FOTO'S: VISSER ZN. - WERKENDAM 95
F
Burgerlijken Stand
Oplossing van het Pinksterraadsel.
DE RUIJTER's Boekhandel
ALLE HERSTELLINGEN
TEN
BRINK'S
C. VAN WIJK PH.zn.
Sii de Strandjutter
Cadeau??
Michaël's Ijzerhandel,
Aalburg
het aangewezen
adres
UURWERKEN
I
NIEUWE ZAKATLAS H
De LANDBOUWER
COUWENBERG, Heusden
GOUDEN- en ZILVEREN WERKEN
Electrische WEIDE AFRASTERING
Technisch Bureau
I
I
bu
Hr. Ms. onderzeeboot „0-24
„N
I
jd
mei gezien, dat de eigenaars van
het gevorderde glas door het rijk wor
den schadeloos gesteld. Hij acht het
billijk om, indien zulks mogelijk is,
dit ook hier zien gedaan te krijgen.
De Voorzitter belooft hierover in
lichtingen te zuilen inwinnen en dan
daarna een oproeping te plaatsen voor
hen, die door deze vordering scha
de hebben geleden.
Wethouder v. d. Werken dringt
er op aan bij de nieuwe woningen
tvat grint te doen storten, het is nu
achter de woningen een modderpoel.
De Voorzitter belooft als de grint
te krijgen is, hiervoor te zullen doen
zorg dragen.
Wethouder v. d. Werken vraagt of
er omtrent de pompgeschiedenis nog
niets bekend is.
De Voorzitter antwoordt, dat hij
de kwestie met het architectenbureau
Brakel en Kuindersma heeft bespro
ken, hij heeft hierover evenwel nog
niets naders vernomen. Hij zal nog-
eens informeren.
De heer v. Kooten wijst op de.
gevaarlijke bocht bij de speeltuin,
waar nog. kort geleden een aanrijding
plaats vond. Spr. zou er een bord
willen doen plaatsen.
De, Voorzitter zegt, dat bij „de
Hoef" nog een bord staat dat /geen
dienst doet, dit zou daar geplaatst
kunnen worden.
De heer v. Kooten is van mening,
dat als de heesters daar wat werden
gesnoeid men ook een beter uitzicht
zou verkrijgen.
De Voorzitter belooft zich met de-
exploitant van de speeltuin in ver
binding te zullen stellen, deze zal
vermoedelijk wel geen bezwaar heb
ben, de heesters wat te doen op-
snoeien.
De heer v. Kooten merkt op, /dat
het uitbreidingsplan vermoedelijk
slechts voor de Noordzijde geldt, maar
men mag toch wel eens onder het
oog zien, dat Nederhemert uit twee
delen bestaat.
De Voorzitter zal dit de ontwerper
van het uitbreidingsplan onder het
oog brengen en ook wijzen op de
buurtschap Rietschoot.
De vergadering; wordt hierop ge
sloten.
Horizontaal: i. Vrolijk. 5. Proper
ste- 12. Lest. 15. E.v. 16. Nul, 17,
Pmkste'rfeest. 20. Are. 22. Teder. 23.
Ski. 24. Voor. 26. Ledenlijst. 28.
Es. 30. Rap. 32. Pa. 33. T.T. 34, Al,
35. Ontschepen. 39. Vlo. 40. loei. 41.
K.G. 42. A.D. 43. Onze. 45, N,N,O, 47,
Edeh. 48. Cre. 49. Le. 50. La. 52,
Herse. 54. Elfen. 55. Lezers. 56. "Rot.
Verkrijgbaar
bij
K. HAVELAAR
Woudrichem
De Nieuwe betrouwbare
kaarten
Het Rijk vergoed aan kleine bedrijven f 50. in de kosten.
Aanleg vakkundig en billijk.
91
EET HEN (N.-Br.)
Telefoon 12.
57. E.k. 58. ND. 59. Om. 60. Re.
62. Eend. 65. An. 66. Al. 67. Bes.
6j9- Re. 70. Bos. 72. Stearine. 73.
Maanden. 77. Berg. 78. GG. 79. Veel
zon en. 83. Ge. 84. Geen. 85. Regen.
86. Noemer.
Verticaal: 2. Rui. 3. Ijlst. 4. Ketel.
6. Ree. 7. Overleefde. 8. Ent. 9. Ru.
10. Slak. 11. Epe. 13. Sedert. 14.
Tred. 18. Noor. 19. Fresco. 21. Riet.
23. Stang. 25. Ra. 27. Speknek. 29.
Stedendwinger. 31. Pol. 34. Apollo.
36. Non. 37. Stoer. 38. Heester. 39.
Velerlei. 42. Arena. 44. Neem. 46.
N.H. 48. Of. 51. Are. 53. Roe. 57,
Ed. 61. Rei. 63. Némen. 64. 'Ton.
66. At. 67. Broer. 68. Sn. 70. Bagno,
71. S.D. 74. Aren. 75. Egge. 76.
Kug. 77. Bon. 80. Ee. 81. Lg. 82, Ze.
De wens door ons uitgesproken
luidt: „Vrolijk Pinksterfeest voor al
onze lezers, veel zon en geen re
gen", gevormd door de horizontale
woorden: 1, 17, 24, 34, 43, 55,
79, 84 en 85.
Het schip en de mannen (1)
Als iemand, die zich thuis gevoelt
op een zeegaand schip al vreemd
staat te kijken bij de eerste afda
ling van zijn leven in de wondere
wereld van kleppen, kranen, hand-
wielen en wijzerplaten, die het in
wendige van een van Hr. Ms- 'On
derzeeboten vormt, kan de lezer zich
wellicht indenken, hoe het een op
nautisch gebied volslagen leek te
moede zal zijn, wien ditzelfde avon
tuur overkomt.
Hr. Ms- Onderzeeboot „O-24" is
thans ongeveer 9 jaar oud. Dit bete
kent, gezien het feit, dat de Ne
derlanders op het gebied van scheeps
bouw een bijzondere plaats innemen
in de wereld, dat deze onderzeeboot
in vergelijking met de in deze >or-
log gebouwde schepen der overige
geallieerden in alle opzichten .goed
'kan doorstaan. De enkele nieuwig
heden, die later moesten worden aan
gebracht betroffen radar, richtinstru-
menten en een snuiver, waarvan die
beide eerste wel, de laatste nog niet
is gemonteerd'. Overigens is die snui
ver een soort schoortsiteeij, waar
door het mogèjijk is, onder water
op de dieselmotoren te varen een
Nederlandse vinding, die reeds vóór
de oorlog bestond en alleen wat
verbeterd is.
D,e ontvangst aan boord is, wat
verwarrend. Een onderzeeboot die
over enkele uren zee zal kiezen voor
„inschietp roeven" met torpedo's ligt
gemèenlijk niet niets te doen in een
haven. De bezaeker vindt ergens tus
sen torpedo's, die aan boord wor
de:^ gehesen en een aantal bedrijvige
matrozen, die gedachtenisassociaties
wekken aan een verstoord mieren
nest, een luik en de podge bootsman
C. de Wolf uit de Wester wijkstraat
2 te Velzen, die met al pf niet ge
zouten zeemanstaal de torpedo's naar
het inwendige van Hr. Ms. „Ö-24"
doet verhuizen, nodigt hem met een
„Laat u maar zakken, meneer'uit,
daarin af te dalen. Bootsman De Wolf
is overigens de enige overlevende van
Hr. Ms. „O-i 6", die op 15 Dec.
1941 na. een geslaagde operatie in
de Golf van Siam ten Oosten van
Mala'kka op een mijn liep.
i door Bram Baggerman
Onze bezoeker gelaakt bij zijn af
daling in het voorbatberijcomparti-
ment van de onderzeeboot, zo ge
noemd, omdat zich daar de voorste
accübatterij voor het electrisch onder
water varen bevindt. Men ziet hier
van niet veel. Alles is netjes weggge.
stuwd onder de vloer en het enige
wat op aanwezigheid van accu's duidt,
is een klein rond koperen luikje,
waardoor een enkele maal per dag
iemand een zuurweger steekt tier con
trole. Voorlopig is het hier evenals
aan dek een mierenhoop', nu ieder
een met iets bezig is. Kijkt onze
landrot vooruit, dan ontwaart hij een
ronde opening, die hem wordt aan
geduid als een „deur" iri een water
dicht schot. Hierdoor kan men in
de boegbuiskamer komen, maar die
opening is zo groot, dat dit alleen
maar mogelijk is door middel van
een handeling, die het midden houdt
tussen kruipen en duiken. De boeg
buiskamer is thans het centrum van
alle activiteit op het voorschip. Daar
toch bevinden zich in het voorste
compartiment dus van de onderzee
boot ,de in de boeg gemjointeerde
torpedolanceerbuizen. En daar wor
den nu de torpedo's ingeladen. Als
onze landrot voorts verneemt, dat in
die boegbuiskamer alle leden van de
bemanning benteden de rang van k or
poraal wonen en de kok er zijn kof
fieketel, fornuis en broodoven heeft,
terwijl in het voorbatterijcomparti-
ment de korporaals en onderofficie
ren van Hr. Ms. „O-24" huizen, is
het begrijpelijk, dat hem de haren
te berge rijzen. Op het voorbatterij-
oompartiinent volgt het achterbatterij-
compartiment, tevens de iorigroom,
de plaats waar de officieren leven.
De deur tusssen voor- en achterbatte-
rijcompartiment is de enige aan
boord, waardoor men met een beetje
opletten om hoofd en voeten niet
te stoten, betrekkelijk rechtop kan
gaan. Een grapjas onder de beman
ning vertelde, dat die deur speciaal
was aangebracht om het nogal om
vangrijke lichaam van prof. Vening
Meinesz door te laten. IJet verhaaltje
is aardig, maar niet geheel juist.
Deze /deur moet zo groot zijn om
te verwisselen accu's door te laten-
Die zijn vrij' hoog en mogen Dij
transport niet worden gekanteld.
Achter de longroom ligt de nut
van de commandant, de enige, die
over de luxe van een privé-woon- en
werkruimte beschikt. Maar dan een
hut, waarvoor de eerste de beste,
vierde stuurman ter koopvaardij zijn
neus optrekt. De bank die hier de
enige -zitplaats vormt, is tegelijker
tijd slaapkooi en alles is even Klein
en compact. Als de commandant, lui
tenant ter zee 2de klasse R. van
Wely, die aan de wat ,te Rotterdam
woont, Pleinweg 162C, er in staat,
vraagt de toeschouwer zich in stom
me verbazing af, hoe die zich daar
moet aan- of uitkleden of er kan wer
ken. Toch heeft de heier .Van Wely
geen buitensporige lichaamsomvang.
Integendeel, hij is tenger en slank,
met donker haar en een verweerd
gezicht vol plooien en rimpels. ,Noig
jong maar met de kort aangebon
den vriendelijkheid van een goede
commandant. Wie hem spreekt, be
grijpt, waarom de mannen hemgjraag
mogen en hem vertrouwen.
De hut van de commandant wordt
gevolgd door de radiohut, waar al
leen gewerkt wordt en niemand
slaapt en dan volgt het centrale ze-
numstelsel van iedere onderzeeboot
de centrale- Min of meer te ver,ge
lijken met een combinataie van stuur
hut en manoeuvreerstand. Vaart men
boven water, dan zijn als bij ieder
schip, brug en machinekamer de yi-
tale punten. Maar bij duiken wor
den alle krachten samengetrokken lop
de centrale. Van hieruit worden de
electromotoren bediend. Eien hand
vol mensen stort zich op jde over
weldigende hoeveelheid daar aanwe
zige kranen en 'kleppen, voor- en
achterduikroeren komen in actie en
een hier verdwaalde landrot luistert
verbijsterd naar een hels gesis .dat
op eider commando schijnt te mek
ten volgen. Verder levert een duik
voor een landrot betrekkelijk wei
nig sensatie. Meters laten hem zien,
hoe diep hij zich onder liet zeeopper
vlak bevindt, wat de helling van de
boot is, de koers, de snelheid en
allerlei andere gegevens, waarmee hii
toch geen weg weet. Bij afvuren van
torpedo's wordt het een beetje span
nend. Korte commando's volgen el
kaar op, worden teruggepraaid en
even voelt men een plotselinge druk
op de oren als met een geluid, dat
het midden houdt tussen een ont
plof fing-via-/eerugieluiddemper en een
diepe zucht een torpedo een buis ver
laat. Waar die torpedo heen gaat,
weet alleen de commandant, die door
de periscoop kijkt. Het boven ko
men levert meer sensatie. Weer klin
ken de blaas- en sisgeluiden, als klep
pen en kranen opengaan en de tanks
wordëh leeggjeblazen. En dan, als de
luiken opengaan, de commandant het
druipnatte brugdek betreedt en dreu
nend de diesels aanslaan, 'klinkt plot
seling uit bet achterschip' een ge
stamp en gebonk, dat elk gesprek
in machinekamer, centrale of long-
room onmogelijk maakt. Een grote
luchtperspomp vult de verbruikte
Lichtvoorraad in recordtijd aan, het
geen een grappen maker een parallel
heeft dpen trekken tussen, een on
derzeeboot en een walvis, die beide
na een duik heftig blazend en snui
vend aan de oppervlakte komen. Ach
ter de centrale ligt, de machinekamer,
waar in dit geval luitenant ter zee
2'de klasse H. A. Hpïlebach, Van
Alkemadelaan 12 te Den Haag, wordt
betiteld, de leiding heeft. Hier voelt
zelfs de koopvaardij man zich op min
of meer békend terrein. Die machine
kamer ziet er uit als iedere andere
scheepsmachinekamer met twee fer
me dieselmotoren, telegrafen voor ie
dere motor, drukmeters, toerentellers
enz. Wat compacter gebouwd en in
een wat kleinere ruimte samiengie-
Eerst dan bij een gewoon .vaartuig,
et geval is.
En tenslotte, helemaal achteruit, ligt
de hekbuiskamer met de in de ach
tersteven gebouwde torpedolanceer
buizen. En natuurlijk is het hier een
even, grote drukte als in de boeigjhuis-
kamer. Ook hier worden torpedo's
geladen en ook hier Warrelt een
troep mier-mensen. Voorts bevinden
zich hier een paar "in iedere woon
ruimte zeer noodzakelijk kleine ver
trekjes en de g!ene, die piet op /een
onderzeeboot thuis behoort en door
een natuurlijke noodzaak gedwongen
een dezer vertrekjes opzoekt, ziet tot
zijn stomme verbazing, dat zich hier
zelfs kleppen en meters bevinden!
HEUSDEN.
Over de maand Mei.
Geboren: Clementina Maria, d. van
F. G. A. Schreuders en E, H. A.
LeijtenJohanna" Wouthera Maria, d.
van M. P. M. Buys en J. P. van Men
Brand; Gerdina Maria, d. van J. M.
van de Griend en G. M- Smits;
Catharina Maria, d. van A. Paauw
en J. M. de Vaan.
GetrouwdL. W. A. van den Bo-
gaart, 34 j. en A. van der Linden,
30 j.van der Lee, 3(5 j. én A..
H. Paauw, 30 j.K. Chr. van Bom
mel, 62 j. en H. Moonen, 71 j.
P. Vos, 25 j. en J. H. C. van dein'
Dolder, 21 j.M. van de Griendt, 33
j. en A. Smetsfers, 33 j.A. C. van
Lieshout, 27 j. „en A. J. van Deursén,
23 j.; M. M. Fitters, 27 j. en J.
Merkx, 22 j.
Overleden: Huibert Jan de Waal,
71 j., wedn. van W. J. Weck.
ALMKERK.
Over de maand Mei.
Geboren: Hendrik Jacobus Al'ber-
tus, z. van G. C. Verhagen en A. Ai
KolfSabe Pieter, z. van M- Tolnes
en W. van BurgelCornelis, z. van
M. van Wijk en B. PellikaanPieter
Bastiaan, z. van M. Straver en T. de
Vet^eMartin Dick, z. van W. M.
Wijnans en J. A. GroeneveH; Adria-
na Elizabeth, d. van M. Geerts en
H. Teuling; Hendrik, z. vna B. Cre-
zee en H. Vink'; Johanna Hellena, d.
van Joh. van Helden en E. Vermeu
len Maria Geertruida, d. van N. C.
Struik en G. M- GnoenevelldAnna,
d. van J. van de Koppel' en W.
Schmidt.
Getrouwd: P. van der Wiel, 21 j.
en O. A. van Breugél, 21 j.G.
Koops, 30 j. en A. E. Kolf, 30 j
A. Paans, 32 j. en G. Koekkoek, 32
j.: J. Oldenburg, 27 j. 'en S. Al-
Sterrenburg, 22 j. 1 1
Overleden: C. van de Koppel, 77
j., echtgenoot van C. Biesheuvel G.
Vermeulen, 79 j., echtgenoot van S.
Riomijn; A. de Bok, 80 j., wedn. van
A. van runenH. M- Verhagen,
7 weken.
ANDEL.
Over de maand Mei.
Geboren: Cornelis, z. van J. Sonine-
veld en :A. van WijkLijske ,d- van
A. Kraaij en E. de Fijter Pieternel-
La Johanna, d. van H. P. Groenen-
berg /en H. S. Sterrenburg.
EETHEN.
Over de maanden /Mjaart, April en
Mei.
Geboren: Cornelis Adriaan, z. van
J. de Haan en J. B. Nieuwkoop;
Cornelia Johanna Maart je, d. van
M. G. Velbaan en J. H. van Beek;
Paulina Maria, d. van G. Treffers en
C. v&n Enkhuizen Magiel Amtanie,
z. van W. de Wind en G. P. van
Membergen; Henrietta Johanna
Adriana, d. van D. van Burgel en G.
H. Slotboom; Cornelia Gpverdina, d-
van L. W. Gouda en P. de Raad;
Menno Harm, z. van; J. J. Z ant etna
en S. WieringsmaJacoba Hendri'ka,
d. van Joh. Lankhaar en H. Rapsay
Sijke Maria, d. van G. Geenen en J.
GombeeJohannes Teunis, z. van
A. G. Branderhorst en C. G. Thur
Jantje Adriana en Teunis Johannis,
d. en z. van G. Vos en C. Nieuwén-
huizen; Hendrik Jacob, z. van H. J.
Riéthoff en J. van den Berg; Teuna
Antopia, d. van J. J. W. van (Jamme
ren en P. K. de Haan; Teunis, z.
van J. van Nordennen en A- Ver-
duijnArie, z. van 'A. Burghpot (over-
len en R. A. van Hoven.
Getrouwd: J. Beyer, 23 j. en J.
van der Linden, 23 j.W. A. Vos~,
27 j. en H. T. Millenaar, 22 j1.J..
H. Schreuders, 29 j. enG. Ji. v.iKoyck,
29 j.P. W. van Enkhuiz'en, 25
j. en H. Verbeek, 19 j.D>. van
Hofwegen, 49 j. en T. A. vah der
Beek, 41 j.J. Rant, 27 j. en S. S.-
Schilders, 21 j.; G. van der Beek, 38
j. en J. A. H. de Graaff," 27 j.
Overleden: Marius Johannes van
der Beek, 71 j. echtg. van A. L. 'Ma-
ris Christoffel de Bruijn, 83 j.,
echtgen. van J. BersMartinus Lank
haar, 79 j., wedn. van H. VLot
Johanna Heelt je Treffers, 72 j., wed.
van W. Vos; Huibert Gijsbert Kra
mer, 82 j., wedn. van T. Wijnbelti
Johannes van der Mooren, 82 j.
Igvenloos aangegeven 1.
VEEN.
Over de maand Mei.
Geboren: Dirkje, d. van M. Tim
mermans en G. Oldenburg; Mar-
jolijn, d. van J. H. van der Loo en
E. J. Beunderman; Frederik Gerrit,
z. van J. W. van Helden èn T. jMi
Kwetters; Johanna Arina, d. vail G.
van 't Hoog en A. L. van Beek.
Overleden: Jacob de Fijter, 48 j..
echtg- van A. Bouman.
Dressoirs vanaf f 40. Linnenkasten
vanaf f 40. Wastafels vanaf f 15.
Theemeubels vanaf f 10. Vloer
kleden vanaf f 50. Spiegels vanaf
f 10. Spiralen vanaf f 12. Haar
den, Tafels, Bakfiets zo goed als nieuw
enz., enz.
VanderSluys, Laageinde 92, Waalwijk.
Waarom wordt
zo vaak gekocht voor
1. Omdat het voor ieder ge
schikt is.
2. omdat de schrijver Cor Bruijn
bij jong en oud geliefd is.
3. omdat het boek zo fraai is
uitgegeven.
4. omdat de bekende tekenaar
Anton Pieck het schitterend ge
ïllustreerd heeft.
5. omdat de gever er dus alle
eer mee in legt.
Hebt U iemand onder Uw ken
nissen, die U een cadeau wilt
geven, bestelt dan dit boek bij
Hardinxveld - Postrek. 117109
De prijs is f 5,90. Levering franco
Indien het boek tegenvalt, dan
mag het worden teruggezonden.
Oenkt ook aan verwanten in Indonesië
IS sn BLIJFT
aan
en
TEN BRINK'S Alverkeerkaart
Provinciekaarten
Autokaarten
Kantoorkaart
Reis-atlas
vindt voor zijn werk PRIMA MATERIALEN, zoalsHooi
vorken, Hooiharken. Meelen, Zeisen, Zichten, IJzeren Zeis
bomen, Schoffels en Hakken, bij
worden door ons met de meeste zorg uitgevoerd.
GEDIPLOMEERD HORLOGEMAKER
Hoogstr. 16 sedert 1880 Gorinchem
De zaak, waar Uw overgrootouders reeds hun Uurwerken
en Goud en Zilver kochten en lieten repareren.
K.EiM.A. goedgekeurde apparaten.
Plaatsing en aanleg volgens de Arbeidsinspectie.
Wij vertegenwoordigen Nederlandse merken.
Als Regionaal installateur erkend door de P.N.E.M.
Officieel Philips en N.S.F. Service.
