TWEEDE BLAD
Vrijdag 25 Juli 1941
No. 6179
REGEERINGS-KOFFIESURROGAAT
36 €EÏT
Daarom
f
Ravenswaay's „SUGOKoffiesurrogaat
FEUILLETON"
HET SCHOT IN
DEN NACHT.
Verhooging van dijken in
de provincie.
PER 250 GRAM
4 f
M
B f
BEHOORENDE BIJ HET
VOOR HET LAND VAN
HEUSDEN EN ALTENA,
DE LANGSTRAAT EN
DE BOMMELERWAARD
Watervrijmaking van den Bies
bosch en andere gebieden.
Gied. Staten schrijven aan de Star
ten van Noord-Brabant
Nadat needs eenigen tijd tevoren
inUeèdendie besprekingen waren ge
voerd, werd ons bij brief van 6 Au
gustus 1940, door den Secretaris-Ge
neraal van het Departement van Wa
terstaat, mede namens het Departe
ment van Financiën, medegedeeld, dat
het Rijk bereid was om mede te wer
ken tot de uitvoering van be'angrijke
werken in het gebied van den. Bies
bosch, De Donge en het Oude Maasje
en tot het ophoog en van de bandij-
ke!n daar, waar tengevolge van het
watierv rij maken van d e eerder ge
noemde gebieden de hoogste water
stand volgens door den Rijkswater
staat uitgevoerde berekeningen meer
dan 10 c.M, zou stijgen.
Deze werken zouden bestaan in het
watervrij maken van het grootste ge
deelte van den Biesbosch, het gebied
van de Donge en het giebied van het
Oude Maasje volgens door het Depar
tement van Waterstaat goed te keuren
plannen.
Het Rijk verklaarde zich bereid de
kosten van de voorgenomen werken,
welke, afgezien van de kosten, die
volgens de bestaande regélinigien door
het Departement van Sociale Zaken
wonden gedragen, zeer globaal op
f31.000.000,werden geschat, voor
zijine rekening te nemen, mits de proy-
vinciën Zuid-Holland en Noord-Bra
bant elk voor zooveel de werken op
haar gebied betreft, bereid zouden zijn
aan het Rijk te vergoeden
a. 25 procent van de kosten van
alle uit te voeren werken, na aftrek
van hetgeen volgens de bestaande re
gelingen ten laste van het Departe
ment van Socia'e Zaken pleegt te
kopien.
b. 75 procent van de waardever
meerdering van gronden, welke ten
gevolge van de uit te voeren werken
watervrij zullen worden gemaakt.
De bedoeling was, dat de provin,-
ciën bevoegd zullen zijn, hare uitga
ven ter zake voor zoover zij dit billijk
en wenschelijk achten, op derden af
te wentelen-
Ten einde een aanvang te kunnen
maken met de werken hetgeen
voornamelijk uit een oogpunt van
werkverruiming, uitermate wensche
lijk moest worden geacht werd
ons College verzocht, zoo spoedig
mogelijk' te beslisserr, of het bereid
was, zijn medewerking ten aanzien
van de financieele regeling in den
hierboven aangegeven zin te verlee-
nen.
Onder voorbehoud van de goedj-
keuring der Staten hebben wij voor-
Loopig ingtestemd met de vergoeding
ad 25 procent, genoemd sub a, zulks
onder mededeeling, dat het die. bedoe
ling is deze vergoeding te verhalen
op de bestaande of nog te voir mén
waterschappen. Wij hebben daarbij
bedongen, dat dit verhaal zal gaan
vóór en in rekening worden gébracht
bij de vergoeding!, genoemd sub b
ad 75 procent van de waardevermeeri-
dering.
Billijkheidshalve zal het totaal der
vergoeding ad 25 procent voor alle
werken moeten worden verhaald op
alle betrokkenen gezamenüjk, naar
een vast te stellen classificatie, om
dat de te maken werken in nauw
onderling verband staan. Uit water
staatkundig oogpunt is geen der wer
ken toelaatbaar, zonder dat ook de
andere gemaakt worden het is een
kwestie van evenwicht.
Tegen de vergoeding, genoemd sub
b ad 75 procent van de waardever
meerdering, heeft ons College op zich
zelf geen bezwaar gemaakt, mits daar
bij in rekening worde gebracht het
betaa'de ingevolge het verhaal der
vergoeding genoemd sub a ad 25 pror
cent. Wij hebben echter verlangd,
dat de Provincie met de vergoeding
sub b geen bemoeienis zal hebben,
omdat het ons onuitvoerbaar voor
komt, deze vergoeding via de water
schappen op de inge'anden te ver
halen de classificatie zou te inge
wikkeld worden en de waterschaps
lasten in vele gevallen al te hoog.
Onze bezwaren vinden erkenning
wij verwachten een regeling, volgens
welke het Rijk rechtstreeks deze verb
goeding zal invorderen.
Bij het overleg is ook te sprake ge
komen de gogelijkheid, dat het .Rijk
den geheelen Biesbosch zou vorderen.
Dat is ruchtbaar gewordenwij mee
rt en daarom goed te doen, U mede
te deelen, .dat tot onze voldoening van
het vorderen is afgezien.
Wij hebben er mede ingestemd,
dat de kosten van voorbereiding en
zicht op de uitvoering der verschil
lende werken geheel ten 'laste blijven
van het lichaam, dat voor de voort-
bereiding en het toezicht zorgt, zooy-
dat deze kosten buiten de verreke
ning worden gehouden.
Tot nu toe is de Provinciale Waf-
ter staat beMst met de voorbereiding
en het toezicht op de verhooiging der
dijken van Moerdijk tot Dintelsas.
Daarvoor zijn in tijdelijke n dienst ge
nomen een civiel-ingenieur, een tech
nisch ambtenaar en een civiel-lantd-
meter. Op de begrooting 1940 en 1941
is daarvoor uitgetrokken resp. "f 5000.-
en f 15.000.—.
Na alfloop van elk kalenderjaar zal
het Rijk aan ons opgeven, welk' be
drag aan de werken in deze provinb
cie is besteed en het Rijk verwacht,
dat de provincie dan spoedig de ver
goeding! ad 25 procent zal uitbetalen.
Behalve de Biesbosch, het gebied
van de Donge, en «lat van het Oude
Maasje zullen ook de buitengronden
van het wa erschap de Amerkant wa
tervrij worden gemaakt. De mate,
waarin de bandijken zullen worden
verhoogd, staat nog niet vast. Zeer
groote verhoogingen zijn in overwe
ging genomen, be'angrijk mee; dan
de cijfers, voorkomend Tn "het be
kende rapport-Rulkens. 'De vexhoo-
ging zal zich uitstrekken van onge
veer Gorinchem tot Dintelsas; de dij
ken van de Bergsche Maas en de
Amer zullen verhoogd worden van
Keizersveer af.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Waterstaat heeft ons
onlangs medegedeeld, dat nog alleen
van den Biesbosch de p'annen zoover
gevorderd zijn, dat een eenigszins
gedetailleerd overzicht kan worden
gegeven. Naar zijn oordeel kunnen
tot de van Rijkswege voor den Bies
bosch uit te* voeren werden worden
gerekend te behooren.
a. de ringdijk met buitenwerken;
b. 'de uit wa e.ingssluizen
c. de onderbouw van een gemaal,
wanneer dat bij de uitwerking van
'tplan eventueel noodig zoujolijken;
d. de scheepvaartsluizen, welke
toegang zullen geven tot den Biesf-
bosch en tot het Land van Altena;
e. enkele hopfdscheepvaartwegen
in den Biesbosch en een nieuwe hat-
ven bij Werkendam
f. de werken, welke noodzakelijk!
zijn voor de voorziening in de af
watering van het Land van Altenaj
Volgens een globale raming wor1-
den de kosten van deze werken thans
begroot op f 10.900.000. Daarbij is eit
echter niet op gerekend, daf er bijl
de uitwatering van den Biesboschj'
ven gemaa' noodig zou zijn.
De begrooting is voorts gebaseerd'
op de huidige prijzen, terwijl werd1
aangenomen, dat de werken opnori-
ma'e wijze zouden jv orden besteed,
omdat zij zich in het algemeen niet
leenen voor uitvoering in werkven-
schaffing. 1.
De Secretaris-Generaal deelt oris
voorts mede, dat een globale raming)
voor de verdere werken in Noordt-
Brabant zonder de dijksverhoogingerii
langs de zuidzijde van het Hollandschl
Diep bewesten Moerdijk op basis van'
de tegenwoordige prijzen een eind
cijfer van f 12.800.000.vertoont.
Ook dat ramingcijfer is voorloopig)
gebaseerd op. normale uitvoering van
de werken, hoewel verschillende on
derdeden zich vermoedelijk zieer goed)
voor uitvoering in werkverschaffing!
zullen leenen. Het ligt in het voori-
nemen, besluit de Secr(etaris-Genes
rjaal, naar gelang de plannen gereed
komen, ons College daarfmede en met'
tie nadere ramingen in kennis te stél
len.
De tota'e kosten derf gezamenlijke
werken staan dus nog wieinigi vastl
Ook al omdat de voerling "in werk
verschaffing voorloopig op den ach
tergrond is geraakt, omdat thans
weinig voor dergelijk werk' geschik
te werkloozen beschikbaar ziijn. Naai!
onze meening. is het in dit stadium!
nog niet mogelijk, Uwe Staten eenii-
gerlei besluit te vragen. "Wij" hebbeni
U opening van zaken gedaan, ook)
om U in de gelegenheid te stellen1,
U te uiten. Wij vertrouwen, "dat Ui
ons College vooir dilligent zult wil
len houden. Wij achten deze plaiA-
nen van zoo groot belang voor wij
de streken van het "Westen onzer profc»
vincie, dat wij zooveel mogelijk me
dewerking aan het Rijk! willen' vep
icene n. Te zijner tijd zullen wa| "U del
noodige besluiten voorleggen.
(Huisgezin}!
m
im
GEMENGD MET KRACHTIGE KOFFIE is de
allerbeste samenstelling welke U kunt verkrijgen.
is Ravenswaay's „Sugo" Koffie surrogaat het beste vervangmiddel voor
Koffie, want, Ravenswaay's „Sugo" Koffiesurrogaat is geheel volgens
regeerings samenstelling bereid, en dus met echte Koffie vermengd
Vraagt Uw winkelier om
Beter Koffie-surrogaat kan hij U niet leveren.
Overal verkrijgbaar.
WÊÊÊÊÊÊÊÊmmÊmmÊÊÊÊmÊÊÊmÊÊÊmmÊÊKmËummmmmÊÊÊÊÊÊÊmÊ^ÊÊÊ^ÊimÊÊimmÊÊiÊÊÊÊÊÊÊÊimmMËUBomm
a.
Mevrouw von Duve's oudste doch
ter, Lone, was gezelschapsdame bij
de gravin Altenbach op Griffshagen,
dat in de nabijheid van het Zeeslot
was gelegen. Zoo bleef er nog altijd
een verbinding bestaan tusschen de
bescheiden woning van mevrouw von
Duve te Berlijn en de kust van Pom-
meren, waar haar geboorteplaats was.
In de vroege lente, een paar wieken
na den dood van baron Clemens, had
er tusschen mevrouw von Duve en
igen nicht van den overleden majoor
freule Cornelie von Duve, een leven
dig onderhoud plaats, waarbij Ca
milla, 5e blonde negentienjarige doch
ter en nicht «een zwijgende, maar zeer
aandachtige toehoorster was.
„Dus, beste Lenora", zei freule
Gornelie, een bijna vijftigjarige da
me van hooge gestalte, met kort ge
knipt grijs haar, een lorgnet voor de
schrander kijkende oogen en een die
pe welluidende altstem, „laat ons om
gauwer tot het doel te komen, het
kind bij den rechten naam noemen.
Ik meen, dat men in de twintigste
eeuw al lang boven kleingeestige
vooroordeelen van stand verheven is.
Kijk mij eens aan: in mijn wieg is
het mij ook niet voorgezongen, dat
ik etens directrice zou zijn van een
schrijfmachinebureau. De stamboom
van onze familie klimt op tot de
Kruistochten... wij zijn een trotsch,
overoud geslacht.
Maar wat helpt dat? Een oude
stamboom geeft je niet te eten. Het
is mij, die vroeger hoop had op een
betrekking als hofdame, niet ge
makkelijk gevallen stenografie en ma-
chineschrijven te leeren, maar nu
ben ik er dankbaar voor, dat ik bet
geleerd heb. Ik sta op mijn eigen
beenen en kan bij gelegenheid mijn
zuster ondersteunen. Niet alle meis
jes trouwen en dat is ook niet noo
dig 'tis helaas voor allen, die het
wel doen, ook geen geluk. Men neemt
ook niet den eersten den beste, die
je een behoorlijk bestaan aanbiedt,
om maar verzorgd te zijn. Wat zeg
jij, Camilla, mijn kind?"
Freule von Duve knikte het jonge
meisje vriendelijk toe. Camilla lach
te helder op. „Trouwen? wel, tan
te Gornelie, ik denk er niet aan.'
„Mooi zoo, mijn lieveling. Dus, Le-
nore, hoor naar mijn raad en geef
je moederlijke toestemming, dat Ca
milla als volontaire in mijn schrijf
machinebureau komt. Camilla, mijn
kind, wat zeg jij van het voorstel
van je oude tante?"
„Ik zeg er ja en amen op en ben
er u zeer dankbaar voor," klonk het
vastbesloten uit den mond van het
jonge meisje. „Moesje ziet natuurlijk
wel in, dat u gelijk heeft, tante Cor-
nelie en weigert haar toestemming
zeker niet."
„Die nemen jullie met je beiden
zonder dat ik iiets zeg," zei mevrouw
vorn Duve zuchtend.
Haar mooie, jonge dochter zou ty
piste worden... zij rilde er inwendig
van. 't Was haar zwaar genoeg ge
vallen, dat zij Lore had moeten laten
gaan als gezelschapsdame bij de als
nukkig bekende gravin Altenbach,
Maar Lore had het zelf gewild om
haar moeder te ontlasten. Want hoe
bescheiden haar eischen ook waren,
viel het mevrouw von Duve moeilijk
naar haar stand te leven. Nu hadden
zij nog, moeder en dochter, een pen
sioen, dat wel niet groot genoeg was
om in alle behoeften te voorzien,
maar als de moeder eens voor altijd
de oogen gesloten had, zou dat ver
vallen en wat moest er dan van Ca-
inilLa worden?... Tante Cornelie
moest voor de kinderen van haar zus
ter zorgen, die waren haar immers
nader dan de dochter van een neef.
Ja, tante Gornelie had gelijk met wat
zij zoo overtuigend had gezegd. Nu
het te laat was, had mevrouw von
Duve erg berouw, dat zij haar kin
deren niet voor onderwijzeres had
laten opleiden. Lore klaagde in haar
brieven nooit, maar het was geen
hooge prijs, dien zij tot nog toe in
de loterij des levens had getrokken.
Wie had ook vooruit kunnen zien,
dat majoor von Duve zoo vroeg zou
sterven? Men had hem een schitte
rende loopbaan voorspeld. Aan den
verren horizon blonk er trouwens
voor mevrouw von Dluve nog ieen
ster. Het was niet geheel onmogelijk,
dat Lore, haar oudste, eens eigenares
van het Zeeslot zou worden; als
naaste erven van het majoraat kwa
men de verdwenen Kurd von Wre
denhagen of wel diens erfgenamen
in aanmerking.
c Op dien onzekieren kans rekende
mevrouw von Dvuve in de ©ogenblik
ken, dat zij bezorgd aan de toekomst
van haar kinderen dacht. God alleen
wist, of Kurd von Wredenhagen nog
leefde of niet. Zou hij daar ginds in
Amerika getrouwd zijn; zou hij kin
deren hiebben? Als dat niet het ge
val was, dan ging het stamgoed op
Lore von Duve over, wier groot
moeder een von Wredenhagen was.
Alles wat dat betrof, bestond voor
mevrouw von Duve uit onopgeloste
duistere vragen.
„In 's hemels naam dan, Gornelie,
jij zult je zin hebben," zei ze met be
vende lippen, terwijl zij de hand van
haar dochter greep, die op haar beurt
de hand der moeder liefkoozend kus
te en streelde.
Tante Cornelie vond in stilte, dat
haar nicht in zekeren zin een „staats
zaak" maakte van het eenvoudige
op een practisch beroep zou toeleg
en verstandige besluit, dat Camilla
gen.
Mevrouw bedwong "haar 'trots,
maar toch bleef in haar binnenste!
het hatelijke woord „typiste" weer
klinken. In haar geest zag zij al haar
haar mooie tengere dochter over del
druk klapperende machine gebogen.
Zou dat klapperen, dat eentonige, ze-
nuwbedervende geluid, werkelijk Ca»
milLa's levensmelodie worden?...
Zij dacht er niet aan, dat Camilla
nu plaats zou nemen in de rijen van.
meisjes en vrouwen, die dapper als
naar den slag trekkende soldaten,
zich uitrusten om den strijd met
het Leven aan te binden, en dat er
tallooze heldinnen in deze rijen zijn,
die wel verdienden versierd te wor
den met de orde voor on vermoeiden,
vlijt, onwankelbare plichtsbetrachting
en zwijgende ontbering.
Freule Cornelie von Duve stond op,
een Aprilmorgen 'in de- kleine ont
vangkamer, die naast het bureau ge
legen was, waar de schrijfmachines
ijverig werkten. Ongeduldig zag zij!
op de klok boven haar schrijftafel.
„Reeds meer dan een half uur te
laat; dat overkomt Camilla anders
nooit... Zou haar moeder iets sche
len? Lenore klaagde den laatstentijd
weer over haar hart, dat haar ge
weldig kon plagen. Maar, neen, dan
zou Camilla wel getelefoneerd heb
ben, dat zij niet kon komen...
(Wordt vervolgd).
NIEUWSBLAD
De bekende antieke buisjes in de
Noorderstraat te Amsterdam, welke
omstreeks 1670 in het zg .Noorder
bosch werden gebouwd, worden thans
grondig opgeknapt (Pax Holland m)