voor het Land van Heusden en Altena,
de Langstraat en de Bommelerwaard
Medische Corsetten en Glenardgordels
Fa. v.h. M. HORT - GORIUCHEM
Und van altena
No. 6659
Donderdag 7 April 1949
Studiecongres van Oorlogsgetroffenen.
Firma L. J. Veerman, Heusden
Zaterdagmorgen te 10 uur stelde
nabij de Wijksepoort het personeel
van de Scheepswerf zich op en werd
vandaar over het Burchtplein de
stad ingemarcheerd.
Voorop het muziekcorps gevormd
uit het personeel. Eerst werd de
heer M. Wijnstekers in een auto met
zijn echtgenote opgehaald en van
daar trok men naar de Breestraat,
waar de tweede jubilaris de 'heer
H. Vos woont. Ook deze werd ver
zocht met zijn echtgenote plaats te
nemen in een auto, waarna men in
optocht met vlaggen en banieren
door Pelserstraat, Putterstraat,
Herptsestraat, naar het terrein van
de scheepswerf marcheerde. Aan de
ingang was daar een erepoort op
gericht, terwijl de weg naar het
schaftlokaal met groen en vlaggen
was versierd. Ook dit lokaal had
een feestelijk aanzien. De beide ju
bilarissen werden door een deputa
tie van het personeel het lokaal
binnengeleid en namen met hunne
echtgenoten de hun aangewezen
plaats in.
Een ogenblik later arriveerde Bur
gemeester A. v. Delft met zijn echt
genote, waarna zich een deputatie
naar de woning van dhr. de Haan
begaf, die kort daarop vergezeld van
zijn echtgenote, dochters en verdere
familieleden eveneens het lokaal be
traden, en de voor hen gereserveer
de plaatsen innamen. Onderwijl
speelde het muziekgezelschap de
„Lang zal hij leven Marsch".
De heer de Haan nam vervolgens
het woord en heette allen welkom
in het bijzonder de Burgemeester,
uit wiens tegenwoordigheid hij meen
de te mogen constateren, dat deze
met het 40-jarig jubileum meeleefde.
Hij schetste het ontstaan van de werf
en de op- en nedergang van het be
drijf. Niet altijd ging het even ge
makkelijk. Het was zelfs zo dat, toen
hij nog slechts kort in Heusden was,
iemand tegen hem zei: ik zou het
maar niet proberen, het lukt in
Heusden toch niet. Ondanks deze
donkere voorspelling is het niette
min toch gelukt. Aanvankelijk legde
de werf zich toe op rivier bouw.
Het grootste probleem was evenwel
geoefende werkkrachten en het wo
ningvraagstuk in Heusden.
In 1914 liep de werf tengevolge
van de mobilisatie zo goed als lieeg,
terwijl bouwnummer 47 op de hel
ling lag, waaruit dus blijkt dat de
zaken nog niet zo slecht liepen.
In dit tijdvak werd de bouw van
schepen omgebouwd op zeeschepen.
Daartoe werd medewerking verleend
door het Departement van het Nut,
die de lekenschool in het leven
riep. Men zag toen mensen van 40
jaar achter de tekentafel om zich
te bekwamen.
Juist evenwel in die oorlogsjaren
heeft de werf een goede naam ver
worven. De uitbreiding van het per
soneel vroeg woningen. Er is toen
getracht een bouwvereniging op te
richten wat evenwel niet gelukt is.
Was dit toen wel gebeurd, dan zou
Heusden er thans anders uitgezien
hebben.
Vanaf 1923 tot 1932 waren de ja
ren waarin de Rijnschepen werden
gebouwd. Toen kwam echter de
neergang tot 1939, jaren waarin met
verlies gewerkt moest worden. Ook
in de bezettingsjaren kon het be
drijf gaande gehouden worden.
De mooiste periode, die spr. voor
ons land heeft gekend, was wel die
voor 1914, ondanks het 'feit, dat
men van 's morgens vroeg tot des
avonds laat moest werken.
Hij hoopt dat de werf nog veel
tot stand zal mogen brengen. Wat
Heusden daarvoor nodig heeft, zijn
in de eerste plaats goede woningen.
Een werkman die de gehele dag
heeft gewerkt heeft recht daarop.
Maar naast deze woningen zijn voor
Heusden ook nodig een ambachts-
en een MULO-school.
Hierna sprak Burgemeester van
Delft als volgt:
Mijnheer en Mevrouw de Haan,
dames en heren,
Het is mij een bijzonder genoegen
namens de Minister van Sociale Za
ken te kunnen mededelen, dat het
Hare Majesteit de Koningin heeft
behaagd bij Hoogs tderzelver besluit
van 25 Maart j.l. no. 22 aan de heer
14. Vos, smid in dienst van de firma
de Haan en Oerlemans te verlenen
de Ere-medaille in brons, verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau.
Ik hoop mijnheer Vos dat deze
onderscheiding door U nog vele ja
ren in ere zal kunnen worden gedra
gen. Ik wens U met deze onderschei
ding van harte geluk en betrek in
mijn felicitatie op de eerste plaats
uw vrouw en kinderen en vervol
gens de firma de Haan en Oerle
mans, in wier dienst gij zoveel jaren
zijt werkzaam geweest.
Ik zal hier niet belichten al het
geen door U in de voorbije jaren
is gedaan, daar zijn anderen, hier
aanwezig meer toe bevoegd. Ik wil
hier slechts er op wijzen, dat de Re
gering "uw langdurig dienstverband
heeft willen waarderen in de vorm
van de U verleende Koninklijke on
derscheiding.
Ik maak van deze gelegenheid
gaarne gebruik de firma de Haan
en Oerlemans, hier vertegenwoordigt
door de lieer de Haan als enig fir
mant, mede namens het gemeentebe
stuur van harte geluk te wensen
met haar jubileum.
Ik hoop, dat de firma, die, zoals
uit het schitterende gedenkboek, aan
geboden bij gelegenheid van dit ju
bileum blijkt, de kinderziekten zo
goed is doorgekomen, eveneens
krachtig het hoofd zal weten te
bieden aan de eventuele moeilijkhe
den, die wellicht in de komende ja
ren nog zijn door te maken. Ik hoop
dat het de firma mogelijk zal zijn
liet bedrijf steeds meer en meer te
doen uitbouwen. Het gemeentebe
stuur heeft gemeend van zijn waar
dering opzichtens hetgeen door het
bedrijf in het belang van de gemeen
te is gedaan, uiting te moeten ge
ven door het Sanbieden van een
bloemenmand. Ik geef U volgaarne
de verzekering, dat het Gemeente
bestuur zoveel als in het vermogen
ligt, zal willen medewerken om het
bedrijf tot groter bloei te brengen.
Ik zou niet volledig zijn, indien ik
de heer M. Wijnstekers niet in de
gelukwensen betrok. Als men de
heer Wijnstekers ziet denkt me#i aan
de scheepswerf. Mijnheer Wijnste
grote plichtsbetrachting. Ik wens u
van harte geluk met uw 35-jarig
jubileum en hoop dat liet u gegeven
moge zijn nog verschillende jaren
werkzaam te kunnen zijn in dienst
van de firma, die U lief is geworden.
Hierna was de beurt aan de heer
C. Wijnstekers, voorzitter van de
fabriekskern, die sprak namens het
personeel en de heer de Haan, diens
echtgenote, dochters en verdere fa
milie van harte gelukwenste met
dit prachtige jubileum. 4Iij noemde
het een geweldige prestatie geduren
de 40 jaren aan het hoofid van een
bedrijf te staan en een mijlpaal in
de geschiedenis van de werf. Als
men de geschiedenis van de werf
nagaat, die zich van een heel klein
werfje heeft ontwikkeld tot een mil-
lioenenbedrijf, dan dringt deze pre
statie tot respect en eerbied. Immers
het ging niet altijd even gemakkelijk,
doch U mijnheer de Haan, als be
kwaam vakman, wist steeds de moei
lijkheden te overwinnen en er ten
slotte een harmonisch geheel van
te maken. Al U het niet kunt berei
ken, dan kan een ander gerust stop
pen. Hij wenst vervolgens ook de
beide jubilarissen Vos en Wijnste
kers geluk met hun jubileum en
overhandigde vervolgens aan de heer
kers U is een man, die de eenvoud de Haan namens het gehele perso
sierl, maar tevens iemand met zeer) neet, een schilderij van het prachti-
ge op de werf gebouwde schip de
„Argus", geschilderd door een be
kend schilder uit Rotterdam, bene
vens een oorkonde, vervaardigd door
dhr. v. d. Pol te Haarsteeg, waarop de
namen van het gehele personeel. Het
een, aldus spr., stelt voor een schep
ping van Uwe en onze handen en
het andere het symbool, wat door
samenwerking kan worden 'bereikt.
Hij besloot met de wens, dat bet
de heer de Haan gegeven mogje zijn
nog enige jaren aan het hoofd van
zijn bedrijf te staan en getuige te
mogen zijn van de steeds toenemen
de bloei daarvan en zich richtende
tot mej. A. de H-aan, en dan mjet U
als directrice aan het hoofd, naar
een volgende mijlpaal.
Hierna richtte de lieer de Haan
zich tot de heer H. Vos, chjef van
de smederij en schetste hoe deze in
een klein hoekje begonnen, in de
loop van de achter hem liggende 40
jaren, liet kleine werfje heeft zien
uitgroeien tot het huidige moderne
bedrijf. Hij stelt het op hoge prijs,
dat om hiertoe te geraken de heer
Vos mede zijn beste krachten heeft
gegeven, waarna hij deze een ge
schenk in couvert overhandigde.
Vervolgens richtte hij zich tot de
de heer Wijnstekers of zoals hij het
liever uitdrukte tot „Marinus". Die
vooral in het begin zo'n bijzonder
moeilijke werkkring had, immers hij
stond zo wat voor alles alleen. Nim
mer was "hem echter iets te veel,
altijdstond, hij klaar. Spr. noemde
de jubilaris tot voorbeeld voor ve
len. Onverbreekbare trouw ging ge
paard met grote werklust. Of een
bezoek kort of lang duurde, altijd
vond men de heer Wijnstekers op
zijn post. Hij dankt de heer .Wijn
stekers voor alles wat deze in bet
belang van het bedrijf heeft ge
daan en overhandigde ook deze, een
geschenk onder couvert.
De heren Vos en Wijnstekers
Zaterdag hield de landelijke Fede
ratie „Stichtingen van Oorlogsgetrof
fenen" in de grote Casinozaal te
's Hertogenbosch een stduiecong.res
inzake het voor hen zo belangrijke
onde rw e rp ,D orlo,gss diade regel ing
Het Congres werd bijgewoond door
ruim 1300 oorlogsgetroffenen uit het
gehele land. Ook leden van de Volks
vertegenwoordiging gaven blijk van
belangstelling. Zo waren o.m. aanwe
zig de Kamerleden prof. mr. C. P.
M. Romme, Th. S. J. Hooy, J.
W. IJsselmuiden, allen van de' K.
V.P.-fractie en mr. C. J. A. M. ten
Hagen (P.v.d.A.) en vele burgemees
ters van plaatsen uit de getroffen
gebieden.
Na bet pittige openingswoord van
de voorzitter, de heer Koöps, kreeg
de heer Ad. Hanegraaf, bestuurslid
van de Federatie het woord en be
handelde op uitvoerige wijze het on
derwerp ,Is een bevredigende oor
logsschaderegeling mogelijk?" Aan
dachtig werd zijn wel gedocumen
teerd betoog aangehoord. Uit dit be
toog bleek weer eens helder hoe de
zaak der oorlogsgetroffenen mede is
betrokken geworden in de politieke
visie der verschillende partijen in de
Tweede Kamer, waar nog .niet alle
groepen overtuigd zijn van het recht
der getroffenen op een billijke ver
goeding.
De heer Schouten, wnd. Directeur
der Federatie, behandelde het onder
werp „Herbouw in theorie en prak
tijk" en liet zien de financiële bezwa
ren die er beden ten dage nog zijn
om tot een verantwoorde herbouw
te geraken. Voor de mensen Bie in
de kleinste huisjes woonden is her
bouw niet meer mogelijk en dat zijn
zij die een huis hadden van 120200
M3. Spr. wees tenslotte nog op de
toezegging door H.M. de. Koningin
gedaan bij de opening der zitting
van de Staten-Generaal op 23 Juli
1946 luidende: „De regeling van de
bijdragen in de materiële oorlogs
schade en van de aanvullende crediet-
financiering; bij de wet kan op korte
termijn worden tegemoet gezien".
Thans is het 2 April 1949 en de
wet is nog niet in het Staatsblad ver
schenen.
Tenslotte sprak de heer W. Per-
quin over het onderwerp: „Oorlogs
schade en Bedrijfsleven". Deze spr.
belichtte de ontzettende moeilijkbeden
waarin de getroffen zelfstandige on
dernemers verkeren, wier gehele zaak.,
waaraan soms geslachten lang was.
gewerkt, door een enkel bombarde
ment verloren ging. Deze mensen
hebben alle mogelijke schade opge
lopen. Vernietiging van huizen, za-
kenpanden, pakhuizen, inboedel win
kel en handelsvoorraden, het gedwon
gen stilleggen van hun vernietigd be
drijf enz. Er is geen schabecategorie,
die zo slecht verzorgd wordt als de
ze, aldus spr. Met gedwongen be
drijfsstilstand werd in het wetsont- bouw van een woning en een be-
economische en sociale positie in ver
houding tot hun gelijken en daarom
als defintiieve regeling onaanvaard
baar is
II. dat de acute nood van talrijke
getroffenen ertoe dwingt het wets
ontwerp thans als NOODWET te
aanvaarden, mits op tien punten .ge
wijzigd en mits de bepaling wordt
opgenomen, dat binnen vijf jaar een
definitieve regeling zal' volgen op
grondslag van integraal herstel.
De tien wijzigingen zijn:
1. Het principiële recht van de
oorlogsgetroffene op volledige ver
goeding moet in de wet worden vast
gelegd.
2. De rijksbijdrage voor totaal
verwoest onroerend goed mag nooit
lager worden vastgesteld dan op 75
pet. van de J>ouwwaarde Mei 1940.
3. Een jaarlijkse rente moet wor
den uitgekeerd over de waarde van,
al dan niet, onteigende gronden on
der verwoeste panden, zolang her
bouw van het verwoeste pand on
mogelijk is.
4. Iedere getroffene moet voor de
werp in het geheel geen rekening ge
houden.
Alle sprekers werden met gespan
nen aandacht aangehoord en oogstten
een welverdiend applaus.
Aan het slot van het congres werd
door de voorzitter, de heer J. A.
Koops, een resolutie voorgelezen, wel
ke ter kennis zal worden gebracht
van de regering en de volksvertegen
woordiging.
In de resolutie liggen de besproken
prae-adviezen van deze middag ge
heel vervat.
De Federatie is daarin van oor
deel
I, dat het onderhavige wetsont
werp in genen dele aanleiding geeft
tot de verwachting, dat de getroffe
nen hersteld zullen worden in hun
drijfsruimte al dan niet in een ge
bouw gecombineerd, volledige toe
passing kunnen verkrijgen van de
regeling van art. 8, mits het bouw
volume niet groter is dan het ver
woeste pand en de maximale bouw-
waarde van ieder de grens van f 5000
per Mei 1940 niet overschrijdt, met
dien verstande, dat hij bij overschrij
ding van deze limiet van art. 8 kan
profiteren tot de aangegeven limiet
en voor het boven deze limiet te
gebruiken bouwvolume de mogelijk
heden van art. 71 kan benutten.
5. De huurwaarde van de nieu
we panden mag voor de berekening
van de rendabele waarde volgens art.
71 niet hoger worden gesteld dan de
huurwaarde van het verwoeste pand.
6. Bij de verdeling van het be
schikbare bouwvolume dienen oor
logsgetroffenen, die wensen te her
bouwen voorrang te verkrijgen, on
verschillig de omvang van de bouw.
7. Bij grondonteigening dient de
getroffene recht te krijgen opgrond
met gelijke waarde en gelijke bouw-
gelqgenheid. De onteigening n\ag
eerst doorgang vinden nadat de ver
goeding door grondruil is geregeld.
8. De schadevaststelling van in
boedels dient die totale aftrek voor
niet erkende schade (wegens z.g.
luxe) en voor afschrijving samen niet
meer te bedragen dan 25 pet. van
de opgegeven schade. Het voor de
kernvoorziening vastgestelde mini
mumbedrag dient met een bijslag
voor elk kind te worden verhoogd.
Voor de totaalgetroffenen, die nood
gedwongen minderwaardige goederen
moesten 'kopen, dient een toeslag op
de schadevaststelling te worden ge
geven.
9. Bij de vaststelling van schade
aan bedrijf suitrustingen mag niet
meer "dan 35 pet. op de aankoopprijs
worden afgeschreven. Bij gedwongen
bedrijfsstilstand wegens verlies van
dq bedrijfsuitrusting en de onmoge
lijkheid deze spoedig te herstellen,
dient de Rijksbijdragje vierhoogd' te
worden met de bedragen, welke men
gedurende de bedrijfsstilstand aan de
liquide middelen heeft moeten ont
trekken voor noodzakelijk levenson
derhoud.
10. De rechtszekerheid dient te
worden bevorderd door het geven van
ruime openbaarheid aan alle uitvoe
ringsbepalingen en voorlichting aan
de getroffenendoor na inwerking
treding van de Noodwet de getroffe
nen nog drie maanden gelegenheid
te geven aanvullende of mebwe scha-
de-aantgiften te doen en be
zwaarschriften in te dienen tegen
reeds opgegeven voorlopige vaststel
lingen; door het instellen van onpar
tijdige regionale beroepsinstanties
voor de behandeling van deze be
zwaarschriften.
NIEUWSBLIK
Uitgave:
Telefoon No. 19 - Postrekening No. 61525
Algemeen Redacteur: J. H. ROZA te Heusden
Dit blad verschijnt Maandag en Donderdag
Abonnementsprijs
f 1.95 per kwartaal, per week 15 ct., per no. 10 ct.
Advertentiën 20 cent per regel
Advertentiën en berichten worden ingewacht
voor het Maandagnummer tot Zaterdagmorgen
uiterlijk 10 uurvoor het Donderdagnummer
tot Woensdagmiddag uiterlijk 2 uui
naar maat in ALLE maten en modellen worden VAKKUNDIG aangemeten door
Gasthuisstraat 13
Telefoon 2487
'v - V