voor het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
J(jeih/tfjaar$dag.
Plaatselijk Nieuws*
UITGAVE: FIRMA L. VEERMAN, HEUSDEN
No. 6427 MAANDAG 30 DECEMBER 1946
Dit blad verschijnt MAANDAG en DONDERDAG.
Abonnementsprijs: f 1,95 per 3 maanden
per week 15 ct.losse nummers 10 cent.
Int. Telefoon No. 19 Postrekening No. 61525
Algemeen Redacteur: J. H. ROZA, Heusden
Het vieren van den Nieuwjaars
dag is al eeuwen oud en kwam al
voor bij onze heidense he voorou
ders. Die hielden al van 't oude
in 't nieuwe, wat gepaard ging met
uitbundige, luidruchtige vreugde,
dansen en gezang. Geschenken
werden gezonden, heilwenschen
uitgesproken.
Teneinde nu de heidensche ge
bruiken op Nieuwjaarsdag: .te on
dervangen, stelde de kerk de aan
vang van het nieuwe jaar op 25
December, terwijl dan de kerst-
blij dschap er voor in de plaats
werd gesteld. Al de poguigen van
het Christendom mislukten even
wel en het volk bleef vasthouden
aan de Nieuwjaars pret.
Aan vele vorstelijke hoven be
gon het jaar met Paso hen, zoodat
men drie Nieuwjaarsdagen had. In
de almanak bleef toch de Jiaers-
dach" vermeld. De hoiptijd werd
door Requesens afgeschaft, en be
paald werd, dat op 1 Januari het
nieuwe jaar begon.
De oude Germanen richtten in
den „jaarsnacht" drinkgelagen aan
en duchtig werden de biervaten
aangesproken. Elke gast maakte
zooveel mogelijk herrie, door „bla
zen op hoorns, en slaan op trom
mels en ketelswant dit was het
beste middel om de booze geesten
te verdrijven, die anders het nieu
we 'jaar al dadelijk bedorven zou
den hebben".
'Dit rumoer maken heeft zich tot
op lieden, gehandhaafd.
In de kazernes werd den heelen
Nieuwjaarnacht de trom geroerd
en tie trompet geblazen.
In de 19e eeuw evenwel kwam
daar een einde aan, omdat men er
voor gezorgd had, deze muziek
instrumenten weg: te stoppen, zoo-
dat ze niet gebruikt konden wor
den.
De Germanen boden elkaar ge
schenken aan en daarbij werd niet
gelet o)p de grootte, doch wel hier
op, of het cadeautje den betrok
kene aangenaam zou zijndan was
dit de voorspelling' van een ge
lukkig jaar.
De zendelingen, als Eligius en
Bonifacius drongen bii hun toe
hoorders krachtig1 aan op het af
schaffen van alle gebruiken op den
Nieuwjaarsdag geschenken aan
bieden, pretmaken, drinkgelagen
enz. Maar als veel later Bonefacius
onder onze Germaanse he voorou
ders predikt, vjndt hjj nog steeds
de oude gewoonten gehandhaafd.
In Rome bleef het zenden van
geschenken eveneens in eere. Dit
gebruik gaat daar terug tot den
tijd van Romulus Tatuis, koning
der Saliinen (plm. 744 v.Q.).
Van dezen Tatius nu wordt ge
zegd, dat hji pens qp (jen eersten
dag van Jiet jaar tot een goed.
voorteeken takjes hebbende ont
vangen, in het bosch der Godin
Strenia (kracht) geplukt, verlof
gaf, dat het een gewoonte werd
onder de burgers, elkander bij Jiet
begin van het jaar dergelijke ge
schenken aan te bieden. Aan zulk
een geschenk zou hij den naam
„Strena" gegeven hebben, terwille
<jer Godin, die nu de patrones
der Nieuwjaarsgiften werd.
Bij de Romeinen was de Nieuw
jaarsdag een feestdag, die aan den
Advertentiën 20 cent per regel.
Advertentiën en berichten worden ingewachtVoor
het Maandagnummer tot Zaterdagmorgen uiterlijk
10 uur; voor het Donderdagnummer tot Woensdag
middag uiterlijk 2 uur.
God Janus was gewijd, den god
met het dubbele aangezicht, zoo
dat bii in het verleden en in de
toekomst 'kon kijken. In nieuwe
kleederen ^gestoken, trok de me
nigte in grooten getale op naar den
Tarpeïschen berg', aldus G;r. Cor-
stens, waar een altaar stond.
Wel was 'teen feestdag!, maar
desondanks deed ieder iets van zijn
dagelijksch werk, wat er op moest
wijzen, dat men in het komende
jaar niet lui zou zijn.
jVTen bood elkaar vjjgen aarg da
dels en hoping, alsmede een stukje
geld, wat als voorteeken van rijk
dom' werd beschouwd.
Het Christendom ageerde fel,
zooals wij hierboven zagen, tegen
de heidensche gewoonten, doch het
gelukte niet de gebruiken op
Nieuwjaarsdag1 af te schaffenmien
beschouwde toen voortaan het aan
bieden van geschenken, als een
blijk van vriendschap.
Langzamerhand kwam er vol
gens Dr. Gors tens zoodanige wijzi
ging in het Nieuwjaarsgeschenken
geven, dat voortaan de rijkeren
de met minder aardsche goederen
bedeelden, giften schonken. In den
Romeinse hen tijd was dit juist an
dersom. Nog' later ontaardde het
„cadeau-stelsel" in een lastige be
delpartij, waaraan verordeningen,
paal en perk trachtten te stellen,
b.v. te Breda
„Wort van sheeren ende der
stadt wegen wel scerpelijdk verbo
den, dat hen nyemant, van wat
qualiteyt hy sy, vervoirdere eenige
nieuw jaeren aan trompetters,
trommelslagers, canoniers, boden
oft van deselve eenige nieuwe jaers-
brieven, refereynen, liedekens oft
pasquilien, van wat inhoudt deselve
mogen zijn. te ontfangen, deselve
voor de buysens te singen, te leg
gen, te plecken oft onder de _ge-
mevnte. ten huvse oft elders be
distribueren, op pene van arbitrale
correctie naer gidlegentheyt der
saecken".
En in 1641 werd verboden op
„nieuwe "jaersdach ofte verlooren
maendach om te gaan oft van
yemandt eenen nieuwen jaer off
eyschen op pene van arbitrale cor
rectie voor de overtredenen, ende
oock van ses gulden, die de selve
off ^enige andere persoonen _yet
sal geven... Ende sal in plaetse
van dat voor thos^pitael, ende ar
men om eene aelmoesse oim&ie-
gaen worden".
Ee Nieuwjaarstiid, d.w.z. de tijd
van Kerstmis tot Driekoningen., is
in meerdere streken van ons land,
zooals o.a. in West-Brabant, niet
rijk meer aan folkloristische ge
bruiken.
Wel vindt men in laatstgenoemd
gebied nog liet Nieuwjaar-zingen
langs de huizen en de jeugd heft
dan, helpend op .een gift, zijn heil-
wenschenden zang' aan.
V ol gie n s K uns t zi n g t men te
Achtmaal
Engeltjes van buiten»
Met trommels en met fluiten
Zoo trek'kien wii pp de been,
Op de been naar Bethlehem,
Naar eene schoone stad.
Waar klein kindje geboren was.
Klein kindje heeft zoolang: geleefd,
Eat hemel en aarde geschapen
heeft..
Hemel en aarde al tegjaar,
Ik wensch je een Zalige Nieuw
jaar".
„Hier woont nog' een goede vrouw,*
Die nog! wel wat jjeven zou,
Lang! mag ze leven,
Veel mag ze geven,
Honderd jaar na dezen dag
Hoop ik, dat ze nog leven rnhg.
Ja, ja 'tis zeker waar,
'k Wensch je een Zalig Nieuwe-
jaarl" i
Reeds de laats be dagen van het
jaar trekt de zingende stoet langs
de huizen.
Kunst deelt ons verder miede, dat
de Bredasche jeugd, in het sche
merdonker er op uittrekt, een flak
kerend kaarsje op een cartannetie
geplakt en dat te Zundert nog al
tijd in den avond van 6 Januar/
een lichtsboet met fakkels en lam
pions voor de kinderen werd ge
houden, de fanfare dezen Etrieko-
niet gaarne wilden missen
IIIÏUSDEN.
Donderdag 26 Dec., 2 e
Kerstdag', werd des avonds om: 5
uur, voor het eerst weer in de
Ned. Herv. Kerk, het Kerstfeest
gevierd met de kinderen van de
Zon da gssc h ooi
De Lp:ding was in handen van
Ds. Vogel, die na gemeenschappe
lijk gezang, opende met gebed en
toespraak en vervolgens de Kerst
geschiedenis behandelde.
Hierna were het Kerstgebeuren
in den vorm van een Cantate door
de kinderen vertolkt in zang, waar
bij de heer DeurLoo de leiding had.
Zeer verdienstelijk werd door de
kinderen een en ander uitgevoerd
en vormde zoowel het gesproken
woord als de zangnummers een
waardig mooi geheel, hetwelk door
de vele aanwezigen met stille aan
dacht beluisterd werd. De heer L.
Groen, die door ziekte na het au
to-ongeval, helaas verhinderd was
hierbij aanwezig te zijn, heeft alle
eer van zijn werk dat hij hoofdza
kelijk met de kinderen instudeerde.
De orgianist J. Gpoen begeleidde
op het orgel. Het was wie er een
Kerstfeest, zooals we dit in iaren
niet gekend kebben.
De kerk was zoo goed mogelijk
verwarmd en een en ander werd
vlot afgewerkt, zeer tot genoegen
van de toehoorders.
Elk kind ontving het gebruike
lijke cadeautje, benevens elk ge
zin een pakket, geschonken door
onze Amerikaansche vrienden door
bemiddeling van ihet I.K.B., wat
vanzelf in hartelijken dank' werd
aanvaard.
E e Kerstvertelling' door den heer
Hus voldeed zeer en de cadeaux
en versnaperingen werden door 'de
kinderen gretig ontvangen.
Ds. Vogel dankte allen, bijzon
der het Zondagsschoolpersoneel,
voor hun toewijding, terwijl de
heer Hus die ook de scheidende
kinderen toesprak, eindigde met
dankgebed.
Een woord van dank aan de hoe
ren Groen en den koster voor al
hun ijver is hier zeker ook nog'
op zijn plaats.
In de Geref. Kerk werd op
ie Kerstdag' het Kerstfeest gevierd
met de kinderen der .Geref. Zon
dagsschool. Ook hier werd., onder
leiding' van den heer G. Versluisr
het Kerstdeclamatorium „Bethle
hem-Ef ra tha" uitgevoerd, wat zoo
wel in zang! aTs declamatie goed.
tot ziin recht kwam.
Ook hier was veel belangstelling
en het Kerstverhaal, zoowel als de
cadeautips vielen bijzonder bii Je
kinderen in den smaak.
De Ke rs tw ijdi ngsd ienst op,
Je Kerstdag in de Ned. Herv.
kerk, met medewerking .van het
dhr. gem. koor, had evenveel be
langstelling en de zangnummers
\yerden onder leiding' van dien heer
Groen zeer verdienstelijk ten ge-
hoore gebracht.
Zooals reeds eerder gemeld
zal de B.B.A. op 2 Jlanuari een
dienst openen van Heusden op
Waalwijk. Ce vertrekuren uit Heus
den zijn v.m. 8.05, 10.38, 13-05,
14.05 (Zaterdags niet) 16.51 al
leen Zaterdagls.
Van Waalwijk v.m. 7.30, 10.10,
12.20,' 13.20 (Zaterdags niet),
16.20 alleen Zaterdags.
Met deze diensten worden goede
aansluitingen verzekerd van en
naai' den Bosch en Tilburg).
Vrijdagavond .gaf Vliihien's
Tooneel in het Wapen van Am
sterdam een opvoering van het
/ooneelweik „Kinderen van ons
volk" van Antoon Gooien in vijf
bedrijven.
Over deze opvoering is .sledhts
een roepprachtig. Het talrijke,
publiek ging geheel op in het
mooie spel en heeft voloo daar
van genoten.
AALBURG.
Het Kerstfeest met de kin
deren der Zondagsschool is Woens
dagavond in de Herv. Kerk onder
groote belangstelling gevierd.
Terwijl de fiets, voorzien
van vier nieuwe banden, van W.
v. d. Pol, des avonds even onbe
heerd stond, werd deze gestolen.
Voor den betrokkene een moei
lijk geval, aangezien hii ze dage
lijksch noodig heeft voor zijn,
w erkzaamhed en
ALMKERK.
Donderdag' 2 Jan., des nam.
6.30 uur, zal alhier in de zaal van
den heer vDijk, een vergadering
warden gehouden om te komen
tot oprichting van een afd. van
den Ned. Chr. Bouwvakarbeiders
bond. i
Ds. Stoutjesdijk te Tuil heeft
voor het beroep naar de Ned.
Herv. Gem. alhier bedankt.
Maandagmiddag 23 Dec.
brandde alhier, vermoedelijk door
kortsluiting, de boerderijen van P.
de Peuter én van de Gebr. C.
en P. L. Koekkoek tot den grond
toe af. Door het flink optreden
der brandweer werden de naast
gelegen perceelen behouden. De
brandweer van Werkendam en
Woudrichem, die waren gewaar
schuwd behoefden geen dienst te
doen. Door deze brand zijn weer
4 gezinnen dakloos geworden. Ge
lukkig kon men 'tvee en bijna
alle huisraad in veiligheid bren
gen.
AALST.
Door den kerkeraad der
Ned. Herv. Kerk is een toezegging
van beroep uitgebracht op Cand-
Baars te Gorinchem.
V
