Herfstknollen
Voor de Gostumière
Havelaar's
DELFT'
F". CHARLES SCHBEVDEB ét Zn.
Distributiemededelinp
„DE RUITER"
C. v. D. BOGERT
UITERST LAGE PRIJZEN.
HEUSDEN
voo* FOTO'S: VISSER ZN. - WERKENDAM «l.
Kruistocht
door Europa
Wijksestraat 128-130
Tel. No. 49
Technisch Bureau „ELGO
Electro Technisch Bureau - Heusden
kerk te Aalburg, die in de aanvang
van de tachtigjarige oarlog werd ver
woest maar in het jaar 1614, tijdens
het 12-jarig bestand werd herbouwd.
Voor deze herbouw waren nog over
blijfsels van fnuderingen en muur
werk zichtbaar, kennelijk overblijfsels
van de Heidense tempel. Een latere
verbouwing met een omhoogibrenging
van het kerkdak en toren geschied
de in het jaar 1630.
Aangaande de uitwerking van de
prediking van Suisbertus in Aalburg
vermeld de historie niets. Hij heeft
de Heidense Aalburgers, die daar
toe ter wille waren gedoopt en Gods
Woord verkondigd, maai' daar is het
ook bij gebleven.
Eerst omstreeks 1200 heeft Wil
lem, Rooms Koning en Graaf van
Holland aan 'de Abt van St. Truyen
het beheer en toezicht van de goe
deren en over de leden van de kerk
van Aalburg, gewijd aan St. Truyen,
tot een gedurig leen gegeven.
Anno 1336 is daarmede beleend
Heer Robbert, Abt van St. Truyen,
anno 1366 Sacheus, anno 1392 Wil
lem van Gordingen, anno 1407 Rob
bert van Rykelle, anno 1436 Jan
van Beesde, anno 1443 Hendrik van
Koningsheym, anno 1469 Jan van
Beringen bij overdracht van de
voorin. Abt en confirmatie van de
Paus. Anno 1499 Anthonis van Ber
gen, anno 1530 Willem van Bruxel,
anno 1533 Joris Sarins, anno 1558
Ohrisloffel van Bergen, anno 1587
Leonard Betten, anno 1609 Remi-
igiius Watzan, Anno 1614 Remigius
Germeys en ann'ö 1639 Huibertusvan
Soetendael, allen abten van de abdij
van St. Truyen. Dit beheer is wiel
te verstaan alleen op kerkelijke zaken
geweest en stond in ho'Ojgl aanzien,
niet alleen als een eer, maar ook in
waardigheid. 1
Met een verbeteririg op ons be
richt dat de Abt van Berae zitting
hield in de ofilangs afgebrande moer
de rij' genaamd de Abtskamer, van
de heer Donkersloot in de Polstraat,
kunnen wij aan de hand van het
voorgaande mededelen, dat hier oor
spronkelijk een huis gestaan heeft
van de Abt van St. Truyen, die hier
vele goederen en inkomsten had. Dit
huis is evenals de kerk en woning
van de pastoor, herbouwd in het
jaar 1614.
De woning van de pastoor stond
in de voortuin van de huidige pas
torie en in de muur die bet kerkhof
begrenst is de toenmalige toegang
tot de kerk nog duidelijk zichtbaar.
Over de naamsoorsprong van; Aal
burg hebben wij geen besliste ze
kerheid. Oude schrijvers vermelden,
dat de naam door de Noormannen
of Denen gegeven is naar de plaats
Aal borg, maar wii achten dit niet
aannemelijk. De naam Aalburg was
toch volgens de geschiedschrijving
van Marcellinus reeds in de aanvang
van de achtste eeuw bekend, terwijl
de Noormannen "in het begin van
de negende eeuw deze streken in
hun bezzit namenVolgens dezelfde
oude geschiedschrijvers zou de Stad
Heusden en burcht benevens vele
dorpen, in de omgeving) omstreeks
839 door de Noormannen verwoest
zïjn. 1 (j I I U
Wij zoeken de oorspronkelijke naam
tnepr :in de richting van Aalbrechts-
burg of borch d.i. Aalbrechts'kastelel.
Wie de eerste Heren van Aalburg
geweest zijn, kunnen we mét bewijs
redenen niet aantonen. In Batavia
Illustrata worden anno 1050 genofemd
Wolphart en Thurken van Aalburg,
benevens Eppo en Lauro van Aal
burg, maar meer bekendheid heeft
het gieslacht Spiering van Aalburg
verkregen, beginnende met Wouter
Spiering van Aalburg!, omstreeks 1200
een jongere broer van Robrecht, een
zoon van Jan, de 4de Heer van
Heusden, waarvan in de Nederlandse
historie Jonker Arent Spiering van
Aalburg de kroon spande om met
Dirk van Merwede, Heer van Ee-
then en Mjeeuwen in het jaar 1425,
Gravin Jacoba van Holland, die te
Gent op last van Hertog Philips van
Bourgpnidië, haar zwager en neef, in
gievanglehschap gehouden werd, door
list te bevrijden.
In het jaar 1426 beigiftigjde Gravin
Jacoba de voornoemde Arent Spie
ring van Aalburg! met de heerlijk
heid van Herpt en Dirk van Mer
wede met het Kastelein- en Drost
ambt van Heusden.
Bewijsredenen dat het dorp. Aal
burg; van zeer oude .oorsprong! 'is,
hebben wij uit oude archiefstukken
reeds aangetoond, maar de heden
daagse historievorser is niet tevre
den met deze schrifturen. Hij wil
uit bodemonderzoek en voorwerpen
die daaruit tevoorschijn komen be
wijzen hebben, dat deze schrifturen
in overeenstemming zijn met de wer
kelijkheid. De recente opgravingen
van de burcht te Heusden, onder
leiding van de heer Renaud, die wii
dagelijks met voorrecht, hebben g'e-
volgd, bewezen de waarheid hier
van. En hoewel wii tot op heden niet
in de gtelegjenheid gewéést zijn om
Aalburg onderste boven te keren,
WIJ LEVEREN
hebben wij voorradig:
Kantoorboekhandel - Woudrichem
Meer dan 20 verschillende modellen voorradig.
mei 'n van Delf is Til-op
beni U meteen klaar!
Bedden - Dekens - Matrassen - Complete Meubilering
Van ouds bekende adres:
Electr. Kookplaten
A.E.C., Etna, Inventum, enz.
Electr. Fornuizen:
Etna, Inventum, enz.
Electr. Stofzuigers
Erres, Ruton, Waldorp, Occo, enz.
Electr. Strijkijzers
Erres, Ruton, Siemens, enz.
Electr. Straalkachels
Erres, Ruton, Inventum, enz.
Electr. Wasmachines
Erres, Castellum, enz.
Electr. Motoren:
Erres, Waldorp, Brooks, E.M.F., Heemaf, enz.
Electrische
Kaplichten, Kronen, SchemerlampenLeeslampen, enz.
EETHEN (N.-Br.) Telefoon 12
MODERNE
WEKKERS - BAROMETERS - ENZ.
Reparatie aan Uurwerken, Goud en Zilver
I A. RIDDERHOF Zn. I
HET ADRES VOOR BETER WERK
niettemin hebben wii jnet een zeer
oppervlakkig .bodemonderzoek oip di
verse plaatsen de ouderdom van Aal
burg met de oude glesehiedschrij ving
kunnen toetsen en met één hiervoor
gunstig' resultaat.
Inderdaad' Aalburg) is oud en met
haar naaste .omgeving' behoort bet
dorp tot het oudste van de omge
ving. Wij hebben ons gteinfbrmeerd
bij oude ingezetenen en deze hebben
ons verschillende plaatsen genoemd
waar „iets gtestaan zou hebben". Maar
nu noemen wij een plaats die bij
de oudste ingezetenen totaal onbe
kend was, namelijk een terreinver
hoging, in de Kolkenwaard ten Oos
ten van de oude kerk. Als ingewij
den hadden wij deze reeds als een
woionterp herkend en na oppervlak
kige beschouwing; herkend als een
zeer belangwekkend object. Niet al
leen was deze heuvel boog, maar ook
zeer, in vergelijking' met andere na
burige wopnterpen, langgerekt. Met
enkele spade steken vonden wij vres-
ten van bouwsteen en aardewerk uit
de veertiende en vijftiende eeuw, tér-
wijl natuursteen uit vroegere Tijd,
hoewel onzeker, een oudere bebou
wing aangleeft. Oude geschiedschrii-
vers vertellen ons, dat op deze plaats
een adelijke woning gestaan heeft
met als laatste bewoonster een Vrou
we Harix „waer van de plaats, daer
bij nog hedendaags bij de schippers
en Luysluyden genaamt werd Juf
frouw Harixgat". Verder hebben wij
in de Polstraat in memorie een rid
derlijke hofstad met een kasteel bij
name Craeijenveld, „hebbende het
privilegie en recht om. in de kasteel-
gracht te mogien houden een paar
zwanen". Of hier de eerste edelen
van Aalburg gewoond hebben, wii
weten het niet, het wapen van het
huis komt met die van Spiering van
Aalburg niet steeds oveiAen. In het
jaar 1431, den 17 November heeft
Oego van Aalburg, zoon van Jan
Spiering van Aalburg, het kasteel
overgedragen aan de Graaf van Hol
land en van hem wederom ter leen
ontvangen. Daarna is het bij erfopvol
ging gekomen aan 'Vrouwe "Agn;es
Spiering van Aalburg, die daarmede
werd beleend in het jaar 1555. Zij
was gehuwd met de Gelderse edel
man Gijsbert van Hiemert, en hier
mede kwam de bezitting in het ge
slacht van de Heren van Hiemert.
In het jaar 1592 is het goed be
leend aan een Jonker van Hiemert
in de plaats van zijn moeder Agnps.-
Anno 1618, Jonker Gijsbert van He-
mert, voorheen Kapitein van de jacht
van Zijne Hooghedi de Prins van
Oranje en later van be Staten van
Gelderland. Van het eerst zo mach
tige kasteel is thans, behoudens wat
puin van bouwsteen in de grond,
niets meer te zien.
In de papieren van de Leenkamer
van Holland vinden wij zeer vele
landerijen e,n huizen te Aalburg, die
aan het geslacht Spiering' van Aal
burg toekwamen en ©en opmerkelijk
OiOg ziet thans nog huizen', die of
vanwege haar bouwstijl of vanwegie
fragmenten van grachten wijzen op
meer dan gewone bewailing .en die
uit de bloeitijd van het rijke ;geslacht
der Spieringen van Aalburg afkom
stig zijn.
We hebben oa. ook eens giesnuï-
teid in de grond van de, Poortkamp,
mede gelegen in de Polstraat! Een
eigenaardig*? benaming die wijst op
een Ridderhofstad. Resten van bouw
steen eji potscherven wijzen op een
bewoning in de twaalfde en dertien
de eeuw.
Verder is bij .benaming, bekend het
Hermaayenhof, kennelijk een verbas-
lering van Hermanshof en de Hoef,
waarschijnlijk in oorsprong jRidder-
hofsleden. In de Polstraat is nog
veel meer te vinden en te onder
zoeken, waarvoor ons tot op heden
de tijd en gelegenheid' ontbroken
heeft. Het We zen goed, met steen
fragmenten in het bodemoppervlak,
de zgn. oteenovens, waar vpoeger de
bouwsteen van de huizen gebakken
werd en waarvan vojgteins (overleve
ring de stenen van de huidigie kerk
herkomstig! zijn.
Ook het huis „de Stenenkamer"
meer in het centrum vah het dorp
gelegen, met de Chateleinestieeg, één
verbastering! van Chateau d.i. Kasteel-
steeg, is opmerkelijk en eeri nddere
beschouwing waard. Stond hier, ge
zien de centrale ligging, het stam
huis van de Heren van Aalburg
We kunnen'het slechts gissen, maar
wel weten we uit al het voorgaande,
dat Aalburg een Heidense nederzet
ting met afgbdéïidienst en vergane
glorie is.
We besluiten dit artikel met het
wapen van de Heren Spiering van
Aalburg en ook thans mog! het hui
dige, hetwelk is een zwart schild
met een gouden wiel.
H. V. te Aalburg.
NIEUWE BONNEN VOOR WERK
KLEDING.
liet C.D.K. deelt mede, dat de
bonnen voor werkkleding H17 en
L 17 tot nader order geldig zijn voor
het kopen van werkkleding. Op de
bonnen H 17 kan men kopen: een
overall of een werkpak van drill,
keper of satijn, een lange stofjas,
een lange witte jas, een laboratori-
umjas of mouwschort.
Op de bonnen L17 kan men ko
pen: een werkbroek of werkjasje
van keper, drill, satijn, beaverteen,
Engels leer, manchester of pilow,
een korte witte jas, een koksbuis
of een korte stofjas.
De bonnen H 13 Lm. H 16 enL13
Lm. L16 blijven voorlopig, geldig.
WIJZIGING ABONNEMENT
IIADIOI) ISTRIBUTIE
Met ingang van 1 October a.s.
wordt het abonnement op de ra
diodistributie in overeenstemming
met het vooroorlogse peil Van f2
per maand gebracht. Dit betekent,
dat met inbegrip van de luister
bijdrage f 3.per maand zal moe
ten worden betaald.
Deze maatregel moest worden ge
nomen, omdat de zeer sterk ge
stegen exploitatiekosten door de
ontvangsten niet konden worden ge
dekt. Hoewel het peil van deze
kosten thans aanmerkelijk boven
het vooroorlogse niveau ligt, 'be
perkt de wijziging in het (abonne-
rnent zich tot het herstel .van de
oude toestand.
Voor de aangeslotenen op. een ra
diodistributienet, dat nog niet over
een ontvangstmogelijkheid voor de
2 binnenlandse omroepprogramma's
beschikt, blijft het abonnement
f 1.25 plus ft.luisterbijdrage is
f2.25 per maand.
in grote sortering
bij
Firma L. J. VEERMAN
BOEKHANDEL
HARDINXVELD
levert franco en vlug
door Generaal ESSENHOUWER
Prijs f 10.90
uit voorraad, overal franco thuis,
voor stoppelzaai
in soorten.
Lupinen, Wikken. Sarradella, Spurrie,
Westerw. Raaigras en alle soorten
Gras- en Klaverzaden voor blijvende
weiden. N.A.K. gek. Lembkes Kool
zaad en Zwijndr. Pootuienzaad. Ver
der: Noorse Brugdomen, Gecreos.
palen, Gewone palen, Klaverruiters,
Fruitschoren, Rietmatten, enz. enz.
Aanbevelend,
Zaadhandel HE DEL Telef. 98
Modeplaten
Patronenpapier per vel of per rol
Rood-blauw potlood
Patronenboeken
Kleermakerskrijt
Metermaatje
Calqueerpapier rood - blauw - geel
Naaisterhaken
Tekenlatten a 1 meter
Perforeerwieltjes
en vergeet vooral niet de zwaar
verchroomde rok meter
t.o. de Toren
Prachtsortering
KINDERWAGENS
^'AlS WANOElWAGf*
uitneembaar voos j kinqesew
De TIL-OP kunt U gebruiken als reiswieg, als kinder
wagen en als wandelwagen (voor 1 ol 2 kinderen)
net zoals U verkiest! Ideale combinatie Opvouwbaar
frame, uitneembare bak. Solide en sierlijk.
S c h r sf östt W oKK en
met Bim—Bam slag
Alle uurwerken met één jaar garantie
Hoogstr. 45, Werkendam, Telef. 109 I
J. A. VAN BERGE HENEGOUWEN
Breestraat 85
UIT VOORRAAD LEVERBAAR:
Radio apparaten vanaf f135,— tot f235,—
T. L. Buizen, Droogscheer apparaten om „Philishave"
Wasmachines en Wringers
Boekhandel Heusden