HET LEGGEN VAN KNOOPEN Een der nuttigste en oudste uitvindinaen DE BALLING VAN HET EILAND ELBA Roosje en Koosje Jallie Poes denkt een ekker hapje te krijgen RAADSELS wordt vooral gebruikt als men b v. een kruik of kan heeft, waarin water moef wor den geschept, en als deze kruik of kan geen oor of hands vat bezit, zijn dergelijke knoo- Het knoopen leggen beschouwde men in Toeger eeuwen, toen men nog niet van asschen, koffers en al die gemakkelijke lingen meer had gehoord en men dus alles net touwen moest vastbinden, als een heel tuttige uitvinding. De jeugc. leerde toen al le kunst om knoopen te leggen in de «reemdste vormen. De knoopen speelden n vroeger jaren in de kleeding ook een reel grooter rol dan tegenwoordig. Men noest een knoop hechten aan alle klee- tingstukken, omdat men toen nog niet het luttige gebruik van drukknoopen kende, fin al wikkelden de menschen zich dan ook h de huiden van dieren, die zij geschoten jadden, toch moest er een knoop worden jelegd in zulke dierenvellen, omdat men inders de kleeren zou verliezen. Men vlocht ian een paar reepen van de huid tezamen, neestal waren deze reepen de pooten van iet dier, en daarin legde men een flinke tnoop. De knoop bestaat dus al vele eeuwen jn wel net zooals wij haar tegenwoordig iog leggen. Op bijgaand plaatje zien jullie verschil lende soorten van knoopen. In fig. I. wordt ien heel eenvoudige knoop voorgesteld, Velke jullie allen zelf ook kunt maken. Deze knoop is heel eenvoudig, maar daar- &m niet minder gewichtig als de andere ingewikkelder knoopen, omdat deze knoop tigenlijk den grondslag vormt van alle an- ilere vormen van knoopen. In vroeger ja- 'en bediende de wevers, die zich belastten met het weven van tafel- en vloerkleeden, cich van dezen knoop. Men knoopte twee Sraaden tezamen en wel op zulke wijze, cooals je kunt zien op figuur 2. Deze knoop van de wevers is wel niet zoo vast, maar is veel kleiner en neemt dus niet zoo veel plaats in. Behalve deze soorten bestaan er nog een massa kunstige knoopen, want met den zelfden knoop, waarmee wij twee einden van een band aan elkaar hechten, kunnen wij b.v. niet twee kabels verbinden. Deze laten zich niet zoo gemakkelijk vastbinden en in elkaar vlechten als een touw. Er ko men evenwel gevallen voor, waarin men knoopen moet maken, niet alleen met lin ten en banden, maar ook met kabels, zoo als zulks bijv. bij het takelwerk op schepen vaak noodig wordt. Het knoopen leggen maakt ook een niet onbelangrijk gedeelte uit van het matrozenwerk en het wordt bij hun als éen niet geringe zaak beschouwd, vlug, vaste en toch licht weer uit elkaar te halen knoopen te leggen. De afbeeldingen 3 606 16, zijn de knoo pen, welke de matrozen en schippers bij hun werkzaamheden gebruiken. De meeste zijn nog niet toegetrokken voorgesteld, ten einde des te beter te zien op welke wijze het knoopleggen geschiedt. Bij enkele afbeeldingen zijn tegelijk de gevallen aangeduid, waar deze of gene knoop toepassing vindt. De knoop op fi guur 17 is, onder de hier afgebeelde, onge twijfeld het moeilijkst te leggen, waarom deze vorm dan ook de liefdeknoop wordt genoemd. Die benaming is natuurlijk sym bolisch en wijst op den hechten band, die de ware liefde met zich draagt. Deze knoop pen natuurlijk onmisbaar. Men legt dan een strik, volgens figuur 17, en doet die om het vat heen, zooals figuur 18 aantoont. Het vat krijgt op deze manier vier handvaten en men behoeft niet bang te zijn, dat de kan of kruik onder uit de touwen zal glij den, want de touwen houden de kruik ste vig in hun midden. Kunstiger dan alle knoopen, welke wij van de geschiedenis der knoopen kennen moet toch wel de knoop zijn geweest, waar van thans nog een spreekwoord bestaat, hetwelk jullie allen wel eens gehoord zult hebben, n.l.: de knoop doorhakken. Het verhaal hieromtrent gaat, dat er een in Phrygië een bloedig gevecht ontstond over de keuze van een nieuwen koning. Toen besloten de Phrygiërs eindelijk het orakel tot scheidsrechter te nemen en den- gene tot koning te verheffen, die het ora kel zou noemen. Zij zonden 'n gezant naar het orakel, en dit orakel bestemde hem tot koning, die, gezeten op een wagen, met het voornemen om naar den tempel van Jupi ter te rijden, hst eerst den gezant op zijn terugweg zou ontmoeten. Deze man was Goraus, een Phygisch landman. Hij be steeg den koningstroon en schonk zijn wa gen uit dankbaarheid aan Jupiter. De land man maakte aan den dissel van den wagen zoo'n kunstigen knoop, dat het orakel aan hem, die dezen knoop zou losmaken, de macht zou geven over de geheele wereld te heerschen. Toen Alexander de Groote op zijn tocht door Azië ook den Jupiter- tempel bezocht en zich de voorspelling her innerde van het orakel, hakte hij eenvoudig den knoop door en had alzoo' kans gezien den knoop los te maken! En werkelijk heersch* te Alexander lan« gen tijd over een groot stuk van da wereld. Tegenwoordig zeggen wij wel eens, wanneer een oplossing moest worden gezocht in 'n belangrijke zaak of er moet 'n beslissing worden genomen, wie zal den knoop doorhakken. En dit gezegde is ongetwijfeld afkomstig van de geschiedenis van Alexander den Groote. Vele menschen die dit gezegde gebruiken, zullen de her komst van deze woorden misschien niet eens weten en toch is het wel interessant mét zooiets bekend te zijn. Zoo groen als gras, zoo wit als vlas, zijn haartjes groeien aan zijn voetjes vast. Hij holt over straten en pleinen en nie mand kan hem tegenhouden. Op den weg loopt een man; zijn jasje bestaat uit aan elkaar genaaide lapjes. Als ik hem opgooi is hij wit, en als hij valt, is hij geel. Wat vreet zonder tanden? Als je heel goed raden kan, Kom zeg mij dan In wat voor pan Ik niet kook' of bakken kan. „Ha!" denkt Sallie Poes bij zich zelf, „de vrouw zet weer 'm mui zenvalletje neer. Nu, dat wordt dan een heerlijk ontbijt morgenochtend", zij spint en snuift van het pleizier, dat zij al heeft aan de gedachte, dat er morgen drie, mis schien wel vier muisjes gevangen zullen zitten in de kleine muizenval, Waarin een paar lekke re stukjes kaas en worst velletjes hangen. Sallie kan haast niet wachten; telkens gluurt ze even om den hoek van de kamerdeur en kijkt dan met een schuin oogje naar de val, welke echter tot nog toe Woond" is. „Neen, neen," denkt Roes bij zichzelf, „laat ik nu niet zoo onge duldig zijn. Ik moet maar wachten tot mor genochtend." Wat gaat de tijd langzaam om. De nacht daalt over de aarde en alles in huis wordt stil.Sallie Poes is naar de keuken ge bracht om daar op het kussentje gelegd, waar zij altijd slaapt. Zij kan vannacht den slaap niet goed vatten. Sstt! zij hoort wat in de huiskamer. Jammer! de kamerdeur is dichtEn zij hoort de muisjes duidelijk loopen en praten. Zij duwt tegen de ka merdeur, maar deze blijft gesloten. Sallie kan wel huilen van spijt. Nu zitten de lee- lijke muizen fijn te knabbelen van de korst jes kaas en.... maar wacht maar, morgen worden ze allemaal stuk voor stuk opgege ten. Spijtig om het lekkere hapje, waaraan zij nu al zoo graag was begonnen, sluipt Sallie ^yrug naar het kussentje in de keu ken eilrslaapt eindelijk in.... Intusschen is het in de huiskamer een heele opwinding en een gehol en gedraaf van je welste. De twee kleine, ondeugende kinderen van Nora Muis zijn me daar „onbe- Sallie waarempel in het valletje gegaan om de worstvelletjes er uit te halen, terwijl mama hun zoo had gewaarschuwd. Och, och! wat vreeselijk, zulk een dood tegemoet te moe ten gaan. Schreiend en handenwringend staan daar de ouders en de buurmuisjes en kunnen niets doen, want de muizenval is zoo vernuftig dicht gemaakt, dat geen mui zenpootje er iets tegen beginnen kan. Ze hooren de muizenkinderen klagen en huilen van spijt en doodsangstStil! Wat hoo ren zij daar. Er wordt ergens gelachen. Dat moest er nog maar bij komen. O, gelukkig! Het zijn twee kleine kaboutertjes. „Ach, lieve, goeie kabouters", schreit de moeder, „help ons toch. Wij zijn allen zoo be droefd en de ondeugende kinderen hebben al zoo'n spijt van hun ongehoorzaamheid. Goed, de kabouters zullen de muisjes hel pen, maar niet, vooraleer zij de beide mui zenkinderen een flinke afstraffing hebben Nu willen wij jullie niet verhalen over het eiland Elba zelf, maar meer over het verblijf van den grooten Franschen over- heerscher Napoleon, die op dit eiland een deel van zijn roemrucht leven in balling schap moest slijten. Het eiland Elba werd eigenlijk belang rijk, toen in 1814 Napoleon hier kwam en gedurende een jaar de „gast" was van de Elbaniërs. Zoodra men zich op het eiland bevindt, herinnert alles aan den man, die gedurende eenigen tijd, met vorstelijk ge volg, dit eiland bestuurde. Het gebouw, waarvan bijgaand een afbeelding is, is het paleis, dat Napoleon bewoonde en dat ge woonlijk gouvernementshuis wordt ge noemd. Dit paleis is een eenvoudig gebouw met gegeven door hun groote, stekende oogjes op te zetten en hun te wijzen op de plicht van de kinderen tegenover hun ouders en vooral gehoorzaamheid te betrachten. Ja, ja, de muisjes zullen nooit en nooit meer zoo stout zijn. Goed, dan zullen de muizenkinderen hun vrijheid herkrijgen. Onder een groot ge juich van de overige muisjes gaat de deur van het valletje open en vliegen de muis jes eruit. Er komt geen einde aan het „Dank je wel, lieve kabouters!" van de muisjes. Den volgenden morgen was Sallie Poes al vroeg op. Ja, hoe zou je je ook kunnen verslapen, wanneer een muizenontbijt je wacht! Als de vrouw de huiskamerdeur heeft geopend, snelt Sallie naar den val, maar.... wat teleurstelling. De val is leeg en de worstvelletjes en kaaskorsten zijn verdwenen. Sallie mauwt en kijkt de vrouw aan. Zij begrijpen er niets van. En toch ruikt de poes, dat er muizenbezoek is geweest vannacht. Wat een teleurstelling! „Ja Sallie, zegt de vrouw dan, „de muisjes schijnen vlugger te zijn geweest dan wij! Maar een volgende keer; wie weet hoeveel muizenkinderen er dan wel in de val zul len zitten". twee vleugels en twee verdiepingen op een hoogte gelegen, zoodat het geheel de stad bestrijkt en wordt verdedigd door twee forten. Aan de zuidzijde heeft men het ge zicht over de stad en de bergen van Elba, terwijl men aan de noordzijde Piombino en de kusten van Italië ziet. Niet het klein ste schuitje kan zich in zee begeven, zon der van deze hoogte te worden opgemerkt. Overigens is de rots, waarop het paleis staat, zeer onvruchtbaar en niet een enkele boom, behalve dan de vijgeboom, ver siert den grooten tuin van het paleis. Des zomers heerscht er op Elba een ondrage lijke hitte. Als men als vreemdeling op Elba komt, dan beijvert iedere bewoner van het eiland zich om iets over den grooten Napoleon te vertellen. In het begin was Napoleon niet gezien bij deze eilandbewoners, maar dit veranderde al spoedig, toen men bemerkte, Klein Roosje en klein Koosje Die dronken samen thee, En bitterkoekjes aten zij Bij ieder kopje twee. Daar kwam heel stijf en deftig Klein Wimpje aangestapt Zoo dames heb je thee gezet. Dat heb ik juist gesnapt. Klein Roosje en klein Koosje Die vonden dat heel mal Ze lachten dat ze schaterden Om zulk een zot geval. dat Napoleon zeer vrijgevig was en vriend schappelijk omging met zijn minderen. Napoleon zat in den tijd van zijn bal lingschap geenszins stil; hij was altijd druk in de weer en bestuurde het kleine eiland zoo goed hij kon. Hij trachtte den handel uit te breiden en was goed voor het volk. Toen Napoleon in 1814 of juister gezegd in den nacht van 26 op 27 Februari van ge noemd jaar, naar Elba werd overgebracht, wilde hij niet onder de Fransche vlag va ren, maar liet een Engelsch schip komen en gedurende den tijd, dat hij op de boot was hield hij zich onledig met het samen stellen van een nationale vlag, welke alleen voor Elba bestemd zou zijn. De Engelsche matrozen van het schip hielpen hem hier bij, want Napoleon had zich als spoedig bij hen gezien gemaakt. Alvorens voet aan wal te zetten, plant te Napoleon deze vlag op het fort, dat zijn woning zou worden. De leefwijze van Na poleon op Elba was als volgt: hij stond ge woonlijk orn twee uur des nachts op om te gaan werken; hij hield zich bijzonder be zig met de geschiedenis van Frankrijk en onderzoekingen in Egypte. Wanneer de dag aanbrak, ging Napoleon te voet of te paard door de nieuw aangelegde wegen van zijn buitenverblijf San Martino. Dan keerde hij terug om te ontbijten en nam dan eenige uren rust. Napoleon besteedde de rest van zijn dag met het schrijven van memoires en het sorteeren van brieven; meestal werkte hij in zijn klein kabinet. Napoleon at altijd zeer veel en met onge looflijke haast, ook tijdens zijn balling schap, waarin hij toch lang niet zooveel zorgen aan het hoofd had, als toen hij nog heerscher was. Napoleon gebruikt zijn maaltijden nooit alleen. Hij noodigde iedereen uit, die hem sympathiek was, ook al was deze persoon van een geringe af komst. Hier keek de ex-keizer niet naar, als de man maar sympathiek was en ook van lekker eten hield! Napoleon heeft tijdens zijn éénjarig ver- Mijf op Elba zeer veel gedaan voor de be volking. Hij liet goede wegen aanleggen en stelde vele menschen in zijn dienst, die dan een behoorlijk weekloon van hem ont vingen. Hij wilde niet, dat zij armoede le den en hielp hen dan ook zooveel hij kon. Begrijpelijkerwijze werd het aantal vreem delingen, dat Elba bezocht, steeds grooter tijdens Napoleon's verblijf. Ieder wilde graag een bezoek brengen aan den eens zoo machtigen heerscher en als zulks mo gelijk was, dan toch zeker een kijkje ne men in zijn paleis. Dit vreemdelingenbe- zoek was weer voordeelig voor de bewo ners van het eiland. De toeristen namen levensmiddelen, snuisterijen, souvenirs en dergelijke mee, hetgeen den handel ten goed kwam. In 9 maanden tijds werd Elba door bijna 1000 Engelschen bezocht. In den nacht van 26 op 27 Februari ging Napoleon met 900 man onder zeil en den lsten Maart landde hij te Cannes in Frank rijk.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1934 | | pagina 7