J
Voor BELIJDENIS
y
h
Burgerlijken Stand
Boekhandel Firma L. J. VEERMAN Heusden
BELIJDENISTEKSTEN
Het Wondere Vliegen
De Rehabilitatie van de mindervaliden
KERKBOEKJES
N.
Na een kort inleidingswoord ,van
de heer J. !M. Eeijerman, Arts te
Werkendam, nam de heer Th. M. A.
J. Heijmans, voorzitter van de Provin
ciale A.V.O. Raad in Noordbrabant
het woord.
De heer Heijmans begon met er
op te wijzen, dat h^t niet in zijn be
doeling lag, 'te yolstaap met het hou
den ener voordracht over de beteke
nis, doel en werkwijze ,van de A.V.O.
maar meer, de aanwezigen ,te begees
teren tot deelname aan het A.V.O.
werk en Is overtuigd daarin te zullen
slagen wanneer hij mededeling doet
van enige voorbeelden van het grote
geluk cjoor de A.V.O. aan menig zor
genkind gebracht.
Onder de vele euvelen waaraan on
ze maatschappij nog lijdt en mank
gaat, treedt naar voren, valt op de
achterstelling van de man of vrouw,
die, door lichamelijke of geestelijke
tekortkomingen, de maatschappelijke
wedloop niet kan bijhouden, niet zo-
veer 'kans heeft in het leven als de
volwaardige. Zij kunnen er niet op
rekenen, als gelijkwaardig gemeen
schapslid te worden aangemerkt. Niet,
dat zij opzettelijk als minderwaardig
worden behandeld. Dat niet, maar
veelal rest hun slechts het medelijden
zonder daadwerkelijke bijstand van de
sterken. Men heeft geen tijd en, om
eigen belangensfeer, geen bepaalde
interesse voor zijn lichamelijk of
geestelijk misdeelde of getroffen me
debroeder of -zuster.
In vroegere tijden werden de licha
melijk of geestelijk gebrekkigen ter
dood gebracht ,maar in latere be
schavingsperioden werden de opvat
tingen meer eri meer gewijzigd en
werd aan de ouders het recht ontno
men, hun kind te doden. Daardoor
bleven meer abnormale kinderen in
leven, maar hun lijden vwerd er niet
minder door. Met het langzamerhand
veldwinnen van de humanitaire ge
dachten, werd de mentaliteit t.a.v.
de gebrekkigen minder. Van paria
tot gedulde en tenslotte ,üot verpleeg
de, dat was al een hele evolutie in
het denken van die tijd.
Gelukkig is er sedert meer dan
een tweetal decennia in ons land
kentering op dit gebied. Er is sedert
deze jaren, onder leiding pjf invloed
van de Ned. Ver. ;tot bevordering!
van de Arbeid voor .Onvolwaardige
Arbeidskrachten „de A.V.O." eeri be
weging gaande ten gunste yam de
maatschappelijke positie der lichame
lijk en geestelijk gebrekkigen. Vóór
de komst van de A..V.O. ten andere
organen, waren er die individueel'
werkzaam waren op dit terrein, doch
hu heeft de gemeenschap dit vraag
stuk meer en meer tot zich getrok
ken.
Meer en meer bleek, dat het vraag
stuk van de arbeidszorg voor gees
telijk en lichamelijk gebrekkigen een
vraagstuk is van organisatie. Men
zoeke voor ieder mens de voor hem
meest geschikte arbeid, passé, door
opleiding of hulpmiddelen, desnoods
de arbeidsmogelijkheden van de mens
aan aan de speciale eisen van be
paalde arbeid of omgekeerd, men
passé door technische herzieningen,
door veiligheids- of beschermings
maatregelen, door invoering van be
paalde machines de arbeid aan aan
de capaciteiten der mensen en
men heeft de oplossing van dit pro
bleem.
Een onvolwaardige ,een niet vol
waardige, een minder valid©, een ge
brekkige, een gehandicapte moge niet
in alles gelijk te stellen zijn met een
volwaardige, met de mens naar li
chaam en geest goed uitgerust; hij
mogje uit de aard der zaak niet zo-
vee i kansen in het leven heib'ben als
hij, die zonder geestelijke of lichame
lijke gebreken is, maar een onvol
waardige is geen minderwaardige, die
buiten het arbeidsleger moet worden
gestoten en aangewezen blijft op
particuliere openbare of niet open
bare weldadigheid, met alle nadelige
gevolgen daarvan voor individu, voor
gemee'nschap. Hij kan zijn plaats op
volwaardige wijze innemen, mits men
met de arbeids toe wij zing maar reke
ning houdt met zijn defect of ge
brek. Reeds is proefondervindelijk be
wezen, dat tal van onvolwaardige ar
beidskrachten verschillende werkzaam
heden even goed kunnen verrichten
als hun volwaardige collega'sb.v.
de blinde als telefonist, masseur, ty
pist, musicus enz., de doofstomme
als meubelmaker, schoenmaker, typo
graaf enz.de lichamelijk verminkte
als portier, bode, tekenaar, kantoor
bediende en in allerlei hand- en ma-
chinearbeidde geestelijk defecte in
eenvoudige handenarbeid enz.
En hun kansen stijgen aanmerke
lijk, als de aard en de methode
der werkzaamheden enigszins aange
past worden aan de arbeidsmogje-
ijkheden van betrokkenen of als méér
pij de tewerkstelling der arbeiders op
de onderscheidene arbeidsplaatsen re
kening zou worden gehouden met
de lichamelijke en geestelijke capa
citeiten van hen, zo ncxlig, na het
verlenen van prothesen of na een
speciale opleiding.
Dit laatste is ontelbare malen in
de praktijk gebleken, vooral in de
landen, die na de eerste wereldoorlog
reeds milEoenen Verminkte oorlogs
invaliden in het productieproces moes
ten opnemen.
Getracht moet dus worden, voor
elke onvolwaardige arbeidskracht een
hem passende werkkring te vinden,
hem eventueel voor een bepaald
werk geschikt te maken, zodat de
onvolwaardige zich als een volwaar
dige kan ontplooien en zich gemak
kelijk kan handhaven.
Bij de indeling der onvolwaardigen
in categoriën moet rekening worden
gehouden met het feit, dat elke cate
gorie niet alleen speciale studie ver
eist, maar bovendien speciale moei
lijkheden oplevert met betrekking tot
de speciale zorg en tevens speciale
mogelijkheden, ten aanzien van de ar
beidsvoorziening, in zich sluit. Op
grond van een en ander is de na
volgende indeling te maken:
A. de lichamelijk onvolwaardigen
I. de lichamelijk gebrekkigen en
misvormden
II. de zintuigelijfc gebrekkigen:
a. de slechthorenden en doven
b. de doofstommen
c. de blinden.
B. de geestelijk onvolwaardigen:
1de krankzinnigen.
2. de zwakzinnigen
a. de debielenlb. de imbecil-
len; c. de idioten.
3. de psychopathen.
4. de toevallijders.
Cyril Burtvervolgens
5. de achtergeblevenen en ex
treem dom men.
6. de misdadigers.
7. de neuropathen.
C. de door een langdurige lichaams-
of geestesziekte onvolwaardig ge
worden personen.
D. de ouden van Aagten. i
Bij de laatste volkstelling in Neder
land (op 31 December 1930) waar
aan de A.V.O. heeft mogen mede
helpen, werden op 3.361.032 inwo
ners, behorende tot 505 gemeenten,
in totaal 54052 lichamelijk gebrekki
gen geteld, dat wil dus zeggen, dat
plm. 1.6 pet. van de bevolking van
ons land destijds een lichamelijk ge
brek had (Verslag Staatscommissie
blz. 33). Berekend naar een bevol
king van 9.000.000 (toestand op 1
Januari 1942) zou ons land, op .ba
sis van genoemde 1.6 pet. thans
144.000 lichamelijk gebrekkigen tel
len.
Blijkens de berekening der Staats
commissie worden op 10.000 inwo
ners aangetroffen
10.A. blinden
22.6 slechthorende plus doof
stommen
49.7 lichamelijk gebrekkigen
totaal 82.7 lichamelijk onvolwaardi-
gen
Volgens deze cijfers mogen wij
aannemen, dat in Nederland op 1
Januari 1942 ongeveer 1/4 millioen
lichamelijk onvolwaardigen werden
aangetroffen.
Een recent onderzoek is ingesteld
in de kop van Drenthe door Dr.
Stratingh uit Peize. Deze vond bij
ruim 12.000 personen 2.3 pet. on
volwaardigen hiervan was 15 pet.
lichamelijk onvolwaardig en 0.8 pet.
geestelijk onvolwaardig.
De cijfers die Dr. Stratingh vond,
zouden uitgebreid over het hele land
(9.000.000) een on vol w aardige naan tal
van 208.800 opleveren, waarvan
140.400 lichamelijk- en 68.400 gees
telijk onvolwaardigen.
Dr. Stratingh komt tot de conclu
sie, dat 41.4. pet. van alle personen,
die nu nog als „Onzelf standi gen"
moeten worden beschouwd tot „Maat
schappelijk zelfstandigen" hadden
kunnen worden gemaakt, aangezien
het mogelijk moet worden geacht hun
arbeidsgeschiktheid tot boven de 60
pet. pp te voeren. Dit wordt .nader
met voorbeelden toegelicht.
Indien de cijfers worden toegepast
op het gehele Rijk, komt Dr. .Stra
tingh tot f8.000.000 voor A en tot
f37.000.000 voor de B-groep. Dat de
regering deze zaak ter harte gaat,
De gemiddelde bezoeker van een
vliegveld vraagt zich vol verwonde
ring af hoe het mogelijk is, dat die
ruim 40 ton aluminium-smlefinhoud
het moderne verkeersvliegtuig, zich
zo maar als een veertje in de lucht
verheft.
En toch is bet zo eenvoudig.
Er was eenseen natuurkundige
die onderzoekingen deed ojp 'het ge
bied van de luchtkrachten. Deze man
deed oip zekere dag de ontdekking,
die in een later stadium de mensheid
in staat stelde eeh eeuwenlanig ge
koesterd ideaal te verwezenlijkenhij
ontdekte nil. dat eenplat vlak, dat
onder eten bepaalde hoek met een
luchtstroming werd gehouden, een op
waartse kracht ondervindt-' Wanneer
men dus een plat vlak met een be
paalde snelheid voortbewoog door de
lucht, werd dit platte vlak door de
luchtstroom opgetild.
Van dit platte vlak naar een vlieg-
tuigvlieugel was nu nog maar een
Kdeine stap. Het vliegtuig zou dan
na deze ontdekking ook vrij gauw
werkelijkheid geworden zijn, als
Ja, als
De ontbrekende schakel.
De voorwaarde om het platte vlak,
alias de vliegtuigvleugel, van de
grond te krijgen was dat het zich met
een 'bepaalde snelheid door de lucht
moest bewegen. Maar om de vereiste
snelheid te verkrijgen was een lichte
en toch sterke motor nodig en die
ontbrak de pioniers nog. "De benzine
motor 'bestond nog niet en de an
dere motoren (stoommachine e.d.)
waren veel te zwaar om in |een lucht
vaartuig te worden ingebouwd.
Zo kwam de twintigste eèuw. Op
papier was het probleem van de men
selijke vlucht allang opgelost, maar
werkelijk gevlogen had nog geen
mens. Toen kwamen de .gebroeders
Wright, twee eenvoudige fietsenma
kers uit Kitty Hawk in Noord-Ame-
rika, met de sensationele mededeling,
dat zij op 17 December 1903 voor
het eerst met een vliegtuig los van
de aarde waren geweest. Het was
maar een sprongetje van 40 meter,
iets langer dan de vleugei .van teen
Constellation
Maar het was gelukt. Met een ©i-
gengebouwde tweedekker, uitgerust
met een zelfgebouwde Wright-motor
van 1,2 PK, kwam het eerste vlieg
tuig los van de grond. Vandaag vlie
gen K.L.M.-Constellations met vier
motoren van 2500 PK elk, van het
zelfde Wright-fabriikaat, van Mauri
tius naar Batavia, ©en aTstarid van
5500 km.
Als één schaap over de
dam is
Nu het begin er eenmaal was,
kwamen er spoedig meer vliegers.
Ofschoon aan de ene kant in die ja
ren vliegen nog werd beschouwd als
de kortste en de zekerste weg naar
bet .graf, werd aan de andere kant
in laboratoria aan het nog erg wrak
kige samenstel van bamboe en zeil
doek gedokterd om er een bruikbaar
vliegtuig van te maken. Mien ont
dekte, dat een gebogen vlak meer
hefkracht, oftewel lift gaf dan een
plat vlak; daarom gaf men de vlieg-
uigen licht gebogen vleugels. In de
rolle onderkant bleken toen echter
schadelijke luchtwervels te ontstaan,
daarom vulde men deze onderkant
op. Op deze wijze ontstond de mor
derne vliegtuigvleugel met zijn
stroomlijnvormige doorsnede.
•Maar men ontdekte nog meer. Uit
onderzoekingen bleek n.'l. dat de op
waartse kracht, die het vliegtuig van
de grond heft, voor eeh derde deel
uit druk en voor twee derde deel
uit zuiging bestaat. Een vliegtuig rust
dus niet op de luchtlagen er onder,
maar „hangt" in de lucht.
Niets nieuws onder (de zon.
Op. deze eenvoudige beginselen be
rustte het succes van de twee Ame
rikaanse broeders, die in 1903 het
eerste sprongetje maakten; vijf en
veertig jaar later zijn het nog dezelf
de beginselen, die het mogelijk ma
ken, dat vliegtuigen van ruim 40
ton zich licht als een veertje van
de grond verheffen. Doordat de vier
krachtige motoren de machine met
een snelheid van ver over de 100
kilometer over de betonnen startbaan
trekken, krijgt de vleugel van de
erlangs stromende lucht voldoende
lift om de grote vogel van de aarde
los te maken.
De machines zijn weliswaar veran
derd het aan twee passagiers plaats
biedende tweedekkertje van {alten en
zeildoek, waarmee u© K.L.M. In 1.920
begon te vliegen tussen Amsterdam
en Londenv heeft thans plaats ge
maakt voor de snelle, gestroomlijnde,
blinkende metalen Convair Liner, die
20 maal zoveel passagiers meeneemt,
maar liet principe is hetzelfde geble
ven.
ruime sortering
HOUTBRAND
En toch is het zo eenvoudig
jd
blijkt wel uit de onlangs in werking
getreden wet op de plaatsing van
onvolwaardige arbeidskrachten.
Na uitvoerig te hebben gewezen
op de doelstelling van de A.V.O.-
bevordering van "de arbeid voor on
volwaardige arbeidskrachten in de
ruimste zin van het woord, dnong,
spreker aan dat in iedere gemeente,
stad, dorp of gehucht, iemand moet
zijn, tot wie men zich ;in een geval
van mindere validiteit kan wenden
om hulp en raad, opdat pp de duur
aan de verwaarlozing, welke men nog
allerwege tegenkomt in de stad
zowel' als op het Nplatteland een
einde komt. Die correspondenten, ad-
viesbureaux en afdelingsbesturen zijn
de voorposten van de A.V.O.
Onder auspuciën \pn de Stichting
ter bevordering van de Welvaart in
het Land van Heusden ©n Al te na
en de Biesbosch „Sectie Volks ge
zondheid" is hier al meer dan een
jaar geleden een Advies-Bureau opge
richt, hetwelk maandelijks zitting
houdt te Sleeuwijk, w,aar voorlichting
en bijstand wordt verleend, maar wij
moeten hier 'komen tot een eigen
afdeling. Verder mochten de aanwe
zigen beluisteren de persoonlijke er
varingen van de heer Heyman^, op
gedaan in liet A.V.O.-werk in Noord-
Brabant, waaruit frappante dingen
naar voren kwamen.
Die heer ,J. M. Beijerman, voorzit
ter van de Interlocale Advies Com
missie dankte spreker voor zijn uit
voerige uiteenzetting en bezieling voor
het A.V.O.-werk. Spr. wees ©r op,
dat dit jaar een enquete ^al' worden
ingesteld in het Land van Heusden
en Altena en geregistreerd zal wor
den elk geval van lichamelijke- en
geestelijke gebrekkigen en deed een
beroep op alle aanwezigen om ons
hierbij behulpzaam te zijn.
De heer Beijerman sloot deze bij
eenkomst en dankte de aanwezigen
voor hun tegenwoordigheid.
I1EUSDEN.
Over de maand Maart.
Geboren: Jan, z. van C. v. Gies
sen en S. J. Mans; Henricus A. M.,
z. van "M. J. Smits en A. M. A. van
Hemert; Emma, d. vail D. A. v. d.
Steenhoven en D. Treffers; Hendri-
ka Tj., d. van P. T. A. Sprengers
en B. Jonker; Johannes F. M., z.
van F. J. Nouwens en J. M. Uijtert;
Martinus J. J., z. van H. A. de Wilt
en A. v. d. Sanden; Johannes M. A.,
z. van M. M. de Hart en A. C. Bruijs-
ters; Elisabeth M., d. van A. A. de
Kort en E. de Looijer; Antonius J.
M., z. van L. M. Fitters en J. M. v.
Wijk; Cornelia H. M. J., d. van A.
J. A. v. Bokhoven en C. H. M. Rom-
me; Hendrika A. J., d. van A. A.
Bax en J. M. Lamers.
Getrouwd: Andries H. Nieuwkoop
22 j. en Maria Hakkel 19 j.; Aart
Bouman 33 j. en Dirgje Bax 29 j.
Overleden: Martinus v. d. Besse-
laar, 73 j., wedn. van J. P. v. Over-
beek; Antonia J. H. M. de Bonth
3 d.j Adrianus C. Nooten 51 j.; Adri-
ana C. Smetsers, wed. van N. de
Ivort 84- j.Johanna T. M. de Leeuw
62 j.; Johanna A. Buijs, wed. van
F. H. Verhoeven 81 j.
ANDEL.
Over de maand Maart.
Geboren: Adriaan, z. van J. A.
Nieuwenhuizen en T. A. C. Smoo-
kers; Marinus, z. van P. de Fijter
en S. J. de Cloe; Cornelis A. W., z.
van J. de Cloe en M. H. Jiskoot.
Getrouwd: J. v. Wijngaarden 68 j.
en G. E. Willemstein 65 j.
Overleden: Izaak den Dekker 59 j.,
echtg. van C. Vos; Adriaantje de
Fijter 78 j., echtg. van O. v. Andel.
ALMKERK.
Over de maand Maart.
Geboren: Cornelis, z. van W. S.
v. d. Zou wen en A. J. Vermeulen;
Hendrik, z. van T. Ouwerkerk en
D. Boom; Teunis J. W., z. van A. v.
Breugel; Leendert, z. van C. Ver
steeg en E. J. de Rooij; Hendrika,
d. van S. M. de Rooij en G. van
Maastricht; Arno ld a P., d. van G.
Vink en W. v. Drunen; Gerrit A.,
z. van T. v. Helden en A. Kamp.
DE WERKEN c a.
Geboren: Juliën, z. van H. L.'van
Wordragen en R. v. Vuren; Hendri
ka, d. van P. Iloeke en iW. Vos;
Antonetta, d. van J. Lustig en 'M.
Ippel; Bastiaan J., z. van N. Ver-
j steeg en E. J. Kolijn; Peter, z. van
H. Verschoor en S. v. Burgel; Janna,
d. van C. Smits en P. Verbeek.
Ondertrouwd: Pie ter van der Wiel
24 j. en B. v. Helden 22 j.; Jan
Willem Ippel, 35 j. en Maria V. d.
Wiel 38 j.; Gerrit L. Ritmeester,
32 j. en Petronella de Jong 34 j.
Overleden: Cornelia W. Brander
horst, eclitgen. van M. Hoeke, 53
j.; Stijntje Vos, wed. van J. C. v.
Drunen, 86 j.
GIESSEN.
Geboren: Johannis J., z. van T.
v. Tilborg en M. Sack; Dirk, z. van
A. Hartman en P. v. Veen; Adriana,
d. van J. Ivamp en MJf v. Vugt; Wil-
lemina, d. van C. Groenenberg en
E. Westerlaken; Arie, z. van 1. Stra
ver en C. D. v. Helden.
Overleden: J. J. v. Tilborg, echtg.
van J. Flshouc 7U j.; A. Roza, ©eni
gen van A. Westerlaken 56 j.
RIJSWIJK.
Geboren: Joh an C. M. P., z. van
C. D. Sanner en B. d. Dunnen; So-
phinus A., z. Van A. W. Besselink
en G. Tieben; Adrianus H., z. van
A. C. T. v. Daaien en D. M. A. Wes
terlaken; Geertje C., d. van A. C.
Hobo en A. v. Giessen; Gerrit J., z.
van G. Zwart en J. Nieuwenhuizen;
Johanna, d. van A. Versteeg en W. P.
v. Anrooy; Frans A., z. van Fr. v.
Heukelum en "M. Westerlaken; An
tonia G., d. van A. Smits en W. de
Vos; Alida, d. van A. Vos em J. E.
Lievaart; Teunis A., z. van P. Wes
terlaken en J. J. v. Tilborg.
OverledenSophinus A. Besselink,
6 weken.
Getrouwd: Hendrik Bertus Co-
lijn 32 j. en Teunije Kant 31 j.
POEDEROIJEN.
Over de maand Maart.
Geboren: Hilleke A., d. van J. v.
d. Werken en P. Smits; Arie, z.
P. Brugmans en L. Scheffers;
Ondertrouwd: R. v. Steenis 30 j.,
en F. Verheij 22 j.
Getrouwd: A. Kastelein 35 j. en
T. v. Giessen 30 j.
Levenloos aangegeven: 1.
VEEN.
Over de maand Maart.
Geboren: Jetze, z. van A. Vos en
J. Timmermans; Jacob, z. van S.
Vos en H. B. v. Andel; Pieter,z.van
P. Smithjes en D. E. v. Helden.
Getrouwd: Wouter J. v. d. Maa-
den 26 j. en Geertruida Timmer
mans 18 j.; Cornelis Vos 28 j. en
Uacoba C. v. d. Schans 18 j.
WERKENDAM.
Geboren: Neeltje W., d. van G.
Visser en J. Sterkenburg; Adriana
d. van A. Holster en J. v> d. Stelt..
.r
(Voor Dames
Marrocco leder, gewatteerde band met riemsluiting, in
donkerblauw, bruin en zwart
le kwaliteit leder f 9,10
2e kwaliteit lederf 7,50
in genoemde kleuren
3e kwaliteit kunstleder f 4,90
le soort marocco half glad in bruin en zwart f 9,95
le kwaliteit Herenboekje, zwart marocco leder.
Test., Psalmen f8,65
EN ANDERE
HUISBIJBELS en KERKBOEKEN in diverse uitvoeringen
j
I
f
