Kerstmis en zijn gebruiken.
Qemeenteraadsverslag
Officiëele mededeelingen
waarin opgenomen: „NIEUWSBLAD voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard"
Rijksdienst
voor Landbouwherstel, Inspectie Gelderland.
2E JAARGANG, NO. S3 MAANDAG 24 DECEMBER 194S
und van
Uitgever: K. VELTMAN te Drunen Algemeen Redacteur: J. H. ROZA te Heusden Drukkerij: FIRMA L. J. VEERMAN te Heusden
Verschijnt Maandag en Vrijdag Abonnementsprijs: f 1.95 per 3 maanden; per week 15 ct.losse nummers 10 et, Advertentiën 20 cent per regel
Advertentiën en berichten worden ingewacht: Voor het Maandagnummer tot Zaterdagmorgen uiterlijk 10 uur; voor het Vrijdagnummer tot Donderdagmiddag uiterlijk 2 uur
„Ik heb m'n herte warm gespreid
ik heb m'n ziele schoon bereid
O Kindeke!... o Kindeke! te nacht
ben 'k aan Uw kribbe gekomen
zoo zacht... zoo zacht..."
Kerstmis! Het woord zelf wekt in
ons hart reeds feestvreugde, vreugde,
rijk gevariëerd door de gedachten aan
het materiëele, inniger dieper vreugde
door de gedachte aan het grootsch'
mysterie van Bethlehem, waarop voor
de Christelijke Kerk over de gehee-
le wereld unaniem in den geest knielt^
eerbiedig neerbuigt voor het wonder
der Menschwording van onzen Zalig
maker
Zooals in de natuur de komst van
de naderende lente werd gevierd, viert
de kerk de komst van de geestelijke;
lente van het „ecce nova facio omnia".
Ziet, Ik -maak alles nieuW!
Wat blijde beelden roept die naam
Bethlehem in ons op! Uit dien naam
vloeit ons toe serene rust en vrome
poëzie
Hier lag het Kerstkind neer in de
Kerstkribbe.
Waar het Kerstfeest ook gevierd
wordt, rond dit feest, hebben zich in
den loop der eeuwen vferschil lende
Kerstgebruiken ontwikkeld, zoodat het
Kerstfeest in de diverse landen een
bepaald karakter kreeg.
De oude cultuurvolken trachtten 'n
berekening te ma"ken van den schijn*-
baren omloop der zon en deze obser
vaties leidden bij meerdere volken tot
het midwinterfeest' ook wel tot andere
feesten, die in den loop van het jaar
dan wel gevierd werden.
Mdjeilijk blijft het, vast te stellen,
of deze feestdagen afkomstig zijn uit
den heidenschen tijd, of dat ze gebo
ren zijn in de „christelijke" Middel
eeuwen. Het Christendom heeft geen
enkel middel onbeproefd gelaten, om
de heidensche gedachte op den achter
grond te dringen. Volksgebruiken wer
den te dien aanzien afgeschaft, of er is
een christelijke vorm aan gegeven. Ker
ken en kapellen verrezen op de heiligei
plaatsen der heidenen.
Geleidelijk aan veranderden de al
oude gebruiken van karakter: wat vroe
ger bij de heidenen magisch of ani
mistisch was bedoeld, werd nu sym
bolisch opgevat.
Allerlei verhalen vol geheimzinnig
heden uit het donker der eeuwen wor
den nog rondverteld, al slaat er dan
bijna of heelemaal niemand meer ge
loof aan.
Algemeen vertelde men in Friesland,
dat in den Kerstnacht om 12 uur, hft
op stal rustend vee, gezamenlijk op
rees, dat alle water in wijn werd ver
anderd, alles uit eerbied voor het plaats
gehad hebbend wonder.
Volgens Dr. Halbertsma bestond in
deze provincie ook de gewoonte, dat
de boer, als het twaalf uur sloeg in
den Kerstnacht in den stal kwam,
om uit eerbied voor het gewijde feest,
het vee extra hooigift toe t|e dienen.
In den middag van dien dag wierp
hij een hoop hooi op het erf, zoiodat
de vogels zich daarin konden neste
len en beschermen tegen de vvinter-
koude.
Wie in den Kerstnacht een bijenstal
bezocht, en zijn oor te luisteren legde
aan de korven, zou in het zacht en
lieflijk bijengezoem vernemen den weer
klank van den reinen Engelenzang uit
Efrata's veld.
Voor een goede honderd jaar moet
de kerstboom ook in ons land eerst
zijn plaats gekregen hebben, „met vlam
mend waslicht op de takjes en lekker
nijen en kindergoed..." al gaat dan de
Kerstfeestviering terug tot de aller
oudste tijden.
Dit feest kwam voor het Germaan-
sche Joelfeest, het feest der nieuwe
zon in de plaats. Het licht der aarde,
dat wegzinkend scheen te dooven, her
rees bij dagelijks steeds hooger klim
mende zon. Is dit kerstboom-kaarsen-
licht een reminiscentre aan de Ger-
maansche vreugdevuren bij het terugkee-
ren van het groeiend zonlicht na 21
December? Niet allen gelooven dit. En
is de Kerstboom een herinnering aan
den groenen boomtak op de Gerrnaan-
sche hutten als dankbewijs voor de zo
merweelde, die verging, en de stimulans
tot hoop op natuurherleving? Ook hier
over zijn de meeningen verdeeld.
Boven deze dingen uit straalt ons
toe met blijden glans, het Licht, opge
gaan over het gevallen menschdom in
den zaligen Kerstnacht, waardoor Im-
manuël is komen wonen onder men-
schen van Zijn welbehagen.
Wanneer in ouden tijd de Heilige
van Myra met zijn geschenken was
gepasseerd, brak Kerstmis aan met.
kerstganzen. „En van Schelde tot Eems
zag men bij allen, die zich met vogel-
plukken bezig houden, heele peletons
van vette en niet vette ganzen paradee
ren.
In de herberg werd een gans reeds
lang te voren aan een spijker opgehan
gen en men lootte er om, wie er de
gelukkige bezitter van worden zou.
Zingend trok dan langs de straat een
groep jongens en meisjes met het:
„Jeremias heeft ghesprocken,
Dat Hy oomen sal,
Uit Davids wortel ghesproten,
Die ons verlossen sal..."
Te Geleen (L.) werd er op den Eers
sten Kerstdag een Kerstbrood uit den
toren geworpen. Wie 't te pakken
kreeg, ontving den titel van „Brood
jeskoning." Na afloop van deze han
deling kon de koster de huizen langs
gaan voor broodinzameling.
Vele gebruiken, waarmede het Kerst
feest in vroeger tijden was omrankt,
zijn verdwenen.
Maar het Kerstlicht blijft ons toe-
stralen, te helderder naarmate de tijden
donkerder zijn.
Vergadering van den tijdelijken Ge
meenteraad der gemeente HEUSDEN
op Donderdag 20 Dec. 1945 des
avonds 7 uur.
Voorzitter tevens Secretaris, wnd.
Burgemeester A. v. Delft. Afwezig 'is
weth. Oldendorp, als de Voorzitter de
vergadering met het formuliergebed
opent.
De Notulen der vorige vergadering
worden gelezen en goedgekeurd.
vHet bedrag der uitgaven voor het
openbaar lager onderwijs over 1944
was vastgesteld op f8,13 per leerling
wat een bedrag vormde van f 1146,33,
terwijl de werkelijke uitgaven hebben
bedragen f 858,94. Aldus vastgesteld.
De Rekening Godshuizen en Burg.
Armbest. Herpt 1944, worden in han
den gesteld van een commissie, waar
toe de Voorzitter de heeren Nieuwen-
huizen, Wijnstekers en de Kort aan
wijst. De Begrooting Godshuizen en
Burg. Armbest. Herpt 1946 is onder
zocht door een commissie, waarvan de
heer Wijnstekers als rapporteur ver
slag uitbrengt. Hij zegt dat de com
missie alles in orde heeft bevonden en
derhalve voorstelt de begrooting der
Godshuizen voorloopig vast te stellen
in ontvangst en uitgaaf op een bedrag
van f22724,92 voor den gewonen dienst
en van f 1410 voor den kapitaaldienst.
Die van het Burgerlijk Armbestuur
van Herpt op een ontvangst en uitgaaf
tot een bedrag van f2919,66.
De heer Nieuwenhuizen merkt op dat
de begrooting der Godshuizen slechts
was geteekend door den Voorzitter en
niet door den Secretaris. De Voorzitter
antwoordt, dat dit een gevolg is van het
feit, dat de begrooting nog niet was
vastgesteld door de Godshuizen, dit
is deze week geschied.
De heer Nieuwenhuizen heeft gezien,
dat sommige huren zeer laag zijn, een
'huur van f 52 pér jaar voor een wo
ning is aeer laag. Hij -zou, indien
zulks mogelijk is, deze huren verhoogd
willfen zien, om de subsidie uit de
gemeentekas op die manier te drukken.
De Voorzitter merkt op, dat zulks
niet mogelijk is, men is met de pachten
gebonden aan de grondkamer en wat
de huur der woning betreft, dit is een
woning voor armlastigen, die tengevolge
van de tijdsomstandigheden, thans aan
iemand is verhuurd, die daar 52 gul
den per jaar voor betaalt. Beide be
grootingen worden hierop vastgesteld.
Op voorstel van B. en Wj. wordt het
bedrag voor het gewoon lager onder
wijs voor 1946 vastgesteld op 9.36
Jier leerling en voor het voortgezet
lager onderwijs op f 11,92 per leer-
üng".
De Gem.-begrooting en de begroo
ting voor het vleeschkeuringsbedrijf voor
1946 worden eveneens vastgesteld. De
gem.-begr. voor den gewonen dienst
op een bedrag van f 231,259,97, den
kapitaaldienst op f514,755,03. Op de
ze cijfers komen wij in ons volgend
nummer terug.
Die voor den Vleeschkeuringsdienst
op een ontvangst en uitgaaf van f 4700.
De heer Wijnstekers als rapporteur
der commissie, zegt dat op de gem.-
begrooting een groot bedrag is uitge
trokken voor de verbetering van straten
en wegen, de commissie hoopt dat dit
bedrag ook uitgegeven zal kunnen wor-
den, want de wegen hebben dringend
verbetering noodig.
(De heer Oldendorp is onderwijl
ter vergadering gekomen.)
De Voorzitter onderschrijft gaarne
de hoop van de commissie en deelt
mede dat vanmorgen een schrijvjen
is binnengekomen van den Inspecteur
der belastingen, waarin deze mfede-
deelt, dat de post belastingen mfet:
f 2428,68 kan worden verhoogd, zoodat
het tekort van de begrooting met; dit
bedrag kan worden verminderd.
Verzoek van Chr. A. J. v. Herpt
om tegemoetkoming ex art. 13 der La-
geronderwijswet 1920. Op voorstel van
B. en W. wordt deze vergoeding be
paald op f2.25 per week voor een
kind dat elders een onderwijsinrich
ting bezoekt.
Verzoek Harmonie „de Eendracht",
om extra subsidie in verband met het
100-jarig bestaan. Op voorstel van B.
en Wj. wordt, behoudens goedkeuring
door Ged. St., gezien het bijzondere
feit van het 100-jarig bestaan een sub
sidie van f 75 toegekend.
Het verzoek van den R.K. Jongen
Boerenstand te Herpt, wordt niet in
behandeling genomen, aangezien het ver
zoek niet op zegel is gesteld.
Ingekomen is een. adres van de ver-
eeniging „Heusden's Belang", waarin
den raad wordt verzocht steeds aan
dacht te willen blijven schenken aan de
scherpe bochten in de gemeente. Reeds
is in de achterliggende jaren, op ver
schillende punten daarin verbetering ge
bracht, de vereeniging hoopt dat daar
mede zooveel mogelijk wordt vofortge-
gaan. Het toenemende verkeer endaar-
bij talrijk voorkomende ongelukken, ma
ken dit noodzakelijk.
De Voorzitter zegt dezer dagen over
deze kwestie een onderhoud te hebben
gehad met den groepscommandant. Be
sloten is voor het verkeer vanaf de
Wijkschepoort, het éénrichting verkeer
in te stellen, dit verkeer om te leggen
door de Breestraat naar de richting
HerptsChepoort, zoodat het gevaar van
botsingen op den hoek Wittebroodstraat-
Burchtstraat daardoor worden verme
den. Het verkeer en de vele bochten
in de gemeente hebben steeds de aan
dacht van het gem.-bestuur.
Rondvraag. De heer de Kort dringt
aan, om de verbetering der wegen niet
te laten rusten, tot afdoende verbetering
kan plaats vinden, doch de eerste voor
zieningen daarvoor reeds thans te doen
geschieden. Op verschillende plaatsen
hebben de tanks en het verkeer der ge
allieerden deze wegen onbegaanbaar ge
maakt. Spr. wijst daarop o.a. ook op
een gedeelte der Laagstiraat in Oudheus-
den.
De Voorzitter zegt dat B. en W.
deze kwestie in hun vergadering reeds
hebben besproken. Voor de wegen in
Herpt en Hedikhuizen is reeds wat
grint aangevoerd, die er zoo spoedig
mogelijk opgebracht zal worden, bo
vendien is opdracht gegeven, de blubber
van de wegen te schrappen. Wat de
kuilen in de Laagstraat te öudheusden
betreft, spr. zal den opbouwdienst ver
zoeken, daar wat puin in te storten.
De heer Thomas Buijs wijst er op,
dat het puin van den ouden toren te
Herpt nog steeds voor een gedeelte
op den weg ligt wat zeer hinderlijk
is voor het verkeer. Kan daarin geen
verbetering worden gebracht?
De Voorzitter antwoordt dat olok de
kwestie van het puin in Herpt reeds
in B. en W. vergadering is besproken.
Getracht zal worden ook daar het puin
opgeruimd te krijgen.
De heer Nieuwenhuizen klaagt over
den omroeper, die slacht is te verstaan.
De Voorzitter heeft ook deze kwestie
in de vergadering van B. en W. reeds
besproken. Eén der wethouders noem
de reeds een plaatsvervanger.
De heer v. Ooijen informeert naar
de mogelijkheid om ook Hedikhuizen
weer electrisch licht te verschaffen,,
waarop de Voorzitter antwoordt dat
B. en W. zullen trachten daartoe zoo
spoedig mogelijk over te gaan.
Alvorens de vergadering met het for
muliergebed te sluiten, wenscht de Voor
zitter de leden een goed einde en voor
spoedig 1946 toe.
HERSTEL EN WEDEROPBOUW
BOERDERIJEN.
Het Hoofd van de Inspectie Gel
derland van den Rijksdienst Land
bouwherstel, Ir. A. S. Tuinman, maakt
'bekend
Dat het Bureau Wederopbouw Boer
derijen zich als regel alleen bezig houdt
met het treffen van noodvoorzieningen
en te zijner tijd met de herbouw van
verwoeste boerderijen, bedrijfsgebouwen
enz. Herstel-werkzaamheden worden be
hartigt door de Algemeene Wederop
bouw.
Landbouwers, die in dezen hun be
langen bij de Algemeene Wederopbouw
behartigd wenschen te zien, dienen zich
in verbinding te stellen met het Di
strictshoofd van den Dienst Landbouw
herstel, onder wiens ambtsgebied zij
ressorteeren.
ONTRUIMINGSBESLUIT V.V.O. '44.
Ingevolge het bepaalde in artikel 4b
van het Ontruimingsbesluit V.V.O. ves
tigt het Hoofd der nlspectie Gelder
land van den Rijksdienst Landbouwher
stel de aandacht van betrokkenen erop,
dat zij, die nog goederen (veevoeder,
kunstmest, etc.) dan wel dieren (vee,
paarden, schapen, varkens, etc.) afkom
stig uit Ontruimingsgebieden (evacuatie-
dan wel inundatiegebied) op hun be
drijf voorhanden of in voorraad heb
ben, daarvan onverwijld kennis 'dienen
te geven aan den Plaatselijken Bureau
houder, die op zijn beurt de Inspectie
voornoemd hiervan verwittigt.
Waar mogelijk dient daarbij tevens
opgegeven te worden van wien of uit
welke omgeving een en ander afkomstig
is. Niet-nakoming van dit voorschrift
wordt tuchtrechetlijk gestraft.
De Directeur van het Centraal Dis
tributiekantoor te Vught maakt het vol
gende bekend
INLEVERING CONSUMENTENBON
NEN DOOR DETAILLISTEN.
Detaillisten dienen in de week van
30 Dec. 1945 t.m. 5 Jan. 1946 onder
staande consumentenbonnen in te leve
ren ter verkrijging van aanvullings-i
toewijzingen
Zout 358, 452 en restant 328, 415,
2 r.Peulvruchten 356 en restant 322,
1 r.Jam 357, 451 en restant 321,
416, 72 r Brood 500 t.m. 506, 600,
601, 8 r.; B41, B42, D41, D42, 4 r.;
Gort 355, 450 en restant 155, 250, 1 r.;