Het slot te Hijs wijlt
Raadsverslag der Gemeente POEDEROIJEN
ZOMERSLA'S.
gehouden op Donderdag 28 Juli v.m. 9.30 uur
Pos.
Secretaris: Mr. J. v. Dalen.
Afwezig Inet kennisgeving wet-
hoaaer "'A. J. H. Maas.
Dc Yoorz. opent met het geocds-
fs.rraulier, de Secretaris leest de no
tulen van de vergadering van 29
Juni j.l.
Alvorens met de afhandeling van
de agendapunten te beginnen, be
noemt de Voorz. een commissie, be
staande uit de heren v. Ballegooijen
de Gier enten Hageq., die belast
worden met het onderzoek van de
nieuw gekozen raadsleden en schorst
de vergadering. Na heropening ver
klaart de commissie, bij monde van
de heer ten Hagen alle stukken in
orde bevonden te hebben, reden
waarom tot toelating wordt gead
viseerd, waartoe met alg. stemmen
wordt besloten.
Er blijken verschillende ingeko
men stukken, waarvan zij vermeld
een beschikking van de Minister v.
Wederopbouw en Volkshuisvesting
ten aanzien van de bijdrage in de
kosten van een te bouwen woning
voor W. de Groot en eenzelfde be
schikking voor de woning bestemd
voor A. M. v. Veen.
Voorts is o.a. bericht ingekomen
dat na 1 Juli 1949 geen aanvragen
meer kunnen worden ingediend voor
rijksbijdragen ten behoeve van wo-
ningsplilsing of -verbetering. Ech
ter in 1950 weer voortzetting van
deze regeling. Deze en nog' ver
schillende andere min of mieer be
langrijke ingekomen stukken wor
den op voorstel van B. en W. voor
kennisgeving aangenomen.
(Met algemene stemmen werd tot
onderwijzeres aan de O. L. school
te Poederoijen benoemd Mjej. Stok-
huizen uit Arnhem. I
Schrijven van Ged. St. met op
merkingen over de in te voeren;
straatbelasting, waartoe reeds ineen,
vroegere vergadering werd besloten,
werd voor nader onderzoek aange
houden. i
Wijziging begroting 1949, in ver
band met te verlenen subsidie in
de kosten van woningverbeteringen
aankoop van enkele perceeltjes
grond. De Voorz. deelt mede dat
de aanbestede woningen, waarbij in
begrepen de industTiewoningen die
overgenomen zijn van de N.V. Klin
ker Isolietfabriek en van, de Steen
fabriek „De Rijswaard" nog steeds
niet gegund zijn. De inschrijvingen
gaan alle uit boven de toeges tanle
maximumprijs, terwijl ondanks her
haalde pogingen van de zijde van
het Architectenbureau Brakel en
Kuindersma te Ammerzoden, nog
steeds geen aannemer bereid, is ge
vonden, ze wel voor de maximum
prijs te bouwen. Oolc is het volgens
de Voorzitter niet mogelijk besnoei
ingen aan te brengen, daar de be
stekken toch al zo' eenvoudig mo
gelijk van opzet zijn gehouden. De,
steenfabriek „De Rietschoof" kreeg
ook nog twee industriewoningen toe
gewezen, die voor rekening van de
gem. Poederoijen zullen gebouwd
worden, terwijl de 2 stuks van ,„de
Rijswaard", die aanvankelijk in Ne-
derhemert zouden gebouwd worden,
Voorzitter: Ed.Achtb. Heer YV. tontvanger wordt de jaarwedde van
deze functonaris gebracht van
f 1000,— op f1600,—r
'Rondvra ag.
De heer Dufourné vestigt de aan
dacht op de bestrating in de binnen
wegen te Aalst, die op sommige
plaatsen verzakking vertoont. De
Voorz. meent dat het nodig zal blij
ven deze op geregelde tijden na te
gaan en dan opnieuw op te halen.
De heer Dufourné wijst dan op
het gezin A. Loef, dat in een onbe
woonbaar verklaarde woning zeer
slecht behuisd is. Zal in de toekomst
bij de nieuwe woningen of bij even
tueel eerder vrijkomende woon
ruimte nader bij stilgestaan wor
den. i
De heer v. Balljegooijen vraagt of
bij de totstandkoming van de wa
terleiding, aansluiting verplicht ge
steld wordt.
De Voorzitter antwoordt ontken
nend en deelt nog mee dat de proef
boringen te Aalst in volle gang zijn
met een als voorlopig zeer gunstijg
resultaat. Misschien nog dit jaar,
doch zeker begin 1950 zal met 'de
aanleg begonnen kunnen worden, al
dus de Voorzitter.
Op een vraag van de heer 'Ten
Hagen deelt de Voorzitter mede dat
reeds opdracht gegeven is tot het ?n
orde brengen van de gemeen teno
ning te Poederoijen, die in de 'vo
rige vergadering is verhuurd aan E.
Groeneveld, zodat deze nu spoedig
zal betrokken kunnen worden.
De heer ten Hagen zou graag
zien dat hen afscheiding werd aan
gebracht lussen een stukje gemeen
tegrond. Dit zal geschieden. Spr.
vraagt tevens naar tie stand van za
ken, aangaande de bol te Poede
roijen, waarvan de bedoeling Ts dat
deze aangekocht zal worden, daar
de huidige eigenaar een en ander
niet meer als zodanig zou ter be
schikking stellen.
De Voorzitter zegt dat de bol door
de Technische Dienst is opgenomen
doch dat hoge kosten gemaakt moe
ten worden om een behoorlkije
laadplaats te krijgen. Wellicht is er
echter nog éen andere mogelijkheid
daar de Dienst Landbouwherstel mo
gelijk wat voor haar rekening kan
nemen. Besloten wordt zich met de
eigenaar in verbinding te stellen
over Se voorwaarden om tot aan
koop te geraken.
Alvorens tot sluiting over te gaan,
richt de Voorzitter zich nog tot
de heren v. Ooijen en v. Ballegooij
en, die niet in de nieuwe raad terug
keren en voor wien dit waarschijn
lijk de laatste vergadering zal zijn.
Namens de gemeente wordt hen
hartelijk dank gebracht voor hei
geen steeds in het belang van de
gemeente verricht Is, in het bij
zonder door de heer v. Ooijen, die
26 jaar onafgebroken zitting in "het
raadscollege had.
'De heer v. Ooijen dankt voor de
gesproken woorden en zegt over
tuigd te zijn steeds naar eer en ge
weten gehandeld te hebben, echter
mogelijk wel eens gezwegen te heb
ben wanneer gesproken moest wor
den.
Hierna sluiting.
EEN HISTORISCHE KLOK VAN HET JAAR 1776
Een verfrissend gerecht is sla van
rauwe groenten, een spijs, die voor
al in de zomermaanden indesniaak
valt. Daarbij is het gezond om van,
tijd tot tijd de groente rauw te ge
bruiken, omdat ze zo rijker is aan
vitamines. Tenslotte betekent het
ook nog een besparing, daar van
rauw gebruikte groenten veel minder
nodig is, dan wanneer men ze wil
koken.
'Het zijn niet alleen kropsla en
fijngesneden andijvie, die we als rau
we sla kunnen eten. Ook andere
bladgroenten, spinazie en postelein,
zo goed als snij biet, smaken als sla
toebereid uitstekend. Plakjes kom
kommer en/of tomaat in een slasausje
bij de warme maaltijd opgediend/
zijn bij vele gezinnen al sinds jaren
ingeburgerd. Er bestaan echter nog
veel meer mogelijkheden voor een
zomersla, vooral wanneer we daar
voor twee of meer verschillende
groenten combineren.
Voor zo'n gecombineerde sla kan
men bijv. rauwe wortelen en bie
ten raspen en rauwe bloemkool 'in
bij gebrek aan "bouwterrein aldaar,pj^in,e stukjes verdelen. Ook andere
waarschijnlijk ook nog in Poede
roij en zullen belanden, aangezien een
en ander voor 15 Aug. a.s. gere
geld moet zijn. Besloten wordt alles
in het werk te stellen om al dejze
woningen binnen de gestelde termijn
gebouwd trachten te krijgen.
Op voorstel van B. en W. wordt!
dan besloten, onderhoudswerkzaam
heden te doen verrichten aan de
Openbare scholen, zowel te Poe
deroijen als te AaLst, waarvoor een
bedrag van f 4000 wordt uitgetrok
ken.
De heer Dufourné wijst er op,
dat dichtbij de Openbare school te
Aalst allerlei afval en papier zomaar
in 'n droge sloot gedeponeerd wordt,
bij gebrek aan een geschikter plaats,
hetgeen uit hygiënisch oogpunt be
zien bezwaren oplevert
De Voorz. zegt toe hiervoor een
oplossing te zullen zoeken. Vervol
gens komen de tekeningen van de
uitbreidingsplannen in onderdelen
van Poederoijen en Aalst ter spra
ke. Met alg. stemmen wordt beslo
ten de goedkeuring te vragen bij d
betreffende instanties. 1
'Ingevolge de nieuwe regeling aan
gaande de salariëring van gemeente
koolsoorten zijn, mits zeer fijn ge
sneden, tot rauwe sla goed te ver
werken.
Voor een sla komt het er vooral
op aan, dat de groenten:
'1. kort voor het gebruik wor
den klaargemaakt,
2. heel goed gewassen worden,
3. voldoende fijn worden ver
deeld (hoe harder de groente, hoe
fijner men ze moet snijden of ras
pen).
4. in een aardige vorm of kleur
combinatie worden opgediend (het
oog kan meehelpen de eetlust op
te wekken). 1
5. smakelijk worden aangemaakt.
Dat laatste behoeft niet steeds te
gebeuren met Slasaus uit een flesje,
die vrij duur is, of met het gelijke
mengsel van olie en azijn. Huisvrou
wen uit verschillende andere lan
den zouden ons kunnen leren, dat
er in slasaus vele variaties mogelijk
zijn. We noemen er hier enkele:
1 deel slaolie, 2 delen azijn of ci
troensap, snuifje zout en peper, wat
fijngesnipperde ui of prei en fijnge
hakte tuinkruiden, zoals peterselie,
bieslook, citroenmelisse, enz. "(zie
vouwblad „Tuinkruiden")^,
enige lepels karnemelk of yoghurt
met peper en zout en tuinkruiden;
klaargekochte slasaus, vermengd
met wat tomaten-ketchup.
Dok groenten, die men niet rauw
kan eten, zoals prinsesseboontjes,
snijbonen, doperwten, kunnen ineen
sla worden verwerkt. Daarvoor snijdt
men ze zo nodig in stukjes en kookt
deze even op, zodat ze knapperig
blijven. Als ze afgekoeld zijn, maakt
men ze op dezelfde manier als rau
we groenten aan.
Zo kunnen wij ook restjes gekook
te groente marineren, dat is: in azijn
wegzetten, en voor een volgende
maaltijd tot sla verwerken.
Een heel goed bestanddeel voor
sla, vooral een sla, die als volledige
maaltijd dienst moet doen, zijn kou
de gekookte erwten, bonen of an
dere peulvruchten. Om zo'n sla voed
zamer te maken, kan men er bo
vendien nog plakjes gekookte aard
appelen en zo mogelijk wat fijnge
hakt koud vlees door mengen.
Hier volgen enkele sla-recepten
voor vier personen als voorbeeld;
zelf kunt U nog vele andere vari
aties proberen.
Sla van bloemkool en tomaat:
500 gr bloemkool, slasaus of een
sausje van azijn, zout, peper, olie
en suiker, 1 eetlepel gehakte blad
selderij, enige tomaten.
De bloemkool verdelen in zeer
kleine bouquetjes en de stronk fijn
hakken of raspen. Ze aanmaken met
een slasaus en ze bestrooien met 1
eetlepel fijngehakte bladselderij. Om
de bloemkool heen de in plakken
gesneden tome ten rangschikken.
Spinaziesla met bieten en bruine
bonen (volledig maal).
250 gr. spinazie, ongeveer 2 kop
jes gaargekookte bruine bonen, 250
gr. gekookte biet, wat augurken uit
het zuur, 1 uitje, peper, iets suiker,
zout, mosterd, boter of margarine.
De spinazie wassen en klein snij
den. De bieten stropen en in stukjes
snijden. Ook de augurkjes fijhsnij-
den. De boter of de margarine smel
ten en hierin het gesnipperde uitje
fruiten. Van het vuur af wat fijn
gemaakte gekookte aardappel, mos
terd, azijn en zout hierdoor roeren
tot een goede saus is verkregen. Spi
nazie, biet, augurk en bruine bo
nen door dit sausje mengen en het
gerecht op smaak afmaken.
Slaschotel.
1 krop sla, 200 gr wortel, 1 klei
ne komkommer, 1 uitje, peterselie,
slasaus.
De sla plukken en wassen. De
wortel raspen, de komkommer in
plakken schaven (of er sambal van
trekken). De peterselie fijn hakken.
De wortel aanmaken met een sla
saus en wat geraspte ui. Op een
schotel de bladeren kropsla schik
ken, hierop de wortel leggen en daar
omheen de komkommer. Het geheel
bestrooien met fijngehakte .peterse
lie.
Het is de verdienste van Mr. H. Ti
Obreem te Leiden, uit de zeer ver
spreid voorkomende gegevens der ar
chieven alsmede simpele vermeldin
gen in sommige boeken de geschie
denis van het Slot te Rijswijk en
haar bewoners op prettige wijze sa
men te vatten. Deze is opgenomen
in de „Bijdragen van het Prov. Ge
nootschap voor Kunsten en Weten
schappen in Noordbrabant en ver
lucht met foto's van Mevr. Voogd -
Versluys, platte gronden en een foto
van leenoverdracht.
Na een inleiding over de ligging
volgt een beschrijving van het hui-
in het Land van Altena.
dlge uiterlijk. Het is dat van een
dubbel Herenhuis uit de achttiende
eeuw. De hij gebouwen links en
rechts springen terug; van «het linkse
met puntdak bestaan sedert 1938 nog
slechts enkele muren. Het rechtse
is stal, in het linkse was vroeger
de keuken.
De 27 m brede achterzijde van he
geheel rust uit de slotgracht op de
oude funderingen, welke zich voort
zetten langs de randen van het woon
plein omgeven door diep afgaand ta
lud. Loopt men de brede grach
om, dan maakt van dit oude slot de
zich in zijn geheel als brede hoge
müur uit het water verheffende ach
terzijde nog indruk; ongetwijfeldheb
ben wij hier te doen met een der
in het Land van Altena zo weinig
overgebleven bouwwerken uit de
Leen tijd.
Een jongere zoon uit de familie
der Heren van Altena heeft zich ken
nelijk naar het nieuwe door hem
verkregen gebied van Rijswijk ge
noemd, zoals oudtijds vaker voor
kwam. Genoemd worden Dodo van
Rijswijk AD 1080 alsmede Heer Jan
Jan van Rijswijk in 1125 beiden na
de heer van Altena; mogelijk is dit
de Jan van Rijswijk die het eigen
goed tot Leen van de Heren van
Altena maakte.
Van Jan van Risewic, Ridder, 1312r
bestaat nog het zegelafdruk in gele
was met twee ruggelings staande zal
men. In 1363 komt voor Heer Wil
lem van Rijswijk, die als de stichter
van het slot Rijswijk gezien kan
worden. Omstreeks 13651378'heeft
Loef van Hoorne, Heer van Altena,
Loevestein gesticht en zo zeer zijn
de stenen der fundering van hetRijs-
wijkse Slot gelijk aan die van Loe
vestein, dat gelijke ouderdom aan
te nemen is. De situatie van het Slot
Rijswijk blijkt aan dezelfde, van Hol
lands standpunt beschouwd, de de
fensive Noordkant der Alm, als het
voormalige slot Altena, verwoest
1393, waarvan de terp onder Alm-
kerk nog is te zien, en alzo onge
veer tussen dit en Loevestein in.
De van Rijswijks vinden we met
de Heerlijkheid Rijswijk bekleed tot
1560 wanneer door liet overlijden
van Fiorentina, dochter van Sweer
van Rijswijk en gehuwd met Jan
van Clootwijk haar nog minderja
rige zoon Gornelis van Clootwijk be
leend werd vanwege de toenmalige
Heer van Altena, Philips van Mont
morency, Graaf van Hoorne, bekend
door zijn onthoofding in 1568 te
Brussel. Na Assuerus van Clootwijk
vinden we 'van 1593 Capitein Ge-
randt Sprunck overl. 1615 en zijn
zoon Adriaan, Heer van Rijswijk,
waarvan de laatste in 1628 de heer
lijkheid opdroeg aan Willeboort Phi
lips van Nederveen.
Maria, dochter van de laatste Wil
leboort van Nederveen volgde hem
in 1685 op en uit haar huwelijk
met 'Hendrik van de Graaf had zij
twee dochters van wie Agatha Ca-
tharina van de Graaf omtrent veer
tig jaar tot haar dood 3 Sept. 1750
vrouwe van Rijswijk was, terwijl
Marija met Willem de Bije, schout
van Rijswijk huwde.
Hun dochter Henrietta Catharina,
gehuwd met de Rijs wijk se schout
Jan Verhagen werd als universele
erfgename barer tante in 1750 vrou
we van Rijswijk.
Alsdan worden de heerlijkheid op
f 1500,het huis met zijn boom
gaarden groot 5 morgen op f 700,
en verdere landen op f 950,te za-
men in Rijswijk getaxeerd. Echter
kort daarna worden de onroerende
zaken „verpand" en dan, op 17 Dec.
1756 de verschillende „hypothecaire"
geldleningen afdoende, verkoopt zij,
na door het Gerecht te Woudrichem
tot betaling veroordeeld te zijn de
heerlijkheid met slot en landen
de 3e verkoop der heerlijkheid
aan Lambertus van Andel wonende
te Woudrichem. Deze zorgde voor
de 18e eeuwse herbouw met'gebruik
making der oude fundamenten en
oude kelder van het slot. Aan die
tijd herinneren thans van het inwen
dige alleen het marmer der gang
vloer en een enkele gebeeldhouwde
schoorsteenmantel. Omtrent 1768 ver
huist hij met zijn vrouw Elisabeth
Wolfsen naar het Slot. Als zijn we
duwe, hertrouwt deze op 15 Aug.
1773 aldaar met haar volle neef Os
wald Theodorus Tulleken, ritmees
ter, evenals zij geboortig uit Elburg,
die na haar Heer v. Rijswijk is, tot
zijn overlijden 8 Febr. 1795.
Tot 15 Dec. 1825 waren de Tuile
kens „Heer van Rijswijk" toen het
slot met moeshof, pleziertuin en ver
dere wandelingen, samen 4 bunder
55 roe voor f6000,verkocht werd
aan het echtpaar Jan Hendrik van
Ouwerkerk en Adriana Margaretha
Pols. Vier generaties van Ouwerkerk
voerden een eeuw lang op het Slot
een staat, nog levend in de herin
nering in Rijswijk. De weduwe van
de burgemeester van Ouwerkerk ver
koopt het slot op 16 April 1920.
Nog even herkreeg het slot in 1930
met het begin der mobilisatie door
de inkwartiering van een groot ge
tal militairen zijn strategische func
tie.
H. V. te Aalburg
x:-x-x-x x-x:x-.«
