Tweede Blad
So. 5189 Woensdag 6 Jan.
voor het Land
van Neusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
REVUE 1931.
Wybert
8EH00RENDE BIJ HEI'
Toen de menschen nog in groepen
over de aarde rondzwierven, hun
technisch kunnen nog niet voldoen
de was om het kiezen van vaste
woonplaatsen mogelijk te maken, in
die overoude tijden, toen de strijd
om het bestaan alleen nog maar een
strijd tegen de natuurkrachten was.
moest oorlog wel een normaal ver
schijnsel zijnmen vocht met on
bekende menschen om de vruchtbaar
ste streken. Hoeveel is er sedert deze
onheuglijke tijden wel niet veranderd,
slechts uiterst zelden werden er on
bekende menschengroepen ontdekt,
zelfs Hottentotten en Boschjesman-
nen werden uit haar isolement ver
lost. Wereldhandel en wereldverkeer
overbrugden afstanden en rassen de
techniek werd tot ongekende hoogte
opgevoerd. Wij kregen een volken
bond en vele. vele conferenties over
nationale en internatonale ontwape
ning. De oorlog werd moreel „uit
gebannen". Maar wat bleef dat was
de oorlog en de bewapening. Het
jaar 1931 bracht ons militaire con
flicten tusschen Japan en China in
Mantsjoerije en leerde ons, dat alle
oorlog uitbannings maatregelen
slechts relatieve waarde hebben. Ge
durende 1931 duurde het prijsda-
lingsproces met onverminderde hef
tigheid voort, waardoor in de gehee-
le wereld fabrieken moesten worden
gesloten en arbeiders ontslagen. De
werkeloozenuitkeeringen legden on
gekende offers op aan de staats-
schatkisten. welke door de militaire
uitgaven toch al zoo zwaar belast
waren. De prijzen daalden, landbouw
en industrie hadden overal te lij
den onder eene moordende concur
rentie en men kwam tot het oprich
ten van steeds hoogere tolmuren.
Zelfs ons land, overigens nog altijd
het land van den vrijhandel par ex
cellence, kon niet nalaten een klein
tolmuurtje op te trekken en het moet
tot nadenken stemmen, dat zelfs de
heer Colijn daaraan zijne goedkeuring
heeft gegeven. Meer en meer zoekt
iedere Staat zijn kracht in isolement,
een gang van zaken die per slot
van rekening tot eene catastrophe
moet leiden. Als gevolg zagen wij
alom een nationalisme van de slecht
ste soort ontstaan. In Duitschland
kwam het fascisme tot groote macht,
de houding van Hitier werd steeds
aanmatigender, hij vormde zelfs een
regeering naast de bestaande en heeft
zelfs een eigen luchtvloot. Toch staan
de kansen voor Hitler-gevolg van het
gebruik maken door Bruning van de
hem door de noodverordeningen '31
gegeven bevoegheden slechter dan
ooit en het laat zich aanzien, dat
de nationaal-socialistische partii spoe
dig niet veel anders is als eene ge
wone parlementaire partii gelijk al
le andere. Wat slechts te vreezen
is, is de oppositie in de nationaalsoc.
partij, eene oppositie die heel veel
aantrekkingskracht op de jeugd schijnt
uit te oefenen, evenwel weinig min
der is dan eene nat. communistische
groep. In Frankrijk zijn er eveneens
krachtige ultra-nationalistische stroo
mingen waarneembaar, we behoeven
slechts aan de ordeverstoorders der
in Parijs gehouden int. ontwapenings
conferentie te herinneren. Ook in En
geland ontmoeten wij een nationa
listisch streven, het is van commer-
cieelen aard en het streeft naar „buy
Britsch" is dus minder gevaarlijk.
In stede om alles te doen om eene
economische en politieke samenwer
king te verkrijgen, deed men ge
wild of ongewild, niets anders als
de menschheid te verdeelen. In dit
verband memoreeren wij de krach
tige woorden van Musselini om Eu
ropa te waarschuwen voor de. ko
mende ineenstorting. Halsstarrig
hield Amerika vast aan betaling der
oorlogschulden, terwijl de wereld on
mogelijk de moeilijkheden kan over
winnen wanneer niet eerst schrapping
der oorlogsschulden verkregen is.
Wegens het ontbreken van de poli
tieke voorwaarden, kon ook de stap
van Hoover de verergering der eco
nomische crisis niet meer tegenhou
den. Het over de geheele wereld on
natuurlijk opgeblazen systeem van
credieten op korten termijn stort
te op de zwakste plaatsen ineen, toen
die in het brandpunt van de poli
tieke vrees geraakten. Wij zagen in
Engeland eene ongekend intense ver
kiezingsactie tegen de Labourpartij
die o.m. Mac Donald van zich af
stootte, eene verkiezingsactie die op
eene mobilisatie geleek en welke La
bour als het ware vernietigdewel
daalde het op haar uitgebrachte aan
tal stemmen niet schrikbarend, maar
het aantal zetels dat zii verwierf
maakte als het ware een einde aan
het bestaan van labour als oppositie
partij. Engeland, eens het machtigste
finantieele centrum der wereld, zak
te finantieel ineen, de gouden stan
daard moest worden prijsgegeven en
de koers van het pond zakte tot
een ongekend laag nieau. De daling
van het pond bracht de geheele fi
nantieele wereld in beroering, de Ne-
derlandsche bank maar vooral ook
de Fransche leden gevoelige verlie
zen. De Scandinavische landen zijn
sterk op Engeland georiënteerd en
in weinige weken kwam de vernieti
ging van de Deensche Noorsche en
Zweedsche valuta's. In Duitschland
en Oostenrijk worden aan het geld
verkeer zooveel moeilijkheden in den
weg gelegd, dat de handel bijna on
mogelijk geworden is. Het eene land
na het andere stapte van den gouden
standaard af en zelfs bestond er
vrees, dat de Ver. Staten den gouden
standaard moesten verlaten. Hier
komt ons een reis van den Fran-
schen minister-president Laval voor
den geest. Hij ging naar de Ver.
Staten en werd daar op de meest
vriendelijke wijze ontvangen. Later
kwam er echter een aanmerkelijke
verkoeling, toen bleek, dat Laval ei
genlijk slechts naar Amerika geko
men was om te zeggen, dat het uit
moest zijn met die praatjes over
ontwapening dat anders Frankrijk er
toe zou overgaan hare in Amerika
fedeponeerde gelden op te vragen,
h het aantal schepen, dat het goud
van Amerika naar Europa, vooral
Frankrijk, bracht was toch al zoo
groot. Amerika moest zwijgen voor
de gouden argumenten van Marianne,
dat het als maar heeft over hare
veiligheid. De gouden tijd van Ame
rika behoort al weer lang tot het
verleden. Een record aantal banken,
zoo ongeveer 2000, ging in 1932
failliet, een ongekend aantal werke-
loozen loopt doelloos rond. Met groo
te sprongen liep het aantal der wer-
keloozen over de geheele wereld om
hoog. Ons land heeft er thans al
meer dan 300.000 en Frankrijk, dat
zoolang de malaise buiten de gren
zen heeft weten te houden, heeft
er ook al meer dan een millioen.
Naar het schijnt heeft sovjet-Rus
land geen last van crisis en. dit te
ontkennen zou struisvogelpolitiek zijn,
de bolsjewiki hebben in 1931 aan
kracht gewonnen en staan op het
oogenblik tegenover een hopeloos
verdeelde wereld. Het eene land na
het andere tracht met Rusland op
goeden voet te komen. Zelfs kwam
er een Fransch- Russisch non-agres
siepact Frankrijk is schijnbaar nog
meer op de Russische hulp gesteld
dan die van hare aan Rusland gren
zende vazalstaten. Nu Frankrijk den stap
in de richting van Moskou deed zul
len Polen en Roemenië wel spoedig
moeten volgen. En Statin verklaarde
dezer dagen nog, dat de Russen de
Poolsche en Roemeensche grenzen
nooit zouden erkennen.
Wanneer wij ons wenden naar de
antipoden der Russen, naar Italië dus,
dan vinden wij ook daar groote
werkeloosheid, die ondanks de krach
tige maatregelen van Mussolini om
de prijzen omlaag te drukken niet
kon worden voorkomen. Allerlei din
gen schenen te wijzen op een op
komend verzet tegen het fascisme
en het is waarschijnlijk wel hieraan
toe te schrijven, dat enkele in het
buitenland vertoevende Italianen met
behulp van vliegtuigen propaganda
materiaal naar Italië wilden brengen.
Heeft dit de Belgische leeraar Dr.
Moulin ook willen doen Is hij in
de voor hem opgezette val geloo-
pen? Dit laatste beweerde de Belgi
sche soc. van der Velde, die bij hoo-
ge uitzondering in de gelegenheid
1 werd gesteld het proces, waaYbij Dr.
Moulin veroordeeld werd geheel te
volgen. Spanje kreeg een grondwet
en koos een president. De president
der nieuwe regeering Azana deed
opzienbarende onthullingen omtrent
het leger. Wel werden koning en
geestelijkheid verdreven, maar vast
staat, dat er in Spanje nog heel
wat veranderd zal moeten worden,
wil de regeering stevig en voorgoed
in het zadel zitten. Aan de rechten
van het groot-grondbezit werd eigen
lijk nog maar weinig geknaagd.
In Oostenrijk waagden fascistische
burgerwachters een poging tot een
staatsgreep. De regeering wist de teu
gels in 'handen te houden, de op
stand werd onderdrukt. Maar het
stemt tot nadenken, dat de aange
klaagden thans stuk voor stuk wor
den vrijgesproken.
Geheel Centraal Europa verkeert
trouwens in labiel evenwicht en te
gelijk met Oostenrijk had men ook
in Hongarije een fascistische staats
greep verwacht. Hoe dwars de toe
stand ook in Hongarije is, bewijst
b.v. de begrafenis vlak voor Kerst
mis van generaal Schill, die zelf
moord pleegde. Hij behoorde tot de
fascistische samenzweerders, die een
staatsgreep hadden willen uitvoeren
en o.a. van plan waren, indien deze
gelukte, de 1500 rijkste bewoners
van Boedapest zonder vorm van pro
test op te hangen. Aan het hoofd
van den rouwstoet gingen 10 gene
raals. Buiten dezen waren nog een
aantal hoofdofficieren aanwezig en
was de politie officieel vertegenwoor
digd. Het stoffelijk overschot van
den zelfmoordenaar werd gezegend
door den prelaat Monseigneur Mik
lós Greger. Terloops vermelden wij
de ontdekking van den zonderlingen
Matushka, de man die geheel Euro
pa onveilig maakte door beraming
van spoorwegaanslagen, en den zwa-
ren strijd, welke de Bulgaarsche re
geering met de communisten te voe
ren heeft. In Afrika heeft België
moeilijkheden gehad met opstandige
negerstammen in de Congo. Aan de
vrouw van een vermoorden ambte
naar werd een ridderorde verleend,
maar deze onderscheiding weerhield
haar niet, een felle aanklacht tegen
de in den Congo werkzame onderne
mingen uit te spreken.
Een storm van verontwaardiging
verwekte in de Mohammedaansche
wereld de fussilade van het laatste
opstandige hoofd der stammen in het
door Italië veroverde Tripolis; zelfs
in ons Oost-Indië kwam het tot een
boycotten van Italiaansche waren. In
Palestina kwamen Zionisten en Mo
hammedanen herhaaldelijk met elkaar
in botsing. Britsch-Indië doet ons
denken aan de in Londen gehouden
conferentie, waar Mathama Gandhi
na veel aarzelen ook heengegaan is.
Veel resultaten werden er niet be
reikt. In Afghanistan was het rustig
een rust, welke leidde tot het sluiten
van een non agressie pact met Rus
land. Wij kunnen niet aannemen, dat
Engeland deze invalspoort naar Indië
zonder strijd aan de Moskousche hee-
ren in handen zal willen geven.
In Australië viel de Labour regee
ring; geheel anders dan in Engeland.
Want was in Engeland Labour voor
stander van vrijhandel en is zij ei
genlijk gevallen door de protectionis
tische strooming, "in Australië was
het precies andersom. Daar was La
bour protectionistisch en viel door
de vrijhandelsbegeerte der Australi
sche bevolking.
Bepalen wij ons nog een oogenblik
tot ons eigen land, dan moet in de
eerste plaats worden geconstateerd,
dat de crisis, welke in andere lan
den zooveel ontwrichtte, ook in ons
land veel onheil stichtte. In den aan
vang zeiden wij het reeds, ook ons
•land werd protectionistischWij kre
gen verhooging van invoerrechten,
anti-dumping bepalingen en een con-
tingeneeringenwet. En nog steeds kla
gen landbouw en industrie; ook in
Nederland zijn wij er zoo niet
spoedig het economisch getij veran
dert nog lang niet.
Wat hier nog zelden of nooit ver
toond was; wij kregen bankoverval
len, zooals wij die uit Amerika ken
den en ze waren een tijdlang haast
aan de orde van den dag.
Onze hoofdsteden maakten kennis
met werkeloozenrelletjes, welke in
Amsterdam nog gevolgd werden door
plunderingen. In Twente en Gronin
gen braken groote stakingen uit, die
op het einde van het jaar nog niet
beëindigd waren.
Een vreeselijke ramp trof de Kon.
Luchtvaart Mij. door de verongeluk
king van de „Ooievaar", in Bang
kok; de eerste groote tegenslag bij
de 'Ned.-Indië vluchten. Het Ned.
Indisch rijkspersoneel belegde vele
vergaderingen en deed erg van zich
spreken in verband met invoering
van loonsverlaging, een pil die vol
gens de ervaring altijd heel slecht
geslikt wordt. Een bedenkelijke maat
regel wordt de verlaging der Indi
sche pensioenen, welke op het re-
geeringsprogram staat.
Dat het grootste werk tot droog
legging der Zuiderzee niet volledig
zal worden uitgevoerd, althans niet
in de nabije toekomst, heeft menig
een pijnlijk getroffen, evenals de
brand in het schitterende tentoonstel
lingsgebouw van Nederland en In
dië in Parijs geheel Nederland zwaar
getroffen heeft.
Tot slot willen wij nog vermelden
de oprichting op initiatief van prin
ses Juliana van het Nationaal Crisis
Comité en het feit, dat het op Kerst
mis H. M. de Koningin behaagde een
radiorede tot het Nederlandsche volk
te richten, waarbij H. M. in deze
tijden van benauwenis woorden van
moed en kracht, van mededoogen en
hoop deed hooren. H. H.
Hier begint Ket l
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR DE LANG
STRAAT TE WAALWIJK.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor de Langstraat te Waal
wijk, zond 18 December 1931 onder
staand schrijven aan Zijne Exc. den
Minister van Waterstaat te 'sGraven-
hage.
Reeds van meerdere zijden werd bij
U aangedrongen op bespoediging van
den bouw eener brug over de Boven-
Merwede bij Gorinchem, teneinde het
doorgaand verkeer met het Zuiden van
het land zoo spoedig mogelijk baat
te doen vinden.
Het was vooreerst de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Weste
lijk Noordbrabant, die op 20 Januari
van dit jaar de noodzakelijkheid van
den zéér spoedigen bouw eener brug
bij Gorinchem beoogde. Daarna richt
te ook het Gemeentebestuur van De
Werken en Sleeuwijk, n.l. in Augustus
j.l., zich tot U met een adres van
gelijke strekking.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor de Langstraat nu, besloot
in haar laatst-gehouden vergadering, de
actie tot bespoediging der overbrug
ging bij Gorinchem met alle kracht
te steunen, daar zij de overtuiging
heeft, dat door onverwijlde overbrug
ging van de Boven-Merwede niet al
leen de voor de verbinding Breda
Utrecht ontworpen reeks over
bruggingen (Bergsche MaasMerwede
Lek) in logische volgorde zou worden
uitgevoerd, maar ook reeds direct het
doorgaand verkeer met het Zuiden ten
zeerste zal worden uitgebaat.
Het ligt intusschen niet in de bedoe
ling der Kamer in bijzonderheden bij
Uwe Excellentie uiteen te zetten het
groote belang, dat het dichtst bevolk
te gedeelte van Noordbrabant en in
het bijzonder de Langstraat heeft bij
een zéér spoedige verbinding met de
Noordelijk gelegen deelen des lands.
Herhaaldelijk en van verschillende zij
den werd zulks reeds uitvoerig bij U
betoogd. De Kamer neemt echter de
vrijheid Uwe bijzondere aandacht te
vragen voor het navolgende:
De Kamer zou het ten zeerste be
treuren, indien de overbrugging van
de Merwede, voor wat betreft het tijd
stip van uitvoering, afhankelijk zou wor
den gesteld van de uitvoering der plan
nen nopens een brug over het Hol-
landsch Diep. In twee, mede door onze
Kamer onderteekende, adressen van een
twaalftal Kamers van Koophandel en
Fabrieken respectievelijk aan den Raad
van Ministers van 25 Juni j.l. en aan
de Tweede Kamer der Staten- Gene
raal van 17 November j.l. werd aan
getoond het onjuiste van dit standpunt
en werd er op aangedrongen de over
brugging van het Hollandsch Diep, bui
ten de uitvoering van het Rijkswegen
plan om, afzonderlijk te bewerkstelligen.
De uitvoering van de reeks over
bruggingen Bergsche MaasMerwede-
Lek mag door overbrugging van het
Hollandsch Diep derhalve niet wor
den vertraagd. -
Vervolgens dient in deze reeks van
bruggen, nu bij Keizersveer de vaste
oververbinding is gereed gekomen, lo
gisch onverwijld de overbruggingder
Merwedê bij Gorinchem tot stand te
komen. Immers de overbrugging der
Merwede is de eerstvolgende stap, die
gezet moet worden ter bereiking van
het doel, dat voorzat bij den bouw
der brug over de Bergsche Maas, n.l.
het doorgaand verkeer met het Zuiden
des lands ten spoedigste te dienen.
Is de brug over de Merwede een feit
geworden, dan is het verkeer van Wes
telijk Noordbrabant en de Langstraat
met Utrecht voorloopig reeds zeer ge
baat, aangezien over de Lek bij Vianen
reeds een brug, zij het dan nog slechts
een schipbrug, bestaat. Daarenboven
zal deze overbrugging der Merwede
reeds onmiddelijk tot gevolg hebben,
dat het verkeer met een belangrijk deel
van Gelderland, n.l. de Betuwe, vrijwel
onbelemmerd kan geschieden.
De zooeven aangehaalde gronden, die
pleiten voor het onverwijld slaan eener
brug bij Gorinchem, klemmen nog te
meer, daar de over de Merwede bij
Gorinchem bestaande veerdienst alles
zins onvoldoende is, het ter plaatse
steeds toenemende verkeer op behoor
lijke wijze te dienen.
Ten slotte is de Kamer van meening,
dat de thans heerschende depressie geen
reden mag zijn, de uitvoering van een
werk, waarbij land- en tuinbouw, han
del, industrie en toerisime ten zeerste
zouden zijn gebaat, te vertragen. Inte
gendeel zal de bouw dezer brug, naast
het voorzien in een dringende behoefte,
een ongezochte en alleszins gerecht
vaardigde werkverruiming beteekenen.
Ten zeerste dringt dan ook de Kamer
bij Uwe Excellentie aan, den bouw
eener brug over de Boven-Merwede
bij Gorinchem onverwijld te doen aan
vangen.
37. „Ik win op ze," schreeuwde Rob, terwijl
hij z'n ezel tot grooter spoed aamette. „Ze
denken te ontkomen in de ruines, maar voor ze
daar komen, heb ik ze al lang ingehaald."
38 Maar hierin was Rob mis. Madhub en
z'n kameraad reden wat ze konden en begonnen
op Rob te wiDnen. Terwijl Rob de leeuwen
passeerde, die aan de ingang van den tempel
stonden, «ag hij de Arabieren onder de poort
éoor den tampe! binnenrijden.
39. „Die suöerd is alleen en ongewapend."
giechelde Madhub, terwijl hij over z'd schouder
naar Rob keek. „Hij weet slecht, met wie hij
te doen heeft. Laat hij ons maar volgen en
de tempel binnengaan en hij zal er spijt van
hebben."
JlrswsikÊ
VoorkomGorgel droog