Hr. Ms. Onderzeeboot „0-24"
Koolplanten
Knollenplanten
ZAAIMAGHiNE
Groot populair concert
S^No. 1
G, P. VAN DEN HOVEN
PHILIPS en N.S.F. RADIO TOESTELLEN
versterker installatie met 6-10 luidsprekers
Technisch Bureau „ELGO" Eethen (N.-Br.)
FA C. F. VAN MUL
Ons Landbouwhoekje.
te verkopen en op te ruimen,
beschadigde grasdrogerij.
Aanbesteding Banwerk
J. M. VAN DER POL
Rijwielhandel,
Reparatie-inrichting
Radiotoestellen
RijwielSolex
TE KOOP:
Speeltuin
Nederhemert
De TYPE LESSEN
Zaterdag 18 Juni
Stemt op Maandag 20 Juni a.s.
Hr. Ms. O-24 heeft een water-
verplaatsing van 1000 ton. Maar zij
is niet alleen vaartuig, maar ook wa
pen. Dat brengt mee, dat zich een
volledige gevechtsbemanning aan
boord moet bevinden, waarvan gjeen
man gemist kan worden. Nu is de
gehele beschikbare ruimte volge-
stuwd. Niet alleen met munitie, tor
pedo's en ander oorlogstuig, maar
bovendien en dat is natuurlijk het
voornaamste bevat het sigaarvor-
mige bootlichaam een technische ou
tillage, waarop ieder veel groter bo
venwatervaartuig jaloers is. Voeg
daarbij de gehele ingewikkelde duik-
outillage met luchtleidingen, vents,
kingstons, kleppen, kranen, meters,
periscopen, asdic, duikroeren en wat
niet al, dan is dadelijk in te zien,
dat er voor de man aan boord al
heel weinig plaats over blijft.
Des avonds wordt alle „techniek"
op een ingenieuze manier wegge
werkt en worden de kooien uitge
klapt. En des morgens verdwijnt al
les, wat aan een woonverblijf doet t t
denken, even ingenieus om de tech- donker, met kroezig tiaar en als hij
slordige 70 km per uurl kon de
onderzeeboot niet snel genoeg uit
de weg van deze torpedo manoeu
vreren. Hoewel zich daarop geen
„oorlogskop" bevond en het effect van
een dergelijke botsing vermoedelijk
weinig anders zou zijn dan een buts
in de scheepswand of een bescha
digde torpedo, toch moet z*on bot
sing in ieaer gieval worden vermeden.
Een beschadigde oèfentorpedo zinkt,
hetgeen een verlies van emigje tien
duizenden guldens betekent. Een ge
deukte scheepswand van een onder
zeeboot is nog kostbaarder. Ter ver
mijding van een botsing koos men
de snelste, handigste en meest juis
te methodede luiken gingen dicht,
Hr. Ms. O-24 verdween schielijk on
der water en de torpedo passeerde
rustig er overheen...
De kleinste kerel aan boord /an
Hr. Ms. O-24 is korporaal-machinist
Soeitoe, die ergens op Timor in „de
Oost" werd geboren. Nu woont hij
in de Izak Hoornbeekstraat 42 te
Delft. Hij is, als al zijn landslieden,
nidc haar rechten te hergeven. eI1 döet hij graag
Niet alleen het comfort van de 1 trekt van zijn ene oor naar zijn an-
bemanriing is tot een minimaojm be- dere een wit-blinkende tandenmond
perkt. Zo bestaat de kaartenkamer 0pen die de donkerte van zijn ge
uit een aan het plafond van de - -
longroom opgehangen kaar bedkastje.
De ijskast waar de kok zijn vlees
bewaart, is ergens achteruit onder
de vloer verborgen, zodat het op
duiken van een biefstuk een hele
operatie is. Scheepspapieren, boeken,
voorschriften en dergelijke zitten sa
mengeperst in een laadjie. Hiet ge-
is, dat, als iemand een .of an
der boekwerk of papier wil bëimach
tigén, hij eerst uitgebreid moet „gra
ven" om het te vinden, dan alles
weer netjes op zijn plaats .moet legr
gen en tenslotte het betreffende stuk
kan gebruiken. Hetgeen uiteraard
een aparte techniek vereist. Het „eerst
denken en dan pas doen" .heeft aain
boord van een onderzeeboot een bij
zondere betekenis.
De enige plaats, waar minder te
vinden is dan op een „normaal"
vaartuig is de brug. We vinden hier
alleen twee telegrafen voor de
bakboord- en stuurboordmotor elkeen
naar de machinekamer, een tele
foon in een waterdicht kastje, een
kompas en een miniatuur stuurrad.
Ergens aan bakboord bevindt zich
dan nog een soort koekjestrommel,
waarin mefi' een zeekaart kan neer
leggen, als die gebruikt wordt. 'Meer
kan men op de brug ook niet heb
ben lyant dit hele zaakje moet zo
nu en dan onder de golven verdwij
nen en dan geeft eiejn teveel op de
brugi of aan het dek alleen maar
narigheden. Ook voor de rest is uiter
aard alles, wat buiten het schip moet
uitsteken, zoveel mogelijk wegge
werkt. De mitrailleur zakt weg in een
waterdicht afgesloten mitraiileurhun.
Masten, raa's, zalingen e.d. zijn hele
maal nergens te vinden. Om een
seinvlag te tonen, kan men een pe
riscoop gebruiken, die omhooggaat
en als mast kan dienen- Bolders en
verschansing kunnen op eenvoudige
wijze verdwijnen of in het dek ver
zinken. Elk uitsteeksel benadeelt de
snelheid onder water en dus moet
het aantal „obstakels" tot een mini
mum beperkt blijven.
Ook het boven water varen met
een onderzeeboot biedt eigenaardig
heden. Dat het er rustiger zou zijn
dan op .een adder vaartuig wordt
wel een beweerd, maar is een
sprookje. Een onderzeeboot weeteven
goed wat stampen en slingeren is,
ais ieder ander vaartuig. Het schip is
klein, dus de beweiginjglen zijn hef
tiger en kwaadaardiger dan die van
een mailboot. Onder water is jaet
beter, maar bij een storm moet men
toch enige tientallen meters duiken
om geheel stil te liggen. Bij de vele
slingerproeven van prof. VeningMei-
nesz, op Hr. Ms. O-24 en op andere
onderzeeboten moest men somis tot
80 m. diepte gaan.
In open zeë moet men zich liever
niet aan dek begeven. Bij het minste
beetje zeegang staat dit natuurlijk
blank. Maar ook op de brug is men
verre van veilig en zelfs de groen
ste landrot weet, nadat hij daar een
uurtje heeft gestaan al, dat hij .ogen
blikkelijk door z'n knieën heeft te
zakken, als hij door een doffe plof
onder zich gewaarschuwd wordt, dat
een golfje tegen de toren breekt en
aanstalten maakt om over de brug
te komen. Zelfs met mooi weer zijn
op de brug olie jassen geen luxe-
De navigatie van een aan de op
pervlakte yarende onderzeeboot is ui
teraard dezelfde als die van ieder
ander vaartuig. 'Alleen heeft men nog
het grote voordeel, in bijzoi
vallen over een derde
beschikken. Zo bleek bij torpedolan-
ceeroefeningen in de omgeving van
Bonaire een torpedo van haar baan
af te wijken om met een grote boog
naar Hr. Ms. O-24 terug te keren.
En aangezien een torpedo een be
hoorlijke snelheid ontwikkelt een
zicht nog eens zo zwart doet ge
lijken. Hij is niet alleen klein van
stuk, maar ook erg lenig en is zelfs
in staat, onder de platen van de ma
chinekamer te dukien, daar rustig
rond te scharrelen en op een heel
andere plaats dan waar hij „onder
dook' 'weer boven te komen. Wat
met dat kunststukje bedoeld wordt,
weet alleen iemand, die de machine
kamer van een onderzeeboot heeft
bekeken. Een kat zou er heel wat
moeite mee hebben.
Zijn tegenhanger is korporaal-elec-
tromonteur G. van der Pas. Die geldt
als de grootste man aan boord, komt
dicht in de buurt van de twee meter
en woont te Twisk in Noord-Holland,
Kerkbuurt no- K 117. De dikste is
niet, zoals men zou verwachten, de
kok, die aan boord van Hr. Ms.
O-24 maar een klein, mager man
netje is, maar hofmeester Tuïk die te
Groningen woont, Zaagimuldersweg
68a. Hij doet denken aan een als
matroos verkleed cherubijntje, maar
zijn lichaamsomvang heeft weinig uit
staande met een lui leven. Dat heeft
niemand aan boord van een onder
zeeboot. Tuik heeft altijd schone han
den een bijzonderheid tussen al
die technische knutselaars en ver
zorgt de officieren. Verder zit hij, ook
als net er „bruin" toegaat, altijd net
jes in de klieren, een eer die hij deelt
met luitenant ter zee 2de kl. F. F.
Brinkman, Soestdijkseweg 92 te Bilt-
hoven en sergeant-telegrafist G. van
der Meer uit Den Haag, Jacob Gil
lesstraat 35. Dit drietal ziet er on
der alle omstandigheden uit om door
een ringetje te halen, hetgeen in ze
kere zin wel begrijpelijk is, want
zij hebben wat een onderzeehootman
noemt, een „herenbaan". Sergeant v.
d. Meer brengt zijn dagen door in
de radiohut, waar hij leiding heeft
over 'een tweetal korporaals-telegra
fisten en een telegrafist eerste klasse.
Daar bespeelt hij radar en radio,
de ogen en oren van Hr. Ms. O-24.
De heer Brinkman is navigatie-offi-
cier en heeft dus interesssie voor de
kaarten, passers, linealen en wat dies
meer zij. Ook al geen baan om met
vuile handen te verrichten.
Dit stel ketels heeft met Hr. Ms.
onderzeeboot O-24 al heel wat afge
zworven. De lengte van de laatste reis
naar, door en van de West tezamen
met de torpedo-oefeningen aldaar en
de zwaartekracht-metingen van prof.
Vening Meinesz kwam neer op an
derhalf maal de wereldomtuek. Bo
vendien voer men grotendeels in „vuil
weer' 'en dan is het pp een onder
zeeboot niet leuk meer.
Om een onderzeeboot te beman
nen zijn taaie kerels nodig, waar
aan bijzondere eisen worden gesteld,
niet ajjeen wat betreft vakbekwaam
heid en lichamelijk uithoudingsvermo
gen, maar ook wat betreft hun mo
rele eigenschappen. Een onderzeeboot
moet een aaneensluitend geheel zijn,
een feilloos werkend raderwerk en
de mannen maken daarvan evenzeer
deel uit als al de machinerieën, die er
in zijn opgenomen.
In de afgelopen oorlog heeft men
vergelijkingen kunnen trekken tussen
onze onder zee bootbe manningen en die
der andere geallieerden. Die vielen
zeker niet uit ten ongunst» van onze
mannen. Die hielpen en helpen nu
nog de eer van de Koninklijke Ma
rine en van cLe Nederlandse, vlag
hoog te (houden.
Tussen inkuilen en inkuilen be
staat een groot verschil. Onwetend
worden nog altijd fouten gemaakt.
Onderstaand artikel troffen we aan
in het nummer van „De Nieuwe Veld
bode" van 9 Juni j.l., een blad, dat
m.i. zeker ook gelezen moest wor
den door alle oud-leerlingen van
landbouwscholen en -cursussen. De
abonnementsprijs van f6.50 per jaar
is beslist niet te' hoog.
Een volgende maal hopen we nojg
een paar artikelen uit dat blad over
te nemen, die o.m. antwoord geven
pp de yraag„Hoe kuilde de prac-
tijk in 1948 het gras?"
We beginnen met
Een tip voor het inkuilen.
Er is in de laatste weken in de
graslandstreken al heel wat inge
kuild. De grasgroei is er ook naar
geweest. Het is dit voorjaar wel bui
tengewoon groeizaam voor het gras.
In de silo's wordt in het Westen
meestal met melasse ingekuild. Maar
alle bedrijven hebben nog geen silo.
Daardoor wordt er nog heel wat
„warm" ingekuild. Bij verschillende
boeren hoorden we de klacht, dat zij
de kuil niet voldoende op tempera
tuur konden krijgen. Meestal was dat
het geval bij kuilen, die open la
gen voor de Noordenwind. De ster
ke koude wind koelde dan de kuil-
hoop zodanig af, dat hij niet vol
doende in temperatuur kon stijgen.
Dat gaf dan, óf stagnatie in het werk,
doordat men, om toch maar voldoen
de warmte-ontwikkeling te krijgen,
het reeds gemaaide gras enkele da
gen moest laten liggen, om de kuil
geleglenheid te geven warm genoeg
te worden, óf een verkeerde werk
wijze, doordat men gras ging bren
gen pp een kuil, die nog niet warm
genoeg was.
In beide gevallen zullen de resulta
ten minder goed worden. Laat men
het gras te veel verwelken, dan is
het niet meer zo geschikt voor de
kuilhoop. Brengt men het gras op
een te koude kuil, dan wordt de
broei in het onderliggende gras ge
remd en krijgt men een ongewenste
verzuring van de kuil.
Bij de kuilhopen, die meer be
schut lagen tegen de koude wind,
had men geen last van te langzame
temperatuurstijging. Een eenvoudig
middel, om de moeilijkheid op te
heffen, is wel, om een "beschutting
aan de windzijde aan te brengen,
bijv. van rietmatten, of iets derge
lijks, waardoor de afkoeling;^door de
wind zou zijn voorkomen. 'Mogelijk
kunnen de lezers hiermee bij een
volgende gelegenheid hun voordeel
doen.' W. B. te A.
H.® ZWART, Almkerk
Tuinder Telef. 32
TE KOOP:
Landvrouw 2 M.
Oadheusdsnschestraat W 2 Neusden
van
door de Mondaccordeonvereniging
uit Zaltbommel
.CONCORDIA"
Boekhoudingen
Belastingzaken
ACCOUNTANTSKANTOOR
Heusden, Burchtstraat W 55
Waalwijk, Grotestraat 59
Uit voorraad of op korten termijn:
Voor Uw openluchtbijeenkomsten verhuren wij
m
r
X
x
w
r
O
f
Cd
X
x*
r
O
r
Cd
X
ca
r<
P
GORINCHEM Haarstraat 59
een zeer grote partij
Alle soorten
ook
bij
De Coöp. Grasdrogerij „DE NIEUWE
HOOP" te Genderen, wenst
haar door oorlogshandelingen
Een gedeelte der apparatuur is nog
aanwezig.
Zij, die interesse hebben, dienen zich
te richten tot het kantoor der Coöp.
Zuivelfabriek „Op Hoop van Zegen"
te Genderen,
Aanbesteding van 3 percelen Banwerk
in de Polder van Veen, op Vrijdag
17 Juni a.s., des nm. 7 uur, ten kan
tore van de Secretaris, waar tevens
nadere inlichtingen te bekomen zijn.
De Voorzitter,
JAC. v. d. POL
bij de Eerw. Zusters te Heusden
zijn weer hervat.
Inlichtingen te verkrijgen aan 't St.
Antoniusgesticht, Zuidersingel Z 35,
Heusden,
Te zien bij H. Keiler Nieuwendijk
Inschrijvingsbiljetten inleveren
vóór 18 Juni a.s. bij H. Keiler
te Nieuwendijk.
uit voorraad leverbaar
Vertegenw.„PHOENIX"-
en „ADEK"-Rij wielen
„VICTORIA"
Electrische Wasmachines
Erkmd
Naaimacbinehandelaar an Reparateur
Kiezers van Rijswijk
LIJST 1
f 195.—, f 235.-, f 260.-, f 300.-,
enz.
prijzen f 135.—, f 140.—
f 340.-, f 395.-
Vraagt bij ons demonstratie. Beluister deze nieuwe
apparaten eens rustig bij U thuis, het verplicht U tot niets.
een grote
Stel U met ons in verbinding en vraagt inlichtingen
OFFICIAL PHILIPS en N.S.F. SERVICE.
X
ca
O
r
ra
x
ca
Cd
r1
ca
O
f
Cd
X
Cd
ca
ca
Cd
X
Vanaf 1 Juni is ook in ons district de RIJWIEL
SOLEX overal voor het voetlicht getreden.
Het aantal neemt dagelijks toe en dank zij de
betrouwbaarheid, zuinigheid en goede service
zal dit blijven voortgaan,
Bestel ook Uw RIJWIEL SOLEX nu, want de
wachttijd wordt nog langer.
Tel. 2644 - 2645
RIJWIEL SOLEX - RIJWIEL SOLEX - RIJWIEL SOLEX
