TWEEDE BLAD
Woensdag 23 Juli 1941
No. 6178
Officiëele Berichten
FEUILLETON
Land- en Tuinbouw
Geeft ons de leege flesch terug.
Lied van de week
Binnenland
HET SCHOT IN
DEN NACHT.
Apotheek „DE QAPER".
Boekhandel FIRMA L. J. VEERMAN Heusden.
Spaar gas! spaar licht!
BEHOORENDE BIJ HET
VOOR HET LAND VAN
HEUSDEN EN ALTENA,
DE LANGSTRAAT EN
DE BOMMELERWAARD
HET LEVEREN VAN MELK AAN
VERKEERSWEGEN.
Op grornd van het Zuivelbesluit '41
(bestemming dier melk) legt de Land-
bouw-Crisis-Organisatie voor Noord
brabant met ingang van 21 Juli aan
alle melkveehouders de verplichting
op, hun melk te leveren aan die
hoofdverkeersweg, welke met het oog
op .een mieer economisch verveer
door de ontvangende fabriek nader
zal worden aangewezen.
Beslechting van geschilpunten, wel
ke zich naar aanleiding van boven
staande verplichting mochten voor
doen, is opgedragen aan den Prov.
.Voedsteleommissaristerwijl overtre
ding zal worden gestraft.
5UBSIDIEERING IERKELDER-
BOUW.
In verband met de opvoering der
voedselproductie heeft de Regeering
besloten den bouw van ierkelders te
stimuleeren door middel van subsidi-
leeriing.
Alleen ierkelders, welke van met
selsteen zijn gemaakt, komen voor
deze snbsidieereing in aanmerking,
met dien verstande, dat het deksel,
en in uitzonderingsgevallen, bij hoo
ien grondwaterstand en zachten bo
dem, de geheele kelder van gewapend
beton mag zijn.
De gehieiele constructie moet van
soliden aard zijn en voldaan zal moe
ten worden aan eisehein van lucht
dichte afsluiting.
De subsidie zal, indien de aanvrage
en de bouw door dein Rijkslandbouw-
consulent van het betrokken ambts
gebied is goedgekeurd, een derde der
totale bouwkosten bedragen mét een
maximum van f7 per kub. meter kel-
derinhoud
Voorlichting omtrent de construc
tie wordt op verzoek gegeven door
het Instituut voor Landbouwwerk
tuigen en Gebouwen te Wageningen.
Aanvragen om subsidie moeten
worden gericht aan den Rijksl'and-
bouw consulent in het betrokken
am btsge biedN adiere inl ieh t ingen
worden tevens door hem verstrekt.
Aangezien het totaal beschikbare
bedrag beperkt is, en slechts gebruikt
kan worden tot 31 December 10,41,
is het gewenscht de subsidieaanvra
gen tein spoedigste in te zenden.
1.
Baron die mens von W redenhagen
was gestorven. Krachtens zijn testa
mentaire beschikking was hij zonder
«enige praal in het stille morgenuur
op het kerkhof van het stranddorp
Mahlkehnen begraven. De oude ba
ron, die ongehuwd en onbeweend uit
het leven was gescheiden, had altijd
veel van de zee gehouden.
Aan de Pommerschie lijn van de
Wredenhagens behoorde het zooge
naamde „Zeeslat", het schaone ma-
joraatsgoed. Het slot bevond zich aan
iden zoom van het woud achter de
duinen. Baron Clemens echter had
het Zeeslat, een groot gebouw met
twee vooruitspringende vleugels,
nooit bewoond. In het visschersdorp
IMahlkehnen, waar de huisjes ver
spreid tusschen de duinen lagen, had
hij een villa laten bouwen, zoo ruim
dat zij gemakkelijk tot woning van
een groote familie had kunnen die
nen.
Daar had hij eenzaam geleefd en
was er eenzaam gestorven. Geheel
onverwacht aan een beroerte. Aan
de villa had hij den naam Clemens-
VOORKOOPEN VAN POOTAARD
APPELEN.
Het Rijksbureau voor die Voedsel
voorziening in Oorlogstijd maakt in
aansluiting op de in de pers versche
nen mediedeeling, omtrent hét verbod
tot het sluiten van voorkoopen met
betrekking tot pootaardappelen het
volgende bekend
Ingevolge het Aardappelbesluit
V.V.O. 19,40 is het koopen van aard
appelen, met uitzondering van die,
welke zijin geteeld op een uitpoot-
kaart en bestemd om te worden ver
werkt in een bij de Aardappelcenlra-
le aangesloten aardappelmeelfabriek,
door een handelaar van een teler ver
boden. Dit verbod geldt echter niet,
indien de handelaar van de N.I.C.A.
een vergunning tot het koopen van
aardappelen bij de telers heeft ont
vangen.
Aangezien diergelijke vergunningen
met ingang van 6 Februari 1941 niet
meer zijn verleend en de vóór dien
datum verleende vergunningen zijn
ingetrokken, is thans geen enkele han
delaar meier gerechtigd consumptie-,
poot- of voederaardappelen van telers
te koopen.
De handelanen zullen niet in de ge
legenheid worden gesteld eventueel
in strijd met bovenstaand verbod af
gesloten overeenkomsten na te ko
men.
ZAADONTSMETTING.
Hoewel die zaaitijd nog niet is aan
gebroken, vestigt die P1 anten z iek ten-
kundige Dienst needs thans de aan
dacht erop, dat het gewenscht is
het zaaizaad, voordat het uitgezaaid
wordt, te ontsmetten.
Door deze ontsmetting met chemi
sche middelen, of in enkele gevallen
met warm water, is het mogelijk de
op en in het zaad aanwezige schim
mels of sporen van deze te dooden.
Wanneer het zaad een gcede kiem-
kracht bezit, zal die verbouwer, wan
neer hij het zaad ontsmet, grootere
zekerheid hebben, dat, wat hij zaait
ook zal opkomen en een normale
plant zal leveren. De bedrijfs-zeker-
heid en die productie worden daar
om door de ontsmetting verhoogd.
Hierbij komt, dat in vele gevallen
de gebruikelijke hoeveelheid zaaizaad
verminderd kan worden, wanneer
hof gegeven. Op het Zeeslot had hij
zich alleen laten zien, als hij de stalr
lingen en de boeken moest nazien,
en dan nog kwam hij nooit op het
slot zelf, maar nam zijn intrek in
de woning van den rentmeester.
Men was aan zijn zonderlinge ge
woonten gewend geraakt en von.1 het
langzamerhand begrijpelijk, dat hij het
slot vermeed. Het kon niet anders
of dat moest treurige, vreeselijke her
inneringen hij hem wakker roepen.
Meer dan- dertig jaar geleden had
men zijn ouderen broeder, den mlar
joraatsheer, levenloos in zijn werk
kamer gevonden doodgeschoten.
Het schot was door het openstaande
venster op hem afgevuurd, en de knal
was op vemen afstand gehoord. De
moordenaar was echter in den donke
ren Augustusnacht ontkomen.
De revolver, die nïet ver van het
venster in het gras had gelegen, had
hem bijna verraden. Maar toch had
men den eigenaar van het wapen,
die van den moord werd beschuldigd,
den jongen baron Kurd von Wreden-
hagen, een neef van den majoraatsi-
heer, niets kunnen doen. Baron Kurd
had zijn alibi bewezenden avond
van den moord had hij met zijn jon
geren neef Clemens doorgebracht op
een landgoed in den omtrek, dat aan
een graaf Freege toebehoorde»
Hij logeerde op het Zeeslot; zijn re
volver had hij in de schrijftafel op
zijn logeerkamer weggesloten. Hoe de
bedrijver van den moord aan het wa
ontsmet zaad wordt gebruikt. Me
de met het oog op de buitengewone
omstandigheden kan daarom de raad
gegeven worden alle zaaizaad te ont
smetten, zoodat geen korrel onont-
sfnet worde uitgezaaid.
Ofschoon er alle reden bestaat om
aan te nemen, dat dezen herfst aan
de behcefte aan ontsmettingsmiddelen
voldaan kan worden, is het toch ten
zeerste gewenscht om zekerheid te
hebben, dat zij op het juiste oogen-
blik aanwezig zijn, de bemoedigde
hoeveelheden tijdig te bestellen. Men
wachte met bestellen dus in geen ge
val tot de zaaitijd aangebroken is.
Meermalen ziet men boven een
apotheek de voorstelling van een ,,ga-
per" afgebeeld en ongetwijfeld zal
men weieens gedacht hebben, hoe
het toch komt, dat men juist die
voorstelling heeft aangebracht.
Zoo prijkten in de voorhal van
het Geschiedkundig Medisch-Phar--
maceutisch Museum te Amsterdam,
bij Men ingang der 18e eeuwsche
apotheek wel '5 „gapers", die eerst
bevestigd waren geweest naast of bo
ven de deur van apotheken en dro
gisten winkels.
Waarom ze daar stonden?
Drijver zegt hierover, dat som
migen beweren, dat die geeuwers al
leen wilden aanduiden, dat de win
kelier slaapbollen verkocht.
Anderen namen aan, dat er inde
14de eeuw een drogist meet geleefd
hebben die „gaper" heette en wiens
kruiden zoo effectief moeten ge
werkt hebben, dat ze óver de heele
wereld beroemd werden. Zijn op
volger wilde duidelijk aantoonen,dat
ook hij de „oprechte kruiden' ver
kocht en i. p. v. de firmanaam plaat
ste hij een voorstelling van een „ga
per" boven zijn deur.
Een zeidiemieester zag in den „ga
per' een waarschuwend voorbeeld
voor hem, die de apotheek, waar
ook getapt werd, binnlengiing. Een
al te vurige aanbidder van Bacchus,
zou er uit gaan zien, als de geeu-
vver boven de winkeldeur.
Maar zulk een reclame, het is licht
in te zien, zou ©en averechtsche uit
werking hebben. De klanten zouden
dan juist worden weggejaagd. Een
betere verklaring was dan ook, dat
de „gaper" aangaf, hoe vrolijk het
daar binnen wel toeging.
Nog anderen meenden, dat geuu-
wen of gapen uitstekend past bij
den apotheker, die vroeger ook arts
was.
Misschien is nog aannemelijker de
verklaring, dat men in den „gaper"
heeft tie zien den nar (de zotskap
met de bellen wijzen ook in deze
richting!) die vroeger den rondtrek -
kenden kwakzalver vergezelde, om
door zijn dwaze grappen het markt-
publiek te lokken.
Later wenden de drie beroepen:
apotheker, drogist en chemist ge
scheiden. Ieder van hen nam nog
zijn onderscheidingsteekenen aan. Bij
den eerstepaste de vijzel, bij den
tweedie de hertshoorn en bij dein
laatste de salamander, die de won
dere eigenschap bezat vain in het
vuur te leven en aldaar te kunnen
worden gelouterd.
pen was gekomen, bleef een raadsel,
want het slot van de, schrijftafel was
niet geforceerd. Mogelijk was de
moordenaar omgekocht. Het bleek na
melijk, dat er tusschen den vermoor
de en zijn neef oneenigjheid had Ixv
staan van hun jeugd af hadden
zij het altijd slecht met elkaar kunnen
vinden. Dit en nog andere op zich
zelf onbelangrijke, maar vaosr baron
Kurd bezwarende omstandigheden
brachten hem in verdenking, dat hij
de misdaad zou hebben gepleegd. Er
waren tegenstrijdigheden, ook wat het
verblijf bij graaf Freege aanging.
Kurd von Wreedenhagen was eerder
vertrokken dan zijn neef Clemens en
te voet door de duinen naar het Zee-
slot gegaan. Dat vooral klonk ver
dacht. Als baron Clemens niet zoo
voor zijn neef in de brés was ge
sprongen, mogelijk was deze, hoewel
hij zijn onschuld volhield, toch een
veroordeeling niet ontglaan. Nu ech
ter werd het onderzoek,, naar het heet
te omdat het geen resultaten ople
verde, gestaakt, en in de huiskroniek
van de Wi eden hagen s, "die sedert on
heugelijke tijden nauwkeurig was bij
gehouden, aangeteekend :„Klausvon
Wredenhagen, majoraatsheer, door
onbekende moordenaarshand geval
len den 20sten Aug. 18..."
Die familiekroniek werd in de bi
bliotheekkamer bewaard, onder slot
natuurlijk. Het was een oud gebruik
van het geslacht, hetwelk steeds in
eere werd gehouden, dat elke majo
Glas en bakeliet worden dermate
schaarsch, dat de handel verplicht is,
bij verkoop van een flesch, het oude
verpakkingsmateriaal in te nemen.
Inkt, giuton of andere artikelen,
die in glas geleverd worden, kun
nen dus voortaan alléén verstrekt
worden, tegen inlevering van de
oude gangbare flesch.
Hoe het NIET moet, en... WEL!
Guus Betlem Jr.
De eerste ketel 'water
Is 's ochtends voor de thee,
Dié moet weer opgeschonken,
Dat wordt dan nummer twee!
Dan wasschen we de bordjes,
(O, niet voor ons plezier),
En daarna scheert Papa zich...
Da's ketel nummer vier!
Is dat weer afgeloopen,
Dan moet de wasch in 'tsop,
En zetten w'op twee branders
Een toil met water op
En dan... ons kopje koffie,
Of koffie-surrogaat,
"Waarvoor een nieuwe ketel
Weer lang tie koken staat...
Vervolgens... maar U voelt al,
Als U het ook zoo doet,
Laat ik U dan vertellen:
Dan doet U het niet goed!
Dan bent U aanstonds zeker
Ver over Uw rantsoen,
Dus... laten wij het samen
Hier nog eens over doen!
De éérste ketel water,
Is 's ochtends voor de thee,
Maar... ietsje houdt U achter,
Daar scheert Papa zich mee
Die bordjes laat U rusben,
De dag begint nog pas,
U wascht dan alles samen,
Dat kost maar éénmaal gas
Niet „eventjes" een bloesje
Of jurkje in het sop...
En zet vooral voor alles
Nooit meer dan noodig, opl
Zet, 's middags bij het koken
Twee pannen op elkaar,
En, ook met weinig water,
Komt zoo Uw eten gaar!
Spaar gas! het is noodzaaklijk,
Spaar gas! het is Uw plicht,
•En... doe precies hetzelfde
Met Uw electrisch licht!
Maar... wilt U eigenwijs zijn?
Doe dan Uzelf te kort,
En brandt maar raak, totdat U
Straks... afgesloten wordt!
WEES ZUINIG MET GAS EN
ELECTRICITEIT.
Weest zuinig met electricibeit en
gas. Bedenkt, dat het electriciteils-
raatsheer de belangrijkste voorvallen
uit zijn eigen leven en dat van zijn
familieleden in het boek schreef.
Hoewel men Kurd Wredenhagen
niets had kunnen bewijzen, bleef er
toch een vlek op zijn naam kleven.
Spoedig na den onopigtehelderden
dood van zijn neef, verloor hij het
vermogen, dat hij van zijn ouders
had geërfd. Door de op hem rustende
verdenking was het hem moeilijk,
zoo niet onmogelijk in het vaderland
een bestaan te vinden, ofschoon er
buiten zijn neef Clemens nog velen
waren, die aan zijn onschuld geloof
den. Kort besloten schudde hij daar
om het stof vau P ommeren van zijn
voeten en ging naar Amerika.
Na dien tijd was hij voor zijn ver
wanten verdwenen. Clemens W reden-
hagen echter, die nu majoraatsheer
was geworden, werd, toen hij bijna
de dertig bereikt had, een kluizenaar.
Nooit werd het openbaar, dat zijn
nicht, de gravin Freege, wier moeder
een geboren Wredenhagier was ge
weest, een half jaar na den dood
van zijn brpeder zijn huwelijksaan
zoek had afgewezen.
"Na jaar en dag trouwde de gravin
Lenore Freege met een kapitein der
infanterie, die buiten zijn, salaris niets
bezat; de gravin zelf was ook ge
heel onbemiddeld. Na den dood van
haar vader had zij bij verwanten van
haar ouders een weinig beha gelijk
thuis gevonden.
Ondanks de bekrompen omstaridig-
en gasverbruik is gerantsoeneerd op;
75 pCt., dat daarom iedereen alles
in het werk moet stellen om dat rant
soen niet te overschrijden en dat bo
vendien overtreding kan worden ge
straft met boete en afsluiting van den
toevoer.
Zuinig kan men o.a. zijn door niet
onnoodig licht te laten branden.
Vooral in dezen zomertijd kan ver
lichting vrijwel geheel achterwege
blijven. Het moet niet voorkomen,
dat men hij daglicht in hotels, res
taurants, winkels, enz. overvloedig
licht ontstoken ziet. Ook in particu
liere woningen moet het licht tot het
allernoodzakelijkste beperkt worden,
o.a. door uw radiotoestel af té stel
len, indien u toch niet luistert, door
het warmwaterverbruik voor koken,
wasschen en baden te beperken.
Dit kan o.a. worden bereikt door:
Geen kleine vlammetjes doórloo-
pend te laten branded onder keuken-
of badgeyser.
Groenten en aardappelen met zoa
min mogelijk water te koken. Houdt
bij het koken steeds de deksels op,
de pannen. Zoodra damp uit pan of
ketel komt, kan uw gasbrander klein,
worden gesteld.
Voor het zetten van thee of koffie
niet meer water te koken dan noodig
is. Het vaatwerk éénmaal per dag af
te wasschen.
Bij het baden niet meer warm wa
ter te gebruiken dan strikt noodzake
lijk is.
Beperkt dus uw verbruik. Het is
een algemeen belang en daarbij ook'
uw eigen belang, want het bespaart
U boeten en afsnijding van den. toe
voer.
VERHANDELEN VAN OUDERE
PAARDEN VERBODEN.
In de Ned. Staatscourant is opge
nomen teen beschikking van den Se
cretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en Visscherij',
waarbij, onverminderd het bepaalde
in het paardenbesluit 1,941 (handel
en prijzen), hiet verhandelen en het
vervreemden van paarden, welke vóórt
1 Januari 1939 zijn geboren, geduren
de het tijdvak aanvangende met in
gang van den dag van de inwerking
treding van dit besluit en eindigende
met ingang van een nader door den
Secretaris-Generaal te bepalen tijd
stip, is verboden.
De verbodsbepalingen, gesteld in
het eerste lid, gelden niet, indien en.
voorzoover daarvan door of vanwegel
de landbouw-crisis-organisatiie onthef
fing is verleend en de aan de onthef
fing zoo noodig verbonden voorwaar
den zijn nagekomen.
heden was het huwelijk van het jon^
ge paar zeer gelukkig, al beweenden!
ingewijden ook, dat die eerste en1
grootste liefd e van de beeld schoon©
'blonde gravin haar op zoo raadsel
achtige wijze, vermoorden neef Klausl
had gegoldenop den dag! voor die
noodlottige gebeurtenis zouden zij]
zich zelfs heimelijk hebben verlóófd.
Spoedig nadat kapitein von Duve
tot majoor bevorderd was, stierf hij]
en liet de zijnen in alles behalve
schitterende finantieele omstandighe
den na. Zijn weduwe woonde met
haar tweede dochter Camilla in een
der westelijke voorsteden voorsteden
van Berlijn. Zij was van werkelijker*,
buitengewoon angstigen aard. Het
had lang geduurd, e,ér zij den schok,
die de tijding van. den moord op
Klaus von Wredenhagen haar had'
toegebracht, te boven was gekomen,
en nog altijd kon de naam van Kurd'
von Wredehhagen, den vermoedelij
ke n moordenaar, niet in haar bijzijn'
worden genoemd zonder dat zij er
hevig door werd aangedaan.
Nu gebeurde het trouwens zeer zel
den, dat de oude droevige gebeurte
nis op het Zeeslot te berde werd ge-
^bracht. Maar hoe ouder én ziekelij
ker mevrouw von Duve werd, deal
te vaker gingen haar gedachten en
herinneringen naar "dien verren tijd'
terug.
i i
(Wordt vervolgd).
NIEUWSBLAD