ZOMERTIJD MUGGENTIJD! DE RIJKSPOST SPAARBANK Gevonden en verloren voorwerpen Bommels blokkade 1574. 3 DISTRIBUTIEBONNEN A. VERSCHUUR-BAERT Distributie mededeelingen Officieële Berichten Buitenland Plaatselijk Nieuws LET_OPII Binnenland Tegen muggen en alle andere insecten hebben •wij afdoende middelen. DROGISTERIJ Gedipl. Drogist Botermarkt O 84, Tel. 72 HEUSDEN Open een toekomst voor Uw gezin, door geregeld te sparen. Laat een handdoek U naar den kapper vergezellen. IIEUSDEN. Bonnen welke vervallen AALBURG EN IIEESBEEN. BENEDEN-LANGSTRAAT." Olil) HEUSDEN. WIJK. WOUDRICIIEM. WERKENDAM. WAALWIJK. VOOR DE 9e PERIODE 1943 (2e helft) 22 AUG.-4 SEPT. Elk der volgende bonnen Geeft recht op het koopen van 35/36 A Brood 4 rants. Brood of Gebak 35/36 B Brood 1 rants. Brood of Gebak 35/36 Beschuit 1 rants Brood, Gebak of Beschuit 636/637 Algemeen 1 rants. Brood, Gebak of Bloem 638 Algemeen 125 gram Gemengd Meel 639 Algemeen 125 gram Gort 640 Algemeen 1 rants Vervangingsmiddelen 35 A Kindervoedsel 250 gram Gort' 35 B Kindervoedsel 250 gram Rijst -- 34 A Boter 125 gram Boter 34 B Boter 125 gram Margarine 641 Algemeen 150 gram Kaas 35/36 Melk 18A liter Melk 35/36 Taptemelk isA liter Taptemelk 35/36 Aardappelen i1/* kg Aardappelen 35/36 Toeslag kg Aardappelen 642 Algemeen 2 kg Aardappelen 643 Algemeen 250 gram Jam 644 Algemeen 500 gram Suiker 35 Versnap. 100 gram Suikerwerken 35 Tabak 1 rants. Tabakswaren 36 Tabak 1 rants. Sigaren Bon 32 boter blijft geldig t'ot 7 September. Eerstvolgende bonaanwijzing: Vervangingsmiddelen en Koffiesurrogaat op 19 Sept. Vermicelli, Chocolade en overige artikelen op 5 Sept. DIVERSE ARTIKELEN S, Textielkaart DA, 45 gram Scheerzeep 623 Alg. en X Eenheidszeep, 1 st. eenheidszeep 624 Alg en X Waschpoeder, 250 gr. Waschpoeder X Toiletzeep, 1 st Toiletzeep II, 12, bonkaart U 215 1 liter petroleum per boh 16, 30, Petroleumkaart S 108 en S 208, 300 gr. kaarsen 15 t/m 19 B.V 1 eenheid vaste brandstoffen 11 t/m 14 K F 1 eenheid vaste brandstoffen Geldig tot en met 31 Augustus 31 Augustus 31 Augustus 31 Augustus 27 September 31 December 30 April 1944 Daar kunt U staat op maken! van D. Colijn, 2c Dora van J. W. Heijmans,® 2d Ada v. Brindor van G. de Graaff, alle 8 voor de kringkeuring aangewezen, 3a Anny v. Brindor van Adr. de Rooij, 3b Marie v. Brindor van Arn. de Rooij. Gehoornde lammeren 1. Emma van Jac. Heijmans, 2e Lien van T. G. v. d. Beek. Nog werd getoond een jonge bok waf de stamboekgeit van C. in 't Veld. Goed verzorgd en goed ontwikkeld, maar wat laat in 'tjaar geboren. Aan huis bij1 D. W. v. Mersbergen werden nog een vijftal jonge bokken gezien, die bij het opgroeien wel aan de verwachtingen blijken te beantwoor den. De keuringscommissie bestond uit de heeren Ir. J. B. Tromp te Breda en de ass. van den veeteeltconsulent de heer van Laarhoven te BerkeJ. RECLAME ZOMERBEDRIJFMAXIMUM MELK- EN KALFKOEIEN. Veehouders, die wenschen te recla meeren tegen het hun opgelegde zo- merbedrijfmaximum melk- en kalfkoei- en, wordt bij deze bekend gemaakt, dat hiertoe gelegenheid bestaat bi* hun PI. bureauhouder tegen storting van f 5, resp. f 2.50 of overlegging van een be wijs van onvermogen, binnen veertien dagen nadat bedoeld bedrijfsmaxirnum ter kennis is gebracht, doch in elk geval voor heden 20 Augustus. Alleen reclames, die op officiëele for-, muiieren ingediend worden, zullen in behandeling genomen worden, zoodat de reclames die op andere wijze zijn ken baar gemaakt, terzijde worden gelegd. Binnen 14 dagen na dagteekening van de beslissing op h\et bezwaarschrift, moet de veehouder aan het definitief vastgesteld bedrijfsmaxirnum zijn aange past. Voor zoover geen bezwaarschrift in gediend wordt, dient de betrokkene zich voor 1 September 1943 te hebben aan gepast aan het voorgeschreven aantal melk- en kalfkoeien. De beperkingsperiode zal loopen tot 1 Oct. a.s., terwijl gedurende de maan den Oct. en Nov. geen beperkende bepalingen omtrent het maximum aantal stuks melk- en kalfkoeien zullen gelden. Bij' niet aanpassen aan het voorge schreven aantal koeien volgt procesver baal en wordt per teveel aangehouden koe een extra leveringsplicht opgelegd van 450 kg. VERVOERBEWIJZEN RUNDVEE. De Voedselcommissaris voor Noord- Brabant deelt aan belanghebbenden me de, dat wederom vervoerbe Wijzén kun nen worden afgegeven voor rundvee, mits de aanvrager voldoende geleverd heeft op zijn aanslag rundveelevering 1943. Verdere inlichtingen dienaangaande worden verstrekt door den plaatselijk bureauhouder. Het spreekt vanzelf, dat vervoerbe- wijzen alleen verstrekt worden naar een „vrije" markt of tegen overlegging Van een aankoopvergunning. HOUTEN FIETSBANDEN OP OP DEN BON. De distributiediensten van de gemeen ten Amsterdam, Alkmaar, Dordrecht. Haarlem, Utrecht, Zaandam. Bever wijk, Wormerveer, Leiden. Den Haag. 's-Bosch, Eindhoven, Delft, Velp. Amers foort, Gouda. Hilversum Alphen a. d. Rijn en Rotterdam zijn overgegaan tot het uitreiken van bonnen voor houten rijwielbanden, inplaats van 'bonnen Voor rubberbandenr van bonnen voor houten rijwielbanden, in plaats van Bonnen voor rubberbanden. Voor hef aanvragen van een bon voor een houten band zijn geen bijzondere regelen gegeven, Men kan derhalve evenals tot dusverre, .met een formulier MD 333-07 een aanvraag indienen om een of meer rijwielbanden. Wanneer twee buitenbanden worden aangevraagd reiken de diensten in den vervolge één bon voor een rubberband en één bon voor een houten band uit. Wordt slechts één buitenband aangevraagd, dan wordt uits'ukend een bon voor een houten band afgegeven. Het is verboden houten rijwielbanden te koopen, te verkoopen, in ontvangst te nemen of af te leveren, zonder dat daarbii een bon wordt afgegeven of in ontvangst genomen. De aandacht wordt er op gevestigd, dat alleen de distributiediensten in de bovengenoemde gemeenten bonnen voor houten banden afgeven, daar deze ban den niet in alle gemeenten verkrijgbaar zijn. In de overige gemeenten, waar dus geen houten banden verkrijgbaar zijn, réiken de distributiediensten, evenals tot dusverre, uitsluitend bonnen voor rub berbanden uit. TABAKSRANTSOEN VOORTAAN 20 GRAM. Zooals bekend is eenigen tiid geleden het formaat van de sigaretten kleiner geworden. Hierdoor wordt in plaats van het tot dusverre gebruikelijke ge wicht van 25 gram slechts 20 gram tabak per rantsoen in de' sigaretten ver werkt. Ten einde de hoeveelheid kerf tabak, die thans verkrijgbaar wordt ge steld, in overeenstemming te brengen met de thans in de sigaretten verwerkte hoeveelheid tabak, worden vanaf 1 Aug. j.l. ook shag- of rooktabak, in plaats van in de gebruikelijke pakjes van 50 gram, in pakjes van 40 gram in den han del gebracht. De hoeveelheid pruimtabak is eveneens van 25 gram tot 20 gram verminderd. In verband hiermede kan men thans op één bon van 'de tabakskaart slechts 20 gram rook-, shag- of p'rüïmtabak in plaats van 25 gram verkrijgen. Eventueel qog in voorraad zij|nde pakjes tabak van het oude gewicht mogen echter worden uitverkocht. GÖEDE RAAD VÖOR HET BEZÖEK AAN DEN KAPPER. '■"WgJBIff De personeelsbezetting in de kappers zaken is van dien aard, dat het werk zoo goed mogelijk moet worden verdeeld over den geheelen arbeidstijd. Het is daarom voor dames, die naar den kap per willen gaan, gewenscht van te voren een afspraak te maken en wanneer men een afspraak maakt, te zorgen, dat men ook op tijd aanwezig is, anders kunnen er kostbare minuten verloren gaan. Men verlange niet, dat de kapper voor iedere dame, die heur haar laat was- schen of watergolven, reen schoomen handdoek gebruikt. Zijn textielvoorraad is immers beperkt. Het is daarom al tijd aan te raden zelf een handdoek mede te brengen. Hiermede is men niet alleen den kapper van dienst, doch men bevordert tegelijkertijd de hygiëne. PETROLEUM VOOR VERLICHTING De distributiediensten geven op na der door hen te bepalen tijdstippen, uiterlijk tusschen 17 en 23 Augustus 1943, gelegenheid tot het aanvragen van petroleumkaarten voor verlichting. Voor deze kaarten komen, behalve voor gevallen van nieuwe vestiging, slechts degenen in aanmerking, die in het seizoen 1942-'43 reieds een petro leumkaart S 108 of S 108 en S 208 voor verlichting ontvingen. Schippers, die permanent aan boord wonen, dienen de aanvragen in bij' den distributiedienst ter plaatse, waar zijl tijdelijk vertoeven, onder overlegging van hun .grijze, nesp. bevrachtingsboekje. De distributiediens ten maken nader bekend, wanneer de uitreiking van de petroleumkaarten plaats vindt. EXTRA VERSNAPERINGENBON MET TWEE WEKEN VERLENGD. De geldigheidsduur van bon „Alge meen 621", welke recht geeft op het koopen van een extra rantsoen van 100 gram chocolade ~of suikerwerk, is ver lengd tot en met 28 Aug. a.s. UITREIKING TEXTIELKAARTEN AAN A.S. MOEDERS FN JONGGE BORENEN. A.s. moeders kunnen, in afwijking van de tot nu toe geldende regeling, in den vervolge op vertoon \j4n htjn distri butiestamkaart en een schriftelijke ver klaring van een geneeskundige of vroed vrouw 20 weken voor den vermoedelij- ken datum der bevalling in aanmerking komen voor: a. een textielkaart V 6 IS ten behoe ve van de baby; b. een toeslagkaart V 815 ten be hoeve van de a.s. moeder (deze kaart dient o.m. voor het aanschaffen van een positiejurk). In de gevallen, dat reeds een textiel kaart V 615 is uitgereikt zonder toe slagkaart, kan alsnog tot uitreiking van de toeslagkaart V 815, ten behoeve van de a.s. moeder worden overgegaan, uiteraard tegen overlegging van de hoo- gergenoemde bescheiden. De uitreiking van deze toeslagkdart kan eveneens geschieden ten behoeve van eerstgeboren babies en van babies, die een in leeftijd opvolgend broertje of zusje hebben, dat minstens 5 jaar ouder is. Ten bewijze van deze feiten dient naast de meergenoemde bescheiden te vens het trouwboekje of een. uittreksel uit het bevolkingsregister te worden overgelegd. OPGAVE LAND VAN RECHTS PERSONEN. In de Staatscourant van 13 Augustus 1943 herinnert de Secretaris-Generaal van het Departement van Landbouw en Visscherij aan zijn besluit van 27 Oct. 1942, waarbij rechtspersonen verplicht werdén gesteld tot opgave van ldnd, hetwelk in hun eigendom toebehoort. Aangezien verscheidene rechtspersonen nog niet aam deze verplichting heb ben voldaan, wordt er de aandacht op gevestigd, dat deze rechtspersonen voor 15 September a.s. nog in de gelegenheid zijn de gevraagde inlichtingen te ver schaffen en wel op formulieren in twee voud, die aan de directie van den Landv bouw te 's-Gravenhage moeten worden ingezonden. De formulieren wordendooi de grondkamers kosteloos ter beschik king gesteld. Wordt aan dezen laatsten oproep geen gehoor gegeven, dan zal worden overgegaan tot toepassen van de strafsanctie n.l. hechtenis van ten hoog- pte 6 maanden of boete van ten hoogste f 10.000. TOESLAGKAARTEN VOOR BIJZON DEREN ARBEID AAN JEUGDI GE EN VROUWELIJKE PER SONEN Met ingang van de 10de periode (5 Sept. 1943) zal er ten aanzien van de toekenning van toeslagkaarten wegens zeer zwaren, zwaren of langdurigen of nachtarbeid, alsmede van den oogst- toeslag geen verschil meer worden ge maakt tusschen mannelijke en vrouwe lijke personen. Vanaf genoemden datum kunnen der halve toeslagkaarten voor zwaren arbeid worden uitgereikt aan alle daarvoor in aanmerking komende personen van 16 jaar en ouder. Ook toeslagkaarten voor langdurigen of nachtarbeid, alsmede de oogsttoeslag, kunneif aan alle personen van dien leeftijd, die aan de normen vol doen, worden verstrekt. 'Op toeslagkaarten voor zeer zwaren arbeid kunnen uitsluitend aanspraak ma ken mannelijke en vrouwelijke personen die den leeftijd van 18 jaren hebben bereikt. Aanvragen ter verkrijging van toeslag wegens bijzonderen arbeid kun nen op de gewone dagen en uren met gebruikmaking van de daarvoor bestem de formulieren op het distributiekantoor worden ingediend. OMRUILING TEXTIELPUNTEN EN VERGUNNINGEN. De distributiediensten zullen - ingeko men aanvragen tot omruiting van pun ten en vergunningen, die ongeldig zijn geworden, niet meer in behandeling1 nemen. OP EEN DAG 317 TANKS VERNIETIGD. Groot aantal vliegtuigen neergehaald. Hoofdkwartier van den Fülirer, 18 Aug. (D.N.B.). Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: „In het gebied van Isjoem zette de vijand zijn aanvallen met sterke infante rie- en pantserstrijdkrachten voort. In hevige gevechten werden zijn doorbraak pogingen verijdeld, waarbij talrijke tanks werdén stukgeschoten. Ook in het gebied ten Zuiden en Zuidwestelijk van Bjelgorod stortten al le Sovjet-aanvallen ineen. 92 Sovjettanks werden vernietigd. Bij de aanvals- en afweergevechtien in dit gebied heeft zich de SS-pantsergrenadierdivisie „To- tenkopf' bijzonder onderscheiden. .Ook ten Zuiden en Zuidwestelijk van Wjasma, Zuidwestelijk van Belyj en Zuidwestelijk van het Ladogameer mis lukten alle doorbraakpogingen der bol sjewisten in verbitterde gevechten. De verliezen van den vijand in de gevech ten' aan het Oostelijk front waren giste ren bijzonder zwaar. In totaal werden 317 tanks vernietigd. Bij den strijd tegen schepen voor de Algerijhsche kust boorden Duitsche ge vechtsvliegtuigen een vijandelijk trans portschip van middelbare grootte int den grond en beschadigden een ander koopvaardijschip. BEDRIJVIGHEID IN MAROKKAAN- SCHE HAVENS. S. P. T. meldt uit Tanger aan de N.R.Ct. Reizigers, die de laatste week de grens tusschen Fransch en Spaanschi Marokko hebben overschreden, vertellen dat het grootste deel van de in Fransch Marokko gelegerde Amerikaansche troe pen het land heeft verlaten. In gesprek ken met bewoners aldaar, aldus deze reizigers, zeiden de Amerikaansche sol daten dat hun vertrek verband hield met de vorming, van een derde front in het gebied van de Middellandsche Zee. Verder vertelden zij' dat bet sein om op te trekken zeer plotseling was ge komen, hetgeen het vermoede deed rij zen, dat het iets te maken zou kunnen hebben met de besprekingen tusschen Roosevelt en Churchill in Quebec. Voor dit haastige vertrek was niet voldoende proviand aanwezig, zoodat veel levensmiddelen ter plaatse moes ten worden gerequireerd. Uit dezelfde bron hebben deze reizigers vernomen, dat op het oogenblik in de havens van Oran en Algiers voorbereidingen wor den .gemaakt voor verschepingen van zeer groote troepeneenheden, en men veronderstelt natuurlijk dat deze troe peneenheden uit Amerikaansche solda ten zullen bestaan. De heer M. L. v. d. Pas, on derwijzer aan de R. K. Jongensschool alhier, slaagde te Wageningen voor de acte Landbouwkunde 1. o. In den wedstrijd om het per soonlijk damkampioenschap voor Noord- Brabant, Zondag j.l. te s-Bosch voort gezet, is in den ranglijst, wat de kans- nebbenden betreft, geen verandering ge komen. De partijen v. d- Kraan-Verha gen en de Graag-Koch eindigden béi den in remise. Nieuwkoop verloor van de Groot. Stand der deelnemers: gesp. gew. rem. verl. p M. Koch 8 5 3 0 13 D. Verhagen 8 W. v. d. Kraan 8 A. de Graag '8 8 8 8 7 7 M. Verlouw J. Craane J. de Groot J. Maas W. Lodewijks A. J- v. Engelen 8 A. Nieuwkoop. 8 H. v. 5Vordragen 8 4 5 4 3 2 3 1 0 1 0 0 4 2 3 4 4 1 3 5 3 4 2 0 1 1 •l 2 4 3 2 4 '4 6 op Zaterdag 21 Aug. 33, 34 Brood. 33, 34 Beschuit. 33, 34 Melk. 33, 34 Taptemelk. 33, 34 Vleesch. 33, 34 Aardappelen. 33, 34 Toeslag aardappelen. 33, 34 Tabak. 33, 34 Versnaperingen. 625, 626 Bloem, enz. 33A en 33B Kindervoedsel. 31B, 33A en 33B Boter. 627 Havermout. 628 Gort. 629 Vermicelli. 630 Kaas. 631 Aardappelen. 632 Suiker. 633 Koffiesurrogaat. 634 Jam. 635 Peulvruchten. Zondag a.s. de partijen v. d. Kraan- de Graag, Verhagen-Lodewtjks Ver- louw-Koch. Nieuwkoop speelt tegen v. Engelen. Men verzoekt ons mede te dee- len, dat de diensten a.s. Zondag in de Ned. Herv. Kerk alhier niet volgens afkondiging zullen plaats hebben, doch wel als volgt: Aalburg 10.30 u. de heer Begeer uit Tilburg en 7.30 u. on ze vroegere predikant Ds. P. P. J. Monster uit Amersfoort en te Hees been 10.30 u. eveneens Ds. Monster. Nu het vroege fruit is afgelob- pen, komen de iets latere peren en appelen voor levering beschikbaar. Ook van deze soorten is de opbrengst zeer matig terwijl de prijzen zoowel voor peren als appelen 50 a 60 ct. per kg. bedragen. Voor val wordt besteed 25 tot 30 ct. per kg. -* Allerwege is men in «deze streek bezig met het binnenhalen van den oogst. De rogge is in deze streek bui tengewoon goed. De haver is best te noemen terwijl de tarwe, welke hier vroeger zoo goed als niet werd ge teeld beslist goed is te noemen en waar van* groote goudgele beladen velden van zijn gewonnen. Onze dorpsgenoolje mej. A. v. Noort slaagde dezer dagen te 's-Bosch voor coupeuse. Aan de modevakschool te Wijk slaagden voor costumière de dames A. v. d. Moor dn te Wijk en Ant. de Waal, te Nederhemert (eiland). De Ijirma Wijn belt en Co. al hier is weder begonnen met de uit oefening van de zalmvisscheri) met de z.g. galgvisscherij op de rivier de Waal. Er werden reeds enkele zalmen ge vangen. De Kommies der Directe Be lastingen enz. K. H. L. Ansems is over geplaatst van Chaam naar deze ge meente. De Zaterdag j.l. gespeelde voet balwedstrijd Koz. Boys-Hardinxvekl eindigde i*fet een 111 overwinning voor Koz. Boys. Woensdag 11 Aug. j.l. maakte het kinderkoor „Zangvogeltjes" een boottocht naar 's-Bosch. Deze tocht werd begunstigd door prachtig zomerweer. Ongeveer 75 kinderen namen er aan deel.Er werd een bezoek gebracht aan de St. Janskerk, Hema en de speel tuin, wat een waar feest voor de kin deren beteekende. Er werd genoten naar hartelust. Toen naderde het vertrek al weer langzamerhand en opgewekt ging de club weer naar de boot terug. Na weer in Werkendam te zijln aangekomen, 'stondan reeds vele moeders en vaders hun kinderen op te wachtten. Vielen zullen met vreugde.-op dezen gezelli- gen dag terugzien. Dezer •cfagen had de heer H. Ruytenberg alhier het ongeluk tijdens zijn werkzaamheden zoodanig zijn hand te knellen, dat een zijner vingers half afgekneld werd en twee vingers ver brijzeld. Bij besluit van den Commissaris der provincie Noordbrabant d.d. 13 Aug. 1943 is aangewezen als tijdelijk waar nemend burgemeester dezer gemeente met ingang van 16 Aug. j.l. de heer A. M. M. Kieboom te 's-Bosch. De voorgeschreven eeden zijn afge legd in handen van den Commissaris voornoemd. GEVONDEN1 tube jodiumtinctuur, en 1 zakdoek, in de gemeente- Eethen. Inl. Postcommandant Marechaussée te Eethen. VERLOREN: vermoedelijk op den weg van Heesbeen .naar Drunen: Een reserveband met velg van lucht bandenwegen. Tegen belooning terug te bezorgen bij C. H. v. Everdingen te Heesbeen. VERLORENeen damespolshorloge. Terug te bezorgen Postcomm. Mare chaussée te Veen. VERLOREN: een rood lederen beurs je met inhoud en een verzilverd arm bandje. Wed. C. Cornet, Zeven huizen 23, Werkendam? VERLORENeen zwart zijden hand schoen met witte stipjes. R. Pruis- sen, Sasdijk 103, Werkendam. VERLOREN: een kanten ceintuur.. P. Versluis, Sasdijk 8, Werkendam. I. In de 16e eeuw behoorde de stad Zaltbommel mede tot de strategische punten van ons vaderland. Alva zag dig goed in, vandaar dat, toen hij zijn wraaktocht begon hij1 het gebied tus schen Maas en Waal vermeed, en zoo zijn leger Oostwaarts van de groote ri vieren via Zutfen naar Naarden en Haar lem leidde, teneinde Holland in de flank aan te vallen. Requesens mede lette op de stad. De Prins toch koesterde hem te veel belangstelling voor Bommel. En als Lo- dewijk van Nassau langs de Maas op rukt naar de Mokerheide, neemt de Prins het kasteel Waardenburg, dat door 300 Spanjaarden bezet werd -gehouden. Verder bedoelde de Prins een vereeni- ging tot stand te brengen tusschten zijn leger en dat van zijln broer. Al mis lukte de veldtocht der Nassauers, Bom mel had toch bewezen te zijln een, uit nemende uitvalspoort. fn het jaar 1574 sluiten de Spanjaar den Hollands toegang ten O. af langs de lijn Amsterdam-Naarden-Utrecht. Een opening daarin vormden Buren en Bommel, terwijl verderop Den Boscn .weer in Spaansche handen was. Hierbij kwam, dat de belangrijkste waterweg, de Waal voor het belang rijkst gedeelte in het bezit van Dord recht was, „geen Spaansche macht de Merwede bereiken kon, wat te danken was aan de onwrikbaarheid der beide voorposten stroomopwaarts, waarvan Bommel de zwaarste slagen kreeg op te vangen' Eii dan, „de strijd tegen de Spanjaarden is Ook een economische oorlog geweest, een tolstrijld tusschen Bommel en Nijmegen, waarvan de handel van Nijlmegen niet de "minste schade on dervonden heeft." Bommel zou kunnen vallen, na een goede, planmatige belegering en was maar niet zoo voetstoots te nemen. Daar zorgden de verdedigingswerken wel voor en, wat de voedselpositie der vesting- betrof," deze kon steeds vanuit Dord recht op peil gehouden worden. Requesens, die geld en geschut miste, gebruikte toen als veroveringsmiddelen verrassing en blokkade. .Over de blokkade der stad is het dagboek van de l'Agarge door Dr. Huybers en Kleyntjes uitgegeven, en dit gaf ons de gegevens voor dit ar tikeltje. In denzelfden tijd dat Leiden, werd geblokkeerd, of liever, dat die blok kade hervat werd (Mei 1574), gebeur de dit ook met Bommel. Requesens be reikte echter rijn doel niet: de .prins verdeelde zijn strijdmacht niet en Bom mels garnizoen was sterk genoeg om de blokkade te kunnen weerstaan, terwijl Valder geen profijt trok van de manoeu vres in de Bommelerwaard. Tusschen beide blokkades bestaat overeenkomst „al ontbreekt in de ge schiedenis van de blokkade van Bommel het heroïeke, dat de blokkade van Lei den maakt tot het epos bij uitnemend heid van het jaar 15.74. De burgerij van de Waal-veste heeft liet snijdend lijden van den pijnigenden honger niet gekend." Door de blokkade lag 't marktverkeer voor hét grootste gedeelte stil, want de verre omgeving werd afgestroopt door de huurbenden van Hierges. Het rivierverkeer werd nooit geheel ge stremd. De pogingen van den vijand om door verraad en onderhandeliitg de stad in handen te krijgen, mislukten. Als Leiden dankt Bommel zijn bevrij ding aan het water. Als eerstgenoemde stad op 3 October is ontzet, is ook het leed voor Bommel bijna geleden. Toen het water dreigend steeg, trokken de Spanjaarden, als voor Alkmaar, snel heen. /Weldra trekt het Spaansche leger op om Bommel in te*sluiten. Wanneer dit in de bedreigde stad bekend wordt, zendt men dadelijk om hulp naar den Prins en de Staten van Holland. Som migen berichten, dat er groote oneenig- heid heerschte tusschen burgerij en gar nizoen; anderen, .pielden van eenstem migheid tusschen beide. Om de stad te verdedigen lagen er oorlogsscheépjes in de Waal. Tusschen 15 en 28 April was de Prins zelf ook te Bommel, de'vesting die, door haar gunstige ligging een voorbolwerk van Holland was. De vijandelijke troepen hadden een steunpunt voor hun operaties "in Den Bosch. Van hieruit werden troepen en uitrustingsmateriaal naar Bommel ge voerd. 10 Juni trok 16 verfdel van Welssche en 5 vendel Hoogduitsche sol daten onder leiding van kolonel Karei Fugger van uit Den Bosch op. en „sceepten te Heel Hedel) over... aen den avont quamen... (ze) te Ame- royen. Den volgenden dag werd Workum (Woudrichem) „vreeselick geschoten en- de omtrent den middach stormderhandt ingenoemen".uuyt der stadt, die nyet groot is, wairen meestendeel alle die borgers verlopen... der worden geslae- gen viif vendel Guessen... meestendeel ontliepen, veel verdronckeu, die nyèt tiits genoegh tsceep mochten confmen... Van Ammerzoden trekt het Bossche le ger weer naar Hedel, volgt dan de dijk tot „Dryel", waar het „een dach ofte twee stil (bleef) leggen". Kapitein Dirck van Haeften, Heer van Gameren,, ambtman te- Zaltbommel, lid van het Verbond der Edelen in, 1566, en die van 1572'77 het militair com mando over de stad voerde, liet de molens voor Bommel afbranden, „be vreesd zynde, dat men van dieselvige molens die stadt solde hebben schee- 'dich weseri moge*i." K 15 Juni rukt het leger van Driel op naar Rossum, maar dan „slaan ze „van den diick binnen duer ende zoe vóórt nae Herwyenen' Hnrwen.en). De Welsschen bleven in het dorp, de Hoogduitschers te Velddriel en om- gevingv en de ruiters werden te Rossum gelegerd. De Spanjaard laat de stad „opeys- schen," maar „zy en wijs ten ons nyet te willen dan cruyt ende loet." Requesens had reeds 1 Mei 1574 het plan opgevat een generaal pardon te doen afkondigen, waarvan te Bom mel uitgesloten werden Josse Furck en Jan Pieterszoon. Aan Hierges zond de landvoogd een schrijve„, teneinde te weten of de rebelleerende steden van Holland en Gelre de brieven met het generaal pardon wel haddenontvangeft, omdat geen enkele stad er op was in gegaan. Havre versterkt het Spaansche leger met 21 vendel, en hij „maeckte zijn leger te Brueehem ende te Kerckw'ij'ck. Te Brueehem worden o-ock terstondt ëen schans opgeworpen ende was zoe groot, dat die kerek mede dairinne be grepen worden." Bedoeling was, dat men vier forten zou bouwenéén, tus schen Hurwenen en Bommel, aan de Waal, een te Bruchem, een te Gameren, en een te Tuil. Dat van Hurwenen „ge legen op de uiterwaard tusschen „het pannen huis" en genoemd dorp en on geveer 280 voet lang en 100 voet breed, was het eerst in gereedheid. Het was berekend op 250 man. Daarna volgde dat van Bruchem, dat met muur en gracht rondom de kerk werd opgetrok ken en bestemd was voor'500 man. On geveer gelijktijdig daarmede verrees dat van Gameren, waarvan het kasteel van Dirk van Haeften het middelpunt uit maakte en waar 300 man zouden wor den geplaatst. Doch de insluiting had al bijna twee maanden geduurd, toen er met het bouwen van liet fort te Tuil nog moest worden begonnen." (Wordt vervolgd). AANGIFTE VAN RADIO-ONTVANG TOESTELLEN Alle houders van een radio-ontvang toestel moeten hun toestel opnieuw aan geven met een formulier Ax, dat van 16 Aug. af verkrijgbaar is op ^le post kantoren. Ook zij, die, naast een aan sluiting op de Rijksradiodistributie, 'n ontvangtoestel mogen houden, moeten dat aangeven. Eveneens zij, die in het bezit zijn van ee„ verzegeld toestel zij moeten in punt 5 van het formulier achter het woord „radio-ontvangtoestel" de aanwijzing „verzegeld" schrijven.» De ingevulde formulieren moeten bin nen 14 dagen worden ingeleverd op een postinrichting. Daarna zullen zij, die nog geen luistervergunning hebben, er een toegezonden krijgen. De luister vergunningen 1942 (blauw) zullen gelei delijk opgevraagd en door nieuwe ver vangen worden'. De genummerde luister- vergunningen 1943- 44 (grijs) moeten in de maand, welke in de „belangrijke mededeelingen" op de achterzijde is vermeld, worden ingewisseld tegen een luistervergunning 1944-'45.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1943 | | pagina 2