Feestelijke herdenking fóiiifieiilaiid STRAFZITTING VAN IIET KAN TONGERECHT TE 's BOSCH. f 2. v. M., Waalwijk f7.50 van het 25 jarig bestaan der Nuts Avondteekenschool te Heusden. len arbeiders wonende te Almkerk. Eisch: voor J. J. v. H., en H. P. v. PL drie maanden gevangenisstraf en voor J. V. drie maanden tucht school. Uitspraak conform. o Van Maandag 21 September 1936. Visscherijwet: J. L., Giessen, 2 keer f2; P. M. v. W., Waalwijk f 3L. S., Vlijmen f 3. Paardenwet: G. PI. R., Kerkwijk f2.—. Trekhondenwet: J. v. B., Vlijmen, £5; M. v. W., Wijk f 1. Loopen op bez. grond: Z., Sprang, f4 zaam te zijn, was eerste aanleidingen doel van het bouwen. De behoeften van den mensch en der samenleving met juistheid na te gaan en te erken nen is dus de eerste voorwaarde voor eene vruchtbare werkzaamheid van den bouwmeester. Beschaving en Bouwkunst gaan dan hand aan hand. Zoo wordt de Bouw kunst in algemeenen zin het concrete begrip van de geheele menscheüjke werkzaamheid op bouwkunstig ge bied, omvattende zoowel den eenvou- digen grafsteen of grafheuvel als de feestelijk getooide balzaal, zoowel de eenvoudige leemen hut als het weel- J. P. v. derige paleis, het eenvoudige offer blok op het platteland als de groot- Loopen op verb, grond: J. d. V., sche kathedraal eener wereldstad. Waalwijk f4. j In het bouwen zetelt de oorsprong Rooken: A. v. E., Vlijmen f 2J. van iedere constructie, die uit de be- M. K., Vlijmen f3; A. P. v. d. W. f2. hoeften ontstaat en zich ontwikkelt. Veiligheid verkeer: J. T., Veen f40 Hoe de verhouding zijn moet tusschen en 1 jaar ontzegging. de enkele, voor practische doeleinden Geen rijbewijs: H. J. S., Ammer- dienende, bouwconstructie en den Zoden f4. 1 architectonische!! kunstvorm blijft een Geen richting aangeven: A. A. de van de moeilijkste vraagstukken der Het uit zich door het stichten van overkappingen hebben aangetoond Vereenigingen, die periodieke ge-1 hoe men ,met weinige steunpunten schriften doen verschijnen, door het ontzagwekkende ruimten kan over- uitgeven van boek- en plaatwerken1 spannen, waarbij de kunst \an den 0 1 hAnurmn over Kunstgeschiedenis en Construe tie, door verbetering van het onder wijs, door het houden van tentoon stellingen en congressen. Het initiatief van Regeeringswege bepaalt zich hoofdzakelijk tot de ver betering van het onderwijs, tot toe zicht op kunstinstellingen en histori- bouwmeester rekening moet houden met de wetenschap van den ingenieur, terwijl diens wetenschap zich meer en meer moet paren aan de kunst en den smaak van den bouwmeester. De meening dat de bouwkunst zich verder moet ontwikkelen uit zich zel ve op grond van geheel gewijzigde maatschappelijke toestanden en dat het heil der bouwkunst niet meer sche monumenten, tot de oprichting uniWKU^ mLL lufei Arj r v u alleen in de antiquarische en arche- van eene Afdceung voor Kunsten en oloeische studiën te zoeken is vindt Wetenschappen aan het Departement tegenstanders. Men verllngt. van Onderwijs. dat zij een meer zelfstandig stand- In liet midden der 19e eeuw be- punt zal innemen door een ruime paalt zich bij het onderwijs het par- j toepassing van de nieuwe technische kunstphilosophie. De invloeden, die de ontwikkelin IR., Meeuwen f 3. Links rijden: G. v. D., Brakel f 5. Verb, weg berijden: R. J. B., Waal- der Bouwkunst beheerschen, zijn in wijk, geen straf. hoofdzaak de politieke en economi- Wagcn zonder licht en zonder remsche toestanden, de ontwikkeling van J. V., Kaatsheuvel 2 keer f 2. j kunst- en godsdienstzin, de zeden, de Rijwiel zonder licht: E. M. W., aard en de leefwijze van een volk, iWaalwijk, berisping. de voorhanden of gemakkelijk te ver - 2 pers. op rijwiel: J. v. W., Heus- krijgen bouwstoffen en de bouwge- iden f 2. Kippen laten loopen op den open baren weg: M. v. G., Waalwijk f2. Van Woensdag 23 September. Visscherijwet: W. J. V., Gameren, wrochten uit vroeger tijd. De tijdperken van bloei en verval in de geschiedenis der volken vallen samen met die in de Bouwkunst. Een tijdperk van verval in de Bouwkunst en niet het minst in de Nederlandsche 5 keer fo.50; H. H. v. E., Vlijmen, is de eerste helft der 19e eeuw. Dit vond voornamelijk hierin zijn Arbeidswet: (herhaling). H. A. J. oorzaak dat de ontwikkelingsgang der bouwmeesters en de hun ten dienste Trekhondenwet: A. K., Sprang f 3staande leermiddelen gebrekkig wa- Paardenwet: C. v. Z., Kerkwijk f 5. ren. Het atelier, het medewerken in Veiligheid verkeer: J. O., Well f 3; de teekenzaal van den architect en ticulier initiatief uitsluitend tot liet stichten van scholen voor ambachts- onderwijs en teekenscholen, die het bouwvak ten goede komen. Eerst in de tachtiger jaren trekt dit onderwijs en gelukkig in steeds klimmende ma te, de belangstelling der Regeering, die daarvan door het verleenen van geldelijke subsidies blijk geeft. Ge volg daarvan was de oprichting van vele scholen' o.a. teekenscholen, die de gelegenheid boden zoo al niet voor opleiding tot architect of beeldhou wer, dan toch tot liet genieten van een verbeterd teekenonderwijs en daardoor vooral aan de bouwkunst bevorderlijk waren. De vele wereldtentoonstellingen der laatste eeuw, van welke die in 1851 te Londen de eerste was, hebben ook aan de studie en de ontwikkeling der moderne bouwkunst «groote dien sten bewezen. Immers was het voor namelijk de bouwmeester, die daar voor met den ingenieur en den beeld houwer de plannen van aanleg en de reusachtige gebouwen moest tot stand brengen en versieren. Van beteekenis ook voor Bouw- hulpmiddelen ,die nieuwe construc- tiewijzen bij het ontwerpen der bouw werken voortbrengen. i De elementen van hervorming die zeker een beslissenden invloed zullen hebben op de practijk van den moder nen bouwmeester, zijn voorhanden. Een streven om zich los te maken van vroege stijlperioden, een zelfstan dig zoeken naar nieuwe bouwvormen openbaart zich overal. ,uit den aard der zaak het sterkst bij het jongere geslacht. En dat z'ijt gij, leerlingen der school. Dames en heeren, Het Bestuur der Teekenscliool. die heden haar 5e lustrum viert, is U zeer erkentelijk voor uwe aanwezig heid. Zij ziet daarin het bewijs, dat ook door U allen het groote nut on zer school wordt ingezien. Toch zou den wij nog veel meer belangstelling wenschen, want er zijn nog jonge lui te over die de school zouden kun nen bezoeken, maar die zelf en wier ouders nog niet voldoende doordron gen zijn van de noodzakelijkheid van teekenonderwijs voor den toekomsti- gen ambachtsman. De hedendaagsche ambachtsman moet een zekere vaar digheid in het teeken hebben en moet D. v. D., Well f3; L. M. J. E., Dru nen f10. Verbl. verlichting: A. V., Heusden ÏS;]. T., Wijk f 5. Dronken rijw. besturen: L. J. v. K., Hedel f15. Geen rijbewijs: O. Q., Hedel f25. Rijwiel zonder rem: P. v. d. P., Vlijmen f 2. Auto laten staan: J. M. v. d. O., Vlijmen f 2. Klimmen in paal: A. L. v. D., Drunen f3. De feestelijkheden werden Zater dag geopend met een tentoonstelling van het teekenwerk van den cur sus 1935—1936, welke teekeningen van 35 uur in de lokalen der tee- kenschool waren te bezichtigen. Van deze gelegenheid werd een druk ge bruik gemaakt. Het keurige werk van verschillende leerlingen was ook zeker het bezoek aan de teekenscliool waard, er waren keurige teekeningen en etsen, die getuigden van vaardig heid en kunstzin. De verschillende werkstukken vorm den een reclame voor de teeken- school, zij die het bezichtigden en van het groote nut der teekenscliool reeds overtuigd waren, kunnen niet anders dan, door die bezichtiging in die overtuiging te zijn gesterkt. Om 7 uur des avonds verzamelde het bestuur der teekenscliool zich in Ide zaal van het Wapen van Amster dam met leerlingen, een groot aan tal oud-leden, leden van het departe ment Heusden van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en vele belangstellenden, waaronder wij op merkten Burgemeester Wijs met zijn echtgenoote, Wethouder Winkel en verschillende raadsleden. De Voorzitter der teekenscliool de iWelEd.Gestr. Heer Mr. C. W. van Ommeren opende met de volgende rede: Dames en Heeren, De kunst is een kunnen, een macht of vaardigheid van den mensch om Üe schoonheid zinnelijk voor te stel len. Zij, bij wie dit kunnen" tot groote ontwikkeling komt en tot zichtbare resultaten voert, zijn de bouwmeesters, de schilders en de beeldhouwersde „beeldende kunste naars." Beeldhouwer en schilder ont- leenen hunne voorbeelden aan de na tuur; de bouwmeester vindt ze daar niet, maar ontleent ze aan zichzelf. De Bouwkunst heeft dus de mensche- lijke scheppingskracht tot grondslag len deze ontstaat en ontwikkelt zich uit het menschelijk samenleven. De noodzakelijkheid voor den mensch om zich tegen de ruwheden van het klimaat en tegen de aanvallen van menschen en dieren een rustige en veilige woonstee te scheppen en daar In en van daaruit niet anderen werk en Beeldhouwkunst waren de Kunst- ook teekeningen kunnen lezen en be- op de bouwplaats was het voornaam ste onderwijs. Eigenlijke vakscholen bestonden er niet. De bouwkunst was in Nederland omstreeks het midden der vorige eeuw een vervallen en verwaarloosde kunst. In de laatste 25 jaren der 19e eeuw1 begonnen de steden zich uit te brei den en eene bijzonder snelle ontwik keling van den particulieren woning bouw gaat daarmede gepaard. Naast het moderne huurhuis verrijzen kleiJ nere woningen en winkelhuizen, ar beiderswoningen, vereenigingsgebou- wen, kantoor- en bankgebouwen, ho tels, villa's en landhuizen. De zin voor huiselijkheid en behagelijkheid stelt hoogere eischen ook aan de in wendige inrichting van de woning. Reeds dadelijk komt een geheel nieuwe factor een minder gunstigen invloed op de Bouwkunst oefenen: het winstgevende bouwbedrijf, de spe culatie-bouw beheerscht den nieuwen uitleg der steden en bepaalt in vele gevallen de physionomie der nieuwe stadswijken. Door strenge voorschrif ten noch scherp toezicht van over heidswege geleid of beperkt, ontstaat door het initiatief en den onderne mingsgeest van den bouwbaas of spe culatiebouwer die overvloed van in technisch en artistiek opzicht gebrek kige bouwproducten, die in korten tijd een soort artistiek proletariaat hebben voortgebracht. De gevolgen dier speculatie, de overproductie met de daarvan onafscheidelijke „Krach" blijven niet uit en keeren periodiek terug. De eisch „snel en goedkoop", bij het moderne bouwvak op den voor grond tredende en het zoeken naar bevrediging der meest uiteenloopende behoeften en voorwaarden deden de ingespannen werkzaamheid, het stre ven naar smaakvolle oplossingen ont staan, waardoor deze bouwperiode zich van elke vroegere onderscheidde en waarvan deze lichtzijde is aan te wijzen, dat de kwijnende Nijverheid en de Kunstnijverheid een krachtigen stoot tot ontwaken en ontwikkeling er door ontvingen. Met de ontwikkeling der Bouw kunst in de practijk gaat hare weten schappelijke ontwikkeling hand aan hand. De wetenschappelijke en arti stieke beteekenis van het vak gaat vooruit. Het getal der wetenschappe lijk gevormde architecten neemt nog steeds toe. Het bouwkundig onder wijs wordt nog steeds verbeterd en zoo mogelijk uitgebreid. De litera tuur vermeerdert; op het gebied der aesthetica en der constructie verschij nen belangrijke werken. Bij de studie der kunstgeschiedenis, bij het onderzoek der historische bouwwerken staat den beoefenaar een schat van boekwerken, plaatwerken, periodieke geschriften en photogra- phische reproducties ten dienste, die hij vroeger moest missen en die liem thans bijna overstelpen. Dit alles is te danken aan het particuliere initi atief, gesteund door de belangstelling en de medewerking van de overheid nijverheid-tentoonstellingen met daar aan verbonden wedstrijden. Gelijk op elk ander gebied wordt ook in de bouwkunst in de latere jaren het houden van congressen met daaraan verbonden tentoonstellingen beschouwd als een krachtig middel om de belangen harer beoefenaren te bevorderen. In Nederland kwam in 1892 ter viering van het vijftigjarig bestaan van de Maatschappij tot be vordering der Bouwkunst het eerste congres tot stgncl. Inziende, dat particulier initiatief al leen niet voldoende is. gaat ook de Regeering omstreeks 1900 langzaam aan belangstelling toonen in de kunst en verleent zij allengs steun en mede werking. Ook aan de bouwkunst. Zij doet dit door het onderwijs te ver beteren, door nauwgezetter toezicht op kunstinstellingen en historische monumenten, door het instellen eener commissie, die op de overblijfselen van vroegere kunst heeft toe te zien. ze in stand heeft te houden en bij het stichten van nieuwe bouwwerken haar van advies heeft te dienen en eindelijk door het stichten eener af zonderlijke afdeeling van Kunsten en Wetenschappen onder het Departe ment van Onderwijs, vroeger Binnen- landsche Zaken. Vóór de stichting der Polytechni sche school te Delft in 1863 werd onderwijs gegeven in de Bouw- en Beeldhouwkunst en in het bouwkun dig teekenen, aan de Academies te Amsterdam, Rotterdam. 's-Gravenha- ge. 's Hertogenbosch en van Rijks wege aan de Kon. Academie te Delft en de Militaire Academie te Breda. Bij uiterst gebrekkige hulpmiddelen bestond het onderwijs in de Bouw kunst voornamelijk in het nateekenen der „zuilenorden volgens Vignolo" en het ontwerpen van Grieksohe tem pels of van zeer ondergeschikte ge bouwen. Men volgde daarbij een dor re, nuchtere teekenmethode. Het ar tistieke element trad bij dit onder wijs in 't geheel niet op den voor grond. Wanneer wij, ons nu afvragen wat de Nederlandsche Eouwkunst van nu vergeleken met die van plm. 75 jaar Igeleden kenmerkt, dan kan in het kort het antwoord dit zijnbetere constructie bij minder beperkte keuze van bouwstoffen, artistieker opvatting bij grooter belangstelling van het pu bliek. Berg- en baksteen treden als hoofdmateriaal op. Wij zien daar bij. dat men, evenals overal, getracht heeft de vormen van alle stijlperioden dienstbaar te maken aan de eischen en behoeften door de moderne sa menleving den bouwmeester gesteld. De tijdgeest, de politieke en sociale toestanden, de democratie stellen met sterken drang de Bouwkunst tal van nieuwe vraagstukken, die door nieuwe constructies oplosbaar en uitvoerbaar zijn geworden. Onder het materiaal, dat thans op de moderne wijze van bouwen een grooten invloed oefent, speelt het ijzer een hoofdrol. Zijne constructieve vormen passen en schikken zich a zeer weinig in de ons nagelaten kunst of stijlvormen; wij vinden daaronder naar den schoonen vorm behulpzaam bijna niets om ons bij het zoeken te zijn. zoodat daar, waar dat ma teriaal bij eenigen omvang wordt toe gepast, inderdaad nieuwe vormen te voorschijn treden. De grootste gebouwen van metaa van de wereldtentoonstellingen, de stationsgebouwen met hunne ijzeren grijpen om een goed vakman te zijn. En dat wordt op onze school geleerd. Moge het aantal jongelui, hetwelk dit ten volle beseft, steeds groeien, zulks tot heil van hemzelf en tot bloei der school! Leerlingen, toekomstige leerlin gen en oud-leerlingen. Deze avond wordt gegeven te uwer eere. Gaarne hadden we U een royaler feest willen aanbieden, maar de gelden, welke ons ten dienste ston den. lieten zulks niet toe. Neemt nu genoegen met het mindere en wil er in zien een uiting van dankbaarheid met het 25-jarig bestaan. We hopen, dat deze avond den band tusschen leerlingen en school moge versterken en wat de oud-leerlingen betreft, dat hij de aanleiding moge zijn tot een terugroepen in de herinnering' van het vele goede, dat de teekenschool hun voor hun verder leven heeft meegegeven. te voelen en dat in hun doceeren we ten te leggen. Gaarne daarvoor een woord van groote waardeering. 'tZij mij vergund van deze plaats te getuigen van de aangename sa menwerking, die er steeds onder de bestuursleden heerscht. Er mo ge wel eens verschil van meening zijn, wanklanken worden nimmer ge hoord. Dat hierdoor mijne functie van voorzitter gemakkelijk wordt gemaakt, ligt voor de hand. Moge die prettige samenwerking blijven bestaan. Een bijzonder woord van dank aan den heer de Haan, die 22 jaar aan de teekenschool als bestuurslid is ver bonden en op 'wiens initiatief het scheepsbouwkundig teekenen is inge voerd als leervak en, dat zooveel leer lingen heeft getrokken. Eveneens war men dank aan mijnheer de Roon, voor alles wat hij voor de teekenschool heeft gedaan en ik hoop van hart?) dat hij het besluit om als bestuurslid' te bedanken niet ten uitvoer zal bren gen en dat hij nog jaren met denzelfden ijver en lust tot den bloei van de teekenschool zal mogen meewerken. Vanzelf gaan mijn gedachten terug naar hen die 25 jaren geleden het initiatief tot de oprichting der school namen n.l. de heeren K. A. v. Rijswijk, thans te 's-Gravenhage, die wegens ziekte tot zijn spijt verhinderd was dezen feestavond bij te wonen. Van harte wensch ik den heer v. Rijs wijk van deze plaats een spoedig en volledig herstel toe. De heer v. Rijs wijk was met Dr. Erkelens en Nota ris v. Gendt, de stuwkracht die de school tot stand heeft gebracht. Ik breng hen daarvoor oprechten dank. Het is gebleken dat zij zeer goed hebben gezien, dat de school in een behoefte voorzag, want zeer velen danken aan de teekenschool, een goe de positie. Moge dit laatste steeds meer en meer worden ingezien, zoodat de school zich in een steeds groeiend aantal leerlingen mag verheugen en in bloei moge toenemen. Een woord van dank aan den con cierge Bax voor alles wat hij in het belang der school deed. Vervolgens verzocht spr. Burge meester Wijs zoo aanstonds de prijzen aan de bekroonde leerlingen te wil len uitreiken en deelde hij mede, dat van het Hoofdbestuur van de Maat schappij tot Nut v. 't Algemeen, het Departement 's Bosch der Maatschap* pij, van den Inspecteur van het Nij verheidsonderwijs, oud-Burgemeester v. Eggelen, Wethouder Verhoeven en verschillende oud-bestuursleden, een telegram met gelukwensch en bericht van verhindering was ingekomen. Vervolg eerste blad. In het bijzonder doet ons genoegen de aanwezigheid van Burg. Wijs, die in de 2 jaren van zijn Burgemeesterschap alhier, meermalen met woord en daad getoond heeft, dat de school meer dan gewone belangstelling zijnerzijds ge niet. We stellen zulks op hoogen prijs,, omdat we zeer goed beseffen, dat de steun v. d. Burgemeester'n belangrijke factor is voor het bestaan der school. Van harte hopen we, dat de school blijvend uw gewaardeerde medewer king zal mogen ondervinden. Met dankbaarheid gedenken we te vens hetgeen Burgemeester v. Eg- gelen voor onze school heeft gedaan. Zooveel in zijn vermogen was heeft hij immer op de bres gestaan, wanneer de school wel eens moeilijkheden had verduren. Hem breng ik daarvoor van deze plaats nog een woord van nulde. Een woord van oprechten dank aan iet Bestuur van het Dep. Heusden der Mij. tot 'tNut van 't Algemeen voor het vele goede aan de school be wezen. Dat de school thans reeds 25 aren bestaat en in dien tijd uitnemen de vruchten heeft afgeworpen, is ze- ter niet het 'minst aan het Nutsbe- stur te danken. En wanneer ik dit zeg, denk ik in de allereerste plaats aan den Heer Hilwig, die jarenlaig voorzitter van het Dep. is geweest en zijn taak op zoo onvolprezen wij ze heeft vervuld, ook met betrekking tot de teekenschool, wier voorzitter hij ook gedurende een 5-tal jaren is geweest. Het bestuur en den Heer Hilwig voor dat alles bijzonder dank. Ik dank verder de Besturen der om liggende gemeenten, die de school heb ben gesteund en het bezoeken door leerlingen uit hun gemeente hebben bevorderd. Dat de school zich niettegenstaande de ongunst der tijden op peil heeft weten te houden is zeker in de eerste plaats toe te schrijven' aan de leiding van den Directeur, den Heer Knoop. Op de meest tactvolle wijze weet hij zijne leerlingen bij te brengen, wat zij het meest behoeven in hun later le ven. Met groote toewijding wordt hij hierin bijgestaan door de leeraren v. d. Schoor, v. Overeem en v. d. Pol, die $teeds blijk geven voor de school EINDE VAN DEN ZOMERTIJD. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft in een circulaire aan de gemeentebesturen de aandacht geves tigd op het Kon. besluit van 2 |Maart 1936, waarbij o.m. is bepaald, dat in '36 de zomertijd zal eindigen Zondag nacht 4 fOct. a.s., te 3 uur. o OM HET GOUD VAN DE „LUTINE." Het einde van Bekkers' toren Met het mooie September-weer hebben de Lutinevaarders hun best gedaan, den bekenden toren van den uitvinder Bekkers te lichten. De ber gingsbooten „Volharding," „Texel" en „Bornrif", met op sleeptouw den bok van de Lutine, voeren gezamen lijk de haven van West-Terschelling uit met de bedoeling, den toren on der het zand weg te halen en zoo mogelijk te lichten. Een en ander nam veel tijd in beslag. Toen men den toren goed en wel in de takels had, begon de bok plotseling over te hellen. Dit euvel was niet te verhelpen. Ten slotte viel de toren met takels en al van den bok en kwam thans inplaats van staande, liggend in het water te recht. Dit veroorzaakte natuurlijk veel deining, doch ongelukken vielen niet voor. Het zal nu wel zeer moeilijk zijn om den toren van Bekkers, die eenige jaren rechtstandig in zee heeft ge staan, doch thans onder water ligt. te lichten. De booten keerden des avonds dan ook onverrichterzake te Terschelling terug. Zou dit het einde zijn van het drama van den kegelvor- migen Lutine-toren o GUNNING VAN GROOT WATER STAATSWERK. Maasverbreeding bij Ravenstein en bochtafsnijding bij Demen. De Rijkswaterstaat heeft thans een groot werk gegund, n.l. het verbree- den van de rivier de Maas tusschen Megen en Ravenstein en het maken van een bochtafsnijding bij Demen, met bijkomende werken, is opgedra gen aan de N.V. A. Volker's Mij., tot uitvoeren van openbare werken te Sliedrecht voor f 720.000. o

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1936 | | pagina 6