TWEEDE BLAD DONDEEDAG12Z
NIEUWSBLAD
Plaatselijk Nieuws
Maas en Waal
behorende bij het
voor het Land v. Heusden en Altena, de Langstraat en Bommelerwaard
HEUSDEN.
ALMKERK.
ANDEL.
BABILONIëNBROEK.
DUSSEN.
GIESSEN.
LAND VAN ALTENA.
WIJK EN AALBURG.
WERKENDAM.
Sproeten? SPRUTOL
l EPISODE UIT DE
MEIDAGEN 1940
door
HANS KIEVID
Ons Feuilleton
„Waar
tezamen vloeien...
6.
De damclub V.D. hield Maan
dag j.l. in hotel „Central" haar 21e
jaarvergadering. O.m. gaf de secr.
een duidelijk verslag over 't afge
lopen jaar en stond daarbij, voorna
melijk stil bij de gehouden interna
tionale 6-kamp. De penningm. deed
rekening en verantwoording en sloot
met een batig saldo, hem wlerd dé
charge verleend. 'Bij de bestuurs
verkiezing wterd de aftredende pen
ningmeester J. Klaren herbenoemd.
Besloten werd deze zomer de jeugd
onderricht te geven in het damspel,
de nodige stappen zullen hiervoor
worden gedaan. We komen hierop
nog nader terug. In de laatste helft
van Aug. zal, zoals vroeger gebrui
kelijk was, een openlucht-simultaan
seance worden gehouden. Vierder
zullen gedurende de zomer enklele
vriendschappelijke wedstrijden wor
den gespeeld tegen zusterverenigin
gen. De e.v. ledenvergadering, waar
mede dan tevens het seizoen weer
geopend wordt, zal plaats vinden
op Maandag 19 Sept. a.s.
In de j.l'. Maandag gjehouden
ledenvergadering van de Oranjever-
eniging alhier, werd met algemene
stemmen besloten om op 7 'Juli- a.s.
van H.M. de Koningin.
Het bestuur werd gemachtiigjd het
programma nader uit te werken.
De Emmabloem-collecte heeft
alhier ruim f 100.opgebracht.
Door de Diaconiën van Andel,
Giessen en "Rijswijk is voor gezamen
lijke rekening een gezinsverzorgster
aangesteld met als standplaats Gies
sen.
Binnenkort zullen enkele her
bouw gevallen in deze gemeente wor-
dëh aanbesteed. In totaal zullen dit
jaar 6 woningen worden gebouwd.
Bij een gehouden vergadering
van het waterschap „de Polder den
Hill" in café Heimans alhier, is tot
voorzitter gekozen, de heer W. Stra-
ver Abrzn., zulks in de plaats van
wijlen de heer A. Vos en tot bestuurs
lid in de plaats van W. Straver de
heer C. Vos Azn. j
Beiden hebben hunne benoeming
aangenomen.
De ouders van de militair C.
v. d. Pluijm, kregen het ontstellen
de bericht, dat hun in Indië vertoe
vende zoon zwaar werd gewond.
Bij de dodenherdenking inde-
ze gemeente werd een krans gelegd
op het graf van een Engels militair
en op dat van .onze dorpsgenoot W.
Prinsen. Velen maakten de stille
tocht mede.
Voor de N.C.R.V.-landdag op
2e Pinksterdag zijn nog enkele plaat
sen open. 'Opgave voor Vrijdagavond
bii mej. D. Elshout.
Velen van de N.C.R.V.-luiste
raars zullen wel nieuwsgierig zijn,
hoe of het staat met de deelname
aan de Jubo in onze streek. De pro
paganda door je toestellen zal wel
licht velen ongeduldig maken. Nu
wees gerust. Al zijn niet allen trouw
op hun post, de propagandaaommis-
sie werkt door. Wii hopen alles keu
rig voor elkaar te krijgen. Zaterdag
j.l. hadden we reeds 6 bussen vol,
en, toen zaten we noig met 52 deel
nemers te houden. Maar gelukkig
wisten we per telefoon rnojg 2 bus
sen los te krijgen. Allen zijn onder
dak gebracht. Nog 10 plaatsen over.
Daarenboven proberen we een bus
in reserve te krijgen tot Zaterdag 14
Mei a.s. We kunnen dan nog onge
veer 40 deelnemers helpen. Maar die
10 is in ieder geval zeker. Hebt u
dus lu$t om van de partij te zijn,
geeft u dan onmiddellijk op oij het
plaatselijk commissielid met f4.
oontant. Want anders kunnen we
niemand accepteren. Wij hopen al
les goed te regelen, maar daarom
is op 14 Mei de einddatum vastge
steld voor de opgave van deelne
ming. Wellicht 9 bussen, wie weet
10 als een lange colonne uit bet
Land van Altena naar de Jubo. Wie
voelt daar nu geen lust meer voor?
Het propaganda-Gomité voor de
Jubo uit hét Land v. Altena.
De fanfare „Oefening en Uit
spanning" alhier, hoopt op de 2e
Pinksterdag deel te nemen aan het
muziekconcours in Putten. De vereni
ging komt uit in de e re-afdeling me,t
als verplicht nummer: Les Diamonts
de" la, Couronne, Ouverture van Auber
en als vrij nummer Marche Hon-
groise van H. Berlioz. Ze krijgt be
halve een Hollandse vereniging uit
Ten Boer in Groningen, ook tegei> de
fanfare: Brodsworth Main Collien In-
stitvie Band uit Doncaster (Enge
land).
De reis zall gemaakt worden met
bussen van de N.V. A.L.A.D. Er zijn
nog enige plaatsen over, zij die de
reis, naar een der mooiste gedeelten
van ons land wensen mede te maken,
dienen zich daarvoor bij een der
bestuursleden op te geven voor "'Maan
dagavond 16 Mei, des avonds 6 uur.
Voor verdere bijzonderheden leze
men cte advertentie in dit blad.
A.s. Dinsdag 17 Mlei laat
„Wij zijn Paraat" de buitengemeen
bekende film „Zonen der Zuidzee"
op het doek verschijnen.
Het verhaal speelt zich af om
streeks het jaar 1880, toen Singapore
het broeinest was van een aantal
avonturiers, die niets en niemand
ontzagen en dikwijls hun zucht om
parels te bemachtigen miet de dood
moesten bekopen. De film munt niet
alleen uit door fantastisch mooie na
tuur, maar bok door Je zeer impo
sante opnamen van het duiken naar
de zo zeer begeerde parels, met alle
gevaren van dien. Prachtig zijn de
opnamen van de in het doorschij
nende water als vissen tussen vissen
naar pareloesters duikende inboor
lingen. Hun zeker niet denkbeeldige
strijd tegen duikerziekte en onder
watermonsters, zoals de reuzen mos
selschelp met haar geweldige kaken,
vormt een brok realiteit.
In één woord romantiek en avon
tuur in een opwindend verhaal.
De caféhouder Chr. Rijkers
had. het ongeluk van de ladder te
vallen, waardoor hij zijn linkerboven
arm brak. Dr. Reijerman verleende
de eerste hulp, waarna hij naar het
ziekenhuis te Goroum werd gebracht
voor verdere behandeling...
Voor de Chr. Hist. Kiesvereni
ging zijn de volgende candidaten ge
steld voor de a.s. gemeenteraadsver
kiezing: A. Wijnja Jaitr.J, C. v. d.
Stelt Azn., P. Holster, J. A. Zeven
bergen en J. A- Visser.
In de gehouden vergadering
van de Rehobothschool .werden als
bestuursleden herkozen de heren L.
B. v. d. Straten en G. Katerberg.
Voor de Partij v. d. Arbeid zijn
de volgende candidaten gjesteld: C.
Ippel (aftr.), T. G. van 'Oord (aftr.),
C. v. d. Wiel (aftr.), C. v. Oord Gzn.,
J. de Gelder, .H. C. dien Haan.
Burgemeester de Bruijne zal
op Woensdag: 18 Mei alhier de ten
toonstelling der bakkersvereniging
„Hef Land van Altena" openen. De
ze tentoonstelling waaraan een wed
strijd is verbonden is georganiseerd
ter geleglehheid van !het 35-jarig be
staan der vereniging.
Bij de gehouden wijdings-
diensj bij de Herv. en Geref. kerk,
waarin voorgingen Ds. de Bruin en
Ds. Huijzer, bracht de collecte voor
Stichting 19401945 f 193-op.
Door de schoolkinderen werd voor
dit doel ruim fioo bijeengebracht.
in Hollandse unifor^:
KWH de drie mariniers 011
de radio kijken elkaai aan
had Willem toch gelijk van oca tend,
fApr) Tin niet wou schieten' op de
vent in de Hollandse uniform, die
plotseling de oenen nam naar het
Maasstation". Ja, er was geknokt,
ze hadden met bootjes een gracht
moeten oversteken, om zo de huizen
binnen te dringen, van waar uit ze
rustig een potje schijf schoten op
de Duitsers. Een charge had hen
teruggedreven naai het water van de
Maasbruggen. Daar waren de Duit
sers geconcentreerd op het eiland
in de Maas. Maar ze waren taai en
kwamen steeds terug.
Toen de oorlog in 1940 voor Ne
derland één dag oud was, de Duitse
pants er troepen traag maar onverbii-
dellijk voortkropen door de Achter
hoek en Noordbrabant, was in Rot
terdam al eèn zware strijd gestreden.
Opgeschrikt door het geronk van
vliegtuigmotoren staarde de wacht der
mannierskazerne in de vroege och
tend van de 10e Mei naar de lucht:
Een Dioujg;las? Een aangeschoten
Tommy?... Verroest een mof en nog
een, en daar nog een. Terwijl de
wacht alarm slaat, strijkt een tien
tal watervliegtuigen, rustig als in vre
destijd op die .Maas neer. .Mannen
klauteren in rubberbootjes en roeien
als bezetenen naar de oever. Geen
schot valt. In de stenen onderbouw
van de Maasbruggen vinden zij een
schuilplaats. De marconist heeft al
contact gemaakt met de luichttroe-
pen ten Zuiden van Rotterdam in de
buurt van 'het vliegveld Waalhaven.
Hij meldt zijn eigen positie en wacht,
verlegen door de stilte. Geprepareerd
iO|p actie zijn deze mannen onrustig,
nu de vijandelijke stad antwoordt met
passiviteit.
In de Marinierskazerne zijin de man
nen ontwaakt. Men heeft de radio
aangezet en is het plein opgjeloepn.
Uit de luidsprekers schalt een stem...
„de Duitse gezant in Den Haag heeft
onze regiering hedenochtend een nota
overhandigd met de mede deling, dat
grote legert roepen van het Derde Rijk
om drie uur de Nederlandse grens
hebben overschreden.
.Oorlog Met één slag zijn de ma
riniers wakker. Daarom de verloven
ingetrokken!
In Rotterdam-Zuid patrouilleren de
Duitsers door de straat. Waalhaven is
omgeven door eeri vette smook van
brandende olie, hout en lianen. Heel
in de verte ploffen de granaten van
ontwakend afweergeschut. Onder "de
brug klinkt een kort commando.
„Vorwarts".
Bij de mariniers is alles in rep
en roer. Alles vloekt, alles rent. Ieder
een is wat kwijt, of vindt wat hii
niet zoekt. In de cantine liggien de
'kranten van de laatste dagen30
AprilIntervieuw met Mussert. 4 Mei
Staat van beleg.' Het Militair Gezag
stelt 21 personen in bewaring. 7Mei:
Verloven ingetrokken. 8 Mjei: Radio
rede van Minister De Geer. 9 Mei:
Schiphol .gesloten. Kamerdebat. Dood
straf voor spionnen en landverraders.
Een marinier bladerde er onbewust
in. Hij denkt onwillekeurig .aan huis,
aan zijn vrouw, yer weg in Den Hel
der.
Een nijdig machinegeweer salvo
veegt over de straat. De kerels bui
ten hollen naar binnen: het waren
moffen
Het wordt ernst, droeve ernst. De
mannen ontvangen instructies. De ra
dio, de telefoon, het lawaai buiten,
het geronk in de lucht, alles vertelt
het: er zijn moffen in de stad. Die
horen er niet, die moeten er uit.
Een patrouille rukt uit. Langs de
muren lopend op weg naar Tiet Maas
station. Een andere patrouille gaat
in de richting Maasbrug. Een 4e en
een .5 e gaan per auto naar de om-
Mens'tad, naar het park. „We zullen
heeft de kolonel gezegd die be
ren er vlugger uitknuppelen, dan ze
ér in kwamen".
Nederland is in opschudding; na
de vertwijfelde eerste nieuwsgierigj-
heid van de zo vroeg gestoorde nacht,
is men gekomen in een nachtmerrie,
waarin men nauwelijks gelooft, ook
al ziet men parachutisten als oloem-
pluisjes omLaagdwarrelen en vliegt
er ginds een Junker aan "flarden. Be
richten van radio en luchtwachtdienst
geven bemoediging enerzijds, angst
en verwarring aan dp andere kant:
Geruchten, proclamaties..., Duitsers
Hier luchtwachtdienst. Vijande
lijk eskader boven Schoonhoven, vlie
gend in richting! Rotterdam".
Ja, ja, het wordt de Duitsers be
nauwd in Rotterdam-Zuid nu een
oude kanonneerboot, de Jan van Ga
len, de Maasbruggen en de kaden
onder vuur neemt. Dat zagen de
Jantjes ook, toen ze vanochtend aan
de Parkkade de vijand van de dijk
dreven en met een veldgeschut qp
Waalhaven ginglen paffen. Alleen bij
het Witte Huis en bij de gewelven
van de Maasbrug hield de vijand
stand, al durfde ze niet meer over
de brug-, want de Jan van Galen
lustte ze.
Nauwelijks zijn de sirenes verstomd
of de Heinkels wervelen omlaag en
naar de dakpost van de kazerne
bericht ontladen zich bij het park
richting! Jan van Galen.. Het was de
zesde aanval', vertelt de bootsman la
ter, maar die ouwe schuit door
stond ze.
Traag valt de avond van een langie
dag: boven de Maas hangt een ros
sige gjlOed; ook hier en daar in de
binnenstad lekken vlammen omhoog.
Rotterdammers hokken samenden
ken niet aan slapen. In de mariniers-
kazerne zitten een paar afgeloste pos
ten bijeen enkelen vielen er reeds
„Zouden we de mof weerstaan?...
Ze zitten al bij de Moerdijk..."
Op de Jan van Galen heerst een
lome geest. Dertien luchtaanvallen
had het schip vandaag te doorstaan.
Vier vliegtuiglen hebben in de mod
der moeten duikenaan stuurboord
vielen gewonden en .ontstond lichte
averij. Men is moe van de sensatio
nele dag. Sinds vanmorgen, topn'het
be vei kwam om o|p te stomen naar
Rotterdam om er de- mariniers bij
te- staan. Nu, onder de mantel van
de lentenacht heeft de kapitein het
schip verhaald naar het park, waar
het af en toe spookachtig! wordt ver
licht door de vuurpatronen van de
contact-zoekende Duitsers.
- In de morgen breekt plotseling!
een hels vuur los. Van Waalhaven
schieten de Duitsers met anti-tank
naar de overzij. Een golf Stuka's
ontdoet zich van bommen. Het schip
dreunc .en slingert, doch blijft onge
schonden. 1
De legjerberichten melden Duitse
voortgang!. Nieuwe Luchtlandingen bij
Valkenburg en Dordrecht. De ver
overing van een pantsertrein met Ne
derlandse uniformen. Op deze tweede
oorlogsdag zitten die Duitsers nog bij!
de bruggen en in de straten, van de
havenwijken. Beschieten maar, luidt
het bevel, maar pas op voor de lucht.
De Van Galen vuurt in de middag
een aantal brandbommen op die ha-
Maar zie, op deze middag, nu het
eerst bewust tot hem doordringt, dat
het gehele Land van Heusden en
Altena verstoken is van autoriteiten,
die de vérgaande eisen van de Wehr-
macht durven trotseren, nu komt het
verlangen bij hem op te helpen en
door takt, beleid en moed de lasten
van deze bevolking te helpen dra
gen. De verantwoording in dagen als
deze zal zwaai zijn, maar het gevoel
hier een taak te moeten vervullen,
laat hem niet los
Met stijgende verbazing heeft Henk
tdeze gedachten van zijn vriend aan
gehoord.
„Man, ben je dan helemaal gek
geworden", stootte Henk uit ,,Hoe
kom je op die gedachte, begrijp je
dan niet, dat ieder je zal veroorde-t
len! Wacht jij hier maar rustig liet
einde van de oorlog af, hak houtjes
of schil aardappelen of draai olie
voor mijn part, maar begin niet pan
zulke onzin. Idealist, die je oent!"
Boos kijken de harde blauwe ogen
van Henk naar de zwijgzame gestalte
naast zich.
Jiaatp zette het gesprek niet voort
en de prettige stemming tussen de
twee vrienden is verstoord.
Zwijgend keren ze naar het dorp
terug en bij het afscheid zegt Henk
nog„Doe gieen stommie dingen,
Jaap!" waarop deze met een licht
schouderophalen eh een hooghartige
blik in de donkere ogen het dorp
inloopt.
Enigszins achterdochtig kijkt Henk
hem na. Wat weet hij eigenlijk van
deze man af. Ze zijn beiden op de
zelfde dag hier aangekomen, zijn bei
den hier gestrand, maar dat geeft
nog geen waarborg van betrouw
baarheid.
Alleen het gevoel van sympathie,
dat hij voor Jaap heeft, vanaf het
eerste ogenblik, dat hij hem zag.,
is niet weg te cijferen. En Henk
heeft in de vreemde geleerd te luis
teren naar deze gevoelens. Hij vond
Jaap een fijne kerel, altijd bereid
een ander te helpen en van aanpak
ken weet hij ook. Maar... burgemees
tertje-spelen, hoe komt de vent op
de gedachte. En Henk vraagt zich
af, of zijn g;evoel ditmaal gefaald
heeft. Is Jaap „verkeerd"??
Henk voelt zich plotseling dood
moe, alsof hij honderden trappen be
klommen heeft. Canada, het land van
belofte, lijkt verder weg dan ooit.
En bitter is zijn stemming, als hij
even later de staldeur binnengaat.
Hij weet niet goed of hij de fami
lie op de hoogte zal stellen van zijn
vermoedens ten opzichte van Jaap.
In de keuken zitten allen reeds
rond de tafel en als Jaap zijn plaats
tussen Willy, bet kleintje en Johan
inneemt, vraagt deze „Oom Henk,
vertel jij vanavond weer van Cana
da?" „Ja," zegt Henk dan, „ik zal
je na het eten vertellen van het Noor
derlicht, het prachtige spel op de
wolken, waar ik de laatste tijd steeds
aan moet denken door het afweer
geschut, dat ltijkt er een heel klein
beetje op". En als Henk dan Johan
tegen de vleug over zijn haren strijkt,
besluit hij niets te zeggen van het
zonderlinge gesprek met Jaap.
HOOFDSTUK V.
Het is een zonnige vriesmorgen
in de tweede helft van Januari. Henk
komt achter uit de schuur en loopt
naar de boomstam, zijn geliefkoosde
plekje als hij rustig alleen wil zijn
en zijn igedachten de vrije loop wil
laten.
Vanmorgen werd hem een brief
van Els ^gebracht. Zolang hij -nu hier
in het Land van "Heusden en Altena
is, is Henk zonder bericht van huis
gebleven. Ja, ze zitten hier werke
lijk totaal geisoleerd, ook de radio
durft niemand, na het gebeurde aan
de Benedendijk, meer voor de dag
halen, zodat de mensen nu ook ver
stoken zijn van de vertrouwde stem
over de Engelse zender. Omstreeks
Kerstmis hadden de Duitsers een ge
heime zender ontdekt en helaas ook
de verzetsman te pakken gekregen.
En als represaille moest binnen 24
uur een heel dorp evacueren. Deze
ellende was hun dorp voorbij gegaan,
alleen hier en daar had men weer
wat in moeten schikken, opdat nog
weer een familie onderdak kon vin
den.
Bij boerin Maaike was het met
de Kerstdagen zelfs een beetje ge
zellig gleweest. Over en weer was er
bijna geen geschiet en de nachten wa
ren rustig. Onder de Duitse inkwar
tiering bleken enkele musici te zit
ten, drie soldaten sleepten hun viool
met zich mee, zelfs hier in de front
linie. Ook de Duitse dokter, die nu
in her opkamertje sliep, bleek zijn
viool bij zich te hebben, en ontpopte
zich in de Kerstnacht als een buiten
gewoon gloed violist. Er werden trio's
gespeeld en vooral gezongen, en in
ae stai klonken die nacht de Duitse
Kerstliederen, vol melancholie en de
igedachten van ieder van deze mensen
waren ver weg, vlogen over velden,
dorpen, steden, .grenzen en rivieren,
naar hun dierbaren, naar hun stuitje
huis Zo werd het door de hele fa
milie gevoeld, die, aangetrokken door
het schone gezang in de Kerstnacht,
de staldeur hadden geopend en stil
hadden geluisterd. Haatgevoelens wa
ren er die nacht niet, het was of in
één nacht de zo vurig verlangde vre
de gedaald was en menig stil gebed
steeg op, dat de werkelijkheid niet
verre mocht zijn...
En nu zit Henk hier op zijn boom
stam en herleest de brief van Els.
Hij bekijkt de enveloppe goed en
bemerkt, dat ze rechtstreeks schreef
aan de Directeur van het Postkantoor
in Gorjium, en hoe deze de orief
weer over de rivier gekreglen heeft,
is Henk niet oekend, maar de brief
is terecht gekomen en dat is vandaag
een reden om dankbaar te zijn. Hoe
wei het nieuws uit de stad verre van
mooi is
Els vertelt hem van Kerstdagen
zonder vuur en zo goed als geen.
eten in huis. Geen boompje, geen en
kele kaars. Een treurige Kerstmis!
De ouders brengen nu het grootste
gedeelte van de dag in bed door
om warm te blijven en Els trekt er
in de naburige dorpen nog op uit
om wat te ruilen, maar veel succes
is er niet zo onder de rook van
Rotterdam. Het is niet meer om uit
te houden, schrijft Els, die anders
nog altijd wel een lichtpuntje ziet,
Half Januari wil ze nu proberen
een tocht naar de Veluwe en over de
IJssel te wagen, om eten te gaan
halen. Dan is ze dus nu wel op stap,
denkt Henk, want Els zet wel door.
Was er toch maar een manier om
die lieve mensen wat voedsel te bren
gen. Hij zal het eens met Jaap oe-
Craten en opeens schiet het hem te
innen, dat hij Jaap al een paar da
gen" niet gezien heeft. Zou Jaap hem
ontlopen na dat onprettige gesprek
op die Zon dagmiddag in het veld
Dat is haast niet aan te nemen,, of
zou Jaap verdwenen zijn?
(Wordt vervolgd).
