voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
LUXE DOZEN POSTPAPIER
HET Sint-Nicolaas Cadeau
Ex Burgemeester Thomaes
opnieuw voor het Bijzonder Gerechtshof.
Boekhandel Firma L. J. VEERMAN, Heusden
UITGAVE: FIRMA L. J. VEERMAN, HEUSDEN
No. 6618 MAANDAG 15 NOVEMBER 1948
VAN ALTÉK*
Dit blad verschijnt MAANDAG en DONDERDAG
Abonnementsprijs: J 1.95 per 3 maanden
per week 15 cent; losse nummers 10 cent
Int. Telefoon No. 19 Postrekening No. 61525
Algemeen Redacteur: J. H. ROZA, Heusden
Advertentiën 20 cent per regel
Advertentiën en berichten worden ingewacht: voor
het Maandagnummer tot Zaterdagmorgen uiterlijk
10 uur; voor het Donderdagnummer tot Woensdag
middag uiterlijk 2 uur
Zoals wij reeds in ons vorig
nummter berichtten is de zaak van
de ex-'burgie meester Thomaes, die
van Februari 1942 tot 3 Septem
ber 1944 burgiemeester van Heus
den was, Dinsdag opnieuw voor
bqt Bijzonder Gerechtshof te 's Her-
toglenbosch behandeld. Zowel van
de zijde van het publiek, als van
de zijde van de pers bestond' er
veel belangstelling' voor deze zaak,
zowel publieke- als perstribune wa
ren flink bezet.
Het Hof werd glepresideerd door
Mr. Er. Eras. Als Advocaat-fiscaal
trad op Baron van Voorst tor
Voorst, als verdediger mr. Ellis.
Als igjetuigen waren gedagvaard
de adjudant-rijksrechercheur H.die
Wilde, Opperwachtmeester v. d.
Mleij, destijds te Aalburg!, Dir. E.
Schimmel uit Heusden en de Kapit.
der Marechaussee Leesberg', N.S.
R.-er gledetineerd in Scheveiiingien.
Opperwachtmeester Halmans uit
Sehijndel was niet verschenen,' aan-
,'giezien hij, volgens de mededeling
van de President, was opgienomen
in het ziekenhuis.
Thomaes werd er van beschul
digd, dat hij een paar anonieme
'brieven, waarin iuglezetenen van
Heusden werden beschuldigd van
het verbergen vaïi joden en hulp-
verleningi aan vijanden van Duits
land, had doorgezonden aan de
S.D'. te 's Bosch en een persoonlijk
schrijven bijgevoegd, waarin hii
verzocht medewerking te willen
verlenen om Hal mans, die toender-
tijd gemeente-veldwachter tie Heus
den was, weg' te krijgen, in dat
schrijven werd Halmans ervan be
schuldigd in zijn woning joden te
hebben verborgen, deze zou in zijn
woningi ook een radiotoestel heb
ben, waarmede hij gleregleld naar
de Engelse zender luisterde. Bij
de huiszoeking! die hierop volgde,
werden bij veldwachter Hal mans
twee Israëlieten, een man en een
vrouw, giearresteerd die naar Duits
land zijn gievoerd en niet terugge
keerd. Ook Halmans werd gear
resteerd en is tot de 'bevrijding
van zijn vrijheid beroofd gieweest,
eerst in ons land, daarna in Duifs-
land.
In een ander schrijven beschul
digde hij dokter Schimmel ervan,
bekend te zijn met de verblijf
plaats van de echtgenote van HaJ-
mans, die was ondergledoken. Hij
schilderde dokter Schimmel als
sterk anti-Duits. Met diens arres
tatie zou volgens zijn bewering,
veel aan het licht komen. Deze
geneesheer zou ook de hand heb
ben g'ehad in het doen onderdui
ken van joden bij Marie van Wijk
in Gender en.
Verder werd Thomaes er van
beschuldigd medegewerkt te heb
ben aan het doen arresteren van
onderduikers, joden en die verloof
de van wachtmeester Evertse, dit
laatste in samenwerking! met de
Opperwachtmeester v. Tilburgl te
Heusden.
Als eerste gletuigle werd gehoord
de adjudant H. de Wilde die met
kapitein Doesbergi naar Heusden
was gekomen om bij Hglmans
huiszoeking te doen waarbij een
jodenechtpaar werd gievonden en
giearresteerd. Na deze arrestatie is
ook Thomaes in de woning van
Halmans gekomen. Getuige was
ook belast met een onderzoeknaar
de anonieme briefschrijver. Tho
maes had hem aangeraden veld
wachter de Moor het schrijven te
laten zien, deze kon waarschijnlijk
wel inlichtingen verschaffen.
Getuige Doesberg; had bij de
eerste behandeling! der zaak ge
zegd, dat burgemeester Thomaes,
behalve de Moor, ook Herwaarden
en een zoon van "het hooifd der
school Carpay had aahgjewezen, als
moglelijke schrijvers van de ano
nieme brieven. Deze gfetuig!e her
riep zijn eerste verklaring! betref
fende de Moor. Thomaes had deze
niet aangiewezen als schrijver, doch
alleen giezegjd, dat deze waarschijn
lijk wel inlichtingen hierover kon
verstrekken. Later kwam uit, dat
een zekere v. Erp, familielid van
Halmans en conducteur in Am
sterdam, de anonieme briefschrij
ver was. 1
Deze getuige verklaarde, dat hij
de zoon van veldwachter de Moor,
voor vergiëlijkingi van het scnrift,
enigle regels had laten schrijven,
waarbij het hem was opgevallen
dat deze dezelfde inkt gebruikte
als waarmede de bewuste brief
was gieschreven.
Plet schrijven over mej. v. Wijk
te Genderen had tot gievolg, dat
daar 2 jodinnen, de dames Dins
dag!, werden gearresteerd, die later
naar Duitsland zijn vervoerd en
niet teruggekeerd. Die heer Groen
teman, eveneens daar ondergedo
ken, werd niet gevonden.
Getuige v. d. Meij verklaarde,
dat hij in opdracht en samenwer
king' met Thomaes Me huiszoeking
had verricht.
In een ander schrijven werd me
vrouw v. d. Heijden te Heusden
er van beschuldigd, eveneens jo
den te hebben verborgen. De huis
zoeking! die werd gedaan, leverde
evenwel geen resultaat op.
'Op een vraag' van de President
aan getuige Doesberg of hij de
brieven herkende, antwoordde deze
bevestigend, doch merkte op dat
die aantekeningen er niet meer op
voorkomen, die er destijds op wa
ren aangebracht.
Getuigle Br. Schimmel deelde
mede dat hij op aandrang van
Thomaes tot 3 maal toe was ge
arresteerd en dat hij tenslotte naar
Euitsland werd overgebracht. Hij
beschouwde verdachte als iemand
met geestelijke afwijkingen.
De verdediger vraagt aan deze.
getuige hoe de bevolking van
Heusden over burgemeester Tho
maes dacht:
Er. Schimmel merkt op, dat men
bij de beantwoording! dezer vraag
de tijd in aanmerkingi moet ne
men, Eerst was Thomaes fel, doch
later trok hij bij.
De President vraagt of getuige
meent, dat dus vrees voor de af
loop van de oorlog verdachte tot
zijn veraiiderde houding had ge
dreven waarop Br. Schimmel be
vestigend antwoordde.
De verdediger vroeg Dr. S. hier
op of burgemeester Thomaes wist
dat er meerdere onderduikers in
Heusden en omgleving rondliepen.
Getuige S. antwoordde dat Tho
maes dit wel wist, doch gleen jacht
op deze onderduikers heeft ge
maakt.
Vervolgens merkte de verdedi
ger op, dat Thomaes mej. Bet je
de Wolf en barbier Franco, beide
Israëlieten, het niet lastig! heeft
gle maakt.
De President vroeg aan de ver
dachte of hij niet begireep', dat
hlij met het doorzenden van ano
nieme brieven, die. hij zonder meer
terzijde had moeten, leggien, en met
de door hem bijgevoegde brieven,
het leven van deze mensen in g!e/-
vaar bracht.
Een prachtsortering prima
in grote en kleine verpakkingen
vindt U steeds als
in de speciale étalage van de
Met de Maandmarkt even kijken bij Veerman
Thomaes verklaarde, dat hij
daaraan niet had gedacht, hij meen
de dat deze mensen onder Hol
landers zouden blijven en dat hief
met hen wel zou loslopen en het,
zou gjaan, zoals hij zelf de mensen
behandelde. Hij dacht er helemaal
niet aan, dat het leven van hen
gevaar zou lopen.
Wist u dan niet, aldus de Pre
sident, dat Nederland met Duits
land in oorlog was.
Thomaes. Ik dacht dat er een
wapenstilstand was glesLoten en dat
de verhouding! daarmede tussen
Nederland en Duitsland in orde
was.
President. U dacht dus, dat de
Duitsers hier waren om ons te
beschermen. Hoe dacht u dan
over de regiering in Bonden en
H.M. de Koningiin?
Thomaes. Daar heb ik niet over
nagledacht. Over de finesses van
die problemen heb ik nooit na
gedacht.
President. Dat is wel jammer,
hé. Maar u wist toch wel dat
de Duitsers maatregielen namen te
gen hen die werden giearresteerd.
Ik begirijp niet, dat u de joden in
Heusden met rust liet.
Thomaes. Dat waren toch mijn
ingezetenen.
President. Begreep u dan niet,
dat u met het gleven van inlichtin
gen de Duiders hielp?
Thomaes. Daar heb ik niet over
nagedacht.
Hierop volgde de levensgeschie
denis van Thomaes. *Als zoon van
een notaris uit Hontenisse, heeft
deze een gioede opvoeding geno
ten o.a. bezocht hij Semenarie Ru-
wenbergi. In 1913 huwde hij,
scheidde, doch hertrouwde in 1934.
Hij heeft gleruime tijd in Frankrijk
gëw'oond, vertrok in 1930 naar
Duitsland, waar hij tot 1939 v er
bleef. Hij was gleen lid vap de
N.S.E'.A.P. Kwam in 1939 naar
Nederland en woonde in Nijme-
gien, waar hij door Maatschappelijk
Hulpbetoon werd onderhouden. In
1940 werd hij lid van de N.S.B.
en begin 1942 burgemeester van
Heusden. Floewel voor zijn instal
latie, die, aldus de President, blijk
baar noglal met veel tam-tam had
plaatsgevonden, slechts f 100 was
toegestaan door Geel. St., nam hij
een bedrag van f 500 daarvoor
uit de glemeentekas. Tijdens zijn
burgemeesterschap plaatste hij re
gelmatig bekendmakingen in het
Nieuwsblad van Heusden waarin
hij gleweldig; kon doordraven en
o.m. te keer g'ingi teiglen de Bis
schoppen, omdat zij weiglerden de
collecte voor de slachtoffers van
Rotterdam aan te bevelen.
De verdachte noemde dit ge
schrijf gezwam in de ruimte.
De President wees op een schrij
ven aan de Sicherheitsdienst in
den Bosch, waarin hij aandrong
om Joh. v. Balleglooyen uit Wijk
te doen arresteren, op wien hij
reeds lanigi had geloerd. Het ge
hele gezin van v. Balleglooyen was
Zeer anti-Duits en behoorde tot
de „saboteurs, die zeb vet mestten
aan het bloéd en tranen van onze
kameraden". Hij had Evert van
Balleglooyen, persoonlijk doen ar
resteren in de bioscoop te Heus
den. Door de vrederechter, een
partijlgënoot, werd deze evenwel op
vrije voeten giesiteld en kreeg Tho
maes van deze kameraad een uit
brander.
Wist u niet, vroeg de President,
dat de S.D'. als zij naar personen
informeerde dit niet deed, om er
geschenken te gjaan brengen. Het
was uw plicht gieweest, aldus de
President, deze mensen te waar
schuwen. Spr. wees op de razzia's
die Thomaes hield op ]fet „Ei
land" waar hij niets te maken
had. Hoe hij met medewerking
van opperwachtmeester v. Tilborg,
de onderduiker Voets had g(earres
tee rdy hoe hij met dezelfde „op
per" de verloofde van de politie
man Evertse in E tussen had giear
resteerd. Eveneens de Gebrs. v.
Hoften uit Heusden, omdat deze
weigerden voor Thomaes een
schrijfproef af te leggen, ter op
sporing van jie anonieme brief
schrijver. Op 31 Maart 1945 werd
Thomaes in Lichtenvoorde giear
resteerd. In zijn brief van 5 Fe
bruari 1943 aan de Procureur-Ge
neraal te 's Bosch schreef hij, dat
Plalmans gebaat was bij de gehele
bevolking', dat deze niet eens zijn
moedertaal kende en dat met deze
schoft niet de minste clementie ge
bruikt moest worden. Ean, aldus
de President, hebt u in uw instal
latierede woorden glebezi gid, die u
ook beter achterwegle haa kunnen
laten, die rede eindigde met eén
driewerf „Sieg Heil op Adolf Hit-
der, de Fuhrer aller Germanen"
en Hou zee op de leider Mussert.
In een schrijven aan het Hoofd
kwartier, schreef Thomaes over
Plalmans, dat hij „deze vlegel wel
direct kwijt wilde". Ook over de
gle meende-secretaris schreef hij in
dezelfde gieest.
Thomaes noemde ook dit „'ge
zwam in de ruimte". Met de ge
meentesecretaris was hij later weer
