BIJDRAGEN FEUILLETON. DE HEKS. Dr ongel en, fO.25; O. S., Drongelen, 10.50; J. v. B., Waalwijk, 1 kistje si garen; J. v. S., Sprang, 1 kinder direc- toir; O. de B., Empel, 2 aschbakken; L. D., Drongelen, gehaakte cape; P. de R., Drongelen, 4 pannelappen, 3 waschhandjes, taschje, speldenkussen tje; M. de R., Drongelen. kleedje; C. M., Drongelen, doosje zakdoekjes; R., Roermond, 1 fl, parfum; M. H., Raams- donksveer, 1 schortje, 1 kleedje; T. B., Genderen, 1 paar kinderschoentjes; S. B., Aalburg, 1 kleedje; R. D., Dron gelen, 1 das sen h anger, 1 schortje; K. v. 'H., Meeuwen, 2 kussensloopcn; A. K. en L., Waalwijk, 4 spelletjes, 7 doos jes Droste; H., Dussen, 1 fl. wijn, doosje sigaren, 1 sigaar, 25 sleutelhan gers, A. 'M., Drongelen, bonbonschaal tje; N. N., Rotterdam, peper- en zout- stel, 2 bekers; G. V.-U., Wijk, 1 kleed je; Ph. U., Drimmelen, 1 kraag. 1 kraag en manchette; W. v. G. Wz., Drongelen, fl.—S., Drongelen. f0.10 L. B., Drongelen, peper- en zoutstelle- tje; C., Vrijh.-Capelle, bloemenhanger; Wed. B., Drongelen, chocoladekan; A. V., Waalwijk, 100 reepjes chocolade; A. K., Drongelen, 1 jurkje; 1 biezen kapstokmat; M. v. M., Drongelen, schil derij; B. V., B.-Broek, glazen schaaltje, sauslepel, H. v. d. B., B.-Broek, 3 stukken zeep; C. L., B.-Broek, vaas; C. Pr., B.-Broek, doos lepels en vorken; Zangvereeniging, B.-Broek, bloempot; Mej. B., B.-Broek, groóte "bloempot; T. N., Fijnaart, kinderjurkje; J. N., Fijnaart, geborduurde slab; C. T.-Br., Berg-Ambacht, spreienhanger, spelden kussen; Mevr. T., Hilversum, fl. H. v. E., Eethen, gebreide slab; Wed. B. Br., Eethen, fl. Geschiedenis van het Land van Heusden en Aitena en den Boniuielerwaard. 53 18. VAN HET DORP WIJK. Dit dorp is een ambagtsheerlijkheijd en geleegen op en, beneden den Dijk an de Maeskant tegen over de Riet- schoof in de Bommelerwaard, omtrent drie quartier uur gaans van de Stad Heusden3 den dijk zig daer krommen de, zoodat het de Maze daer oost en west(?) heeft, Aalburg en Genderen zuijdwaerts, Veen noordvvaerls. Het voert in zijn wapen twee gele radekens, zijnde fte schild' halff za- bel, en halff goud, en is een van de grootste Dorpen des Lands van Heus den, hebbende schoone buijtewaarden, en met naame eene, dewelke die an Wijk bijden Hertog van Borgondie ge schonken is, en jaerlijx zoo geweldig atneemt, door de kragt en het sterk aendrijven van den stroom, dat de helft daer niet meer van overig is. Int jaer 1442 is van Dirk van de iMerwede overgedragen an die van Heusden de voorn, uutterwaard, en van haer weder voor een tsijns aengenoo- men, siet de handvest van dit jaer. De voorn. Hertog heeft die van, Wijk ook tolvrij gemaekt als ook van alle beeden, subventien, taxen, en schat tingen, het welke daer na Ao. 1515 bij Karei de V graaf van Holland' is geconfirmeert, en in den jare '1552 bij sententie van den Hove van Hol land voor goed erkent, want alsoo doen ter tijd de Heeren Staaten van. Hol land de voorn. Karei zijnde Kcijser met een zorame van twee hondert duij- sent ponden van 40 groote^ adsisteer- den tot den Oorlog tegen Vrankrijk, en dat die van Wijk uut kragt van dit privilegie haer gegeven onwillig en weijgerig zijnde, daer toe te con tribueren van den Rentmeester van Holland werden gegijselt en hare zae- ken voor regte bragten, zoo zijn zij bij sententie van den Hove van Hol land kosteloos en schadeloos ontsiaa- gen geweest. Wat het woord Wijk aengaat, daer van spreekt de beschrijvinge van Dor- dregt aldus pag. 40, „maer nog zekerder te wesen heb- ,,ben (te weeten rijke en magtige Luij- ,.den) deselve heuvelen en hoogten te lgen het water nog hooger en sterker gemaekt, die daerom Burgen en Wij- ,,ken genaamt zijn geweest. Mijn vermoeden is, gelijk van het duijtsche woord' Burgus komt, dat ook zoo van Wijk Vicus komt. In dit voorn. Dorp staan verscheijde aadelijke huijsen werdende te leenont- fangen van den heer van Breda, en het is zeker, datter bij oude tijden nog meer gestaan, en veele Ridders gewoont hebben. De straat daeromtrent werd nog ge naamt de Ridderstraat of ook de Burg straat, gelijk men bevint op het Lecn- boek van de Leenkamer van Holland. De Heeren van Wijk en die daer van gesprooten zijn., hebben zoo het schijnt haer door bijnaminge verdeelt in verscheijde ranken,, zommige zijn genaamt Wijk van Honsoirde, zommige Kuijsten van Wijk, zommige Wijk de poorter, zommige Kuijst poorter gelijk zulx blijkt uut oude brieven; jegen- woerdig zijnder nog twee gebroeders genaamt Jan en Dirk Poorter van Wijk, voerende het Wapen van Wijk. Anno 1403 werd met dese Heerlijk heid verlijt Boudewijn Kuijst Ridder, bij gifte van den Grave van Holland. Anno 1413, na overlijden van den voorn, zijn soone ook genaamt Boude wijn Kuijst. Ao. 1435 Adriaan van der Poele bij doode van Jan van der Poele zijn broe der, en na hem bij overdragt int zelve jaer Jan Spiering. Ao. 1443 Willem Spiering zijn zoon. Ao. 1455 Dirk Spiering van Wel des- selfs zoon. Ao. 1460 heer Peter van Damme Abd van Onse Lieve Vrouwe Klooster tot Middelburg, bij overgift van Dirk Spie ring van Wel. Ao. 1465 heer Jan van 's Gravesande bij overlijden van deselve. Ao. 1484 vr. Jan van Westkappel bij overlijden van deselve. Ao. 1500 hr. Peter van Kapelle. Ao. 1520 Maximiliaan van Borgon die Bastard van heer Boudewijn abd van Middelburg. Ao. 1536 heer Cornelis van der Goes. Ao. 1539 hr. Floris van Schoonhoo- ven. Ao. 1549 hr. Matthijs' van Heswijk. Ao. 1561 Mr. Nicolaas castro eerste Biscop van Middelburg, na wiens dood de gemelde heerlijkheijd is vervallen an de Graeflijkheijd van Holland. Het schijnt, dat in voortijden alhier voor Wijk in de Mase een salmvisse- rije is geweest, terwijl de voorn, vis- serije behoorende tot de Graafelijk- heijd van Holland voor het verheffen van het Leen plag te betaalen 2 sal- men; Van dese visserije en ook dat die van Aalst tot Wijk haren kerk gang wel eertijds plagten te hebben, Een verhaal uit de Pyreneeën. zal in een ander cap. aengeweesen en verhaalt werden. Dit voorn, dorp heeft wel de groot ste kerk en den hoogsten toorn van het gansche Land van Heusden, en al soo hare twee klokken door den Oor log werden genoom en, zoo hebben zij de grootste binnen Heusden gevlugt, en daer verset, dog int jaer 1640 heb ben zij twee andere laaten gieten, de een vrij wat grooter als de andere, welke grootste den 5 'September, na dat ze een quartier uurs geluijt was, gebarsten is. 19 VAN AALBURG. Te vooren heb ik verhaalt dat Wilh. Heda meijnt dat Babilonia is Aalburg, het welk een misslag is, overmits dat Broek genaamt werd Babilonien broek. Dit Dorp schijnt zijn Naam van de Deenen en vreemde Natiën gekregen te hebben, na zekere plaats in Zwe den off Denemarken zoo genaamt; het ligt aen de Maeskanö, omtrent een halff uur gaans van de stad, daer het water van de Maze na de stad inloopt, genaamt het heusdiense Gat. De huijsen staan beneden en boven op den Dijk, het heeft de Mase oost- waerts, Genderen westwaerts, Hesbeen zuijdw., en Wijk noordwaerts. Wel eertijds heeft een jongen zoon van een Heer van Heusden aengenoo- men den titel van Aalburg, voerende in zijn wapen een rad gelijk die van de Stad. Daer na schijnt gekoomen te zijn omtrent het jaer 1026 zekere Wulphert van Aalburg, Eppo en Lantso? van Aalburg gebroeders, en Truteke van Aalburg volgens W. Heda in zijne historie van Uutregt in het leeven van Bernulphus biscop van Uutregt, en dese waaren Eedelen. Hier van spreekt J. v. Oudenhoven aldus, te weeten als hij van de voorn. Eedelen genaamt van Aalburg gewag gemaekt hadde „En dat zijn apparentelijk Eedelen geweest van de Spieringen van Aal burg". Het welke een groote misslag is, terwijl dje naam Spiering begonnen heeft niet omtrent den Jare 1026, maer omtrent het jaer 1200 met Wouter van Spiering genaamt, zijnde een zoon van Johannes de IV van die Naame Heere van Heusden, dewelke overleden is »Vnno 1212, waer bij komt, dat de afscheijdinge van dit geslagt ten aen- sien van de benaaminge Spiering-Wel, en Spiering van Aalburg niet en is geschiet bij het leeven van de voorn. Wouter Spiering, maer lange daer na. Het is gelooflijk, dat de oude kerk van dit Dorp dewelke door den Oor log ook is vernielt, en waer van voor desen eer dese nieuwe getimmert werd, nog eenige overblijfsels en vervalle stucken van muragie zijn gesien, zij getimmert geweest van de Heijdenen. Te vooren heb ik verhaalt uut een ouden Schrijver genaamt Marceliinus presbiter, dat Suitbertus int Land van Heusden en onder anderen binnen Aal burg en Oudheusden gepredikt heeft de Christelijke Religie omtrent het jaer 700, ziet het Ve cap. alwaer alles werd verhaalt, en zoo vermoede ik dat de oude kerk nog komt van de Heijde nen, dat het deselve kerk is ge weest waer in Suitbertus zoude gepre dikt hebben. Ao. 1200 Willem Roomskoning Graaf van Holland, an den Abd van S. Truijen gegeven de Advocatie en Voogdije van de goederen en Luijden der kerke van S. Truijen inden dorpe van Aalburg, tot een gedurig Leen, als ook de Dor pen daer onder behoorende, wat dit nu voor dorpen zijn is mij onbekend. Ao. 1536 is daar mede verlijt heer Robbert Abd van St. Truijen, Ao. 1366 Sacheus. 1392 Willem van Oordingen. 1407 Robbert van Rijkelle. 1436 Jan van Beesde. 1443 Henderik van Koningsheijm. 1469 Jan van Beringen bij overdragt van de voorn. Abd en confirmatie van den Paus. 1499 Anthonis van Bergen. 1530 Willem van Bruxel. 1533 Joris Sarms. 1558 Christoffel van Bergen. 1587 Leonard Betten. 1609 Remigius Watzan. 1614 Remigius Qermeijs. 1639 Hubertus van Soetendael abden van de voorn, abdije van S. Truijen. Dog hier bij staat wel aen tc mer ken dat dese Advocatie off Voogdije niet anders is geweest als van kerke lijke zaeken, gelijk blijkt uut de woor den van de gifte zelfs aldus Iuijden.de: ,,,Van de goederen en Luijden der kerke van S. Truijen inden Dorpe ,,van Aalburg". iDat dese kerkelijke advocatie en voogdije geheel onderscheidden is van de politijke Jurisdictie, heeft zeer veel aengemerkt Aubertin Minëus schrij vende: ,,Betune geen oneedele Stad in Ar- „thois heeft eertijds magtige Heeren gehad, die Advocaten geweest heb- ,,ben van het vermaerd klooster van „S. Vaest inde Stad Atregt, en heb- ,,ben haer daerom de Schrijvers van ,,de middelste Eeuw doorgaans ge- noemt advocaten van Atregt", dorat. belg. lib. 1, cap. 73, pag. 147, en op een andere plaats schrijft hij ook aldus: ,,het is van over veele voorgaende „Eeuwen een groote eere geweest en „uutneemende waerdigheijd gerekentte „wesen een advocaat off onderadvo- „caet van eenige kerk, dat is, een voogd „oft beschermer", cap. 136, pag. 296. Wat de jegenwoordige kerk aengaat, met de wooninge des predikants die is getimmert int jaer 1614, bij het XII jarige bestand, en dat van den Abd van S. Truijen, dewelke daer veele goe deren heeft en groote Inkomsten. 17. Het was een onderwerp, dat hem niet erg interesseerde. „Kijk. voor het eigenlijke gevecht begint, tenminste na de eerste quadrille, hult een per soon zich heelemaal in 'twit, net als een geestHij is ongewapend en moet onbeweeglijk in de arena blijven staan dan wordt de eerste stier binnen gelaten." „Santa Maria," viel Benita angstig in. „Maar die verscheurt hem met zijn horens." „Niet altijd. Het kan gebeuren, dat de stier bang wordt en wegloopt; 'dan 'komen de piccadores en de ban- delleros en beginnen den strijd en dan gaat Don Tancredo weg. Als hiji ongedeerd blijft, krijgt hij frs. 1000, dat is de vaste prijs." „Én als de stier hem aanvalt „O! dan komt er gewoonlijk niet veel van hem terecht. Je begrijpt, hij is ongewapend en is in een la ken gehuld, zoodat hij zich niet be wegen kan." „Maar dat is toch heel wreed," zei Benita, met een onwillekeurig ge baar van afgrijzen. „Niemand hoeft Don Tancredo te Zijn, als hij niet wil; het is meestal de een of andere desperado, die het om het geld doet. Er zijn er ook, die er hun beroep van maken. Het eischt ontzettend veel koelbloedig heid, hij moet volkomen onbeweeglijk blijven; dat is zijn eenige kans, bij de minste beweging is hij verloren. Dan ziet de stier een vijand in hem en valt hij op hem aan." „Zou jij Don Tancredo durven zijn vroeg Benita. „Ik weet 't niet. ik heb er nooit over gedacht. De rol van toreador lokt mij veel meer aan; veel groo ter eer en dan ook, denk eens even na... wat een verschil, een schitterend pak van fluweel en goud, of een wit laken Benita glimlachte. Guido was wel heel ijdel en scheen erg aan fraaie kleeren te hechten. „Ik ben maar eens in mijn leven mooi gekleed geweest," vertelde Zij, naief. „Diat was op den ochtend van mijn naamdag, den San Benedicto. op '29 Maart." „Dat is toevallig," zei Guido, „mijn naamdag valt op 30 Maart. Toen was je mooi gekleed ja! Dat was, toen ik je aan de bron in Pantioosa ontmoette... jij was 't mooiste van al de meisjes... ik vind je nog 't mooist. Benita. en als ik rijk was, zou ik je prachtige kleeren geven. In mijn dorp dragen de vrouwen kleeren naar den Parijschen snit en enkel maar een nationale kap of een hoofddoek er bij." Intusschen liepen ze steeds door in de vallei van Marcadou, langs een steenachtig pad, dat waarschijnlijk, vóór eeuwen door het water was ge maakt, door een machtigen stroom, die nu uitgedroogd of van richting DUSSEN. De Weleerw. Heer J. C. Hooij- kaas, candidaat tot den H. Dienst te Wassenaar, heeft het beroep naar de Ned. Herv. Gem. alhier aangenomen. De uitslagen der schietwedstrij den, georganiseerd door de Dussensche Burgerwacht, luiden: 1. J. Ansems 87 p.; 2. P. van Schendel 87 p.; 3. G. Ramakers 80 p.; 4. J. Domen! 75 p.; 5. C. Lensvelt 73 p.; 6. L. Domeni 73 p. Aantal schoten 10. Te behalen pun ten 100. WIJK EN AALBURG. In het Algemeen Politieblad van 6 Augustus 1936, maakt de C. v. P. van den just, dienst het navolgende bekend: „De C. v. P. van >£en just, dienst B te 's Gravenhage, maakt bekend, dat de Nederlandsche Beleggings Unie, ten doel hebbende het bouwen, aankoo- was veranderd en waarvan de bedding nu de vallei vormde. Aan weerskan ten waren hooge, grijze rotsen, hier en daar met kleine dennen of varens beplant; de Vignemale verhief zijn sneeuwkruin statig boven het omlig gende landschap en scheen trotsch op de lagere bergtoppen neer te blik ken. Guido vertelde haar dat deze berg. sedert meer dan 30 jaar, het eigen dom was van een rijken, Engelschen Graaf, die in zijn jeugd een groot minnaar en beoefenaar was van de bergsport en wiens levensdroom het was om heer en meester te zijn van het woeste gletscher-gebied, dat den top van den Vignemale vormde. Hij woonde er in een soort van hut die hij vrij gemakkelijk had laten inrich ten, zelfs weelderig in vergelijking met de gewone Alpen-hutten. Of schoon hij nu reeds een vergevorder den leeftijd had, maakte hij nog da gelijks groote bergtochten; zelfs in den winter bewoonde hij zijn onher bergzaam óord. Zijn liefde en eer bied voor de reine, onvervalsehte na tuur en de zuivere berglucht waren, in al die jaren, eer toegenomen dan verzwakt. Vóór eenigen tijd had hij een uit voerig boek geschreven over zijn ver- 1 schillende tochten en bevindingen; een werk dat even belangrijk was voor jagers als voor bergklimmers, want ook in het jagersberoep had hij zijn sporen verdiend. Guido vertelde haar, dat hij 't boek gelezen had en vroeg of zij lezen kon Benita was over deze vraag vol strekt niet beleedigd. Aan beide kan ten der Pyreneeën woonden nog tal van Basken, die deze kunst niet mach tig waren. Zij had eigenlijk nog .meer geleerd van vader Gaston dan op school en, als hij er niet zooveel van gehouden had en zooveel boeken had bezeten, zou ze 't zeker al lang ver geten hebben. Nu was zij blij Guido bevestigend op zijn vraag te kunnen antwoorden. „Ik heb dikwijls in allerlei boeken gelezen." „En geschreven schrift, ken je dat ook „Wat bedoel je „Nu... brieven... Benita begon te lachen. „Ik krijg nooit brieven, ik heb er nog nooit een in mijn leven gehad. Wie zou mij schrijven „En als ik nu eens weg was. ver van je af, dan zou je toch wel een brief van mij willen hebben „Je moet niet van mij weggaan. Guido," zei ze ontwijkend. Ze zou zeker nooit een brief kun nen ontcijferen en nog veel minder een zelve kunnen stellen. Zoo iets was nimmer voorgekomen in haar le ven van natuurkind. Eigenlijk vond ze het niet prettig, dat Guido over zulke dingen sprak; het klonk zoo geleerd, zoo wijs! Ze kreeg er een gevoel door, als stond hij heel ver van haar af en al was hij veel meer dan zij. Hij keek zoo trotsch, net of hij 'tzelf ook vond. Benita zuchtte! Er was dan ook een groot verschil tusschen hen. Hij was de zoon van een welgestelden landbouwer, die Zijn eigen huis. zijn pen en exploiteeren van onroerende goederen, kantoor houdende Daal en Bergschelaan 82 te 's Gravenhage, on der directie van J. H. Schoondetr- beek, door haar vertegenwoordigers z.g. „Stichtingsbrieven", bouwinschrij- vingen" en „bewijzen van deelgerech- tigheid" laten verknopen: In het bij zonder laat zij die personen bezoeken, waarvan zij weet, dat dezen schade hebben geleden op waardepapieren van twijfelachtige reputatie, zooals premie- aandeelen van de gefailleerde Holland- sche Credietbank, en dan wordt aan die gedupeerden medegedeeld, dat dezen, door middel van een „bewijs van deel- gerechtigdheid", waarop 20 pCt. van de winst der Unie zal worden, uitge- keer, volkomen schadeloos gesteld zul len worden voor het op de premic-aan- deelen, geleden verlies. Door de Unie, welke in Mei 1936 als stichting met een kapitaal va,n 11000.werd opgericht bij onder- handsche akte, zijn volgens de directie tot op heden geen andere zaken ge daan dan het voeren van onderhande lingen over den aankoop van een bouw terrein in Noordbrabant. Bij het aanknoopen van relaties met de Unie dient men zich terdege re kenschap te geven van de winstmoge lijkheid, alsmede van de voorwaarden, waaronder men zijn geld ter beschik king van de ondernemers stelt". Gezien dat er in de gemeente Wijk en Aalburg, ook personen zijn geweest met relaties van bovenvermelde Unie, geeft de Burgemeester van Wijk en Aalburg een ieder in overweging, bij hem inlichtingen in te winnen, vóór dat men overgaat tot relaties met die personen aan te gaan. ZUILICHEM. Op 8 September 1936 hoopt de Heer F. H. Beckerman, rijksveldwachter alhier, den dag te herdenken, dat hij voor 25 jaar als zoodanig in dienst traa. De Heer Beckerman is thans 31 jaar bij het het politiecorps in Neder land werkzaam geweest en wel: 4 jaar als agent van politie te Dordrecht, 3 jaar als gemeente veldwachter te Bu ren. Hierna werd hij benoemd als rijks veldwachter te Lexmond, waar hij niet minder dan 22 jaar zijn standplaats had. De laatste 3 jaren is zijn stand plaats te Zuilichem geweest en dat vermoedelijk, zijn leeftijd en dienstjaren in acht nemende, wel zijn laatste stand plaats zal zijn. De zilveren medaille, welke door hem zeer zeker verdiend is, zal hem een aangename herinnering zijn. Dezen dag zal zeker niet onopge merkt voorbij gaan. S3» »-■ «in «rctf UN* auto... te groot Ao remmen menschen- goede r „rtt't orn dn« T^eTs.Oang^t t 0 omt o< vier seconden da I het op centimeters eiyfegaat om mit%icÏÏcïïIgv^Ti eigen land en zijn eigen ossen had en zij was een arm meisje, "dat hee lemaal niets op de wereld bezat. Hij wist zooveel en zij niets! Zou 't eigenlijk wel gaan Benita was heel trotsch... haar fierheid was even groot als haar lief de. Ze koesterde een groote genegen heid voor Guido; ze kon zich niet meer voorstellen, hoe haar gedachte leven was, vóór ze hem kende, hij nam het zoo geheel in, evenals zijn beeld haar gelieele hart vulde... maar toch... Als ze samen zouden trou wen, moest hij in haar zijn gelijke zien en niet zijn mindere. Ze wist vooruit, dat zij nameloos ongelukkig zou wezen, als hij haar zijn meer derheid zou doen gevoelen, dan zou ze slecht en boos en bitter en kwaad aardig worden, dan zou de heks in haar ontwaken. 't Was beter dat ze hem waar schuwde, vond ze; al leek 'thaar ook nog; zoo moeilijk. Vóór alles wil de ze eerlijk zijn en moest hij weten, wat hij' aan haar zou hebben. f Dat alles overdacht ze, terwijl ze samen op een der begroeide rots blokken in de vallei van Marcadou zaten. Het was een heerlijk mooie plek. Aan hun voeten stroomde een rustige beek, waaraan een groote kiid- de lichtbruine koeien zich kwam la ven. Ze keken Benita en Guido met hun verstandige, donkere oogen, vriende lijk aan en liepen vlak langs hen heen. (Wordt vervolgd). TOT DE (Wordt vervolgd) d,e l>in verraderlijk®

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1936 | | pagina 6