voor FOTO'S: VISSER ZN. - WERKENDAM Eendagskuikens Eendagskuikens Aanvraagformulieren voor Eendagskuikens Eendagskuikens Eendagskuikens EET WONDERLIJKE LE7EN H.H. Landbouwers en Tuinders N.A.K. gekeurde PO OTAARD APPELEN een Machine bankwerker een Boekhouder-correspondent een Inpakker (jonge kracht) een Zandstraler. Nieuwe perspectieven GEVRAAGD VOOR DIRECT: L. W. VAN ANDEL ANDEL (N.-Br.) Tel. No. 18 MICHAEL'S PLUIMVEEBEDRIJF AALBURG H. E. F RAN REN A W. TIMMERMAHS Zn. Witboomstraat 195 - Telef. 14 VEEN (H.-Br.] len welke daarvoor nodig zijn zijn moeilijk te krijgen. De gem.-opzichter dacht een op lossing in deze gevonden te heb ben doch ook deze is hierin niet geslaagd. Dhr. Ermstrang zou de bouw van de nieuwe woningen willen bespoedigen. Dhr. v. Dam zegt, dat men. thans in de gemeente een mooi éénrichtingverkeer heeft, doch dat hij nog maar weinig resultaten hiervan heeft gezien en de auto's toch maar door rijden. De Voorzitter zegt hierop stren ger toezicht te zullen doen. laten uitoefenen. Spr. is echter van me ning dat de autorijders de borden in deze gemeente nog niet ge woon zijn en nog steeds gewend zijn om maar door te rijden. Hierna sluit de Voorzitter met dankgebed de vergadering. voor de Langstraat De instelling der nijverheid in de Langstraat, d.w.z. in de keten van dorpen Noordwaarts van de lijn Lage-ZwaluweDen Bosch, is vrii eenzijdig en het volle ac cent valt hier op de schoen- en lederindustrie. De producten hier van hebben een wereldvermaard heid gekregen. Thans worden pogingen aange wend om deze eenzijdige .oriënta tie te doorbreken. Terugblik. „In de dorpen den Vden man arm". Weinig rooskleurig zijn de be- richten, die tot ons komen uit de tijd. toen Noord-Brabant een zo goed als geheel agrarische bevol king liad. Deels waren de oorza ken. van de ongunstige economi sche toestanden te danken aan de geografische ligging der provincie, die daardoor, als vanzelf steeds weer werd betrokken in de oor logen en oorlogjes, die zowel bui len als binnen haar frontieren werden gevoerd. Voeg daarbij nog de staatkundige rechten der be volking, die bleven beneden die der overige bewoners van ons land en men kan zich voorstellen, dat het bewoner-zijn van dit stuKje Nederland niet aantrekkelijk moet .zijn geweest. Verder moeten wij hier wijzen op het feit, dat de Zuidelijke stre ken dezer provincie weinig vrucht baar waren en dat de Noordelijke gebieden immer lagen onder de ban van he t water torment. Ter illustratie van de heersen de armoede, volgen hier enkele cijfers, die een schril licht wer pen op de treurige toestand van weleer.: In 1135 telde Den Bosch 28S3 huizen, waarvan een negende als arm wordt aangeduid. Het kwartier Oisterwijk met de dor pen Vucht, Gestel, Tilburg, Dru- hen, Waalwijk, Gansoye, enz. tel de 3707 belastbare huizen, terwijl er 1282 onbelastbare of arme wer den gevonden. „Ende want men tot alle piaetsen vele armer lie den bevant ende een yegelyc se ere eoren.de en claegde, soe wert ghe- ordineert, dat men in allen steden afslaen sonde den'Xden man arm, en in de dorpen den Vden man arm". De lonen waren zeer laag en Joy somerdag nauwelijks toerei kende om hem en syn huysgesin sonder bier, spek of vleesch, den maag te vullen, men swyge van hetgeen hij 's winters maar kan winnen want dit sal, den oenen dag door den anderen gerekent, geen drie «tuyvers hedraagen, na dien hij alsdan veeltijds niets ver dienen kan; behalven dat hij op Son- en Heiligdagen niets verdie nen mag. En wat resources kan hy diensvolgens hebben om 'tLand lasten te betaalen en sync verdere behoef tens te vinden?" In de loop der jaren kwam er wel verbetering op agrarisch ge bied, maar de ban, waaronder de Langstraat ligt, n.l. het zijn van „waterreservoir" voor de perio diek terugkerende stormvloeden, is nog niet opgeheven, al zijn reeds de eerste stappen gedaan om deze ongeschreven wet te verbreken. Een nieuwe oriëntatie. In het gebied langs de Bergsche Maas vond de eerlang zich er ves tigende schoen- en leerindustrie gunstige voorwaarden: er waren' voldoende arbeidskrachten en ter reinen voor deze nijverheid, .ter wijl de producten vrii tiehoorliik kpiMlen worden vervoerd. Naast liet industriële centrum bleef ech ter een groot aantal Langstraters de agrarische bedrijven trouw, doch de omstandigheden, waaron der land- en tuinbouw moeten worden uitgevoerd, worden steeds moei 1 ij k erDe boerenbedrij ven verder splitsen, in verband met de uitbreiding van het gezin, was haast niet meer mogelijk en zo zien wc velen der Langstraatse boeren met moeite >ich staande houden. Iets beter ging het met hen, die hun landbouwbedrijf transformeerden in tuinbouw uit oefening. Maar ook in dit opzicht zijïx de mogelijkheden niet onbe grensd, of beter gezegd: beperkt. Verschillende landbou wbedr ij - ven werden van de hand gedaan en de zich ontwikkelende nijver heid nam de voormalige boeren in haar fabrieken op. Zij, die hier geen plaats konden vinden, trok ken. weg en zo zien we in de Langstraat dit eigenaardige ver schijnsel, dat, ondanks de hoge stand der geboortecijfers de be volking navenant niet toeneemt en deze vrijwel stationnair blijft. Verbeteringen. Men zou den aanzien van dè waterstaatkundige toestand in de gebieden langs de Bergsche Maas, die noodwendig moet worden ver beterd. zoals gezegd, enkele fa sen kunnen onderscheiden. Als een der grensjaar tallen kan gevoeglijk genoemd worden 1901, toen de Bergsche Maas geopend werd, waardoor de situatie op hydro grafisch gebied al veel verbeterd Werd. De laatste fase, die dan reikt tot een nog niet te noemen tijdspunt in de toekomst' omvat de belangrijke plannen tot afslui ting van het Oude Maasje, de Don- ge en het gelijktijdig bedijken van de Brabantsche Biesbosch, waar mede reeds een begin is gemaakt. Daardoor zal dan een areaal van 370(1) ha, zich vrij kunnen ontwik kelen, met mogeiijkheden niet al leen op agrarisch gc(bied, maar ook op liet terrein van handel, nijverheid en verkeer. Dan zal geen watertorment' meer de ge bieden inunderen, zodat ook voor de land- en tuinbouw zich 'nieuwe perspectieven openen Een goede Haven en In- dus trie t er r einen n oodza- Zal de Langstraatse industrie zijn vleugels kunnen uitslaan, dan moeten er terreinen voor dispo- bel zijn en deze voorwaarde wordt in verschillende plaatsen niet ver vuld, al worden pogingen aange wend om deze situatie te verbete ren. Wanneer eenmaal liet Oude Maasje zal zijn afgesloten, zal de haven van Waalwijk, die van emi nent belang kan worden voor de Langstraat, niet meer zo sterk verzanden. Daar er plannen be staan om in deze plaats een zwa re industrie te vestigen en zoals we hierboven reeds meedeelden het in het voornemen ligt de een zijdige oriëntatie op industriëel ge bied te doorbreken en de nijver heid een veelzijdiger karakter te geven, is een moderne haven een eerste eis en is de ligging van Waalwijk voor liet aanleggen er van zeer gunstig. De Raad dezer plaats is hiervan overtuigd en vo teerde reeds een bedrag van 10 duizend gulden voor het ontwer pen van het nieuwe havenylan. Ook de andere plaatsen zullen van een goed outillerend havenbe drijf kunnen profiteren, zoals: Sprang, Kaatsheuvel, Drunen, enz. Behalve een goede haven moet ook het verkeerswezen verbeterd en op Jioger peil gebracht wor den, omdat nu dit verkeer veelal plaats heeft door nauwe dorps- traversen. Te water is de Bergsche Maas een uitstekende vaarweg, doch het rail ver voer dient nog meer geïntensiveerd te worden. Waalwijk heeft plannen ontwor pen voor de aanleg van een nieu we weg, om daardoor het drukke verkeer door haar hoofdstraten te ontlasten. Of ook het eenmaal te berde gebrachte plan tot aanleg van een weg IIank-(Keizersveer)- Kop van het Land (Dordrecht) werkelijkheid zal worden, is voors hands nog niet te zeggen. Wel zou daardoor ,een vruchtbaar gebied puls loten worden dat rijke bouw producten levert. Nieu wc ii ijverh eid Wie enigszins op de hoogte is met de geschiedkundige ontwikke ling van de Langstraat weet, dat de schoen- en lederindustrie in dit gebied a.h.w. het monopolie be zat en generatie na generatie zich krachtig verzette tegen de opkomst van andere industrieën in de stre ken langs de Bergsche Maas. Dit had tot nadeel, dat in tijden van crises, die zich steeds bijna het eerst deden gevoelen in de leder en schoenenbranche, verschillen de arbeiders werkloos werden en anderszijds meerdere schoenma kers er huiverig voor waren, om hun zoons in het vak van de va der te laten opleiden. Het besef, dat differentiatie op industriëel gebied vele voordelen biedt, is vooral de laatste tijd levendig ge worden en de oude mening om trent liet monopolie der leer- en schoenindustrie is gestorven. Onze tijd vertoont een gans an der aspect der Langstraatse indu strieën. Te Waspik Heusden en Geer- truidenberg b.v. klinkt de rate lende klop der stoomhamers op de scheepswerven, evenals te Raamsdonk. Waalwijk heeft ook een meubelffabriek en fabriceert naast stalen veren, kousen. De 'scheepsschroeveiifabriek te Drunen is welbekend. In de ver- puinde papierfabriek te Dussen zal eerlang een metaalwarenindustrie wo rd e n geves tigd Zo men ziet: differentiatie! En deze is zeer zeker toe te juichen! LANDBOUWERS PLUIMVEEHOUDERS Vanaf heden verkrijgbaar bij den Plaatselijk Bureauhouder Verzuim niet, ze t ij d i g af te halen en in te leveren DOOR DE WONDERLIJKE LEIDING IN HET LEVEN VAN EEN FRIES DORPSMEISJE De grote strijd van huis naar ,het grote leven" in de stad en dandoor moeders ziekte naar dat leven van vroeger, dat zij ontgroeit was, doch uiteindelijk de bestemming moest zijn Een fris meisjesboek naar het leven, dat vlot weggaat en slechts f 2.75 kost Verkrijgbaar in den Boekhandel Firma L. J. VEERMAN - Heusden Vanaf heden verkrijgbaar: van de beste FRIESCHE en ZEEUWSCHE Selectiebedrijven. Bestellingen worden met de meeste zorg uitgevoerd door 26

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1948 | | pagina 6