land aanwezig is, of komt
wordt binnen twee maanden na ontvangst
der aanvrage of na verkrijging het land
aangewezen. Dit land mag een maximum-
pachtprijs van f50.00 hebben, terzij de
Koningin toestemming verleent om van
dit maximum af te wijken.
Jammer dat er in het land van Heus
den en Altena, en den Bommelerwaard,
waar de grond over het algemeen uit
nemend voor tuinbouw geschikt is, zoo
weinig aandacht wordt geschonken aan
de voor landarbeiders bestaande moge
lijkheid om onder behoorlijke voorwaar
den los laad in pacht te kunnen krijgen.
Want werkelijk als Burgemeester en Wet
houders een weinig van goeden wille
zijn, kunnen zij velen zonder noemens
waardige kosten voor de gemeente hel
pen, daar voor de uitoefening van tuin
bouw veel minder laad aoodig is dan
voor laadbouw om er eea boterham aaa
te kuanen verdienea.
Geld kaa eea laadarbeider cader zeer
aannemelijke voorwaardea vaa eea boe-
renleenbaak verkrijgen of ook wel van
een Nutsspaarbank. Natuurlijk heeft hij
vcor opname van gelden, die hij voor
het in exploitatie brengen van zijn be
drijf behoeft, twee borgen noodig, maar
die zijn natuurlijk wel te vinden als de
man als betrouwbaar en solide bekend
staat.
Wat de kennis van tuinbouw betreft,
dit is eene aangelegenheid waar te wei-
j nig aandacht aaa wordt geschonken. Zon
der kennis vaa zakea moet mea geea
j tuiabcuwbedrijf beginaea, waat daa weet
mea vooruit dat het niet gaat. Aaa ken
nis hapert het vrijwel nog overal, want
J wel is -waar behoeft men niet veel vak-
kennis te hebben om onder plat glas wat
greenten marktklaar te maken, maar om
de teelt op* zoodanige wijze in te rich
ten dat die het grootste netto-rendement
geeit, is naast practise he ervaring,
theoretische ontwikkeling noodig, waar-
j voor liefst gedurende twee of drie win
ters een goed geleide tuinbeuwcursus ge-
J volgd moet worden.
Dank zij de moeiten, die meerdere bur
gemeesters van gemeenten uit onze om
geving zich gegeven hebben en zich nog
geven, neemt de tuinbouw in het Land
vaa Heusden en Altena gestadig toe.
Hierover verheugen we ons, omdat wii
er vaa overtuigd zijn dat speciaal de
tuinbouw onze omgeving tot meerderen
bloei kan brengen.
I
Een bruut.
Zaterdag j.l. was er bij zekeren J. v. d.
Br., wonende Veestraat te Tilburg, een
kleintje gekomen. Maandag ging de va
der de geboorte aangeven bij den Burger
lijke staad ea zooals gewoonlijk, werd er
nadien een glaasje gedronken. Maar v. d.
Br. heeft vermoedelijk vaa geen uitschei
den geweten, want toen hij tegen den mid
dag thuis terugkeerde, bleek hij aardig
de hoogte te hebben. De man heeft toen
zijn vrouw, die zich nog te bed bevond,
alsmede het pasgeboren kindje, uit de wo
ning gezet.
Natuurlijk protesteerden de buren te
gen zulk een verregaande wreedheid, doch
in plaats vaa zijn misstap i n te zien,
ging de bruut nog verder en sloeg ee
nige glasruiten van zijn huurlieden ana
scherven, waarbij hij zich bloedend ver-
we ndde.
Toen is de politie eraan te pas gekb-
men, die den dronken woesteling beet
pakte en hem opsloot, om zijn roes uitte
slapen. Proces-verbaal is tegen hem in
middels opgemaakt.
Gelukkig hebben de vrouw en het kind
je, geen letsel bekomen.
O—
Een langvingerige bakkersjongen.
De sigarenwinkelier N. v. L.,' te Til
burg, vermiste herhaaldelijk kleine hoe
veelheden sigaren uit zijn winkel. Alle1
pogingen om te trachten den dader van J
deze diefstallen op te sporen mislukten,
totdat men tenslotte de politie in den
arm nam.
Deze vatte al aanstonds verdenking op
tegen den bakkersjongen G. v. d. L. uit 1
de Vlimmenhoefstraat, die eiken dag bij
den winkelier brood kwam brengen. Twee
rechercheurs stelden zich verdekt in den 1
winkel op*. En jawel, hun vermoeden bleek 1
juist. Nauwelijks had de bakkersjongen1
de winkeldeur geopend of hij griste uit
'n dichtstbijzijnd kistje een handvol si
garen weg, die hij haastig in zijn zakken
deed verdwijnen. Maar, nu kwam hij er
niet zoo fortuinlijk a,f. De rechercheurs
sprongen te voorschijn. Ontkennen hielp
natuurlijk niets en tenslotte verklaarde de
jongeman dan ook, dat hij dit 'spelletje
al ruim vier maanden, bijna eiken dag,
uithaalde.
o—
De moord te Giessen-Nieuwkerk.
De procureur-generaal concludeert
t t inwilliging van het verzoek om
revisie.
De Hooge Baad der Nederlanden heeft
Maandag behandeld het verzoek om re
visie van het vonnis, waarbij eenige ja
ren geleden Klunder en Teunissen we
gens moord op den seinhuiswachter te
Giessen-Nieuwkerk elk tot vijftien jaren
gevangenisstraf waren veroordeeld.
Er was zeer veel belangstelling van de
zijde der balie en der pers.
Na een zeer uitvoerig rapport van den
president van den Hoogen Raad, jhr. mr.
De Savornin Lobman, waarin hij vooral
er op wees, dat door alle instanties heen,
ook nog tot in het vorig revisieverzoek, de
getuigen Kroon hun bezwarende verkla
ringen tegenover Klunder en Teunissen
hebben volgehouden, doch pas in den al-
lerlaatsten tijd plotseling erop zijn terug
gekomen, heeft de procureur-generaal mr.
Tak, conclusie genomen. i
Zijn requisitoir behelsde een scherpen
aanval opi mr. Roobol, den verdediger van
requiranten, wien hij- tartte eenig bewijs
te leveren, dat de Nederlandsche justitie
een klas se-justitie zou zijn en zich voor
deze zaak zou moeten schamen. Recht
bank en Hof hebben niet alleen op de ver
klaringen van de Kroon's een veroordee
ling uitgesproken, maar cp. een aantal in-
eengeschakelde verklaringen, ook van an
dere getuigen. Mr. Tak hekelde zonder
een oordeel te willen uitspreken ook
scherp de wijze, waarop mr. Roobol de
revisie had trachten te be werk s t ell i 11 ge n
De Raad van Toezicht te Arnhem zal
moeten uitmaken, of mr. Roobol hier lis
tige kunstgrepen heeft toegepast, en zoo
ja, of zij passen in de taak van den ad
vocaat.
Mr. Tak was ten volle overtuigd, dat de
Kroons thans onwaarheid spraken, maar
de H' Oge Raad zit nu eenmaal alleen met
papieren voor zich, en kan geen menschen
hc oren, ook niet de Kroons en de veroor
deelden.
Alleen de feitelijke rechter zal dus kun
nen uitmaken welke de waarde is van de
nieuwe verklaringen van de Kroons, en of
zij het gewezen vonnis wel aantasten.
Daarom kon de procureur-generaal niet
anders dan concludeeren tot verwijzing
van de zaak naar een gerechtshof, dat er
nog geen kennis van heeft genomen, opdat
dit be ordeelde of het vonnis bevestigd
meet worden, dan wel vrijspraak, moet
volgen. Maar mr. Tak concludeerde tege
lijkertijd tot gevangenhouding van de
veroordeelden, omdat gevaar voor vlucht
bestaat.
Mr. Roobol ging in zijn pleidooi niet
in op de scherpe verwijten van den pre-
cureur-generaal, maar bepaalde zich tot
de zaak zelve.
Spr. gaf een-overzicht van de geschie
denis van de zaak en van de getuigenver
klaringen pleiter was van meening, dat
de stukken, die de Raad reeds bezit, vol
komen aantoonen, dat T. en K. onschul
dig te Leeuwarden zitten. De wijze, waar
op. door den Raad needs is bepaald, dat op
heden aldus op acht dagen na de ontvan-
kelijkverklaring, aldus op minder dan tien
dogen, de openbare behandeling omtrent
de gegrondverklaring kan plaats hebben,
galjh em de hoop, dat direct na de ge
grondverklaring T. en K. op vrije voeten
zullen worden gesteld. Door den procu-
reurgeneraal werd hem verzekerd, dat de
ze menschen geen dag langer onnoodig
zouden worden gekweld.
De Hooge Raad zal, behoudens vervroe
ging, 24 Juni a^s. uitspraak doen.
KI
Bij de oip 5 Juni j.l. gehouden ver
kiezing van twee hoofdgeërfden in hei
Polderdistrict Rommelerwaaxd benedea
den Meidijkj wegens periodieke aftreding
van de heeren D. W. van Dam van Heken
dorp te Haarlem en R. Grandia te Game
ren als zoodanig, zijn de beide aftredeat-
den met bijna alle stemmen herbenoemd,
J.l. Zondag hield de in bet café va®,
mej. de Weduwe A. v. d. Haart alhier ge
vestigde postduivenver. „de Luchtvaart.*
in t< mbinatie met de Kaatsheuvelsehe
p-cstduivenvereeniging „De getrouwe Duif*
een wedvlucht met den volgenden uit
slag:
A. Zwart, 1, 922; M. Mesch, 2, 8;.Jj
Corstanje, 3, 14; H. Rosenbrand, 4, lé-;
Chr. v. Heeswijk, 5, 24; P. Snaphaan,
17, 21, 25; G. Vos, 7; W, v. Best, 10; F,
v. d. Velden, 11, 18, 20, 28; H. Dekkers^
12; P, Nieuwemhuizen, 13, 15; S. Oerlp-
mans, 19; M. Verduijn, 25; G. Netten,
en M. Donders 27. Eerste duif, 12, 57,
laatste, 1, 21, 7.
In verband met het behaald succe»
op het* Nationaal Muziek- en Zangcp»-
c-ours te Dalen bood de Chr. gemengd*
zAngvereeniging „Excelsior" te Sprang ha*
ren directeur, den heer A. Christ alhiezj
op dezer dagen gehouden repetitie, al*,
aandenken een prachtig horloge met in
scriptie aan. J