De goede gezondheid van Uw vee is Uw eisen belang,
DROGISTERIJ F'. COOPS
A. VERSCHUUR-BAEHT
Calvé's heels flesch
5. p. Cankhnyze» (o'j Jank Jtf.V.
IHHBBGORINCHEMrt
Agentschap van de Awsterdawsche Bank ft.VAmsterdam.
Uitgave FIRMA L. J. VEERMAN - HEUSDEN.
No. 5220 Vrijdag 22 April 1932
Sla=oIie
prima
1and van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAGMORGEN en
VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.10
en franco per post beschikt f 1.25. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Advertentiën van 16 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Gebruikt daarom steeds onze
Droespoeder per pak f 0,75
Zogpoeder per pak 0,75
Kippenpoeder per pak 0,75
Navuilpoeder per dubbel p. 0,75
Kwalsterpoeder per pak 0?75
Spenenzalf per groote bus 1,00
Capsules tegen Leverboth of onganscli bij s chaen.
waar ze hoegenaamd niets aan heb
ben, tenzij ze toevallig later Neder
landsch gaan studeeren en ze te
gen dien tijd deze kennis nog niet
vergeten zijn.
Er bestaat een vrij veel gebruikte
spraakkunst voor de eerste klasse
(een boek van 126 octavo bladzij
den), waarin onze 12 a 13 jarigen
worden ingelicht omtrent de fone
tiek (22 blz.) met gebruikmaking van
termen als gepalataliseerd, regressie
ve assimilatie, gelabialiseerd, prothe
sis, epenthesis, paragoge, nasalen, ex
plosieven, diftongen (sic!) oral en etc.
En verder over accent, rhythme, tem
po, emphase, proclisis, enclisis, na
tuurlijk met grafische voorstellingen
Het onderwijs in onze
moedertaal op onze scholen
Voor een eenigszins ingewijde is
het geen geheim dat het onderwijs
in de Nederlandsche Taal op onze te
genwoordige Middelbare Scholen en
op onze Gymnasia een ware chaos
is. En dat dit feit een betreurens
waardig feit is, zal wel niemand dur
ven tegenspreken. In verreweg de
meeste andere landen speelt het on
derwijs in de moedertaal een veel
belangrijker rol dan in het onze.
terwijl het in sommige ervan zelfs
het middelpunt van het onderwijs is.
Wij Nederlanders vinden zulks blijk
baar overbodig en geven het een ta
melijk stiefmoederlijke plaats op den
lesrooster. Zoo worden in de twee
hoogste klassen van een Gymnas/-
um of Eloogere Burgerschool slechts
twee uren per week Nederlandsch ge-
feven d.w.z. dat een zeer gering ge-
eelte van het totaal aantal lesuren
voldoende wordt geacht voor het on
derwijs in onze moedertaal. In de
5e klasse eener Hoogere Burger
school besteedt men driemaal zoo
veel tijd aan Scheikunde en twee
maal zooveel aan Wiskunde en even
veel aan Plant- en Dierkunde ter
wijl zoowel in de 4e als in de 5e
klasse evenveel uren worden bezet
door het onderwijs in Fransch.
Duitsch en Engelsch als door dat
in onze eigen taal. In die twee uren
moet ook nog de Nederlandsche let
terkunde worden behandeld en re
ken dan maar uit wat er over
blijft voor het eigenlijke onderwijs
in de levende taal. Eenigen tijd ge
leden lazen we 't volgende, geschre
ven door een leeraar bii het Middel
baar Onderwijs, in de Haagsche Post
„In de lagere klassen is de tijd iets
ruimer toegemeten, maar toch nog
zeer spaarzaam. Er is dus geen twij
fel mogelijk, dat, indien wii de ou
ders niet willen dupeeren. wij ons
voortdurend moeten toeleggen op liet
onderwijs in het stellen, het spreken
en het zuiver schrijven. Ja. ook dit
laatste. Want, men mag buiten de
school nog zoo hard voorstander zijn
van een vereenvoudige spelling, de
maatschappij stelt ons voor dit feit,
dat ze niets anders dan de spelling
van De Vries en Te Winkel wenscht
te aanvaarden. Wie dus naar de een
of andere betrekking dingt, heeft
met dit simpele feit rekening te hou
den. En waar de school de dienares
is van de ouders, die haar hun kin
deren toevertrouwen om ze voor ver
dere studie of een werkkring in de
maatschappij gereed te maken, ligt
het voor de hand dat de leeraar.
indien hij zijn plicht beseft, zich
hiernaar heeft te richten. Hoe staat
het nu hiermee? Niet bijster goed.
Men begrijpe mij wel. Een zeer groot
aantal leeraren spant zich tot het
uiterste in om de leerlingen zoover
te brengen, dat ze bij het verlaten
van de school zich zoowel mondeling
als schriftelijk vrij behoorlijk kunnen
uitdrukken. Maar er is in de laat
ste jaren ook op dit gebied een
zucht ontstaan om „geleerd" te zijn,1
met het gevolg, dat de leerlingen
heel wat universitaire kennis opdoen.
DROGE VERF mm
AANGEMAAKTE VERF
LAKVERF mm
WATERVERF
STOPVERF
VERNIS mm
VENSTERGLAS mm
GLASPAPIER mm
DROGISTERIJ
Botermarkt 72 - Heusden.
van accenten. In de volgende klasse
(13 a 14 jarigen) leeren ze over Ger
maansch en Indogermaansch en krii-
gen 20 bladzijden proeven van Fran
kische tongvallen (die in het alge
meen leeraar noch leerling kennen)
dan komen 23 bladzijden proeven van
Saksische en Friesche dialecten
(waarvan weer hetzelfde geldt als
van de Frankische tongvallen). Ver
der heeft dit boek het dan over taal
geografie, sociale taalkringen en
woorden ontleend aan ik weet niet
hoeveel talen (hebreeuwsch en die
ventaal zijn vooral niet vergeten).
Natuurlijk staan er kaarten in van
„het Westgermaansche taalgebied in
de middeleeuwen en later" de Frie
sche, Frankische en Saksische groe
pen in Groot-Nederland, vooral met
vermelding van Uerdingen en Ben-
rath, omdat over deze plaatsen in
de taalgeografie wat te zeggen valt
en last not least een kaart, waaruit
de leerlingen te weten kunnen ko
men, „hoe men in Limburg en Oost-
N.-Brabant een vlinder noemt". Dit
deel is niet zoo heel ver van de 20
bladzijden. Nu gun ik graag een ver-
standigen leek een oordeel over
schoolzaken. Wii leeraren krijgen
dan soms een beteren kijk op onze
eigen dwaasheden. Aan zoo iemand
zou ik deze eenvoudige vraag willen
stellenHoeveel waarde hecht u aan
de kennis van al deze dingen? En
zou de tijd hieraan besteed, niet nut
tiger zijn gebruikt, indien de leerlin
gen daarin geleerd hadden een brief
te schrijven, die naar vorm en in
houd aan goede eischen voldeed? Ik
geloof, dat ik het antwoord wel
weet".
Kort geleden lazen we een pen-
nevrucht van een anderen leeraar in
een onderwijsvakblad, waarin hii de
Lagere School van voorlichting
wenschte te dienen en de onderwij
zers waarschuwde om toch vooral te
vermijden de training in „echte dic-
tée-woorden" als onmiddellijk, brui
sen en ruischen, nochtans en al
thans enz. En dan geeft hii boven
dien den raad: „En naamvallen, ge
slacht van zelfstandige naamwoorden
hierover zwijge men als het graf!"
Ziedaar een opvatting, die sommige
leeraren hebben over wat zii onder
wijs in de Nederlandsche Taal gelie
ven te noemen.
Om dictée's wordt gelachen en op
stellen zijn alleen goed als er de
ziel uit spreekt. Alsof het leven daar
naar vraagt als iemand een rapport
moet samenstellenEn onderzoek
eens hoeveel jongelui, die hun eind
examen met succes aflegden, een ee
nigszins behoorlijken brief kunnen
stellen, zoowel wat uiterlijken vorm
als inhoud betreft.
Het zijn er een zeer bedroefd klein
beetje. En na hun eind-examen wordt
de kennis onzer moedertaal er bii
de meesten nog niet beter op, want
weinigen zijn er, die er nog lust in
hebben om na het behalen van het
diploma de Nederlandsche spraak
kunst te gaan bestudeeren.
Het is dan ook geenszins te ver
wonderen dat vele jongelui, die b.v.
eind-examen Gymnasium deden en
daarna universitaire examens afleg
den, er een stijltje, dat naar niets
lijkt, op na houden en dat hun pen-
nevruchten met de domste taalfou
ten doorspekt zijn. In hunne sollicita
tiestukken, die vele pas voor hunne
hulpacte geslaagde onderwijzers be
ter zouden stellen, worden soms taal
zonden aangetroffen, welke de vraag
doen rijzen of ze nA de lagere school
ooit onderwijs in Nederlandsche Taal
hebben genoten. In ons bezit zijn
brieven van aan eene hoogeschool
pas afgestudeerde jonge mannen, wel
ke afdoend bewijs leveren dat aan
het onderwijs in onze zoo mooie moe
dertaal aan onze Gymnasia. Hoogere
Burgerscholen en Hoogere Handels
scholen over het algemeen grove fou
ten kleven en dat onderwijs ik
zeg al weer over het algemeen
geenszins beantwoordt aan de ei
schen, welke in de praktijk van het
leven aan een man van ontwikkeling
billijkerwijs behooren te kunnen wor
den gesteld.
Ten slotte nog een heel enkel
woord over de kunst om voor de
vuist te spreken. We herinneren ons
nog zeer wel dat wij in onze kin
derjaren voor de klasse werden ge
roepen om uit ons hoofd een ver
haal te vertellen, dat we vooraf thuis
in een boek of in een tijdschrift
hadden gelezen. Dat was werkelijk
hoogst nuttig, omdat de jongens
daardoor leerden zich juist uit te
drukken en bovendien eene zekere
vrijmoedigheid kregen. In hoeveel
scholen zou dat nu nog gebeuren?
En zou het toch nog niet hoogst
nuttig zijn b.v. voor onze aanstaande
juristen, theologen, leeraren enz.
enz.? We gelooven van wel. maar
dan moeten ook meerdere uren voor
de Nederlandsche Taal op de les
roosters worden aangegeven dan tot
nu toe het geval is geweest.
Deugdelijk onderwijs in de moeder
taal behoort zooveel mogelijk te wor
den nagestreefd. En in de eerste
plaats moet zulks geschieden door
de ouders, omdat deze moeten wa
ken voor de belangen hunner kinde
ren. Zij moeten zich aaneensluiten
en eischen dat in de Nederlandsche
les ook inderdaad Nederlandsch
wordt geleerd, dat waarde heeft voor
het later leven hunner kinderen.
65
heele flesch
FIJNSTE SLA-OLIE 1.00
MAYONNAISE, per pot 70
DELFIA, per pak 50
DELFRITE, per pak 55
A. BAAIJENS
Botermarkt 88 HEUSDEN
Binnenland.
DE WEKEN TUSSCHEN
PASCHEN EN PINKSTEREN.
Het Zendingsbureau te Oegstgeest
telep. No 15 Raamsdonksveer.
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK, mm" Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
verzoekt ons plaats voor 't volgenJz:
Ieder jaar wéér treft het ons. dat
deze weken tusschen Paschen en
Pinksteren^hun eigen karakter en
ook hun eigen moeilijkheden heb
ben in onzen arbeid. Dat alles staat
zonder twijfel onder den invloed van
het kerkelijk leven, .dat evenzeer in
deze weken zijn eigenaardigheden
heeft. Het eene groot feest is voor-
bii en er komt na Paschen steeds
eenige reactie, eenige teruggang in
de spanning en belangstelling in de
gemeenten. "Maar na eenige weken
komt Pinksteren in het gezicht en
dan richt zich daarop de verwach
ting.
Voor onzen arbeid beteekent dat
alles gemakkelijk stilstand. In de ver
minderde spanning na Paschen deelt
ook de belangstelling voor de Zen
ding en de verwachting van Pink
steren wekt hetzelfde verschijnsel, dat
tegen de Zendingsweek optreedtve
len bewaren hun gaven voor de
dan te houden collecte. En zoo ver
toont de lijn van onze inkomsten
in deze weken ook dikwijls een da
ling.
Als wii dat alles in aanmerking
nemen en gingen dus zien niet slechts
in het oogenblikkelijk maar in groo-
ter verband, mogen wii dankbaar zijn.
Nog .geen maand van dit jaar bleef
achter bii de overeenkomstige van
het vorige jaar. Ook deze April
maand vertoont teek enen. dat niet
te zullen doen. Maar met een in
komst tot dusver van plm. 40.000
gulden zijn wii toch nog niet aan de
helft van het noodige en wij wil
len er aan herinneren, dat, al is
Pinksteren in aantocht en al verwach
ten wii veel van de toewijding der
gemeente in die dagen, het werk
toch ook in deze weken tusschen
Paschen en Pinksteren moet door
gaan.
o—
DE VARKENSFOKKERIJ
EN DE PLUIMVEEHOUDERIJ.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Van Rappard A. Kan de minister me-
dedeelen, in verband met het antwoord
dat Z. Ex. d.d. 24 Maart 4932 aan de
Oeldersch Overijselsche Maatschappij van
Landbouw heeft gezonden betreffende
het door circa 14000 boeren onder-
teekende petionnement en waarin onder
meer bericht wordt, dat de vraag of en
zoo ja, welke maatregelen ten behoeve
van de varkensfokkerij kunnen en moeten
genomen worden een punt van onderzoek
uitmaakt, of spoedig die maatregelen kun
nen worden tegemoet gezien
B. Deelt de minister de meening,
nedergelegd in het op 31 Maart 1932 aan
Z.Exc. door de besturen van verschillende
landbouworganisaties in de gemeente Bar-
neveld gezonden request, dat de pluim
veehouderij met ondergang wordt be
dreigd, indien niet dadelijk hulp wordt
geboden Zoo ja, is de minister dan bereid
te bevorderen, dat zoo spoedig mogelijk
een kwantum van ten minste 400.000.000
eieren met regeeringssteun in de koel
huizen worden opgeslagen
heeft de minister van binnenlandsche
zaken en landbouw geantwoord
A. Het is den ondergeteekende nog
niet mogelijk mede te deelen, of spoedig
maatregelen ten behoeve van de varkens
fokkerij kunnen worden tegemoet gezien,
daar het betreflende onderzoek nog niet
is kunnen worden ten einde gebracht.
B. Deze beide vragen worden beves
tigend beantwoordeen daartoe strek
kend voorstel van wet heeft bereids zijn
departement verlaten.
O—
RUN OP DE NUTSSPAARBANK
TE HAARLEM.
Het in Den Haag verspreide ge
rucht, dat de Nutsspaarbank aldaar
betrokken zou zijn bij de debacle v.
het bankiershuis Scheurleer en Zoe
nen en de daarop gevolgde run op,
de Nutsspaarbank, heeft ongerustheid
onder de Haarlemsche spaarders ver
oorzaakt.
De Nutsspaarbank kreeg aanvra
gen tot terugbetaling van gelden en
zooals gewoonlijk toen het hoofdkan
toor van de bank in de Jansstraat
zijn loketten opende, verdrongen zich
eenige honderden personen voor het
gebouw, die allen hun spaargelden
terugvroegen. Men begon gewoon
met de uitbetaling. Toen de directeur
echter de menigte had toegesproken
en verklaard had, dat de Nutsspaar
bank geen relaties had met de firma
Scheurleer en Zoonen in Den Haag,
zoodat er dus geenerlei reden tot on
gerustheid bestond, is het grootste
deel der spaarders daarop rustig naar
huis gegaan. Slechts enkelen ston
den er op, him geld terug te ont
vangen, in totaal is ongeveer f 20.000
terugbetaald, dit is ongeveer f 17.000
meer dan gewoonlijk.
De bank is in staat, aldus ver
klaarde de directeur, desnoods aan
alle aanvragen tot terugbetaling te
voldoen. De politie heeft bii de uit
betaling toezicht gehouden en wan
ordelijkheden hebben zich niet voor
gedaan.
O—-
OFFERBLOKKEN GELICHT.
Onbekend gebleven individuen
hebben zich toegang verschaft tot de
R.-K. kerk te Aarle-Rixtel (N. Br.).
Zii forceerden eenige offerblokken,
waarbij zij slechts gedeeltelijk succes
hadden en stelden zich verder in
het bezit van een geldkistje in de
muziekkast op het zangkoor, welk
kistje contributiegelden bevatte. Van
de daders geen spoor.
-O—
SURSEANCE VAN BETALING.
Het bankierskantoor van de firma
Sanderse en Co. te Oostburg heeft
haar loketten gesloten. Surséance van
betaling zal worden aangevraagd.
O—
BRAND TE HALSTEREN.
Bii G. Leydekkers op de Kijkuit
(gem. Halsteren) ontstond brand. De
inboedel ging verloren, terwiil ook
de zolder is uitgebrand. De vrouw
des huizes die bewusteloos was ge
raakt, alsmede een kind. dat sliep,
konden nog maar net worden ge
red. Verzekering dekt de schade.
O—
BOERDERIJ AFGEBRAND.
Te Middel beers brak brand uit in
de boerderij van den landbouwer C.
Kroot. Door den hevigen wind stond
de brandweer vrijwel machteloos te
gen het vuur. De boerderij ging ge
heel in vlammen op, evenals het
grootste deel van den inboedel. Twee
geiten en drie varkens kwamen in
de vlammen om. Het huis en de
inboedel waren slechts laag verze
kerd.
O—
ECHTELIJK DRAMA AAN DE
DELFTSCHEVAART.
Zijn vrouw doodgestoken.
In het logement van De H., aan
de Delftschevaart te Rotterdam heeft
de 38-jarige scheepskok C. G. E.
zijn vrouw, de 32-jarige M. E. de
Roo, een aantal steken met een dolk
mes in rug, borst en rechterarm ge
geven, tengevolge waarvan zii in het
Ziekenhuis aan den Coolsingel is
overleden.
voor het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bonunelerwaard
—O—
