■Ni. 18.
Donderdag 7 Maart 1878.
T; Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Staat van Brieven
Tilfcurg's Industrie.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden 1,00, franco per post door het geheele rijk f 1,15. Brieven, gelden enz .franco in te zenden aan den uitgever
Antoon lielen, te Waalwijk, of bij de redactie L. G. van der Donck, te Tilburg. Brieven, ingezonden stukken enz., uitsluitend de redactie betreffende, aan de redactie te Tilburg
Advertentie» van 1 tot 7 regels 0,60, daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën, driemaal ter plaatsing opgegeven, worden slechts tweemaal in rekening gebracht.
Reclames of aanbevelingen beneden de rubriek Binnenland 15 cent per gewonen regel.
geadresseerd aan onbekenden, gedurende
de eerste helft der maand Februari 1878.
Van Waalwijk: DE GEEL, Alkmaar,
die door tusschenkomst van het Postkantoor te
Waalwijk kunnen teruggevraagd worden.
De Directeur
BAGGERMAN.
Waalwijk, Maart 1878.
Het adres van de Gemeentebesturen van
Waalwijk, Baardwijk, Bcsoijcn, Sprang,
Vrijhoeve Capelle Capelle Waspik
's-GravenmoerRaamsdonk en Drunen
aan Zijne Excellentie den Heer Minister van
WaterstaatHandel en Nijverheid, te 's-Gra-
venhage luidt als volgt
De Besturen der gemeenten, allen gelegen in
•de Langstraat, geroepen om de belangen hunner
ingezetenen te behartigen en voor te staan, ver-
ioorlooven zich bescheiden de vrijheid onder de
aandacht van Uwe Excellentie te brengen dat
■de zoo geheel onverwachte «taking der voorloo-
pigc werkzaamheden voor den geprojecteerden
spoorweg Zwaluwe's-Bosch in de Langstraat
pn het bevel tot het opnemen van een tracé
voor dien weg, van Geertruidenberg af over het
Oude Maasje boven het Keizers veer langs Dussen,
Heusden en aansluitende te Vlijmen aan de
vroeger uitgebakende lijn naar 's-Boschop de
bewoners van de Langstraat een hoogst pijnlijken
indruk heeft gemaakt.
Adressanten vermeenden, dat aan hun recht
matig verlangen om aan het algemeen spoorweg
net te worden verbondenzou worden voldaan.
Men vleide zich bij het aannemen der spoor
wegwet in 1875, waarbij'ook is bepaald dat
een spoorweg zal worden aangelegd van Zwa-
luwe naar 's-Bosch dat de Langstraat in de
eerste plaats door dien spoorweg zou worden
■gebaat, ja men meende dat het bestaan der
Langstraat de reden was, waarom door de Tweede
Kamer der Staten-Generaal de spoorweglijn Zwa
luwe's-Bosch in de wet werd opgenomen.
Tot staving dezer meening kunnen wij aan
halen
lo. Het indertijd door den tegenwoordigen
Minister van Binnenlandsche Zaken, Mr. Kap-
pFjIjne van de Coppello c. s. gedane wetsvoorstel
tot aanleg van Staats-Spoorwegen waarbij spe
ciaal werd genoemd een spoorweg van Zwaluwe
door de Langstraat naar 's-Bosch.
2 o. Een adres van hli. Gedeputeerde Staten
van Noord-Brabant, in Augustus 1875 aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal ingezonden,
waarbij de wenschelijkheid wordt betoogd van
een spoorweg van Zwaluwe door de Langstraat
naar 's-Bosch.
3o. Een adres van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken te 's-Bosch van gelijke strekking.
4o. De opname van die lijn in de wets-
voordracht tot aanleg van Staats-Spoorwegen door
den toenmaligen Minister van Binnenlandsche
Zaken.
Men dacht het er derhalve voor te mogen
houdendat de noodzakelijkheid van een spoor
weg^ door de Langstraat algemeen werd erkend.
Uwe Excellentie schijnt echter than3 eene
andere meening te zijn toegedaan.
Door onverhoopte aanneming der richting ten
Noorden van het Oude Maasje zou de bekende
gebrekkige communicatie tusschen de Langstraat
en 's-Hertogenbosch worden bestendigd en zou
men verstoken blijven van de zoozeer geweuschte
spoorweg-gemeenschap, een communicatie-middel
zoo noodzakelijk tot bevestiging en uitbreiding
van handel en nijverheid in deze streek, ja
zouden ongetwijfeld de kapitalen verloren gaan,
verkregen door den ondernemingsgeest en de
werkzaamheid barer bewoners.
Zoo als de nieuwe lijn nu door het Land
van Heusden en Altena wordt getraceerd, zouden
daarbij alleen zijn gebaat de gemeenten Dussen,
Meeuwen c. a. Drongelen c. a.Heesbeen c. a.,
Heusden en Herptte samen eene bevolking
tellende van ongeveer 8000 zielen allen uit
gezonderd het stadje Heusdenlandelijke ge
meenten, waar weinig handel, nog minder in
dustrie wordt aangetroffen de overige gemeenten
van het Land van Heusden en Altena zullen
door dien spoorweg niet worden gebaat, eerstens
omdat ze op een aanzienlijken afstand van de
lijn verwijderd blijven zijnde gemiddeld U/s
uur en ten anderen door hunne ligging langs
de Maaswaar dagelijks tal van stoombooteiv
varen naar Hollandsche steden de debouché's
voor de landbouw-producten van genoemde
plaatsen.
Men meende dat bij liet aanleggen van Spoor
wegen voor rekening van den Staat, in de eerste
plaats moet worden gelet op de meest volk
rijke en nijvere streken ook met het oog op
het meest winstgevende van den wegvan dit
beginsel uitgaande, meende men dat de lijn voor
de Langstraat verzekerd was.
Het schijnt dat wij ons daarin bedrogen. Im
mers volgens de nieuwe richting zou prioriteit
worden gegeven aan de zoo even genoemde on
beduidende gemeenten boven de nijvere Lang
straat met hare 30.000 bewoners en talrijke
fabrieken, waar handel en nijverheidlandbouw
en veeteelt bloeien en waar men als om strijd
wedijvert ter meedere ontwikkeling.
Werd daarentegen de lijn aangelegd door de
Langstraatmet overbrugging van den Baard-
wijkschen overlaat, vervolgens ten Noorden langs
Drunen en verder naar 's-Boschzouden ook
Heusden en de overige dorpen eveneens door
deze lijn zijn gebaat, wijl bij plaatsing van een
station te Drunen, de afstand tusschen dit en
Heusden hoogstens i/g uur zal bedragen, zoodat
veler belangen zouden zijn bevredigd.
Het vorenstaande met de meeste bescheiden
heid aan Uwe Excellence's aandacht hebbende
aanbevolen, hebben adressanten de eer met ge
paste vrijmoedigheid en in het besef hunner
verplichting tot het behartigen der belangen van
de ingezetenen der Langstraat, Uwe Excellentie
beleefd te verzoeken het alsnog daarheen te
leiden, dat de spoorweg Zwaluwe's-Bosch worde
gelegd door de geheele Langstraat.
Februari 1878.
"Volgen de handteekeningen.
ten, en de lijn vanaf Waalwijk door de onbe
woonde streken tot Helvoirt Cromvoirt wil
brengen.
Veeleer meent de Kamer haren steun te moeten
verleenen aan een projectie dezer dagen in de
nieuwsbladen medegedeeld die vanaf Zwaluwe tot
Besoijen uitsluitend Langstraatsch genoemd zoude
kunnen worden en van daar meer noordwaarts
afbuigt om Heusden te naderen en verder de
richting naar 's-Bosch aan te nemen.
Door deze richting aan te nemen worden de
brandpunten der Langstraat vereenigd met de
lijn Besoijen en Waalwijk krijgen hunne aanra
kingspunten ten noorden, Heusden ten zuiden.
De watcrloozing door den Drunenschen overlaat,
blijft geheel vrij, en bovendien wordt bij deze
projectie de daarstelling van een waterafvoerend
kanaal van 's-Bosch naar de Oude Maas mogelijk.
Vooral hierop wenscht de kamer Uwer Excel
lence's aandacht te vestigen. Thans kan dit
met betrekkelijk geringe kosten uitgevoerd wor
den, en daardoor in eene dringende behoefte
voor deze streken voorzien worden. Bij eene
omzichtige projectie van het werk behoeven de
benedenwaarts gelegen landen geene nieuwe of
zwaardere lasten opgelegd worden, en een goed
afwateringskanaal is en blijft eene levensbehoefte
voor onze streken.
Met vrijmoedigheid durft de Kamer Uwe Ex
cellentie deze projectie aan te bevelen overtugid
als zij is hierdoor de belangen van het land van
Heusden voor zooveel mogelijk met die der
Langstraat te vereenigen, terwijl tevens de aan
leg van de spoorweglijn dienstbaar gemaakt wordt
aan de uitvoering van een werkdat den slag
boom opheftWaardoor de ontwikkeling van
's-Bosch en wijde omstreken nog steeds gestuit
wordt.
Naar aanleiding van het in No 16 van
dit blad medegedeelde adres van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Waalwijkaan ZExc. den heer Minister
van WaterstaatHandel en Nijverheid,
heeft de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te 's Bosch aan genoemden
Minister het volgende schrijven gericht
Aan
Zijne Exc. den Minister van Waterstaat,
Handel en Nijverheid.
Met belangstelling nam de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te 's-Bosch kennis van een
adres der Kamer te Waalwijk, over deprojéetie
der spoorweglijn Zwaluwe 's-Bosch.
De Kamer erkent het wenschelijke, om waar
het mogelijk is, ook de dorpen uit het land van
Heusden, tot deze lijn te brengen. Het is even
wel niet doenlijk beide streken tegelijk in het
volle genot der lijn te stellenen geen der stre
ken kan. ditmet volkomen isolement der andere
verlangen.
De Kamer wenscht daarom het adres der
Waaiwijksche Kamer niet geheel te steunen,
vooral niet in zoovere zij, ten einde voor hare
plaats geheel in het bezit der lijn te komeü,
i de dorpen beneden Waalwijk gelegen wil verla-
Door eene vriendelijke hand werd ons
dezer dagen toegezonden het Verslag van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Tilburg over het jaar 1877. Aan dit verslag
ontleenen wij liet volgende
„In den gedrukten toestanddie meer
bijzonder in andere landen wordt waarge
nomen zagen wijtot ons leedwezende
Tilburgsche nijverheid eenigermate deel
hebben.
Over de fabrieken van wollen stoffen
(Tilburg's nijverheid) en over den handel in
grondstoffen, voor die fabrieken benoocligd
moet alzoo minder gunstig dan in vorige
jaren melding worden gemaakt. Intusschen
was in het vak van flanellen en bukskins
eene vooruitgaande beweging waar te nemen."
Met reclit zegt het Verslag „eenigermate
deel hebben." Immersterwijl in andere
fabrieksplaatsen als Verviers, Elboeuf enz.
honderden arbeiders zonder werk en daardoor
aan gebrek ten prooi zijnhebben de Til
burgsche handelaars zich nog altijd in een
betrekkelijken welstand mogen verheugen.
Dit blijkt ten duidelijkste uit de enorme
massa grondstoffen in het afgeloopen jaar
enkel door de Maatschappij tot Exploitatie!
van Staatsspoorwegen aangevoerd namelijk
473,617 kilo gewasschen wol, 984,667 kilo
ruwe of vette wol, 213,812 kilo kamling,
zoomede 3753 wagons steenkolen.
„Het streven van de fabrikantenom
buitenslands hunne producten af te leveren,
gaat steeds met veel moeite gepaard hunne
voortbrengselen kunnen in het algemeen zeer
goed, zoo in prijs als hoedanigheid, met de
elders vervaardigde wedijveren, maar de hef
fing der hoogere invoerrechten door naburige
rijken, blijft hun altijd een groote hinderpaal.
Zoo is dan ook de uitvoer naar het buiten?
land niet toegenomen, ofschoon in 1877 door
meer fabriekanten dan in 1876 uitzendingen
hebben plaats gehad."
In het afgeloopen jaar waren in onze stad
Tilburg 136 fabrieken van wollen en half
wollen stoffenwaarvan 53 door stoom wer
den gedreven, werkzaam.
Verder heeft men alhier
10 wollen stoffen ververijen, waaronder 4
met stoom vermogen;
6 wolwasscherijen. Voor genoemde in
richtingen zegt het Verslagis het te be
treuren dat Tilburg verstoken is van het
zoo noodige water.
15 fabrieken van stoomwerktuigenwaar
onder 3 met ijzergieterijen en daarbij 7 werk
plaatsen van kunstwerktuigen.
1 calicot-fabriek, die echter voortdurend
buiten werking is; de eigenaar dier fabriek
verklaart dat de afschaffing der differentieele
rechten in Neerland's Indie, waardoor bet
Nederlandsclie fabrikaat door het Engelsche
verdrongen wordt, hiervan de oorzaak is.
3 meelfabrieken, door stoom gedreven
32 leerlooierijen, waaronder 2 met stoom
werktuigen en 12 schapeu veil en-blooterijn,
waaronder 2 met stoomverrnogen.
Deze inrichtingen hebben hier, evenals op
andere plaatsenniet zeer gunstig gewerkt.
1 fabriek tot het vervaardigen van bri
quetten
1 machinale kaardenfabriek
2 perkamentbereidingen
2 drijfriemenfabrieken
1 tapijtfabriek
1 tras- en houtzaagmolen, waaraan tevens
eene machinale stoelenfabriek is verbonden
2 honig- en wasbleekerijen, waaronder een
met stoomverrnogen
9 korenmolens waarvan 1 met stoom
werkende
1 chromaatgroenfabriektevens lak- en
vernisstokerij door stoom gedreven
2 steenhouwerijen
8 steenbakkerijen
2 olieslagerijen
6 bierbrouwerijen
5 boekdrukkerijen
1 likeurstokerij.
Op het einde des jaars telde men in het
geheel 101 stoomwerktuigen.
Het bedrag der accijnsen.^gn zput, ge
slacht, wijn, gedistilleerd, bier, azijn en zeep
was f 171,991.19 tegen f 157,868.111/^ in
1876.
De gasproductie der gemeentelijke gasfa
briek bedroeg in 1877 340247 Ms, die uit
16073 heptoliter gaskolen gestookt werden.
Het inlegkapitaal der Spaarbank bedroeg
f 153,819.821/swelke som door 952 in
brengers werd bezeten.
Aan het postkantoor 'alhier werden ver
bruikt voor eene som van f 29,535.75 aan
postzegelsde gestorte gelden bedroegen
f83,774.47 de uitbetaalde f 100,898,65
de op kwitantie ingevorderde gelden f6,009.93
en de op kwitantie uitbetaalde gelden f 1193.95.
Er werden 6091 aahgeteekende brieven
verzonden, 355412 gefrankeerde binnenland-
