N°. 13.
Zondag 17 Februari 1878.
1® Jaargang.
I lil,
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
BINNENLAND.
De kunst om cijfers te groepeeren.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,0ft, franco per post door het geheele rijk f 1,15. Brieven, gelden enz .franco in te zenden aan den uitgever-
Antoon Tielente Waalwijk, of bij de redactie L. G. van der Donck, te Tilburg. Brieven, ingezonden stukken enz., uitsluitend de redactie betreffende, aan de redactie te Tilburg.
Advertentiën van 1 tot 7 regels 0,60, daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiëndriemaal ter plaatsing opgegeven, worden slechts tweemaal in rekening gebracht.
Reclames of aanbevelingen beneden de rubriek Binnenland 15 cent per gewonen regel.
Ingezonden
Uit wrijving van denkheelden ontstaat
waarheid dushoor en wederhoor Maar
vóór alles, meneeren, geen overdrijving!
Deze en dergelijke gedachten moeten wel
opgekomen zijn bij allen, die in kalme stem
ming kennis genomen hebben van de stukkeu,
die in de laatste dagen in de nieuwsbladen
voorkwamenin zake de te nemen richting
van de Spoor wc gijn Zwaluwefs-Bosch.
Het laatstedat steller dezes onder de
oogen kwam is onder 't opschrift„Bene
grievende teleurstelling"te vinden in het
„Weekblad van Heusdenenz/'' van den
9 Februari 11. En het betoog, 't welk men
daarin tracht te leveren, als zoude het Land
run Heusden en Altena in vergelijking met
de Langstraatwat betreft handel, nijverheid
en volkrijkheidjuist de aangewezen streek
zijn waardoor dc genoemde spoorweg moet
worden aangelegddeed bij hem eenige
tcgenbedenkir.gen ontstaandie hij zoo vrij
is hier te laten volgen, ten einde ze onder
de oogen van 't publiek te brengen.
Hetgeen gezegd wordt om de uitgebreidheid
van den handel in 't Land van Heusden en
Altena te doen uitkomen, is waarlijk niet te
veel. Ik kan dit (lus gereedelijk met stil
zwijgen voorbijgaan. Alleen deze vraag
men wil immers niet in ernst bewerendat
het verkoopen en verzenden van zelfgeteelde
landbouwprodukten eigenlijke daden van
koophandel zijn
Het Wetboek van Koophandel, zoowel als
onze belastingwetten kunnen anders van het
tegendeel overtuigen.
En hoe is 't nu met de industrie of nij
verheid in die „nijvere streek"? Deze wordt
in 't geleverde betoog al even mager bedeeld.
En voorzeker terechtwant als men de
landbouwnijverheid uitzondert, dan zal men
voor 't overige ook op niet veel gewichtigs
kunnen wijzen.
Beter komt er de bevolking af. Althans
hier worden cijfers, en wel drie groepen van
cijfers gegeven, waarmee men tracht te be
wijzen, dat de spoorlijnin (1e aangegeven
richting het Land van Heusden en Altena
snijdendedoor de meest volkrijke streek
zal loopen.
Mij dunkt, als men dat soms gelezen heeft
in 't meer Noordelijk gedeelte van ons land,
waar men in den regel door eigen ervaring
weinig met de plaatselijke gesteldheid van
Noordbrabant hekend is, dan zal men wel
vreemd opgekeken hebben. Daar toch is
men algemeen van raeening, dat de Langstraat
is de meest bevolkte streek van geheel ons
land.
Maar dat daargelaten. Yan meer belang
kamt het mij voor, de verschillende cijfer-
graepen eens met aandacht na te gaanwel
licht komt men dan wel tot de conclusie,
dat ook zij „wel wat vreemd gegroepeerd zijn",
en volstrekt geen recht geren, tot het hesluit,
dat er uit getrokken wordt.
Vooreerst dan de groep A, te zamen een
bevolking van ruim 16000 inwoners aange
vende allen in gemeenten langs de groote
rivier de Maas gelegen. Op de samenstel
ling van de groep zelf geen aanmerking.
M aar er wordt gezegddat die gemeenten
op p. m. één uur afstands van de spoorlijn
verwijderd zijn. Wordt daarmee ook bedoeld
Werkendam (plus minus 2200 inwoners),
De Werken en Sleeuwijk (p. m. 2200 inw.),
Woudricliem (p. m. 1800 inw.) Zeker toch
niet, want de afstand is hier veeleer twee uur
althans zoo de lijn loopen zal, waar zij is
uitgebakend, d. i. van Geertruidenberg over
Keizersveer, Dussen, Meeuwen, Eethen, Oud-
Ileusden, Nieuwkuik, enz.
Eer wij groep B in oogenschouw nemen,
herinneren we ons, hoe de bedoelde spoorlijn
vroeger is uitgebakend. Yan Geertruidenberg
zou zij loopen over llaamsdonkZuidwaarts
van Waspik, Capelle, Besoijen, Waalwijk en
Baardwijkvan daar den overlaat snijdende
en dan Noordwaarts van Drunen in Oostelijke
richting naar Vlijmen.
Die beide richtingen met elkandor verge
lijkende, dan vindt men, dat Vlijmen en
Nieuwkuik in nagenoeg even gunstige positie
blijven, terwijl Drunen bij de richting der
lijn door 't Land van Heusdenin veel on
gunstiger omstandigheid (p. m. éón uur af
stands) zou komen. Groep B moet dus ver
minderd worden met Vlijmen (p. m. 3300
inw.) en Nieuwkuik (p. m. 1300 inw.)
terwijl Drunen (p. m. 2800 inw.), veel meer
belanghebbende bij de lijn door de Langstraat,
insgelijks moet worden uitgelicht. Van
groep B met haar p. m. 14000 inw. blijven
dus niet meer over dan p.m. 7000 inw., die,
als wonende in de nabijheid van 't nieuwe
trace„bij dc richting door 't Land van
„Heusden en Altena het meeste belang
„hebben."
Hetgeen verder van de groepen A en B
gezegd wordt, als zouden die gemeenten bij
de werking van den Baardwijkschen overlaat
van alle spoorwegverkeer afgesneden zijn,
kan met het oog op 't geen van groep C
gezegd is, toch wel niet ernstig gemeend zijn.
Immers, in de lijn door de Langstraat is
een station ten Noorden van Drunen. En
kunnen nu de gemeenten uit 'tLand van
Heusden en Altena, zelfs bij de werking van
den Overlaat, niet even goed van dat Station
gebruik maken, als men wil, dat de Lang-
straatsche gemeenten dat zouden doen van
't station GeertruidenbergRaamsdonk
Eu nu nog een kijkje op groep C, be
vattende gemeenten, gelegen ten Zuiden van
genoemden overlaat. Vooraf zij opgemerkt
door de richting van den spoorweg te nemen
door de Langstraat zooals boven beschreven
is, vervalt ook het bezwaar, dat die overlaat
in de communicatie tusschen Noord en Zuid
oplevert. Met die opmerking komt dus
groep C geheel te vervallenmaar zij wordt
behouden om de gemeenten aan te wijzen,
die bij de Langstraatschê lijn meer belang
hebben dan bij het tracé ten Noorden van
't Oude Maasje.
En dan dient groep C belangrijke ver
meerdering te ondergaan. Vooreerst met
Drunen (p. m. 2800 inw.)Kaatsheuvel
(p. m. 5000) met het dorp Loonopzand
(p. m. 1500), nog 's Gravenmoer (p. m.
1000) en Raamsdonk (p. m. 4300); alzoo
dient het geheel vermeerderd te worden met
p, m. 13600 zoodat groep C alsdan zal
aanwijzen een getal van p. m. 27500 inw.,
die allen of in de nabijheid, of (met uitzon
dering van het dorp Loonopzand (p. m. 150Q
inw.) op een afstand van hoogstens een half
uur van den spoorweg door de Langstraat
verwijderd zijn.
Wij hebben ons nu lang genoeg met de
beschouwing der drie oijfergroepen bezig- ge
houden, en ik geloof, dat, zoo iemand, met
de kaart in de hand en toegerust met de
noodige topographische kennisvooral wat
betreft de bezigheden der bevolking, thans
lust gevoelt om tot eenige vergelijking over
te gaan, hij onvermijdelijk tot hot volgende
besluit zal komen
Als het waar is, dat het voornaamste (loei
bij 't kiezen van de riohting voor een spoor
weg moet zijn den grootst mogelijken toevoer
van personen en goederen te erlangen
dan behoort voor den spoorweg Zwaluwe—-
's-Bosch' noodwendig genomen te worden
de richting door de Langstraat en den Baardw.
overlaat, ongeveer zooals hij laatstelijk is
uitgebakend.
11 Februari 1878. D.
Premie: getuigschrift en f 10.— of een voor-?,
werp van die waarde.
b. Een gesmeed ijzeren grendelslot wet
sleutel (gotisch) naar eene schetsteekening.
Prijs en Premie als voor het deurhengsel.
Voor MEUBELMAKERS
a. Een stoel, notenboomhout (atijl 17® eeuw,,
naar eene schetsteekening.
Prijs: Zilveren medaille f 80.— of een voor
werp van d,ie waarde.
Premie: een getuigschrift en f 25.—of een
voorwerp van die waarde.
b. Een Spiegellijst, houtsnijwerk (stijl Lqu-,
is XIV) naar eene schetsteekening.
Prijs: Zilveren medaille en f 125,.of een
voorwerp van die waarde.
Premieeen getuigschrift en f $0.of een
voorwerp van die waarde.
Voor TEE KEN A ARS ook TEEKENA-.
RESSEN mede te dingen in het teekenen van
een gekleurd borduurpatroon voor een tafelkleed
(application) naar eigen vinding;
Prijs: zilveren medaille en f 25.of een
voorwerp van die waarde.
Premie: een getuigschrift en f lft.
Nadere inlichtingen zijn te bekomen bij de
ondergeteekenden, bij wie tevens de schetsteeke-
ningen verkrijgbaar zijn.
Tilburg 13 Februari 1878.
A. P. LEDEROER, President.
C. P. G. COX, Secretaris.
Nederlandsch8 Maatschappij ter be
vordering van Nijverheid.
Het Departement Tilburg heeft van het Hoofd
bestuur der Maatschappij ontvangen eene uit-
uoodiging tot oproeping van Heeren SMEDEN,
MEUBELMAKERS en ORNAMENTTEEKE-
NAARSter deelneming aan den wedstrijd van
voorwerpen van Kunstnijverheid, te houden tij
dens de algemeene vergadering in de maand
Juli 1878 te Gouda.
Die wedstrijd bestaat in het vervaardigen van
voor SMEDEN.
a. Een gesmeed ijzeren denrhpngscj (Gotliisch)
naar eene schetsteekening.
Prijszilveren medaille en f25,of een voor
werp ran die waarde.
De statistiek van de opbrengst der gewone
rijksmiddelen over de maand Januariin de
Staats-Courant medegedeeld kan nog niet veel
stof tot beschouwingen geven. De uitkomsten
over óóne maand, en nog wel eene wintermaand,
hebben geene beteekenis. Wij willen er voor-
ditmaal alleen dit van zeggen
lo. Dat het totaal der raming van de in
dezen staat opgenomen middelen voor- het. jaar-
1878 bedraagt f 94,389,000, of juist 5 millioen
meer dan dat voor 1S77, dat f 89,889,000 was.
2o, Dat mitsdien de raming voor eéne maand,
/12 van genoemde som, thans bedraagt f7,866,000
tegen f7,449,000 in 1877.
3o. Dat de opbrengst in Januari 1878 is
geweest f6,425,000 tegen f6,158,000 in Janu
ari 1877.
4o. Dat derhalve evenals verleden jaar de
werkelijke opbrengst verre te kort gesohoten is
bij de raming voor óéne maand, een verschijnsel
dat zich trouwens elk jaar hij de statistiek oyer
Januari opnieuw vertoont.
5o. Dat de voorname reden van dit schijn-:
baar ongunstig verschil hierin bestaatdat op
het hoofd Directe Belastingen in dezen
tijd van het jaar geen noemenswaardige betalingen
aan de schatkist gedaan worden.
6o. Dat ditmaalevenals ten vorigen jare
ook de rekening der A c c ij n s e n een tekort
van c.a. 6 ton bij de raming voor óón maand
aanwijst.
7o. Dat daarentegen de indirecte b e-:
lastingen in Januari 187S een vrij ruime
opbrengst hebben geleverd, zoowel tegenover de
raming als tegenover de uitkomsten van verle=
den jaar.
Het gerechtshof te Amsterdam houdt zich
bezig met de behandeling eener strafzaak die
een langdurig vooronderzoek heeft vcrcischt. Het
geldt een diefstal van een aanzienlijke hoeveel
heid Engelsche witte katoenen manufacturen
zoogenaamde cambrics, die door een Twentsche
firma en een Engelsche uit Manchester over
Amsterdam naar onze Oost-Indische bezittingen
waren geëxpedieerd. Herhaaldelijk was door do