OPENING
LUNCHROOM.
LICHTHAL
PUROL er op
Maandagmiddag waren wij met tal
van collega's uitgenoodigd, om dit nieu
we winkelpaleis te bezichtigen. In de
lunchroom werden wij ontvangen en
heette de heer Fokkelman, een der di
recteuren ons welkom. In zijn wel
komstwoord betoogde de heer Fokkel
man, dat het nieuwe warenhuis niet
alleen voor 's-Bosch, doch voor de
geheele provincie een aanwinst betee-
kent, omdat er een koopgelegenheid
door is ontstaan, zooals het Zuiden
nog niet kent.
De heer Fokkelman deelde mede, dat
aan den bouw 2i/a jaar is besteed,
dat er aan verwerkt zijn 9300.000 K G.
beton, 700.000 K.G. ijzer. De construc
tie van het gebouw is zoo stevig, dat
het draagvermogen 1000 K.G. per M2
bedraagt, het heeft een vloer opper
vlakte van 12000 M2, comblanchier vloer
1100 M2, breche opale marmer (uit de
Pyreneeën) 1050 M2, glas in lood 503
M2, lichtoppervlakte 1100 M2, etalage-
ramen 300 M2. Het aantal lichtpunten
bedraagt 2500, de inhoud van het ge
bouw 40.000 M3. Het heeft verder een
installatie vocht luchtverversching met
een vermogen van 30.000 M3 per uur,
zomers wordt versche lucht toegevoerd,
's winters warme lucht. In de kelders
van het gebouw is een installatie aan
gebracht voor noodverlichting, onmid-
delijk als de electrische stroom van de
gemeente door een defect wegvalt, komt
automatisch de noodverlichting in wer
king. Gevaar om zonder licht te staan
is uitgesloten, iets wat vanzelf spre
kend ook tot noodlottige gevolgen aan
leiding zou kunnen geven.
Dit warenhuis is de 40ste zaak in
ons land', die door Vroom en Drees-
mann wordt geopend.
In groepjes maakte de pers, onder
leiding van de directie,' een rondgang
door het enorme gebouw. Alles op te
noemen wat er te zien is, is onmoge
lijk, men kan niet beter doen, dan zelf
een kijkje te gaan nemen. Men vindt
er zoowel huish. artikelen als levensmid
delen, manufacturen als schoenen. De
verkoopgelegenheden zijn allen volgens
het nieuwste systeem ingericht, de le
vensmiddelen worden bewaard in koel-
toon'banken.
Voor de eerste en 3e etage is uit
sluitend teakhout gebruikt, voor de 2e
mahonie. Beneden treft men'n snelbuffet
aan, op de 2de etage de lunchroom,
die plaats biedt aan 200 bezoekers. Hee-
tren die op hun dames moeten wach
ten, vinden er leestafels, wa^r zij den
tijd kunnen korten. Wij maakten een
wandeling door de verschillende ateli .rs,
aaien waar een paar honderd meisjes
adhter electrisch gedreven naaimachi-
ne's gezeten, de kleedingstukken ver
vaardigen, die op een andere afdeeling
machinaal worden gesneden en geknipt;
door de banketbakkerij, want ook die
vindt men in het gebouw, met instal
latie voor het vervaardigen van ijs, de
keukens enz. enz., het is eenvoudig te
veel om alles weer te geven. Behal ;e
kelder en parterre, bevat het gebouw
4 verdiepingen en het heeft een hoogte
van 25 meter. Het personeel,, dat in het
gebouw werkzaam is, bedraagt 600 per
sonen.
In het trappenhuis van het gebouw
zijn gebrandschilderde vensters aange
bracht. Zoodra de kunstenaar Huib Luns
de opdracht tot het ontwerpen der ven
sters had aanvaard, heeft hij met Vin
cent Cleerdin overlegd, betreffende het
■onderwerp en de symbolische voorstel-
linygen. Beiden waren terstond er over
eens, dat zich hier een uitmuntende
gelegenheid voordeed om eenige tafe-
reelen uit het verleden van Brabant
voor te stellen.
Huib Luns heeft de reeks der ven
sters in drieën verdeeld.
In de breede benedengroep (op de
trap naar de 1ste étage) heeft hij het
middeleeuwsche Brabant voorgesteld,
in de middengroep (op de trap naar
de 2de étage) het Brabant van de zes
tiende en zeventiende eeuw, in de
bovengroep (op de trap van de 3 e
étage) het herleefde Brabant.
Het Middeleeuwsche Brabant is „be
schreven" in verscheidene hoofdfiguren.
Een tafereel in het midden laat ons
Maximiliaan van Oostenrijk en Maria
van Bourgondië zien als hertogen van
'Brabant, onder wier regeering dit ge
west zijn hoogsten bloei bereikte. Hier
boven zijn aangebracht de vier wapens
der vier hoofdsteden van het oude
hertogdom, namelijk Leuven, Antwer
pen, Brussel en 's-Hertogenbosch,
en ter andere zijde naast het wapen
der hertogen van Brabant, de wa
pens der vier kwartieren van de Meierij
jvan 's-Hertogenbosch, nameljk Peel-
land, Maasland, Kempenland en Oister-
wijk.
Aldus in een kort bestek de voor
malige grootheid van Brabant en 's-Her-
togenbosch geschetst.
Ter rechterzijde ziet men de staat
kundige en economische ontwikkeling
van het middeleeuwsche Brabant ver
beeld, eerst door degenen die zorgen
voor zijn veiligheid en kracht, (in de
figuren van ridderlijke strijders name
lijk Jan, I de Zeeghafte en Graaf He>
drik van Leuven), vervolgens door ve -
tegenwoordigers van den handel (twee'
kooplieden) en den landbauw (boer en
boerin)
De rechterzijde wordt afgesleten door
een tafereel, bekroond met de e:nbl>
men van land- en veeteelt. Het tafer el
stelt voor, dat Noord-Brabant weleer
het heideland bij uitnemendheid was;
het geeft te zien heide en schapen met
een herder en op den achtergrond den-
neboomen.
De beschavingsgeschiedenis van het
Middeleeuwsche Brabant is uitgebeeld
ter linkerzijde van de benedengroep.
De arbeid der geestelijkheid wordt
daar geëerd door opneming der figu
ren van twee priesters, namel jk een
bisschop van Luik, Louis van Bourbon,
tot wiens bisdom Noord-Brabant be
hoorde, en een Norbertijn, ter her
innering aan het voorname aan.'e 1de
„witheeren" van de abdijen Be ne, Pos
tel, e.a. in het kerkelijke leven dzzer
streek.
De bloei der wetenschap is verzin
nebeeld in de figuren van een Broeder
des Gemeenen levens en van Erasmus
van Rotterdam, die te 's-Herlogenbosch
onderwijs van die broeders ontving.
De schilders Jeroen Bosch en Pie Ier
Breughel vonden daarnaast een pl a s
als vertegenwoordigers van Brabant's
beteekenis in de schilderkunst.
Het tafereel, dat de linkerzijde der
benedengroep afsluit, toont onder de
gildeteekens der bouwambachten een
der architecten van de kathedrale basi
liek, namelijk Alard Duharnel op de
steigers van zijn meesterwerk.
Wij komen thans tot de midden
groep (op de trap van de ie naar
de 2de é'.age), die het Brabant van
de zestiende en de zeventiende eeuw
voorstelt. Dat is dus Brabant ge
durende den tachtigjarig en oorlog,
die in 1648 eindigde, en de halve
eeuw daarnaeen tij Iperk van staat
kundigen en kerkte!ijken strijd.
Het middentafereel geert de wan
hopige Brabantsche Maagd te zien,
gef'ankeeid door da figuren van Al-
va. den Spanjaard, en Frederik Hen
drik, den stadhouder en kapitein-ge
rectie zich met de pers in de lunch
room, waar een koude lunch werd
aangeboden. De directeuren de hee-
ren Fokkelman en Vehmeijer spraken
hierbij woorden van dank, waarop
de heer Thijssen, als oudste, namens
de vertegenwoordigers der pers, de
directie dank bracht voor de vrien
delijke ontvangst.
Wij wenschen Vroom Dreesman
veel succes met haar nieuw schitte
rend gebouw, dat ongetwijfeld voor
de bezoekers van de stad s-Hertogen
bosch groo.e aantrekkingskracht zal
bezitten.
neraal der staten van HolLand en
West-Friesland. Alva staat hier niet
enkel als vertegenwoordiger der
Spaansche macht, maar ook als lei
der van de Spaansche krijgsverrich
tingen, waaronder Brabant zooveel
geleden heeft. Frederik Hendrik als
de man, die in 1629 's-Hertogenbosch
veroverde voor de Staten. Ter rech
terzijde van het middentafereel zien
wij eerst Spaansch krijgsvolk, dan
de figuren der bisschoppen Sonni-
us en Opkovius,vervolgens vluch
tend landvolk, en tenslotte in een
landelijke omgeving den Oisterwük-
schen dichter Adriaan Poirters, aen
Brabander, die ondanks de slechte
tijden toch zijn vroolijk en opwek
kend lied zingen bleef, gekleed als
p iester van de Jezuïeten, wier groo-
te school van 1610 tot 1629 te 's-Her-
togenbo ch befaamd was.
Ter linkerzijde naast Frederik Hen
drik zien wij staatsgezind krijgsvolk,
j de figuien van twee bekende lei
ders der protes.antsche beweging, de
predikanten Voetius en Agvleus,
wede.om vluchteni landvolk (als zin
nebeeld van het lijden der boeren
onder de strooptochten der huurlin
gen van de legers der Staten en
der Spanjaarden). en eindelijk een
tafereel van een kaal winterlandschap
met bedelaars op den voorgrond en
een verwoest dorp op den achter
grond tafereel dat voor zichzelf
spreekt.
De wapens in de middenvensters
dezer groep herinneren aan de be
teekenis van Grave en Eindhoven,
Breda en 's-Hertogenbosch, Helmond
en Bergen-op-Zoom, in dm woeligen
tijd.
De bovengroep (op de trap van de
2e naar de 3e étagï), gewijd aan het
herleefde Brabant der negentiende
eeuw, stelt voor de welvaart en den
vrede, waarbij 'e opkomende zon den
0:a .je' oom en den Olijftak beschijnt.
De oranjeboom herinnert aan de goe
de zorgen der Oranjevorsten voor het
her'evend gewest. Als zinnebeeld van
Brabant's opneming in den kring
der overige gewesten, is het wapen
van Noord-Brabant aangebracht tus-
schen de wapens der overige pro-
vinc'ën.
Aldus is een geheel verkregen, dat
de hoofdtrekken der Brabantsche ge
schiedenis weergreft en dat zeker een
aangename en leerzame verpoozing
zal biedea aan de bezoekers van het
nieuwe gebouw.
Het warenhuis 's gebouwd onder
a chitectuur van Oscar Leeuw, door
de firma Hidde Nyland en de N. V.
Nederland Allbouw.
Na' d rondgang vcreenigde de di
Het verzacht en geneest
Vervolg RaadsversLag
HER PT.
De Voorzitter vraagt of nog een
de heeren het woord verlangt is dit
niet het geval, dan wil spreker naar
aanleiding van het gesprokene door
den heer v. Herpt een kort woord
zeggen en dat is, dat hii deze gaar
ne het pLeizier gunt om zijn mooie
speech m de courant te zien ver
schijnen zonder, dat er een tegenj-
spraak van spreker op komt. Als
mijnheer v. Herpt verklaart het niet
met het. beleid van den Voorzitter
eens te zijn, dan wil spr. verklaren,
dat hij het ook weieens niet met
het beleid van den heer v. Herpt
eens is. In dit opzichit is men dus
quite. Een punt wil spreker eveb-
wel aanroeren en niet onbesproken
laten n.l. dit, dat in de rede van den
heer v. Herpt wordt geinsinueerd,
dat de Voorzitter met een der wetf
houders gemeentelijke aangelegenhe
den bekonkelt. Het is wel zoo niet
gezegd, doch spreker heeft alle rei
den het als zoodanig te kwalificee-
ren. De heer v. Herpt zal wel zoo1
vriendelijk zijn dit te bewijzen, kan
hij dit niet en spreker verklaart, dat
hij dit niet kan, dan zal hij als een
lijk man die woorden terug nemen.
Hij laat dit niet op zich zitten. Spr.
is zich niet bewust een zaak met
een der wethouders van te voren hebj-
ben besproken, die niet direct daar
op in een vergadering van het co!|-
lege van B. en W. is behandeld.
De wethouders zitten er bij en kunb
nen zulks verklaren. Hij wil ech
ter eerst het woord aan den heer
v. Herpt geven om te bewijzen wat
hij heeft geinsinueerd.
De heer v. Herpt zegt, dat het
niet zijn bedoeling is te insinueeren.
Voorzitter. U doet het toch.
v. Herpt. Ik zal U even voor
lezen, dat dit niet zoo is.
Weth. v. Bokhoven. Niet te lang
het is reeds 12 uur.
De heer v. Herpt leest hierop nogj-
maals de zinsnede in zijn betoog voor
die handelt over saamhoorigheid der
wethouders. Spr. heeft nooit kunnen
gelooven, dat de Burgemeester zoo
iets zou doen, doch het voorgeval-
I lene met het ambtenarenreglement,
heeft hem de overtuiging gegeven,
dat het wel zoo is. Spreker vraagt
of er aanmerkingen op het ambtena
renreglement zijn binnengekomen en
of deze in een vergadering van B.
en W. zijn onderzocht.
Voorzitter. Neen, maar ook' niet
met een der wethouders en daar gaat
het over, dat moet U bewijzen e!n
anders terug nemen.
v. Herpt. Ik bewijs niet, ik zeg,
dat ik alleen den indruk heb gte-
kregen, dat het zoo is. Waarom
hebt U de binnengekomen aanmer
kingen niet in een vergadering van
B. en W. behandeld.
Voorzitter. Dat kon niet.
v. Herpt. Als dit niet kon waar
om de behandeling van het regle
ment dan niet aangehouden. Er war
ren aanmerkingen, B. en W. diejnf-
den deze toch eerst te behandelen,
om voorbereid in de raadsvergade
ring te kunnen komen.
Voorzitter. Als U voorgesteld hadt
om de behandeling aan te houden
zou ik dat met pleizier gedaan hebl-
ben. De aanmerkingen in een wethou
ders vergadering behandelen was
practisch niet mogelijk. Maar daar
gaat het niet over, 'het gaat over
de insinuatie, dat ik met een der
wethouders alleen gemeentelijke aan
gelegenheden zou behandelen, dat
moet U bewijzen.
De heer v. Herpt zegt, dat hij van
te voren wist, dat dit punt fceer
critiek zou zijn, daarom heeft hii het
geen hij zeggen wilde op papier gte-
steld, niet om het in de courant te
hebben, doch alleen om niets te veel,
maar ook om niets te weinig te zeg
gen. Spreker heeft er ingezet pre
cies, datgene wat hij meende, dat
er in het belang der gemeente in
moest staan hij heeft daarvan niets
terug te nemen.
Voorzitter. U moet dat terug ne
men anders zeg ik dat U gemeen
insinueert.
v. Herpt. Ik heb den eed afgelegd,
dat ik het gemeentebelang zou die
nen en voorstaan, ik doe dat op de
manier, zooals ik meen, dat te moe
ten doen. Het is niet mijn bedoeling
iemand onaangenaam te zijn, mocht
u in mijn woorden iets onaangenaams
vinden dan vraag ik excuus. Het kan
best zijn dat mijn woorden voor ie
mand hard schijnen, ik kan daar
evenwel niets aan doen, ik acht het
Tan liet nieuwe groote waren
huis van Vrooui en Dreesmann
te 's-Hertogenbosch
Dit moet Uw eerste gedachten zijn bij
Brand- en snij wonden, Ontvellingen,
en allerlei Huidverwondingen
tWTrrMTfTTWa—MWHMMCTB—M—
