NIEUWSBLAD
terker dan de haat
TWEEDE BLAD
Raadsverslag HEUSDEN,
Binnenland
„Vergeet-hen-niet".
DONDERDAG 28 JULI 1949
No. 6689
behorende bij het
voor het Land v. Heusden en Altena, de Langstraat en Bommelerwaard
Wat is een simpeler karweitje dan
het plakken van een postzegel op een
brief? En zelfs met deze eenvoudige
bezigheid kunt u thans een goï?d
werk doen. i
U kunt daarmee,, voor. slechts en
kele centen extra, helpen het lijden
te verzachten van zo ontelbaar velen,
hier in Nederland en vooral ook in
het verre Indonesië, die op enigerlei
wijze in moeilijkheden, zorgen ot leed
verkeren.
Zeg niet, dat die paar centen bij
•zoveel leed nog niet eens als de. be
kende „druppel op een gtLoeiende
plaat' 'zijn, want de geschiedenis kent
talloze, even blijde als beschamende,
voorbeelden van die sterke „macht
van het 'kleine"! Voor u is het inder
daad een kleinigheid en daarom be
hoeft vrijwel niemiahd zich hieraan
te onttrekkenrnaar in het .grote
geheel worden al die kleinigheden
tezamen een onoverwinnelijke macht
van medeleven. Als een kleine io
millioen Nederlanders in de mlaan-
den Augustus en September [gemid
deld per hoofd slechts in totaal io
onnozele centen mieier betalen yöor al
de postzegels, die zij in die maanden
gebruiken, dan betekent dit teen be
drag van niet minder dan bijna i
•millioen gulden voor het Gornité Post-
zie|g!elactije „Vergeet hen niet". Dje op
brengst daarvan komt gelijkelijk ten
gloed aan Let weak van het Rodte
Kruis, de 'Nj.I.W.LN. ien de Stich
ting „Nederland helpt Indië"
En rekent u nu eens uit, welk he-
drag dr voioir, deze organisaties, die
op het gebied van leniging van aller
lei leed in Nederland ein. Indonesië
hun sporen verdiend hebben, beschik
baar zou komen, indien al die bijna
io millioen Nederlanders in idtelmlaan-
den Augiustuus en September eens
iedere week per hoofd gemiddeld io
onnozele centen op hun postzegels
zouden méér betalen!?
Dat zou in ieder geval heel: wat
(miéér zijn dan een simpele druppel
op de gloeiende plaat van het liejejd'
En om'dat een goed1 begin altijd
nog het halve werk is, spreken w!e
af, dat de eerste brief of kaarlt, die
u na het lezen van dit stukje ver
zendt, gesiea-d zal zijn met een „Ver-
gjeet hen niet"-zegel, aan alle post
kantoren en vele belangeloze verkoop
adressen in waarden van 5 c. (2
plus 3), 10 c. (6 plus 4), 1:5 c.
(To plus 5), 40 c. (30 plus 10) ver
krijgbaar.
ERNSTIGE WAARSCHUWING
VOOR AARDAPPELTELERS.
Tengevolge van de warme periode
is de situatie met betrekking tot het
optreden van de Coloradokever thans
zo ongunstig geworden, dat aantas
ting van het gewas op vele plaatsen
ernstige vormen heeft aangenomen.
Gebleken is, dat ondanks de waar
schuwingen, vele aardappeltelers te
weinig aandacht schenken aan de ver
delging, van deze kever. De Planten-
ziektenkundige Dienst wijst er daarom
nogmaals met nadruk op, dat ieder
een verplicht is kevers of larven zo
gOèd mogelijk te verdelgen.
Tegen nalatige telers zal thans
strenger worden opgetredenIn ge
vallen van verwaarlozing zal zonder
voorafgaande waarschuwing worden
overgegaan tot het opmaken van pro
ces-verbaal.
Indien nodig, zullen tevens op kos
ten van de teler de nodi ge verdel-
gingtsmaatregelen worden uitgevoerd.
VRIJE PRIJS VOOR ZWARTE
STROOP.
(Met ingang van 24 Juli j.l. is
de maximumpriisregteling voor zwar
te stroop d.i. rietsuikerstroop en
glucosestroop -opgeheven. Voor
prijsverhoging behoeft geen vrees te
Des taan.
TWEEDE VLUCHT VAN DE
KOOLGALMUG BEGONNEN
De Plantenziektenkundige. Dienst
deelt mede, dat de tweede vlucht van
de koolgalmug is begonnen. De ver
bouwers van bloemkool wordt daar
om aangeraden de koolplan ten te be
spuiten met piridine-zëep of nicoti-
ne-zeep in de gebruikelijke sterkten.
Het is gewenst sluitkoolsoorten, die
nog g een begin hebben gemaakt met
het vormen van een krop, eveneens
met de genoemde middelen te be
spuiten. De bespuitingen dienen twee
maal per week plaats te "hebben met
geen grotere tussenpozien dan vier
dagen. Zodra de bespuitingen kunnen
worden gestaakt, zal dit via de radio
en pers worden bekend 'gemaakt;
gehouden op Maandag 25 Juli, des nam. 8 uur.
VoorzitterEdelAchtb. Heer A. v.
Delft.
Afwezijg.de heer A. v. Rladlel.
De Voorzitter opent de vergadering
met het formuliergebed. D|e notulen
worden vastgesteld, nadat die beier
Verschuur een kleine toelichting was
verstrekt.
Ingekomen stukken
Enige goedkeuringsbesluiten. door
Ged. Staten v,an raadsbesluiten o.rnl.
ook de goedkeuring der gemieente-
beg'rotingl 1947.
Procesverbaal van het stembureau
omtrent de nieuw benoelmde raads
leden. 1
Bericht v$n de voorzitter v!an het
hoofdstembureau bevattende de me
dedeling, dat inplaats van de heer
Verweij, die voor Zijn 'benoeming beeft
bedankt, benoemd verklaard is, de
heer Jac. Groen.
Procesverbaal van kasopname door
het verificatiebureau ove het 2e kwar
taal bij de gemeente-ontvan gjer, admi
nistrateur vleeskëuringis bedrijf ein die
van het woningbedrijf.
Wordt voor dé raadsleden ter in
zage gelegd.
Van de heer te Vruchten zij 11 eien
viertal vragen inige'komen m l.
1 Jéijn B. en W. sinds de raads
vergaderingvan 17 Juni wellicht nog
versterkt in hun overtuiging, dat bet
uiterst 'moeilijk zal zijn de do/>r het
lid Verschuur gewenste zèfceirbeid te
scheppen ,dat de voetbal terrein-verbe
teringen, waaraan de gemeente
behoudens goedkeuring! van Ged. St.
ig|aat bijdragen, blijvend aan de
sport ten goede zullen komen?
2 Zijn B. en W. niet van me
ning, dat het niettemin allle aanbeve
ling verdient om 'het door bet lid
Verschuur beoogde effect te verkrij
gen en aldus te voorkomen, dat na
een zeer beperkt aantal jaren wiaer
een ander terrein met veëï kosten in
orde gemaakt zou moeten worden,
waartoe dan wel ,geen middelen van
particulieren aangetrokken zouden
'kunnen worden
3 Hebben B. en W. niet de in
druk, dat de aankoop door de ge
meente van het bewuste terrein mlet
zijn onmiddellijke omgeving de enige
oplossing voor deze moeilijkheid is
en bovendien ook andere sportbelan-
g:en zou dienen?
4. Zijn B. en W. bereid de moei
lijkheid, waarvoor de gemeente, de
voetbalvereniging en' haar Obligatie-
IJittiders zich geplaatst zien met klem
nifcer de aandacht van de eigenaresse
te brengen, 'met haar onderhandelin
gen over de aankoop te beginnen en
de nodige" -voorstellen aan de raad-
voor te leggjen?
Door B. en W. wordt vraag 1
ontkennend beantwoord, terwijl 'de
vragen 2, 3 en 4 bevestigend worden
beantwoord. Een schrijven is inmid
dels verzonden aan die Inspecteur der
Domeinen te den Bosch mlet verzoek
te willen berichten of er voor de ge
meente geleigenheid tot aankoop be
staat en zo* ja onder welke voor
waarden. Zodra hierop bericht is in
gekomen, zullen Burgemeester en
Wethouders de raad van het verdere
verloop op de hoogte houdieyn.
De Voorzitter vraagt of de heer
te Vruchten met deze antwoorden be
vredigd is, waarop deze toestemmend
antwoordt.
Verder zijn ingekomen een vijf
tal vragen van de hieer Verschuur n.l.
1 Wat is het standpunt van uw
college me,t bietrek'kin(g| tot gehele of
gedeeltelijke vernieuwing van boer
derijen jgèleglen binnen de wallen?
2 Is het uw colliege bekend, dat
onderhandelinlglen gevoteirld wiordeln
over de verkoop van dé" boeiende rij
en gronden gelegen aan de Nloor'der-
singe.1 ip gebruik bij 'de beer v. d.
Bosch, het daarbij aansluitend perceel
yam de voormlalijge: hoofdonderwijziers-
woning en het aan de andere, zijde
[grenzende pand W 30?
3. Is omtrent de bestemming van
dit vrij uitgebreide complex, waar
toe ook nog te rekenen is het uit
gewoonde pand W 29, in het nieu
we uitbreidingsplan iets bepaald?
4. Zijn B. en W. niet van me
ning, dat langs de Noordersingel op
die plaats een aantal woningen ge
bouwd zou kunnen worden, dat de
aan de wal grenzende terreinen t z.t.
wel him bestemming zullen vinden en
dat zich dus hier een 'gelegenheid
voordoet, waarvan gebruik gemaakt
moet worden?
5. Kunnen B. en W. mededelen,
waarom de Bloemstraat aan de zijde
van de wal afgesloten is?
Deze vragen worden door B. en
W. als volgt beantw'obrd:
Ad. 1. Met de stedebouwkundige
zijn wij van oordeel, dat iri principe
ernaar rtioèt worden gestreefd, de
boerderijen buiten de wallen een
plaats te geven. Omstandigheden kun
nen dit ongewenst of onuitvoerbaar
maken. In het gegeven geval geloven
wii niet, dat er een mogelijkheid be
staat, dat betrokkene zich elders zal
knunen vestigen.
Ad. 2. Officieel is ons omtrent
eventuele verkoop niets bekend.
Ad. 3. De strook tussen de De mier
en de wallen is in het wederopbouw-
plan bestemd om te worden bebouwd
met min of meer zelfstandige ele
menten, waaibij de bestaande bebou
wing! wordt aanvaard. Nieuwe objec
ten zijn hier niet geprojecteerd.
Ad .4. Woningbouw lan|gs dë Zui
dersingel is mogelijk. Onteigening (js^l
hier dam moeten volgen, waarbii de
bedrijfsschade een belangrijk bedirag
zal vorderen. Woningbouw achter de
bestaande bebouwing is uit .stede-
bouwkundig oogpunt af te raden, ter
wijl tevens door de nodige aanleg
van straten het oneconomisch zal zijn.
Het is beter dat deze ruimte be
schikbaar 'blijft voor de bouw van
een meisjesschool. Met het R.K. kerk
bestuur zal overleg worden glepleegd
ipzake de beste miming voor eventuele
school bouw.
Ad. 5. De afsluiting van de Bloem
straat aan de zijde van de wal da
teert reeds van enige Jaren terug, en
is -geschied in overleg en op verzoek'
van de Rentmeester van hiet Kroon
domein. De afsluit/ng is tot stand
febracht in verband /net de btewei-
ing van de walkant. Van deze gele
genheid is toen tevens gebruik ge
maakt het terrein .rondom1 de barak
van een behoorlijke afscheiding te
voorzien.
De Voorzitter vraagt, of de heer
Verschuur met de antwoorden van
B. en W. tevreden is.
De heer Verschuur verklaart van
wel ,doeh dat hij .alleen teleurgesteld
is dat de gemeente niet dje gelegen
heid heeft aangegireiepn om een min
der juiste toestand daar op te beffen.
Als de nieuw te bouwen meis jesi-
schooil 'daar zlou zijn gekomen, had
men een veel netter toestandvierkre'-
gen, waardoior het aanzien van de
gemeente op dat punt zou zijn gle-
baat en de" krotten die er nu stjaan,
opgeruimd hadden kunnen worden
Ook de" landbouwers'wonimg 'die er
nu staat, had door de gemeente ge
kocht móeten worden. De teglenwoor-
dige eigenaar is in het bezit van
een herbouwplicht v,an zijn broer,
waardoor een landbouwerswoning[ bin
nen de wallen vermoedelijk besten
digd blijft.
Trachten leed te
verzachten...
A
ten bate van Nederland
en Indonesië
De Voorzitter gelooft wel, dat als
men aan de sanering toe is, er dain
nog wel gelegenheid zal zijn om de
bewuste krotten op te ruimen. Spr.
hoopt dat de nieuwe meisjesschool
een behoorlijke plaats zal krijgen.
De heer Verschuur vraagt hoe of
het komt, dat de bouwkundige van
de gemeente aan dit punt zo weinigi
aandacht heeft geschonken.
De Voorzatter merkt op, dat het
terrein aan het R.K. Kerkbestuur be
hoorde en de bouwkundige daarover
dus igeen zeggenschap had.
De heer Verschuur zegt, dat het
kerkbestuur de grond, waarop de
meisjesschool zou worden gebouwd,
nu 'gaat verkopen.
Ingekomen is een verzoek van de
voetbalvereniging Herptse Boys, om
de huur van haar terrein te willen
verlengen. -0£> voorstel van' B. en W.
wordt dit verzoek aangehouden, .om
dat zij het nog, 'niet behoorlijk heb
ben onderzocht.
Hetzelfde jgeschiedt met het ver
zoek van het R.K. Kerkbestuur te
Herpt om geljen beschikbaar te stel
len voor aanschaffing van 'gtyminastiek-
materiaal voor haar schooi.
•Onderzoek [geloofsbrieven nieuw-he-
noemde leden van die gemeenteraad'.
De Voorzitter wijst voor dit onder
zoek aan de lieren te Vruchten, Ver
schuur en Lutgert en schorst vooir
dit onderzoek de openbare vergade
ring. f
Na heropening verklaart de heer
Lutgert, dat alles in orde is bevon
den en de comlmissie derhalve tot
toelating, adviseert, waartoe met al
gemene stemmiein wordt besloten.
Het bestuur van de Stichting: R.K.
Sanatorium voor tuberculose-lijders de
KTokkenberg, heeft zich tot de ge
meente gewend met het verzoek, in
de bouwkosten van het nieuw te.'bou
wen sanatorium deY Stichting, voo.r
éénmaal een bijdrage te willen ver
lenen van fo.io per inwoner.
Overtuigd van het zeer juiste nut
dat door de instelling wondt beoogd
en ervan verzekerd zijnde, dat door de
oprichting van h et sanatorium in een
werkelijke behoefte wordt voorzien,
stellen Bi. en W. voor de gevraagidie
bijdrage pp de begroting 1950 uit
te trekken.
Die raad besluit overeenkomstig dit
voorstel'.
Die heer Dekkers vraagt of als van
Prot. Christ, zijde eenzelfde verzoek
zou komen, R. en W. dan. ten op
zichte van dit verzoek'eenzelfde wel
willende houding zullen aannemleu.
De Voorzitter verklaart, dat Bi. en
W. zoals hij reeds op eenzelfde vraag
van de heer Dekkers heeft toegezegd',
Ons Feuil'eton
H. van Heeswijk
Oorspronkelijk Nederlandse roman
9- t
Hij voelde het duidelijk. Er is niets
wat de geest |zu doodt als bet leven
in de afzondering, waar je moreel
ten onder gaat, waar je physiek ten
slotte afgestompt wordt. De hersenen
weigeren [geregeld te werken, de ener-
;gie verlamt, (elke .vezel, elke zenuw
van het lichaam wordt beinvloed en
ten slotte .geketend door het duffe
leven in de cel. De akelige sfeer die
er in de gevangenis heerst is vol
doende om de opgewektste en liucht-
hartig'ste mens te imetamophoseren tot
een [geknakt, gevoelloos wezen,.
Soms kwam er een schuwe mus
even zitten io(p een, der tralies voor
zijn raam. Het diertje keek dan naar
binnen, maar vloog jaarna weer weg:,
de oneindigë blauwe lucht in. Hoe
kon hij dan weer verlangen, naar die
vrijheid, die hij jnu al zo lang 'moest
missen en die nog zo ver, zo héél?
ver voor hem in 't verschiet lag- Vrij
heid! Die zelfs met geen milli.oenen
te koop was hier! Het scheen hem
een toverwoord toe maar de tijd van
sprookjes was voorbij. ,Hoe weinig
had hij dat vroeger gewaardeerd. Zo
lang men het bezit, de,rikt men er
niet aan, maar als mlen het verlo
ren heeft, dan hunkert men er naar
als een hulpeloos kind, dat zijn armp
jes uitstrekt naar de moeder.
Op een morgen las hij op zijn
scheurkalender de spreuk„Wat u
ook overkomt, bedenk, dat het erger
had kunnen zijn,,. .Nog erger? Kon
het nog erger met hem zijn? Hij
kon 'immers niet verder meer. Hij
was tot de laagste trap van de ellende
gedaald. Met een duizelingwekkende
vaart was hij .in de afgrond gestort
kon hij nog lager zinken? Men had
hem een straf opgelegd, die erger
was dajn de dood. Een naam had
hij niet meer, hij was een nummer
geworden. Het menselijke had hier
afgedaan.
Soms dacht hij radeloos te worden
van verlangen. ;Maar men wordt in
de gevangenis niet zo spoedig rade
loos. Men leert ook veel tussen de
enge muren; mén leert nadenken en
men leert ook berusten. Het verlan
gen slijt en gaat afsterven, naarmate
men langer opgesloten zit. Men
stompt af, maar tevens wordt men
gelaten. Zelfs de grootste kracht kan
ten laatste .geen woorden meer vin
den en de diepste wond sluit zich.
Een nieuw leven vangt aan, een kalm,
maar tevens dood Leven. Het is dal
bestaan, hetwelk de dag begroet zon
der lust en de avond zonder ver
lichting, een bestaan, voor hetwelk
de kracht der gjewoonte de enige
steun 'is. Zij stompt langzamlerhand
het gevoel af, zij doodt lang'zaam
dat in het begin npg zo krachtige
bewustzijn van hoop op het leven.
Na een jaar leerde van der Velde
berusten. Wel kon hij nog een enkele
maal naar buiten turen, en soms
stond hij 's avonds als het stil gewor
den was in de gev.an;g|enis, lange tijd
voor zijn raam, hunkerend naar de
geluiden van buiten uit de maatschap
pij het geronk van een motor, ge
klingel van een fietsbel, het gelach
van een kind, de fluit van eep loco
motief, het slaan van een klok. Hij
nam ze alle gretigin zich ophet
waren immers allemaal geluiden uit
de wereld, die op het ogenblik voor
hem afgesloten was? Waarin hij niet
mocht komen?
Dikwijls broedde hij ontsnappings
plannen uit, fantastisch en" onmogelijk
te verwezenlijken. Maar die gedach
ten werden een obsessie. Als zenaar
de luchtplaats gingen èn ze knevel
den plotseling met een man of vier
de twee bewakers en ze slingerden
zich vgr de hogge muren heen, dan
konden ze binnen enkele minuten al
een heel eind weg zijn. Dan je na
tuurlijk verstoppen tot het avond ge
worden was en in het donker ergens
uit een schuur een oude jas of broek
gappen. Nou, en dan verhuurde je
je Voorlopig bij een boer als knecht,
liefst zo ver mogelijk van de stad
vandaan en dan was je vrij. Of des
nachts de bewaarder .bellen en als die
de celdeur opende, hem on,verwaclits
ergen mee op het hoofd slaan. Zijn
sleutelbos afnemen en eiikele deuren
openen en dan samen de binnenpor-
tier overrompelen. Je kleden in zijn
uniform en 'dan heel onschuldig in
dit uniform naar de voorportier lo
pen en hem eveneens overrompelen,
de poort openen en je was vrij. In
zo'n uniform Hep je niet in de [gaten.
Het waren allemaal onzinnige fan
tasieën, die natuurlijk heel niet te ver
wezenlijken waren, maar je voedde
je verlangen naar vrijheid er mee
en het was .overigens ongevaarlijk,
want je probeerde het immers toch
niet. je möest toch afwachten tot je
tijd er op zat, al duurde het nqg zo
lang.
Na twee jaar leidde van der Vel
de, als nummer 218 rustig zo|nder
enige berofermg zijn. Leventje in zijn
enge wereld. De bewakers mochten
hem wel, hij was geen type dat ooit
weer zou komen. Hij deed kalim! zijn
werk, maakte het dê bewaarders niet
lastig, was beleefd en correct en me
nige bewaarder maakte op de stille
Zondagmiddagen of -avonden em
praatje in de cel van nummer 218,
die, zoals men al spoedig wist, een
eigen suikeronderneming bezat op Ja
va. Men vertelde hem het een en an-
deV van de gebeurtenissen in de we
reld, waar Varivhij tot nu toe onkun
dig was en men maakte hem het Le
ven dragelijk, voor zover dit in een
gevangenis dragelijk kan zijn. Door
zijn voorbeeldig gedrag werd hij voor
gesteld voor een loopbaantje en na
drie jaar stond zijn celdeur vrijwel
de gehele dag open en liep nummer
218, nu met een car tonnen nummer
tje op zijn jas over de gang. En de
Javaanse planter dweilde nu de ge
vangenisgangen,' vulde de waterkrui
ken van de andere gevangenen en
haalde het wagentje met eten utit
de keuken. Hij rolde de langie mat
ten op en klopte die, altijd onder
bewaking met* een paar andere gang-
lopers op de binnenplaats, onder het
genot van een extra sigaret, die als
gunst toegestaan werd. En des win
ters stooktehij "de grote ketels van
de verwarming en 'maakte de cellen,
schoon van de gevangenen, die ver
trokken, waarna ze een paar dagen
later weer bewoond werden door
nieuwe ontspoorde mensen.
Zo verstreek het derde jaar, het
vierde en tenslotte het vijfde, het
laatste, dat nog het langst duurde
'nog tien maanden, nog acht, nu nog
een half jaar...
Op 27 Juni hadden de gieyanigenis-
deuren zich achter hem gestoten, vijf
jaar later, eveneens op 27 Juni, open
de ze zich weer. Nummer 218 bleef
echter tussen de kille hoge muren
Antoon van der Velde trad na een
hartelijke handdruk van de portier,
door de poort naar buiten, de vrijheid,
tegemoet.
De eerste schreden in de yrijheid.
De eerste mensen tegen gekomen,
de eerste fiets.
Onwennig deed van der Velde de
eerste svtappen als vrij mens. Even
draaide hij zich nog om en keek
naar de hoge, van ijzeren punten
voorziene, ijzeren poortdeur. En van
daar naar de hoge gebouwen met de
getraliede ruiten waarachter mensen
leven, waarachter ook hij vijf jaar
had geleefd. Nu stond hij na vijf
jaar a^n de buitenkant van al die
tralies eil poorten en muren: vrij!
(Wordt vervolgd).
s
