voor het Land van Bensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaart UITGAVE FIRMA L. J. VEERMAN - HEUSDEN, No. 6 VERD U1STEREN UNO VAN Att£** Donderdag 22 April 1943 Aanpakken. De Zwarte handel Officiëele Landbouwmededeelingen Land- en Tuinbouw Distributie mededeelingen Vroegere -faaschfeesf- Viering. Dit blad verschijnt VR IJ DAGMIDDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden franco per post beschikt f 1.30. Bij onze agenten 11 cent per week Int. Telefoon no. 19. Postrekening no, 61525. AdrertentiSn24 m.M. f 1.29. Elke m.M. meer 57s cea* Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Vrijdagmorgen 9 oor ingewacht. Buitenland Teelt van Voedselgewassen door Gemeenten. Qrauwe wanden, slechte ver lichting en bedompte eet- ruimten, zijn even zoovele >rem- men< in Uw bedrijf voor de Provincie Noord-Brabant. Spaar de vogelnesten. Algemeen Redacteur; J. H. ROZA, Heusden WEERMACH TBERICHTEN. ZEEGEVECHT BIJ DE NEDER- LANDSCHE KUST. Hoofdkwartier van den Führer, IQ April (D.N.B.). Het opperbevel van de weermacht maakt bekend Ten zuiden van Noworosijsk duurt de levendige gevechtsactie voort. De lucht macht ondernam zware aanvallen op vijandelijke stellingen en steunpunten, voor den aanvoer in het kustgebied van de Zwarte Zee. In eenige sectoren der overige deelen van het Oostelijke front werden plaatselijke aanvallen der Sovjets afgeslagen. Aan het Tunesische front verliep de dag over het algemeen kalm. Het haven gebied van Algiers werd door gevechts vliegtuigen der Duitsche luchtmacht op nieuw gebombardeerd. Bij een zeegevecht in de ochtend uren van 18 April brachten Duitsche bewakingsstrijdkrachten voor de Neder- landsche kust een Britsche artillerite- boot tot zinken en beschadigden drie andere booten ernstig. Een eigen vaar tuig is gezonken. Het opperbevel van de weermacht maakt op 20 April bekend: Ten zuiden van Novorossisk duren de hevige gevechten, waarbij de lucht macht opnieuw met sterke strijdkrach ten ingreep, voort. Aan de West-Kaukasische kust werd een vijandelijke motortorpedoboot dóór gevechtsvliegers tot zinken gebracht, ter wijl drie schepen beschadigd werden. Van het overige Oostelijke front wordt slechts geringe gevechtsactiviteit ge meld. In het tijdvak van 16 tot IQ Aprfl werden 178 sovjet-vliegtuigen vernie tigd. Daarvan schoten alleen Finsche jagers er 22 neer. Elf eigen vliegtui gen gingen in denzelfden tijd verloren. Plaatselijke aanvallen van den vijand op hoogtestellingen van het Westelijke front in Tunis werden afgeslagen. In de andere gevechtssectoren heerschtle levendige wederzijdsche activiteit van artillerie en verkenningstroepen. In den nacht van IQ op 20 April vlogen 8 vijandelijke bommenwerpers over Nederland het Noordwestelijke Rijksgebied binnen. Vier vliegtuigen wer den neergeschoten. Een vijfde vliegtuig werd door mijnenvegers boven Het Ka naal neergehaald. GEVECHTSACTIE IN TUNESIE INTENSIEVER. Rome, IQ April (Stefani). In zijn weermachtsbericht no. 10Q maakt het Italiaansche opperbevel het volgende bekend In Tunesië werd de gevechtsactie intensiever. Aanvalspogingen van voor uitgeschoven, vijandelijke elementen wer den verijdeld, dank zij onmiddellijke reactie van onze detachementen. Tijdens luchtgevechten schoten jacht vliegtuigen van de As 13 vijandelijke toestellen neer. Formaties van onze luchtmacht vjelen concentraties gepant serde strijdmiddelen met gunstig gevolg aan. Palermo", Regusa, Porto Torres (Sas- sari) en La Spezia werden door vier motorige Amerikaansche bommenwerpers bestookt. Te Palermo is de schade aanzienlijk. Tot dusver heeft men 38 dooden en QQ gewonden geteld. Boven dien werden 1 persoon gedood fen 8 gewond te Ragusa, vier gedood en zes gewond te Porto Torres. De verliezen, geleden door de be volking van La Spezia zijn nog niet vastgesteld. Een vijandelijk vliegtuig is neergehaald door t' afweervuur van Pa lermo, vier andere machines door Ita liaansche en Duitsche jagers, waarvan een boven Catania, een boven Palermo en twee boven Marsala. Vijf van onze vliegtuigen zijn niet op hun basis terug gekeerd. RIJKSREGENT HORTY IN HET HOOFDKWARTIER. Boedapest, 18 April (D.N.B.). Het Hongaarsche Telegraaf-Agent schap M.T.I. meldt: Op uitnoodiging van den Führer en rijkskanselier van t' Groot-Duitsche rijk heeft de rijksregent van Hongarije een bezoek gebracht aan den Führer in diens hoofdkwartier. Rijksregent Horthy is Zondagochtend vroeg in Boedapest teruggekeerd. DAGORDER VAN MAARSCHALK ANTONESCU. Boekarest, 18 April (D.N.B.). In een dagorder aan het geheele le ger spreekt maarschalk Antonescu zijn bijzondere waardeering uit voor het ge drag in den strijd van de aan het Koe- banfront in den strijd geworpen lQe Roemeensche divisie infanterie in den afgeloopen winter. GENERAAL MONTGOMERY TE ALGIERS. Radio Marokko heeft medegedeeld dat generaal Montgomery Vrijdag per vliegtuig te Algiers is aangekomen, waar hij besprekingen heeft gehad met gene raal Giraud en den Amerikaanschen generaal Patton. Wordt in 1Q43 uitgebreid. De gemeenten nemen zeer actief deel aan de teelt van voedselgewassen; elk terrein, dat met kans op succes voor dat doel kan worden bebouwd, wordt in gebruik genomen. Sommige groote gemeenten hebben hiervoor zelfs een afzondierlijken dienst ingericht, waar van de leiding aan een deskundige is toevertrouwd. Verleden Jaar is op de ze wijze meer dan 1000 hectaren aan de voedselproductie van Nederland toege voegd en de hiervan verkregen oogst vormt een belangrijke bijdrage in de voedselvoorziening. De gemeente Rotter dam b.v., die in 1942 ongeveer 150 hectaren met land- en tuinbouwproduc ten deed betelen, heeft daarvan ruim l1/® millioen kg aardappelen, peulvruch ten en allerlei groenten geoogst en de ze onder het bdioeftigste deel der stads bevolking bonloos en zonder betaling extra kwjnen distibueeren. In Den Haag en Amsterdam wist men soortgelijke resultaten te verkrijgen. Vroeger waardelooze gronden Het aantrekkelijkste is, dat deae hoe veelheden levensmiddelen zijn verkre gen van gronden, welke in normale tijdsomstandigheden niet'voor de voed selvoorziening zouden worden gebruikt, zooals braakliggende bouwterreinen, gronden in bosschen, plantsoenen en parken, bermen van wegen e.d. Het is dus wel verklaarbaar, - dat van Overheidswege getracht is deze gemeentelijke voedselpositie voor 1Q43 te bestendigen niet alleen, maar er bo vendien waar mogelijk nog uitbreiding aan te doen geven. Nu is dat laatste niet zoo gemakkelijk meer. In de voor gaande jaren zijn langzamerhand alle gronden, waarop voedselgewassen kon den worden geteeld, reeds in gebruik genomen, vooral voor den aanleg van volkstuinen, waarvoor de belangstelling uit den aard der zaak tijdens den oor log enorm is gegroeid. De gemeenten en ook andere Overheidsinstanties, zoo als de directies van de Rijks- en de Provinciale Waterstaten hebben in de laatste jaren alle gronden, welke voor het telen van voedsel voor mensch of dier in aanmerking konden komen, aan belanghebbenden uitgegeven. Wat er nu nog overschiet, is dus „het laatste toe voegsel," dat om verschillende redenen voor bewerking door particulieren niet in aanmerking kwam en dat in 1Q42 nog niet door de gemeente voor eigen teelt werd gebruikt. Dit jaar nog 250 ha. meer. Trots deze moeilijkheid is het ge lukt om het van gemeentewege te bete len areaal nog met een paar honderd hectaren op te voeren tot ruim 1250 ha. De helft van deze oppervlakte^ wordt met granen beteeld, waarvan "de op brengst aan de algemeene voedselvoor ziening ten goede komtde a nel Ie re helft wordt beteeld met vroege en late aardappelen, peulvruchten en winter groenten, waarvan de opbrengst weder om voor bepaalde groepen van de stads bevolking /bestemd is. De groote ge meenten geven wteer den toon aan Amsterdam, Den Haag en Rotterdam nemen ruim 500 hectaren voor hun re kening. De gemeente Den Haag beteelt dit jaar niet minder dan 56 hectaren met erwten en bruine boonen en ruim 40 hectaren met vroege en late aard appelen. Rotterdam, dat dit jaar ook gebruik maakt van verschillende in het verwoeste stadscentrum gelegen z.g.n. Diwerogronden (klaargemaakte grondli- chamen voor de nieuwe straten), heeft zich speciaal op de teelt van aardappelen (100 ha) en daarnaast van peulvruch ten (36 ha) toegelegd. Amsterdam, dat ruim 46 ha met aardappelen beteelt, ge bruikt de braakliggende en andere gron den in het bijzonder voor het verbouwen van graan, waarmede 183 ha zal wor den bezaaid. Kleine gemeenten blijven niet achter. Dat ook de kleine gemeenten hierin niet achterblijven moge blijken uit het feit, dat de gemeente Venray in 1Q43 ruim 160 ha met granen zal betelen, terwijl de gemeente Deventer, die se dert jaren alle gronden voor volkstuinen heeft uitgegeven, bovendien nog ruim 25 ha met graan zal bebouwen. De productieslag in de gemeenten is in vollen gang. Het poten der aard appelen kon belangrijk vroeger geschie den dan verleden jaar. Er is reeds veel werk gedaan, waarbij vooral armlas tigen en arbeiders, die afgekeurd zijn voor werk in het buitenland, aan ar beid zijn geholpen. Straks hebben deze en andere minder valide arbeiders bij het schoonmaken een taak. Behalve nut tig werk voor de voedselvoorziening wordt dus tevens bij deze gemeentelijke teelt een mooi stuk sociale arbeid ver richt. Van IQ25 April. Begin 21.00 uur. Einde 6.30 uur. Van 2630 April. Begin 21.15 uur. Einde 6.15 uur. Wij hebben een grootsch verleden niet aan het toeval te danken. Het aanpakken zit ons in het bloed en als de gelegen heid zich daartoe niet direct biedt> wel, dan moeten we ons die gelegen heid scheppen. Vakstudie is niet gemakkelijk in deze dagen. Er moet hard gewerkt worden en dan is er niet altijd de gelegenheid om s' avonds nog lessen te volgen. Vooral voor hen, die in Duitschland werken, is dit een groot probletem. De jaren vervliegen echter snel en stil zitten heeft geen zin. Wie werkelijk vooruit wil, wete, dat het LangemarcK- studium ook hem de kans wil geven iets te bereiken. Ntederlandsche jonge mannen, tus- schen 16 en 22 jaar, waar zij ook wo nen, kunnen zich bij deze instelling aanmelden voor een voortgezette vak studie, of, als ze voor het hoogste doel niet terugdeinzen, voor een academische opleiding. Het Langemarck-studium Waalsdorper- weg 12, den Haag verstrekt hierover nadere inlichtingen. Nederlandsche Vrijwilligers strij den in het Oosten SS PK Cantiler-O-H-P m li. WAAROM HEB IK NOG GEEN KOLEN ONTVANGEN? Het regende klachten over een kolen handelaar te Zwolle. Tientallen van zijn klanten ontvingen niets. Een, ingesteld onderzoek bracht aan het licht, dat deze handelaar een aanzienlijk bonnen- tekort had, dat veroorzaakt was door dat groote hoeveelheden kolen in den zwarten handel waren verdwenen. Dit beteekent, dat talloozen de kolen, waarop zij recht hadden, niet ontvin gen en dat deze ten goede zijn gekomen aan lieden, die in staat waren een prijs te betalen, welke vier uitgaat boven den vastgestelden toelaatbaren prijs. Dit beteekent dus ook, dat vele beter gesitueerden zich dezen winter gewarmd hebben aan de kolen van landgenooten met een minder ruime beurs. Dat zijn de gevolgen van den zwarten handel. Wij hebben allen recht op deztelfde rantsoenenwat de één zich in den zwarten handel boven die rantsoenen schaft, ontneemt hij een ander. Geen waarachtig, sociaal-voelend Nederlander zal zich met dergelijke misdadige prac- tijken inlaten. Het Rijksbureau heeft tal van maat regelen genomen om den* zwarten han del te bestrijden. Zoo is ten aandien van de verbruikers het systeem inge voerd van klantenbinding, waarbij het den brandstoffenhandelaar mogelijk is te oontroleeren of iemand bonnen aanbiedt, welke hem normaal niet kunnen toebe- hooren. Hierop mag een kolenhandelaar niet leverenhij is zelfs verplicht zijn vermoedens, dat de hem door den klant aangeboden bonnen op onrechtmatige wijze in diens bezit zijn gekomen, aan de politie kenbaar te maken. Verder wordt van alle zendingen vau partijen brandstoffen aan de detaillisten kennis gegeven aan den districts-advi- seur, terwijl via dezen de brandstoffen- commissies op de hoogte worden gesteld. Iedere kolenhandelaar is voorts ver plicht aanteekening te houden van de ontvangen en afgeleverde kolen. Op de lijsten moeten de namen van de klan ten voorkomen, de door hen ingeleverde bonnen en de hoeveelheid brandstoffen, welke zij hebben ontvangen. Teneinde controle hierop uit te oefe nen, beschikt het Rijkskolenbureau over een staf van controleurs. Kolenhandelaren, die zich niet aan de voorschriften houden, stellen zich aan strafmaatregelen bloot. Hiertoe be- hooren boeten, verhooging van boete beding. het korten van klanten, het detacheeren voor een maand of langer van een controleur bij de administratie van een bepaalde zaak, en het sluiten voor eenigen tijd of voorgoed van het bedrijf. Inlevering gebruikt persdraad. Volgens het gewijzigde j>ersdraadbe- sluit V.V.O." is iedere gebruiker of verbruiker van stroo verplicht het ge bruikte persdraad in te leveren. De inlevering zal moeten geschieden aan den stroohandelaar, die het stroo heeft geleverd, of bij strooverbruik uit eigen oogst aan den dichtstbijzijnden landhandelaar in stroo. In aansluiting op deze verplichting zal de bestaande stroodistributieregeling zoodanig worden aangevuld, dat aan koopvergunningen en/of toewijzingen voor gebruik van stroo uit eigen oogst slechts ^zullen worden afgegeven, nadat de verbruiker: a. minstens 2 kg persdraad per 1000 kg aangevraagd stroo in gestrekten toestand en gebundeld bij een stroohan delaar heeft ingeleverd. De boeren dienen dus van den handelaar aan wien ze persdraad hebben ingeleverd na 1 Sept. 1Q42 een verklaring te vragen van het draad, dat door hen ingeleverd is. Deze verklaringen moeten zij zorg vuldig bewaren en overleggen bij het doen van een nieuwe aanvraag voor hooi en stroo of b. kan aantoonen, dat hij het voor afgaande seizoen in 't geheel geen ge perst stroo heeft gehad, of c. een te geringe hoeveelheid ge perst stroo heeft gehad, om volledig aan de verplichte persdraadlevering te voldoen, doCh een redelijk te achten hoe veelheid draad heeft ingeleverd. Degenen, die niet voldoende pers draad kunnen inleveren, zullen per 1000 kg aangevraagd stroo f 10 moeten stor ten. In bijzondere gevallen kan onthef fing worden gevraagd. Bonnenschuld zelf verzorgers. In verband met het onlangs verlaagde vleeschrantsoen, is ook het zelfverzor- gersrantsoen verminderd. Deze verlaging is ingegaan met de 5e distributieperi ode op 18 April a.s., waarbij de zelf- verzorgers-rantsoenen zijn vastgesteld op 500 gram 'per week voor personen van 4 jaar en ouder en 250 gram per week voor kinderen beneden 4 jaar. In verband hiermede wordt de da tum van 1 «Febr. 1Q44, na- welke de zelfverzorgers geen bonnenschuld meer mogen hebben, verschoven naar 1 Juli 1Q44. Inname varkens. In de week na Paschen zal de innamle van varkens als volgt plaats hebben: op' Dinsdag 27 April te Den Bosch, Breda, Waalwijk, Veghel en Boxmeer; op Woensdag 28 April te Bergen op Zoom, Helmond en Mill op Donderdag 2Q April te Roosendaal Boxtel en Oss. op Vrijdag 30 April te Tilburg. Stroo voor dekken van poot- aardappelen en onderlagen van korenmijten. Voor het dekken van vroeg (groen) te rooien pootaardappelen, alsmede voor onderlagen van korenmijten voor de eerstvolgende maanden (aanvang stroo- seizoen 1943), kunnen aankoopvergun ningen of toewijzingên stroo uit oogst 1942 worden verstrekt, zulks tot het strikt noodzakelijke kwantum. Bestelbonnen zonnepitten. Vanaf heden zijn er bij diverse han delaren zonnepitten voor zaaidoeleinden verkrijgbaar. De telers, welke deze willen betrek ken, moeten hiervoor bij den handelaar een bestelbon inleveren, welke zij kun nen aanvragen bij den plaatselijk bureau houder, waaronder zij ressorteeren. Zonder inname van een bestelbon mag door de handelaren onder geen voor waarden worden afgeleverd. Om te voorkomen, dat de telers hun bestelbonnen inleveren bij handelaren, welke hen toch niet aan zonnepitten kunnen helpen volgen hieronder de na men der handelaren, welke voor den ver koop hiervan aangewezen zijn: Fa. H. Mommersteeg, Vlijmen; B. van Engelen, Vlijmen Centraal Bureau, Rot terdam Gebr. Sluis, Enkhuizen; "F", v. d. Ploeg, ZwijndrechtFa. Marsen, Maasbracht; Fa. Hermans, Maasbrachi Wed. de Jongh, Goes; Fa. Baiemturg, ArnhemN.V. Joordens, V- o. De wnd. Voedseloommissaris voor Noord-Brabant. De Plantenziektekundige Dienst te Wageningen doet 'n dringend beroep op ouders en opvoeders om de aan dacht van de jeugd te vestigen op het verkeerde van 'het uithalen van vogel nesten. Hoewel er enkele vogelsoorten zijn, die schade veroorzaken aan de landbouwgewassen, welke soorten, ze ker in dezen tijd in aantal beperkt moe ten worden, zoo mogen wij in de meeste vogels toch ijverige helf>ers zien in den strijd tegen schadelijke insecten en ze ker geldt dit voor vele zangvogels, wier nesten juist het meest van de jeugd te lijden hebben. Niet minder echter verdienen deze vogels beschermd te worden om zich- zelven, hun schoone vormen en hun zang, die een bron van genot voor den mensch zijn. *Ook mag het goede, dat in de kinderziel leeft niet verstikt wor den door ruwheid en wreedheid. Met wat goede leiding kan men van alle kinderen vogelvrienden maken! DE KWALITEIT VAN DE GRASZODE In dezen tijd van kunstmestschaarsch- te wordt onwillekeurig de aandacht ge vestigd op wat men vroeger ook al wist, doch meermalen vergat om er op te letten. Men kan thans het verschil met voor heen, opmerken. Met name komt dit uit bij de veevoeding en bij de bemesting. Zoo merkt men nu b.v., hoe door het ontbreken van mest de kwaliteit van de graszode soms vrij' sterk achteruit gaat. Bij landerijen waar voorheen ge regeld met slakkenmeel gewerkt werd, zal de achteruitgang niet zoo snel gaan en zoo sterk zijn als bij andere gras landen. De oude kracht door slakken- meel aangebracht, blijft nog lang in vloed uitoefenen. Het is een feit, dat de bekende wor telknolletjes bij de vlinderbloemigen, dus bij klaver, in het grasland zich maar heel slecht ontwikkelen als er voldoende fosforzuur in den bodem is. Hier snijdt het mes dus van twee kanten. De fosforzuurvoorziening is on voldoende en dus ook de stikstofvoor ziening. Het fosforzuur beïnvloedt dus tevens „de stikstofvoorziening. Hierbij komt, dat goede grassen het best gedijen bij voldoende fosforzuur en kalk, terwijl minderwaardige grassen met heel wat minder kalk en fosforzuur kunnen volstaan. Zoo wordt de prachtige werking van slakkenmeel (dat zoowel fosforzuur als kalk in ruime mate Jjevat) op grasland verklaard. AGRICOLA. WIJZIGING IN DE DISTRIBUTIE VAN VOEDINGSMIDDELEN VOOR KINDEREN. In de regeling van de distributie van voedingsmiddelen, die naar hun aard als regel voor kleine kinderen en zuige lingen bestemd zijn, zijn eenige wijzi gingen gebracht. Voortaan zal men op de resp. voor melk, suiker, havermout, gort, rijst en beschuit aangewezen bon nen ook wanneer deze in het bezit zijn van oudere personen de hieron der vermelde hoeveelheden kindervoed- sel kunnen betrekken. Tegen inlevering van een MELKBON naar keuze: l3/4* liter ge standaardiseerde melkeen hoeveel heid yoghurt, bereid uit l3/^ liter gestandaardiseerde melk1 liter ei- witmelk 0.8 liter gecondenseerde kar nemelk met bloem en suiker; 0.8 liter z.g. gecondenseerde karnemelk „D" 1.2 liter gecondenseerde karnemelk met bloem; 1.2 liter geoondenceerde karnemelk met voedingssuiker; 1.6 liter z.g. kindermelk1 liter z.g. kinderyoghurtl3/^ liter speciaal als kindervoeding bereide pap; 175 gr. farine lactée. SUIKERBON naar keuze: 1000 gram suiker; 1000 gram voedingssuiker in poedervorm; 1250 gram voedingssui ker in vloeibaren vorm. HAVERMOUTBON naar keuze: 250 gr. havermout, haverbloem, havervlokken, havergort of gemengd meel250 gram voedingssuiker in poedervorm 312V® gram voedingssuiker in vloei baren vorm. GORTBON naar keuze: 250 gram gort, gortmout, gortbloem, gemengd meel, grutten (alle soorten) of aardappel- tapioca4 liter gortpap3 pakjes gemalen gort, bereid met gemalen magere blokmelk met suiker; 250 gr. voedingssuiker in poedervorm; 3121 gram voedingssuiker in vloeibaren vorm. RIJSTBON naar keuze: 250 gr. rijst, rijstgries, rijstemeel, rijstebloem250 gram kindermeel (alle soorten)250 gram zuivere tarwebloem250 gram speciaal als kindervoeding bereide gortbloem250 gram voedingssuiker in jjoedervorm3121/5! gram voe dingssuiker in vloeibaren vorm. BESCHUTBON naar keuze: 70 gram be schuit; plm. 100 gram brood; een rantsoen gebak; 75 gram z.g. kinder biscuits 100 gram voedingssuiker in poedervorm; 125 gram voedingssuiker in vloeibaren vorm. DRIE BESCHUITBONNEN naar keuze; 250 gram speciaal als kindervoeding bereide gortbloem250 gram zuivere tarwebloem250 gram kindermeel voor zoover dif uit andere grondstof fen is bereid dan rijst. Er is een tijd geweest, dat de eerste Paaschdag, de eerste dag was van het nieuwe jaar. AI aanstonds ziet men dan< dat dit aanleiding moet gegeven hebben tot een grenzenlooze verwarring, wat ook inderdaad het geval was, omdat de Paaschdatum elk jaar verschilt. Nu eens had men in zoo'n Paasch- jaar dagen, die tweemaal voorkwamen, dan weer ontbraken er een paar dagen aan het jaar. In de Chr. kerk had men oorspronke- twee feestdagen met Paschen. Op den eersten dag herdacht men de kruisi ging en op den tweeden dag de op standing van Christus. Zoo herdacht de Oostersche kerk op 14 Nisan Jezus' sterven en den daaropvolgenden Zondag Jezus' verrijzenis. Om tot een algemeen'en datum voor de Paaschfeestviering te komen hadden er samensprekingen plaats tusschen Po- lycarpus van Smyrna en Anicetusvan Rome, welke echter mislukten, zonder evenwel, dat er strijd ontstond. In 147 bepaalde Rome's bisschop het Paaschfeest op den eersten dag dei- week. Later barstte de strijd over de Vaststelling van den datum van het Paaschfeest in alle felheid los. Zelfs Verbrak bisschop Victorius I in 193 den band met de Oostersche kerk. Eerst in 325 maakte het beroemd ge worden concilie van Nicea een einde aan den twist, door te bepalen, dat het Paaschfeest in alle kerken zou wor den gevierd op den eersten Zondag, na den 14en dag van de maan van Maart. Allerleiplechtige ceremoniën gingen in 1 ater eeuw met de Paaschfeestviering gepaard, als het ontsteken van het nieu we vuur. Zien we hier een herinnering aan den vuurdienst der Perzen? Elders brandden in de kerkgebouwen de honderd-pond-zware Paaschkaars, ontstoken door de. vonken uit een gewij- den steen. Het romantisch licht der kaars bleef gedurende de godsdienst oefeningen in de kerk, het geheele jaar door branden. De huisvrouwen onder hielden het heilig vuur in de woningen. Het gewijde karakter ontleende dit vuur aan het feit, dat het was ontstoken, door een soortgelijk vuur, dat .in de kerkelijke voorportalen werd gebrand. Aan dit vuur kon elke kerkganger zijn eigen kaars ontsteken, alvorens het kerk gebouw te betreden, nadat de priesters heengewezen hadden naar Christus' op- standingslicht, opstralend uit sombere grafspelonk. In prillen PaasChmorgen doorschet- terde bazuingeschal de voorjaarslucht en beierden klokken, vroolijke klanken. Uit volle kerken perste een dichte me nigte zich de straat op. Enthousiast was ieders roep: De Heer is waarlijk op gestaan Bonte feestkleedij gaf de stad een fleurig aspect en alom steeg de Paasch- zang van het: Salve festa dies... Ook de barmhartigheid werd beoefend en de gebrekkigen werden bedacht. Slaven werden vrijgelaten, gevangenen kregen bezoek. Zoo was het in de eerste eeuwen van het Christendom. In de Middeleeuwen ging veel van de plechtigheid verloren door den „risus paschalis", het paaschgelach. Na lan gen vastentijd van gebed en spijsonthou- ding moest aan de. gemeente een kleine yergoeding worden geschonken voor de ze langdurige ingetogenheid. Daarom vertelde de geestelijke een verhaal met sterk-comischen inhoud, waardoor* de gemeente in een onbedaarlijk gelaCh uitbarstte. Ook voor den koorknaap was ge zorgd.' De grappig-gebeeldhouwde figu ren op de koorbanken, som? een in beeld gebrachte klucht, oefenden een opvroolijkenden invloed uit op het door vastentijd zoo ernstig-gestemde gemoed. Weinig stichtelijk was, wat in de 16e eeuw na Palmzondag gebeurdfe. Voor het begin der godsdienstoefening rende de hondenslager (persoon, die de honden uit de kerk moest weren of hier tot zwijgen moest brengen), voorzien van een enormen ratel door de stad. Het snerpend geratel moest de be woners waarschuwen, dat het tijd werd, om naar de kerk te gaan. De stadsjon- gens brachten dan ook zoo'n instrument mee in het kerkgebouw, om daar de „dommelende Metten te speelen." Op een afgesproken teeken van den hondenslager, begonnen allen opeens te ratelen, waarbij de trommelvliezen der aanwezigen gevaar liepen te barsten. Des avonds werd op straat het ge ratel voortgezet, waarbij de knapen met aan het hoofd den hondenslager, vlas ten op 'een f ooitje. SNOEPBONNEN VERLENGD. De geldigheidsduur van de met 13, 14 en 15 genummerde bonnen voor versnaperingen is verlengd tot en met Zaterdag 1 Mei a.s. EXTRA RANTSOEN AARDAPPELEN Tot en met Zaterdag 24 April a.s. is voor éénmaal een bijzonder rantsoen van één kilogram aardappelen beschik baar gesteld. Dit rantsoen zal ver krijgbaar zijn op bon Algemeen 554 s

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1943 | | pagina 1