Pil immer Maai mi 2 Bladen.
Enorme koopjes in
alle afdeelingen.
JOHAN DE MOL - HEUSDEN
Overwerkte Zenuwen
Land van altenA-
Uitgave: Firma L. J. VEETtMAN, Heusden.
No. 5094 Woensdag 4 Februari 1931.
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Binnenland
Profiteert dus nog van onze goedkoope aanbiedingen.
•4 Deze belachelijke prijzen komen nooit weer.
Dit blad *erscbynt WOENSDAGMORGEN en
VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25,
en franco per post beschikt f 4.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening: no. 61525.
Advertentiën van 46 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 unr en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
De Proeftuin te Gorinchem
door
G. KOOTSTRA, Burgemeester der ge
meente Gorinchem, Voorzitter der
Proeftuinvereeniging.
Juist een jaar geleden schreven we,
dat het volledig inrichten van een proef
tuin met een zuiver schoolsch karakter,
om voor de tuinders en de toekomstige
tuinders als een betrouwbaar voorbeeld
bedrijf dienst te doen, een tijdsduur vraagt
van minstens vier jaren. De 581 tuinders,
landbouwers, arbeiders en andere belang
stellenden, die in 1930 een bezoek aan
bovengenoemde inrichting gebracht heb
ben, hebben zich na voorlichting van den
bedrijfsleider van de juistheid van dat
betoog kunnen overtuigen. Vergelijkt men
den tegenwoordigen stand van zaken op
dit bedrijf bij dien van Januari 1930,
dan zal men aanstonds bemerken, dat het
bedrijf zich op volkomen bevredigende
wijze ontwikkelt. In 1930 is veel gedaan
aan grondverbetering. Het grootste ge
deelte van den tuin is zooals dat met een
vakterm genoemd wordt, getweediept.
Tijdens deze bewerking bleek, dat de
tweede steek vermoedelijk nog nimmer
„los" gemaakt is, een werk, waardoor
een betere toetreding van lucht tot den
bodem plaats heeft en een meer regel
matige watervoorziening bevorderd wordt.
Op een goed ingerichten tuin heeft die
arbeid zoo ongeveer om de acht twaalf
jaren plaats, al naar gelang van de bodem
gesteldheid. De vrij hooge uitgaven, welke
met een dergelijken arbeid gepaard gaan,
worden als regel, bij normale weergesteld
heid door een hooger productievermogen
van den bodem ruimschoots terug ont
vangen. Deze grondverbetering en de
resultaten, verkregen met de teelt van
groenten, welke de groote hoeveelheden
onkruid hebben doen verstikken, hebben
ons in staat gesteld, om in Maart a.s.
een modernen fruittuin aan te leggen,
waarvoor 97 vruchtboomen en een groot
aantal bessen- en frambozenstruiken, alles
van verschillende soorten, reeds op den
tuin ingekuild zijn. De eerste jaren is
geen fruit van eenige beteekenis te ver
wachten. Daarom zal naast de snoeime-
thode aangetoond worden, hoe gehandeld
moet worden om die gronden door onder
en tusschenbouw gedurende dien tijd toch
nog zoo productief mogelijk te maken.
Een praktische onderbouw en een pas
sende tusschenbouw zijn voorname fac
toren en spelen daarin een groote rol.
Evenals in 1929 groeiden de druive-
boomen weelderig. Zoo zelfs, dat ze nog
in den loop van het jaar niet alleen den
nok van de serre bereikten, maar voort
durend moesten worden ingekort. Het
gevolg daarvan was, dat de boomen de
glaswanden zoodanig bezetten, dat van
de tweede plant der kassnijboonen niet
veel terecht kwam. Dit is voor de tuinders,
die zich in deze streken op de druiven-
cultuur willen toeleggen, een waarschu
wing. Het eerste gewas snijboonen in de
serre's liet eveneens te wenschen over.
Vermoedelijk was de bemesting, noodig
voor de druif, voor deze teelt ietwat te
sterk.
De grondsoort blijkt derhalve zeer ge
schikt te zijn voor den groei der boomen.
Hoe de kwaliteit der vruchten zal zijn,
dient te worden afgewacht. In normale
gevallen mogen eerst in het vierde jaar
na het planten de eerste vruchten ge
oogst worden. De ontwikkeling der boo
men is echter van dien aard, dat reeds
in den loop van dit jaar de eerste druiven
zullen worden aangeboden.
Mede op grond van deze resultaten zijn
we van oordeel, dat de grondsoort ook
voor den weldra aan te leggen boomgaaard
geschikt is.
Het zou ons te ver voeren, indien we
de resultaten van alle gekweekte groenten
in den breede bespraken. We wilien er
een greep uit doen en die kort releveeren.
De voorcultures in het warenhuis be
stonden uit bloemkool en sla. De opbrengst
van de bloemkool was zeer bevredigend.
De sla zou meer kroppen geleverd heb-
kalmeeren en worden gesterkt door
de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
Glazen buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
ben, wanneer deze eenigszins anders uit-
geplant was geworden. Thans is een nie-
were methode toegepast. Ook de bloem-
koolplanten, die er reeds krachtig voor
staan, hebben een meer moderne behan
deling ondergaan dan die in 1930, zoodat
vermoedelijk dit jaar deze groente twee
weken vroeger zal kunnen worden aan
geboden dan in 1930. De ondervinding
heeft al aangetoond, dat bij een goede
behandeling en normale weersgesteldheid
de gronden in deze omgeving zich bij
zonder goed eigenen voor het kweeken
van alle soorten kool.
Deze voorcultures werden opgevolgd
door het hoofdgewastomaten, t.w. ver
beterde Schotsche Alse Graig, die voor
nieuwe gronden de meest geschikte is en
twee rijen Tuckster. De helft van eerst
genoemde soort bestond uit eigen ge
kweekte planten, die vrij bleven van
mozaïekziekte, wat van de andere planten
niet gezegd kan worden. Dit is eenvoudig
een kwestie van de wijze, waarop de
planten gekweekt worden. De Tuckster is
wel grooter van stuk, geeft dus meer
kilo's, maar kwaliteit en vorm der vrucht
zijn minder goed. Alles bijeengenomen
kan de verbouw van tomaten in deze
streek met volle vrijmoedigheid aanbevolen
worden.
Ofschoon de prijzen van verschillende
producten meermalen zeer veel te wen
schen overgelaten hebben ze maakten
echter in sommige opzichten nog een
gunstige uitzondering vergeleken bij die
van den akkerbouw bracht dit slechts
55 roeden groote warenhuis toch nog
f 1194.77 op.
De proef genomen met het kweeken
van peen, vooral onder glas, heeft uitge
wezen, dat deze zware kleigrond daarvoor
nog niet in de eerste plaats in aanmer
king komt. Doordien de grondsoort voor
deze groente te hard en te stug is, kan
het jonge peentje niet vlug genoeg den
grond ingaan en krijgt daardoor een groen
kopje, waardoor geen eerste kwaliteit ge
kweekt kan worden. Bovendien levert de
harde klei moeilijkheden met het oogsten,
terwijl de geheele behandeling te kost
baar is, aangezien er te veel arbeidsloon
in gestoken moet worden Toch was deze
peen voor de consumenten een gewild
artikel, doordat ze uitmuntend van smaak
was. De structuur van den grond eischt
eerst een belangrijke verbetering, alvorens
dit soort groente, zelfs met normale prij
zen, met goede financieele uitkomsten ge
teeld kan worden. Natuurlijk zullen de
proeven met de peenteelt worden voort
gezet, maar op kleine schaal.
Tusschen de peen is gedeeltelijk bloem
kool, gedeeltelijk sla verbouwd. De onder
vinding was ditmaal, dat die combinatie
niet in elk opzicht een gelukkige was.
De bloemkool was meest tweede kwaliteit,
rijpte veertien dagen later dan de peen,
waardoor een te groot gedeelte van den
tuin te lang onbenut moest blijven liggen.
De combinatie van peen met sla bleek
verkeerd te zijn. Kwaliteit en kwantiteit
van beide genoemde groenten lieten te
wenschen over. De behandeling van de
peen verdraagt zich minder goed met die
van de sla.
Voor doperwten werden genomen de
Blauwe Schok. Ze werden, geplant cp
dubbele rijen op een afstand van 4.50 M.
Deze bleek te klein te zijn, waardoor van
de spinazie en de bloemkool als tusschen
bouw niets terecht kwam. De afstand
moet minstens 4.75 M. zijn. Deze soort
doperwt blijkt voor deze omgeving nog
geen gewild artikel te zijn, terwijl ook
de opbrengst tegenviel, zoodat van verdere
proefnemingen met deze groente voorloopig
wordt afgezien. In 1931 zullen 7 andere
soorten doperwten worden uitgeplantvan
de opbrengst en vraag zal het afhangen,
of en zooja met welke soort de verbouw
van dit artikel kan worden doorgezet.
Dit te meer, omdat de erwt zeer geschikt
is om als voorculture van de aardbeien
te gebruiken. De erwten zijn eind Juni
weg, laten het land in goeden staat achter,
doordien ze stikstofverzamelaars zijn. De
tuinders weten nu dat de teelt van de
Blauwe Schok om genoemde redenen nog
geen aanbeveling verdient.
In ons vorig artikel hebben we reeds
medegedeeld, dat de plant van de vroeg-
rijpe aardbei Duitsche Evern in
4929 tot tweemaal toe mislukt is. De
hoofdoorzaak daarvan schreven we toe aan
den heeten zomer. Toch waren we er
niet zeker van dat de grondsoort, de struc
tuur van den grond, daarbij geen rol ge-
spetld had. Om ons daarvan te over
tuigen, hebben we in den zomer van 1930
nogmaals een proef met dit soort planten
genomen. Ditmaal echter met schitterende
resultaten. De planten sloegen dadelijk
goed aan en ontwikkelden zich op vol
komen bevredigende wijze. De grond
blijkt dus voor den groei van deze plan
tensoort zeer goed te zijn. "We hopen
hiervan reeds omstreeks Mei a.s. een flink
kwantum glasaardbeien te kunnen oogsten.
De resultaten van de snijboonenteelt op
den kouden grond waren zeer middelmatig.
De groei was goed. De vele regenbuien,
bij wijlen gepaard gaande met harden wind,
hebben aan dit gewas veel bedorven, zoo
dat maar weinig eerste kwaliteit geplukt
kon worden.
Door den aanhoudenden neerslag in den
nazomer kwam ook de prei niet geheel
tot haar recht. De poot-uien daarentegen,
welke reeds in Maart uitgeplant werden,
leverden een best gewas. Als tusschen-
teelt is sla gekweekt, wat goed slaagde.
Daarna had nog op dienzelfden grond
spruitkool geteeld kunnen worden, zoodat
dit deel van den tuin schier het geheele
jaar bezet had kunnen zijn. Dit laatste
heeft niet plaats kunnen hebben, omdat
het tot boomgaard moest worden aange
legd.
De resultaten van de teelt van de kom
kommers waren de volgende. Evenals in
1929 bleek ook verleden jaar de grond
voor de teelt van dit product wel geschikt
te zijn, zoowel voor de groene, witte als
gele komkommers. Door de ongekende
lage prijzen en het sterke optreden van
spint", welke tenslotte met petroleum-
emulsie niet meer was te bestrijden, waren
de financieele uitkomsten van de 192
ramen witte en gele komkommers in één
woord slecht. Met de groene komkom
mers ging het beter, doch allerminst be
vredigend. De teelt der komkommers zal
in 19.>4 wel voortgezet worden, maar zeer
beperkt. Als school kan ze niet gemist
worden.
Over de teelt der meloenen kunnen we
tevreden zijn. Het gewas was goed, maar
het werd helaas door de ratten vrij wat
beschadigd. De 200 ramen brachten op
f 119.14. Met het oog op deze resultaten
zullen in 1931 niet minder dan 6 soorten
geteeld worden, om na te gaan, welke
voor de soorten de meeste aanbeveling
verdienen.
Ook de augurk voelt zich hier wel op
haar plaats. In den voorzomer was het
gewas goed te noemen. De aanhoudende
regen bedierf in den nazomer veel.
In ons Januari-artikel van het vorige jaar
hebben we met een enkel woord melding
gemaakt van de werking der freesmachine.
We wezen er toen reeds op, dat de samen
stelling van dit werktuig een belangrijke
aanwinst is in de tuinderijen. Dat oordeel
is nog het onze. Wanneer echter de
grond nog in den herfst gespit kan wor
den, geven we daaraan de voorkeur, omdat
de met de spade bewerkte klei beter door
vriest. In den herfst gefreesde grond pakt
te veel, waardoor de kans om hem in het
voorjaar zonder nadere bewerking in ge
bruik te kunnen nemen niet groot is. In
het voorjaar daarentegen is deze machine
voor grondbewerking in de zware klei-
tuinen een onmisbaar hulpmiddel.
Werd in het voorjaar de woning van
den bedrijfsleider gebouwd, in het najaar
werd de laatste hand gelegd aan de in
richting van de centrale verwarming, waar
door, naast den aanleg van den fruittuin
in Maart a.s. dit voorbeeldbedrijf zijn
voltooiing nadert.
Weliswaar hadden we in meer dan een
opzicht op het hierboven behandelde die
per kunnen ingaan zoo o.a. hadden
we de techniek van het geteelde nader
kunnen bespreken en verslag kunnen doen
van de wijze der bemesting, welke beide
factoren een groote rol in de tuinderij
spelen maar we hebben dit met opzet
nagelaten, omdat de tuinders te dien op
zichte alle inlichtingen gratis van den
bedrijfsleider kunnen krijgen. Hoofddoel
van dit artikel is om aan te tooneD, dat
de kleigronden in deze streek, goed en
oordeelkundig behandeld, zich zeer goed
eigenen voor de beoefening van het tuin-
dersbedrijf. Voor die conclusie heeft ons
voorbeeldbedrijf gedurende de jongst ver-
loopen twee jaren volkomen betrouwbare
bewijzen geleverd.
We sluiten ons overzicht met de me-
dedeeling dat uit een statistisch overzicht
gebleken is, dat de gemiddelde bruto-
opbrengst per H.A. akkerbouw in meer
dere plaatsen op de Groninger klei in
1930 f328 was. Ondanks de ernstige
crisis, welke ten vorigen jare ook in den
tuinbouw heerschte, kon op ons voor
beeldbedrijf, dat thans beschikt over ruim
1 H.A. land, een warenhuis, twee serre's,
waarvan één verwarmd, een kweekkas,
centrale verwarmings-installatie, 620 plat-
ramen, een moderne motorspuit, een be-
drijfleiderswoning met schuur en een berg
plaats, nog een bruto opbrengst geboekt
worden van f 3372.37.
DE ACTIE TEGEN EEN
WETHOUDER.
De gemeenteraad van Noordwijk heeft
Vrijdagavond opnieuw vergaderd om te
stemmen over het voorstel van drie le
den om den heer J. Kooi, wethouder,
te schorsen als lid van den raad, omdat
hij zou hebben gehandeld in strijd met
artikel 24 der gemeentewet, door het
zand, dat hij gratis aan de gemeente had
afgestaan, te doen vervoeren door zijn
beide zoons tegen een vergoeding die
f 480 te hoog zou zijn. De stemmen
staakten voor den tweeden keer, zoodat
het voorstel verworpen was. Een der
voorstellers zeide bezwaren te zullen
inbrengen hij Ged. Staten van Gronin
gen.
DE HOOGE WATERSTAND VAN
DE MAAS.
Door de verbetering van de atmosphe-
rische gesteldheldheid is het grootste
gevaar van ovestrooming van de rivier
de Maas thans geweken. Op de meeste
rivieren is reeds val ingetreden.
Vreeselijk drama te Bilthoven.
Moeder en haar beide
kinderen vermoord.
Uit Bilthoven wordt gemeld
Toen de heer Soeparwi Vrijdagmiddag
omstreeks 3 uur uit Utrecht, waar hij
studeert, te zijnen huize aan de Koppel
laan terugkeerde, nam hij bij het binnen
treden van zijn woning een scherpe gas-
lucht waar. In de keuken trof hij zijn
inlandschen bediende zwaar bloedend
op den grond aan, terwijl het gas uit
de leiding stroomde.
Onmiddellijk sloot hij de gaskraan af
en snelde naar boven, waar hij zijn vrouw
en beide kinderen, ongeveer 3 ea 4 jaar
oud, allen dood aantrof'. Zij waren even
eens bloedend gewond en ook hier hing
een sterke gaslucht. rie bediende gaf
nog teekenen van leven.
Een later bericht meldt
De heer Soeparwi. die om 9 uur 's och
tends van huis was gegaan, keerde tegen
3 uur in den middag terug. Toen hij
zijn woning wilde opensluiten, bemerkte
hij dat de voordeur op het nachtslot zat.
Hij liep om de woning heen en consta
teerde bij de keukendeur een hevige
gaslucht. Na opening van deze deur zag
hij hier zijn 24-jarigen inlandschen be
diende Sono bewusteloos op den
grond liggen Een gasslang lag nog in
de onmiddellijke nabijheid,
Doodelijk beangst liep de heer Soeparwi
die juist de vorige week slaagde voor
het doctoraal examen veeartsenijkunde
en Zondag zijn promotiefuif zou geven
de trap op naar de slaapkamer. Hier
vond hij de deur op slot. Vertwijfeld
bij den aanblik van de vele bloedsporen
op de trap, rende de heer Soeparwi naar
een buurman, die met hem mee terug
ging naar de woning. Ook deze trachtte
tevergeefs de slaapkamerdeur te forcee-
ren. Een smid werd gehaald, maar ook
die gaf zijn pogingen op, waarna hij de
deur intrapte.
Een ontzettend schouwspel deed zich
daarop aan de binnentredenden voor.
Op den grond, onder het bed, lag het
lijk van mevrouw Soeparwi geboren
Soeminah raden Roro met messteken
op beestachtige wijze gewond, in de na
bijheid de lijken van de beide zoontjes
Soebagio en Soebroto, resp. 4 en 3 jaar
oud, eveneens door messteken gedood.
Uit alles bleek, dat een heftige worste
ling aan het bloedbad moet zijn vooraf
gegaan, want op het behang en elders
in de kamer vond men groote bloed
vlekken. Onmiddellijk na het ontdekken
van de misdaad, werd de politie gewaar
schuwd evenals het parket in Utrecht.
NIEUWSBLAD
hoof kit Lain san Heusden ei AltBna.de Langstraat si it limlervurd
DENKT EK OMNOG slechts 3 dagen
