Heusden gedurende de laatste dagen vóór en
de eerste tijd na zijn bevrijding.
waarin opgenomen„NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Aitena, de Langstraat en de Bommelerwaard"
A an onze lezers
Onze bevrijding.
JAARGANG, No. 26
VRIJDAG S JUNI 194-5
osse nummers 10 cent
r i
«dra'
[l'itgeverK. VELTMAN te Drunen Algemeen RedacteurJ. H. ROZA te Heusden Drukkerij: FIRMA L. J. VEERMAN te Heusden
Advertentiën 20 cent per regel
Het Nieuwsblad van Heusdendat
thans voorloopig is opgenomen in
t de Sirenemoest zoo als bekend
door de oorlogs omstandigheden
gedwongenna 15 September de
uitgave staken. In November i&n
December verscheen aan deze zijde
van de rivier de Sirene, een blad
dat eerst ondergrondsna de be
vrijding bovengronds verscheen en
dat op onze drukkerij iverd gereed
gemaakt. Onder de moeilijkste
omstandigheden moest dit geschieden
vaak waren onze zetters genoodzaakt
een schuilplaats te zoeken, om zich
veilig te stellen voor de inslaande
granaten. Tengevolge van de
evacuatie moest ook deze uitgave
worden gestaakt, doch gelukkg zijn
wij thans zoo ver, dat dit blad weer
geregeld zat gaan verschijnen en
wel evenals hei' Nieuwsblad voorheen
tweemaal per week. Wij verwachten
dat het vertrouw en dat onze abounds
vroeger steeds ions Nieuwsblad
steldenvoor welk vertrouwen wij bij
deze hartelijk dan: zeggen - thans
zullen willen schenken aan de Sirene.
Wij geven de verzekring, dat wij
van onze zijde rlleznlSm dgert.
dit vertrouwen waardig i
door berichtgeving zoq
objectief mogelijk.
Wij doen een bero
plaatselijke corresponden
ten, ons daarbij zoovee
behulpzaam te zijn en hu
en advertentie1 s zoo vroe£
in te zencfen.
De nachtmerrie is voorbij, et.
nieuwe tijd is aangebroken, zeer
zeker moeilijk en zwaar voor allen,
- ook voor ons - doch wij gaan niet
bij de pakken neerzitten en zullen
trachten ons zoo goed mogelijk door
de moeilijkheden heen te slaan.
Met medewerking van ons personeel
en hel vertrouwen onzer lezerss^l
dit zeker gelukken.
De Redactie
t Hoe hebben wij verlangd, ja ge-
unkerd naar het oogenblik dat deze
ioorden in vervulling zouden gaan,
wij bevrijd zouden zijn van het ge-
aate moffentuig en wij weer vrij
touden kunnen ademhalen. Dat deze
evrijding eens zou komen, stond
-leeds voor ons vast en er is geen
ogenblik geweest in de 4y2 jaar,
at Heusden daarop heeft moeten
gj&fjiten, dat wij hebben getwijfeld,
t dit .biet zou komen. Welk motief,
;;lke gegevens hadden wij voor de
teerheid va>q de duitsche nederlaag
<^ens mot st en zou komen, im-
rs alles getuagde in de eerste ja-
i, juist voor het tegenovergestelde,
les liep de d^itschers mee en de
van hen die ons lief zijn, maar toch
hoe geheel anders en hoeveel mooi
er hebben wij ons die bevrijding
voorgesteld. Wij wisten wel, dat de
nazi's tot alles in staat waren, als
het er om ging hun doel te bereiken,
dat zij evenwel naar zulke lage en
satanische middelen zouden grijpen,
als wij in Heusden moesten meema
ken, hebben wij ons nooit voor
kunnen stellen. Dat zij zich in hun
naderende nederlaag, zouden ver
grijpen aan onschuldige burgers, op
de wijze, zooals zij dat hier hebben
gedaan, dat is nooit in onze gedach
ten opgekomen. De door niets ge
wettigde vernielingen en verwoestin
gen, zooals hier plaats vonden, kon
den alleen opkomen in de hersenen
van menschelijke duivels en zij tarten
.allieerderïj tegtin. Was het nu wer- dan ook elke beschrijving.
1 lijk won-der, dat de N.S.B. 'ers In vroegere nummers van de >Si-
edelijdend op ons neerzagen, om- rene«, die bij onze agenten verkrijg-
lat wij geloofden aan de uiteindelijke baar zijn, kan men over een en
lederlaag vanhet bestuitgeruste leger, ander een nadere beschrijving vin-
dat ooit had bestaan en dat de eene den.
•overwinning na de andere behaalde, j Door deze gebeurtenissen was er
Nog hoorn wij de stem van den vanzelfsprekend, geen aanleiding tot
adio-omroper uit Parijs, die ons uitbundige feestvreugde, toen Heusden
ci zekerde, uav ürfs ïanu, nooit een
op 5 November 1.1. door de Engel-
sche woestijnratten van het Queens
regiment werd bevrijd.
De rouw over hen, die met hun
leven den tol van onze bevrijding
moesten betalen, liet geen plaats
over voor feestvreugde. Bovendien
was Heusden wel bevrijd, toch he
laas niet vrij, het offensief liep vast
en Heusden lag nog maanden onder
duitsch artillerievuur, waardoor ge
regeld nog slachtoffers vielen, zoo
dat op Oudejaarsdag de verplichte
evacuatie van Heusden werd bevo
len. Wat dit beteekent, dit weten ook
tal van bewooers van het gebied over
de Maas in het Land v. Heusden en Ai
tena die, sommigen vroeger, andere
later, hetzelfde lot moesten onder
gaan. Voor hen was de toestand
nog treuriger, omdat zij dit moesten
doen onuei duhsche bezetting en
veel- lagere rantsoenen dan wij kre
gen.
Wij hopen in onze volgende num
mers mededeelingen te doen over
hunne wederwaardigheden en hun
ontzettend lijden gedurende het laat
ste half jaar voor hunne bevrijding.
iuitsche provincie zou worden.
Voorden, die verstomden, omdat het
"*ransche leger geholpen door een
Handjevol Engelschen, de nederlaag
leed en Parijs door de duitscbers
^rerd bezet. Zeker heeft deze stem
n daarna vooral die van radio
iDranje uit Londen, veel, zeer veel
f bijgedragen om ons vertrouwen te
'Stutten en te schragen, ons moed te
geven als de slechte berichten ons
somwijlen neerdrukten Maar toch
ustte onze zekerheid op andere
rronden, n.l. op deze, dat ieder vrij-
ïeidslievende mensch in opstand
oest KOiiivnf) tegen de methodes
an de \die het eene land na
et ancJere net ]aagSte middelen
i 01 der O.' schijnheiligste leuzen
overrompelde. Niet kon en wilde
dulden, de taVreur en onderdrukking
^an elk p èisoonlijk initiatief zooals
de'Ltits^bers die toepasten.
Evenals alle andere volken, liet
ook het Nederlandsche volk zich niet
door die leuzm verblinden en door-
agen zij heel goed, de nazi-kliek,
Jie streefde naar onderwerping van
geheel Europa, ja naar die van een
groot gedeelte van de wereld. Zij
ramers waren het hernvolk, voor
beschikt orn te heerschen.
Onze zekerheid is eindelijk in ver-
•ulling gegaan en onze bevrijding is
Merkelijkheid geworden, verlost zij a
vij van het vervloekte nazidom,
f^vrijd van den voortdurenden angst
vjor wegvoering van ons zelf of
Had Heusden gedurende de be
zettingsjaren 19101944 weinig van
de Duitsche bezetters gemerkt, dan
alleen natuurlijk de wat te talrijke
door hen uitgevaardigde verorde
ningen en bepalingen en enkele
militairen die nu en dan hier ver
toefden.
In het begin t '944 werd dit
anders en kwam iden door de
bezetting van de brug, voor het
eerst met duitsche bezettingstroe
pen in aanraking De kennismaking
met deze eerste militairen voorna
melijk rijksduitschers, waarbij er
waren die zich «Hollanders® durf
den te noemen, was niet van de
aangenaamste soort, zij lieten zich
als «echte moffen* kennen, zooals
wij persoonlijk moesten ondervin
den Een groot aantal burgers uit
Heusden en omgeving moest van
deze heeren de onaangenaamste
benandelinor onderviflWen en sommi-
trotsche en arrogante duitsche leger
viel niets meer te bespeuren. Als
geslagen honden trokken ze vaak
in groote troepen door onze ge
meente. Velen met gestolen fietsen,
waarbij er zelfs waren zonder ban
den, verder met alle mogelijke ver
voermiddelen.
De groote munitie opslagplaatsen
bij L oon op Zand en elders werden
opgeblazen.
Jammer dat de geallieerden geen
kans hebben gezien verder door te
stooten, veel ellende zou ons dan ver
moedelijk gespaard zijn gebleven.
Kort daarop kreeg Heusden bezet
ting van leden van de Duitsche
weermacht, die, het moet gezegd,
zich zeer behoorlijk en ordelijk te
genover de burgers gedroegen.
Na de bevrijding van Eindhoven
en het daarop gevolgde verder op
rukken van de geallieerde legers,
werk en verheugden er ons over
als wij de granaten nabij de brug
konden zien inslaan. Deze vreugde
veranderde echter vrij spoedig in
groote ontsteltenis, toen de duit-
trokken steeds meer Duitsche sol
gen werden zelfs op een pak slaag daten, gedemoraliseerd door onze
onthaald. Toen deze rijksduitschers gemeente verder op. Veel vee werd schers het vuur begonnen te beant-
door SS-troepen werden vervangen, door hen meegevoerd en ze hadden woorden en de eerste granaten in 'n
werden de be-handelingen nog slech- zich voorzien van alle mogelijke kelder van de voormalige chichorei-
ter en werden een groot aantal vervoermiddelen, wij zagen er bij fabriek, insloeg waarbij de eerste
burgers gedwongen, zelfs ook op die hun uitrustingsstukken en on- j dooden vielen. Meerdere bewoners
Zondag aan verdedigingswerken derweg gestolen artikelen vervoer-1 v n. uit de Putterstraat hadden in
nabij de brug te arbeiden Vaak den op een melkwagentje Al deze
liepen zij al schietende door de troepen trachtten zich over de brug
straten van Heusden schrik en angst en verder over de draaibrug inde
veroorzakende en burgers op die richting Zaltbommel in veiligheid
manier dwingende tot het verrich- te stellen De laatste dagen van granaten kwam echter op het dak
ten van arbeid. October begonnen de geallieerden terecht, sloeg door de verdiepingen
In de dagen van half September, met de beschieting van Heusden, heen en doodde de echtgenoote van
deze fabriek een schuilplaats ge
zocht, die naar men algemeen
vermoedde, als geheel veilig mocht
worden beschouwd Een der eerst©
toen de geallieerden in een snel
tempo oprukten, van uit Frankrijk
en door België de Nederlandsche
grens naderden, verloren de moffen
hun hoofd en sloegen zij op de
vlucht, sommigen met achterlating
van hun wapens. Van heteens zoo
waarbij het artillerievuur voorna- den heer O. v. Heemskerk terwijl
melijk gericht was op de toegangs-mej. T. Gomperts zoodanige ver
wegen naar de brug. Voor ons be
woners van Heusden was het fluiten
en gieren der granaten een onge
woon en ongekend geluid Met de
grootste kalmte bleven wij aan ons
wondingen opliep, dateen harer
beenen moest worden afgezet. Dit
laatste moest geschieden door dok
ter Havelaar en dokter de Lange,
plaatsvervanger van dr. Schimmel,