Plaatselijk flieiiws
lijdende autobusondernemingen groote
ellende voor de streek met zich bren
gen, En nu kan men wel zeggen dat
autobusconcessies niet uitsluitend be
rekend moeten zijn op de tegenwoor
dige omstandigheden en dat bij niet-
rendabiliteit eener lijn steun uit de
openbare kassen moet worden verleend,
maar dat zijn praktisch onuitvoerbare
zaken in het Land van Heusden en Al-
tena. Wat heeft b.v. de N.A.B.O., die
het traject SleeuwijkNieuwendijk
HankjDussenl Heusden'Drunen
's Bosch bereden heeft voor opleving
in het oeconomisch bestaan der streek
gebracht en wat brengt de A.T.O., die
het traject SleeuwijkNieuwendijk—
Geertruidenberg voor zijne rekening
heeft genomen? Neen geen autobuslij-
•nen op trajecten, welke nimmer een
rendabel bedrijf kunnen opleveren. En
subsidie's uit de openbare kassen! De
provincie subsidieert geen autobuslijnen
meer en wat van de gemeenten te
wachten is, weten we uit de bedragen,
die door de gemeenten Woudrichem,
de Werken c.a., Almkerk en Dussen a
fonds perdu gegeven zijn voor het veer
aan den Kop van het Land n.l. elk
harer f 25. En hoe groot moeten de
subsidie's niet zijn om eenen noodlij
denden autobusdienst er bovenop te
houden?
Eene lijn van Dussen naar Geertrui-
denberg kan niet ernstig gemeend zijn
door iemand, die beweert de streek
te kennen. Immers tusschen Dussen en
Keizers veer (ruim één uur gaans) staan
maar zeer enkele huizen en dan vraag
ik me af waar moeten de passagiers
voor een autobus vandaan komen. Stel
U voor mooie groote comfortabele bus
sen, zooals de Heeren Mr. Wagenaar
en van Liempt die wenschen en ge
brek aan het ééne noodige n.l. rei
zigers.
.Eene lijn EethenWaalwijk is voor
het Land van Heusden en Altena aller
minst noodig. Immers bestaat er tus
schen het Land van Heusden en Altena
en Waalwijk al bijzonder weinig con
tact en om dit aan te toonen moge ik
verwijzen naar mijne hoofdartikelen in
de drie jongste Vrijdagnummers van het
Nieuwsblad voor het Land van Heusden
en Altena, de Langstraat en de Bom-
melerwaard. Over de prachtonderwijs-
inrichtingen en de jaarmarkten teWaal-
iijk een enkel woord. Waalwijk heeft
eene uitnemende Hoogere Handels
school, eene avondteekenschool en ee
ne. U. L. O. school, welke bruikbaar
zijn voor de bewoners van het Land
van Heusden en Altena. Andere scho
len als Gymnasium, Hoogere Burger
school enz. heeft Waalwijk niet. En
nu maken van de bestaande scholen
slechts 10 of elf kinderen uit de ge
meente Eethen gebruik, één uit Dussen
en één uit Heusden. Waarlijk niet te
Veel! En wat de jaarmarkten betreft,
deze ten getale van 15 in het jaar, heb
ben in het jaar 1929 in totaal 20 a
25 runderen uit het Land van Heusden
en Altena getrokken. Op de veemarkten
op Vrijdag verschijnt nimmer een koe
uit de gemeenten benoorden de Maas,
de veemarkten op Dinsdag kent geen
een Waalwijker en van eene pluim-
yeebeurs op Zaterdag heeft niemand
ooit (gehoord. Op de wekelijksche
markt verschijnt één graanhandelaar n.l.
de Heer de Graaff uit Meeuwen direc-
rectëur van de A.L.A.D. Eene lijn Waal
wijkEethen is voor het Land van
Heusden en Altena geheel onnoodig,
maar acht Waalwijk haar voor zich
noodig, Iaat zij zich dan ook garant
stellen voor eventueele tekorten. Ex
ploitatie der lijnen door ééne kapitaal
krachtige onderneming lijkt mij absoluut
onnoodig. De aanvragers, die verlen
ging hunner concessie wenschen, zijn
vennootschappen, die financieel krach
tig genoeg zijn om eene behoorlijke
exploitatie in de toekomst te waarbor-
boxrgeu. Zij hebben hunne diensten
steeds goed gereden en een ieder is
tevreden over hen. En waarom hen er
uit te gooien, zij die het Land van
Heusden en Altena het eerst uit zijn iso
lement hebben verlost. Tot zulk eene
absoluut onnoodige daad zou ik niet
gaarne meewerken. Dat de snorders ten
spoedigste moeten verdwijnen, daar
over zijn we het allen eens, want als
het blijft gaan als nu, verdwijnen de
gjeconcessioneerde bussen en wij zit
ten in de misère.
De Heer Wagenaar heeft ook be
weerd dat de meerderheid, der com
missie, die de voorstellen aannam
steeds de kleinst mogelijke was. Dit
is niet juist. Meermalen kregen voor
stellen algemeene stemmen o.a. de voor
waarden, waarop de Graaf en Bouman
pene nauwe samenwerking willen aan
gaan. En voorstellen, welke er met ee
ne kleine meerderheid door kwamen,
dankten die meerderheid aan de in de
commissie zitting hebbende burgemees
ters, die de streek van haver tot gort
kennen, terwijl dit van de minderheid
zeker niet kan worden gezegd.
Ook zegt de Heer Wagenaar dat de
commissie het algemeen belang heeft
achtergesteld bij het belang der par
ticuliere ondernemers. Wat mij betreft
is dit eene grove onwaarheid en van
de andere leden kan ik het ook niet
denken. Maar wat is het geval? De
meerderheid der leden meende dat de
belangen van het publiek en die van
de ondernemers samengaan en onver
brekelijk aan elkaar zijn verbonden en
aat meen ik ook. Een ondernemer uit
persen ten behoeve van het publiek ver
oorzaakt in hooge mate verslechtering
van de exploitatie of stopzetting van
den dienst. Successieve verarming van
den ondernemer dupeert het publiek.
En daarom hebbe men ook een open
cog voor den ondernemer en zegge
niet laat die man maar rijden, en 't
kan niet schelen of zijn bedrijf uit kan
of niet.
Mr. Wagenaar beweert ook nog dat
we het aantal diensten willen uitbreiden.
Waar haalt hij dat vandaan? 't Is ab
soluut onjuist en wij willen niet an
ders dan het tegenwoordig aantal dien
sten behouden, met dien verstande dat
de diensten tot nog toe gereden door
het binnenland door de thans verdwe
nen onderneming „Onze Dienst" voor
taan zullen gereden worden door de
onderneming, welke met Mei a.s. con
cessie krijgt.
De niet zoo dure wagens als Opel
en G. M. C. worden door den Heer
Wagenaar afgekeurd, maar ik geloof
ten onrechte. (Hier stelt Mr. van Om
meren de vraag aan Ingenieur Fick,
den keurmeester der autobussen, of
Opel en G. M. C. wagens goed zijn,
waarop de Heer Fick toestemmend ant
woord). Ziet U Mijnheer Wagenaar, de
Heer Fick vindt die wagens wel goed.
Over het vervoeren der post zal ik
niet verder spreken, omdat dat eene
zaak wordt tusschen de concessionaris
sen en de partijen. Alleen wil ik op
merken dat het vervoer der post van
Sleeuwijk naar Werkendam reeds per
autobus heeft plaats gevonden en daar
voor f 800.per jaar werd ontvangen.
Het rijden met duur materiaal is er
glad naast. Mr. Wagenaar stelde mij
eenigen tijd geleden eene exploitatie-
begrooting ter hand, waarin hij als vol
doende zes bussen aangaf, maar dan
vier van f 6500 per stuk en twee
van f13500 per stuk. Heüsch Mijnheer
Wagenaar, we zijn met minder tevreden
en met bussen van f4000f4500 kun
nen wij eenvoudige menschen het best
af; we zijn dan zeker van behoorlijke
vervoermiddelen en de ondernemer kan
dan ook nog een winstje maken, wat
we hem van harte gunnen.
Ik geloof dat ik alles nu zoo vol
ledig mogelijk heb beantwoord.
De heeren Mr. Wagenaar en van
Liempt dupliceerden met enkele woor
den, waarna de behandeling werd ge
sloten.
Men meldt uit Waalwyk, d.d. 21 Maart
aan de Prov, Noordbr. Bossche Ct.
Door de Kamer van Koophandel is aan
Ged. Staten van Noordbrabant een zeer
uitvoerig schryven gezonden waarin ze haar
inzichten te kennen geeft voor de oplossing
van het verkeersvraagetuk voor deze streek.
De economische toestand van deze zeer
vruchtbare streek is niet gunstig. Daaraan
valt niet te twyfelen. By de nog vrywel
algemeen toegepaste landbouw-cultures levert
de bodem voor de bevolking in het alge
meen niet een voldoende bestaan op, of
schoon de streek betrekkelyk dun is be
volkt. Als een zeer voorname oorzaak van
den slechten toestand mag zeker wel worden
genoemd de geïsoleerdheid van de streek,
ingesloten door breede rivieren met alleen
een vaste verbinding by Heusden. De ont
wikkeling der middelen van snelverkeer
is geheel aan deze streek voorbijgegaan.
Een oogenblik werd de hoop gewekt
in het spoorwegverkeer te worden opge
nomen, toen door da spoorwegmaatschappij
»Midden-Brabant« plannen werden ontwor
pen voor locaakpoorwegen, by uitvoering
waarvan de streek met het spoorwegnet
zou worden verbonden. De optredende om
standigheden hebben echter de ontwikke
ling dezer plannen ongunstig bf ïuvloed. Kort
daarop wierpen verschillende ondernemers
zich op de exploitatie van autobusdiensten,
de meesten in de hoop op geldeljjk voor
deel, een enkele met den steun van hen,
die inzagen dat betere communicatiemiddelen
ook voor deze streek een levensbelang zyn.
Het grootste gedeelte van deze onder
nemingen is echter in den loop van enkele
jaren weer verdwenen, omdat de verwachte
voordeelen uitbleven en wacht deze streek
tot op heden op eea afdoende regeling van
het autobusverkeer.
De economische toestand is ongunstig
de algemeene stemming is gedrukt, de drang
naar snelverkeer betrekkelyk gering de we
gen leenen zich voor een groot gedeelte zeer
slecht voor bet autobusverkeer. Enkele ex-
ploitatie-onderdemingen zyn op een fiasco
uitgeloopen.
Wij verwachten alleen heil van de exploi
tatie van één krachtige onderneming, die
op de eerste plaats algemeene verkeetsbe*
langen wil dienen en die in staat is de ex- -
ploitatie voort te zetten, tot de resultaten
van het op de juiste wyze gediende verkeers-
belang zich in een verbeterden economischen
toestand afteekenen.
De streek heeft voor herstel hulp noodig,
die haar gegeven behoort te worden in den
vorm van goede autobuslynen en verbete
ring van het wegennet. Door het instellen
van autobusdiensten uitsluiten berekend op
de behoeften van het oogenblik komt men
achter de feiten aan inplaats van vóór te
zyn, omdat de tegenwoordige behoeften
sterk worden gedrukt door den ongunstigen
economischen toestand.
De Kamer acht het noodzakelyk, dat
vooraf gaat het scheppen van goede ver-
keersgelegenheid, die de behoefte vóór is
en deze stimuleert en dat de noodige ver-
keers-gelegenheid althans voorloopig zoo
noodig in stand wordt gehouden door steun
uit openbare kassen van die besturen, die
ten deze tot steun geroepen kunnen worden
geacht.
De Kamer is er stellig van overtuigd,
dat het instellen van diensten, gebaseerd
uitsluitend op de tegenwoordige behoeften
en afhankelijk gesteld van rentabiliteits-
mogelykheid, opnieuw tot teleurstelling zal
leiden, evenals dit tot heden het geval is
geweest.
Na er op gewezen te hebben dat het al
gemeen verkeersbelang ondergeschikt moet
zyn aan het particulier belang van een ex
ploitant, zegt de Kamer dat zy voorstaat
een verbinding der streek aan de Oostzyde
via Heusden met 's-Bosch, aan de Noord;
zyde met Gorinchem, aan de Westzijde
met Geertruidenberg, naar de Zuidzyde met
de Langstraat over Waalwyk en mogeljjk
straks, wanneer de veerdienst in werking
zal zyn gesteld, nog via Kop van 't Land
met Dordrecht.
De drie eerstgenoemde verbindingen be
staan reeds. De verbinding op Waalwyk
heeft een tyd bestaan door de exploitatie
van de A. T. O. van een lyn Gorinchem
—-Waalwykstation Gilze Ryen. Waalwyk
Gorinchem moest worden opgeheven
omdat door de Kroon de door uw College
verleende concessie zoodanig werd gewijzigd,
dat het opnemen van reizigers tusschen
Gorinchem en Meeuwen werd verboden en
daarna geen passende aansluitingen konden
worden verkregen op de diensten van twee
andere autobusondernemingen die vanaf
Meeuwen in de richting Gorinchem het
zelfde traject exploiteerden.
Verder wyst de Kamer er op dat het
niet logisch zou zyn het Land van Altena
aan de Zuidzyde niet in verbinding te
brengen met het dichtbevolkts centrum der
Langstraat en de met Waalwyk reeds ge-
makkelijk vei bonden groote industriestad
Tilburg.
De landbouw van heden brengt de bevol
king geen voldoende bestaan en daarom
gaat men de volle aandacht schenken aan
de tuinbouwcultures. Herhaaldelijk treft
men in de Provinciale Bossche Courant
correspondentie aan, die de pogingen in
deze richting steun trachten te geven
Proeven worden zelfs genomen met bloem
bollen. Daarom heeft de streek het grootste
belang by verbinding met bevolkingscentra.
De Kamer meent uw College in over
weging te moeten geven de door De
Onderneming en A.L.A.D gevraagde concessie
te moeten verleeneD, onder voorwaarde,
dat de aangegeven verbindingen, waartoe
ook de commissie adviseert, tot stand worden
gebracht, doch dat de concessie voor een
niet lang tijdsbestek wordt gegeven om de
handen vry te hebben, wanneer zou bljjken
dat de verleende concessie nietdegewenschte
oplosing heeft gebracht, althans de handen
vry te hebbeD, wanneer uwe medewerking
wordt gevraagd voor een betere en afdoende
oplossing.
Ofschoon niet aan de orde, meent de
Kamer* toch de belangstelling van Ged.
Staten te mogen vragen voor het wegen-
vraagstuk in het Land van Heusden en
Altena, dat in zoo nanw verband staat met
het vraagstuk der verkeersmiddelen en de
verbetering van den economischen toestand
van de streek.
«Q—i
Naar aanleiding van dit schryven is door
Mr. van Ommeren het onderstaande schry
ven gericht tot het college van Ged. Staten
Heusden, 25 Maart 1930.
Aan
Gedeputeerde Staten
der provincie Noordbrabant
te 's Hertogenbosch.
Myne heeren,
In het nummer der Provinciale Noord-
brabantsche en Hertogenboseche Courant
van "Vrjjdag 21 Maart j!., las ik onder het
opschrift Autobusdiensten in het Land van
Heusden en Altenac een aan Uw College
door de Kamer van Koophandel te Waal
wyk gericht schryven in zake het verkeers
vraagstuk in het Land van Heusden en
Altena.
Nu is my met zekerheid bekend, dat de
jongste vergadering van genoemde Kamer
werd gehouden op 23 Januari jl. en dat
vorerbsdoeld schryven zyn grond niét vindt
in een besluit der Kamer, doch slechts kan
worden aangemerkt als een meeningsuiting
der opstellers.
Het komt my voor, dat het toch op zyn
zachtst gezegd allerminst correct is om een
gefingeerd besluit van een officieel lichaam
by hoogere autoriteiten aan te wenden om
een ingenomen eigen standpunt te verster
ken.
Met gevoelens van verschuldigde hoog
achting heb ik de eer te zyn,
Uw dwM
(w.g.) VAN OMMEREN.
HEUSDEN.
Zaterdag speelde de voetbalvereen.
»L O.N.G.A.* alhier een wedstryd tegen
»Wilhelminac te Wyk, welke na een span
nende en zeer goed gespeelde wedstryd
door laatstgenoemde vereeniging met 10
werd gewonnen.
Voor de Pluimveevereen. H. en O.
werden op de Geldermalsensche Eeiervei-
ling dato 21 Met. 1930 geveild
Wittte eieren 4,5 ct. per stuk.
Bruine eieren 4,8 ct. per stuk.
Eendeiereo 4,5 ct. per stuk.
Zondagmiddag had v. K. by het
voetballen op bet terrein naby de brug het
ongeluk zoodanig met zyn tegenstander in
aanraking te komen, dat hy met een ge
broken been werd opgenomen. Dr. V.
verleende geneeskundige hulp.
Ondanks het koude wrér der laatste
dagen heeft de vriendelyde lentebode zich
niet teruggehouden en is de ooievt ar weer
op zyn oude nest van verleden jaar, op
de brouwery-schoorsteen teruggezien.
De heer W. v. Opstelten, Directeur
van het Post- en Telegraafkantoor alhier
is als zoodanig benoemd te Schoonhoven.
Door een overwinning van de Graag
op Bax in de groepenwedstryd der damclub
»V.D.« is de eindstand in de eerste groep
geworden
A. de Graag 4 4 8
Cath. de Joode 4 2 1 15
C. de Joode 4 11 2 3
C. Bax 4—313
A. Deurloo 4 1 3 1
O.', geeft deze stand de verhouding der
spelers zeer juist weer. Door louter mede-
dirging van de Graag werd Cath. de
Joode winnaar.
De uitslagen in de tweede groep luiden
Ger. JonkerA. Schreuder 0 2
Abr. Sluijmers 02
SwagemakersSchreuder 2—0
Gijsb. JonkerAot. Fitters 20
Hierin brengt de party Ant. Sluymers
Gijsb. Jonker de beslissing of men met 2
of 3 personen zal moeten herkampen.
ALMKERK.
Door bakker C. J. Krul alhier is
vanaf heden het tarwebrood met 2 centen
verlaagd en het wittebrood met 1 cent,
't welk hy zoodoende gebracht heeft op
28 en op 18 centen.
Dezer dagen kwam de heer v. H.
zoodanig te vallen, dat hy zyo pols brak
en geneeskundige hulp noodzakelyk was.
ANDEL.
De overgangsexamens aan de Chr.
Lagere Landbouwschoo', hoofd de heer W.
Bronkhorst, hebben weer plaats gehad.
Over het algemeen kon worden geconsta
teerd, dat de leerlingen met de noodige
ambitie hun werk hebben verricht en goede
vorderingen maken. Met liefde komen zy
van verre naar school en de verstandhou
ding tusschen leerlingen en hoofd der school
is werkelijk eenig. Geen wonder dan ook,
dat deze school zich in toenemenden bloei
mag verheugen. Ze is voor de geheele
streek van onschatbare beteekenis.
By de gehouden verpachting van
weilanden vanwege de Hetv. Kerk alhier
brachten deze f 638 minder op dan vorig
jaar.
Als bijzonderheid deelen we mede,
dat by een landbouwer alhier een schaap
met 2 pooten werd geboren.
Tot Voorzitter van de Herv. Jonge
lingsver. yiObadjac is herkozen de Wel
edele Heer W. Bronkhorst. Tot bestuurs
leden zyn herkozen de heeren F. J. van
Duist, H. J. van Diggelen en D. Millenaar,
terwijl in de vacature G. Naayen werd ge
kozen de heer M. van Rijswjjk.
De Ger. Jongelings- Meisjes- en Kna-
penver. hebben zich aaneen gesloten tot een
Jeugdcentrale. Maandelijks zuilen in de
Ger. Kerk (fes Zondagsavonds onderwer
pen met besprekingen worden geleverd.
Donderdagavond 7 uur zal Ds. A.
B. v. d. Put in de Ned, Herv. Kerk biduur
voor het gewas houden.
AALST.
In haar vergadering van Maandag
avond besloot de Geiten fok vereeniging al
hier over te gaan tot het controleeren der
geiten ingeschreven in het Plaatselijk Re
gieter. Tot verhooging der gemiddelde
productie van den geitenstapel, is dit wel
een der voornaamste aansporingen.
Op de alhier gehouden wei- en
hooilandenverpachting werden ongeveer de
zelfde pry zen besteed als vorig jaar.
AALBURG.
Heden, Woensdagmiddag zal er
van twee tot vier uur stemming plaats
hebben van twee Notabelen der Ned.
Flerv. Kerk, zulks ter vervulling der
vacatures, ontstaan door het bedanken
van den heer A. Bouman en het over
lijden van den heer P. Michaël. Bei
den waren aan de beurt van aftreding.
BABYLONIëNBROEK.
J.l. Zondag stierf plotseling een
koe van den landbouwer W. de G.
alhier. Het bleek dat het dier gestor
ven was van miltvuur, zoodat het ka
daver werd verbrand.
BRAKEL.
Aan den gemeenteveldwachter A.
Lankhuijzen alhier, kwam verleden week
ter oore dat door den Officier van
Justitie te 's Hertogenbosch telegrafisch
opsporing en aanhouding werd Ver
zocht van zekeren F. G., uit Wychen,
veroordeeld 'tot 6 maanden gevangenis
straf wegens poging tot doodslag.
(Reeds den anderen dag mocht het
den veldwachter gelukken bij het in-
specteeren van een hier voorbijkomend
vaartuig, den gezochten persoon te ar
resteeren. Zoodoende had de activiteit
van dezen politieman al Spoedig resul
taat.
Aan den dienstplichtige K. J. van
Balen, der lichting 1930 is op zijn ver
zoek door den Minister van Defensie
uitstel van eerste oefening verleend tot
3 October a.s.
CAPELLE.
J.l. Maandag 24 Maart herdacht
onze geachte geneesheer Dr. Ph. J.
Kohier het feit, dat hij 25 jaar geleden
aan de Rijks Universiteit te Utrecht
wera bevorderd tot arts. Hoewel dit
jubileum bij de bevolking te dezer plaat
se weinig bekend was, is deze dag toch
niet onopgemerkt voor hem voorbijge
gaan.. iOp 19 Augustus e.k. zal het
25 jaar geleden zijn, d'.ajt hij zich alhier
als opvolger van Dr. de Rooij vestigde.
Daar dit het meerendeel der inwoners
wel weet, twijfelen we er niet aan, ot
deze dag zal voor hem, die zich niet
alleen als medicus, doch ook op ver
schillend maatschappelijk terrein geacht
en bemind heeft weten te maken, tot
een waren feestdag worden gemaakt.
Door onbekende oorzaak brand
de j.l. Maandagmorgen de woning en
schuur van Th. K. aan de Zandschel
at. Aangewakkerd door den hevigen
wind greep het vuur zoo snel om zich
heen, dat aan blusschen niet te den
ken viel. Het huisraad, benevens een
tweetal koeien en een kalf, werd een
prooi der vlammen. Naar wij verne
men was alles slechts laag verzekerd,
het vee heelemaal niet.
Bij het werk voor den bouw der
brug aan het Keizersveer had onze
dorpsgenoot C. R. het ongeluk te val
len,, met het noodlottig gevolg, dat
hij per auto naar zijn woning alhier
vervoerd moest worden en geneeskun
dige hulp van Dr. K. noodzakelijk was,
DUSSEN.
D.V. hoopt op Donderdag 27 Mrt.
in de Chr. Ger. Kerk op te treden den
WeiEerw. Heer Ds. L. Baas, in de be
diening des Woords tot het houden van
bidstond voor het gewas. Aanvang half
zeven.
IIEDEL.
Zondagavond reden 4 personen
circa half zeven met een Fordauto in
de richting Ammerzoden, toen plotse
ling een band sprong, waardoor de
auto tegenover de woning van den
rijksontvanger in de sloot terecht kwam.
Een der inzittenden bekwam snijwon-
den ter hoogte van zijn oog, terwijl
de anderen er met lichte kneuzingen
afkwamen. De auto was tamelijk be
schadigd én was het eigendom van
den heer Hooymans uit Velddriel, die
hem nog pas sedert enkele dag-en ge
kocht had. De wagen was nog niet ver
zekerd.
NEDERHEMERT.
Zaterdagavond 'omstreeks 9 uur,
irfeed de heer v. Haaften tandarts te
Zaltbommel vanaf Heusden naar huis.
Door onbekende oorzaak geraakte de
auto waarin hij alleen was gezeten op
den afsluitdijk bij het Bernsche veer
plotseling in brand en brandde geheel
uit. De heer v. Haaften zelt kon bij
tijds uit de auto komen en kreeg dan
ook geen letsel.
NIEUWENDIJK.
In April van dit jaar zal te Arn
hem de generale synode der Gerefor
meerde kerken worden gehouden. Hier
zullen belangrijke besluiten genomen
worden. Dezer dagen is verschenen het
rapport der deputaten betreffende dei
herziening van delilurgie en de kwes
tie der kerkgezangen.
Dit rapport stelt verschillende veran
deringen, welke meestal verzachtingen
van bestaande liturgische uitdrukkingen,
voor. Belangrijker is echter wat dit rap
port behelst, omtrent het vrije kerklied,
het gezang. De samenstellers komen tot
de conclusie, dat nog van uitdrukkelijk
gebod, noch van een verbod om het
vrije lied in den eerendienst der ker
ken in te voeren gesproken wordt in
de Heilige Schrift.
Weliswaar heeft God de Heere in
de Heilige Scrift slechts één psalmbun
del geschonken, die ook voor de Nieuw
testamentische eeredienst bestemd is
maar het is aan de vrijheid der kerken
overgelaten, om daarnaast bok gezan
gen te zingen, in sommige Gerefor
meerde kerken zijn reeds gezangen bun
dels ingevoerd naast de psalmen, an
deren hebben zich bepaald tot herzie
ning der bundel en invoering van en
kelen gezangen, waarmede zij blijk heb
ben gegeven niet principieel te staan
tegen over het vrijelied. De vrees, welke
tegen invoering der bundels bestaat is
terug te voeren tot de vrees misbruik,
zoo als dat vroeger voor kwam bij
kettersche secten en bij de roomsche
kerken in de Middelleeuwen, terwijl een
tweede oorzaak gevonden wordt in de
vrees, dat door invoering der gezangen,
de psalmen op den achtergrond zullert
raken.
Deze vrees moet overdreven geacht
worden, mits men er maar voor zorgt
dat alleen die gezangen ingevoerd "wor
den, die niet in strijdt zijn met Hei
lige Schrijft en met de belijdenisvoor
schriften en dat de psalmen niet op
den achtergrond geraken.
Voor de invoering der gezangen pleit
voorts, dat groote feestdagen zooals
■Christus geboorte, de opstanding en
uitstorting des Heiligen Geest om een
lied vragen, dat beter dan de psalmen
de beteekenis dier feiten in het licht
stelt.
Zulke liederen zijn ook gewenscht
bij de bediening der sacramenten en bij
verschillende kerkelijke plechtigheden,
