Nü. 40.
Donderdag 23 Mei 1878.
lc Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
BINNENLAND.
Voetangels op Financieel gebied.
Dit blad verschiint Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden 1,00, franco per post door het geheelc rijk f 1,15. Brieyen gelden enz. franco m te zenden aan den uitgever
Tioifn to VVaaKviik° of bii de redactie L. G. van der Donck, te Tilburg. Brieven, ingezonden stukken enz., uitsluitend de redactie betreffende, aan de redactie te Tilburg.
Advertentiën van 1 tot 7 regels 0,60, daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën, driemaal ter plaatsing opgegeven, worden slechts tweemaal in re ening ge rac
Reclames of aanbevelingen beneden de rubriek Binnenland 15 cent per gewonen regel.
IL
De Duitsehe credietbank Engel Cie
(representant M. Grünhut) is de waardige
opvolgster van de premie- en rentebank.
Ook die instelling belast zich met het ver—
koopen van effecten tegen maandclijksche
betaling, en wel op de volgende voorwaarden
Groep A. Tegen een maandeiijkschè be
taling van f 6, gecftirende 26 maandendus
voor f156, leveren de heeren Engel
100 ff. Oostenr.zilverrenteh 52 °/0 f 62.40
1 Milaa.lisell Lot 1866 - 4.50
1 Lot Bucharest-10.50
f 77.40.
Men meene nietdat .dit het eenige is
<lat de heeren Engel Jfc Cie voor de 1 152
leveren. Verre van daarbehalve dat wordt
als „premie" aan die effecten toegevoegd.....
het spelen van. 50 diverse loten in gezelschap
van 25 personen „en wel 25 Milaansche en
25 Bucharest-loten".
Deze premie heeft natuurlijk niet veel
om 't lijf, want zij staat nagenoeg gelijk j
met het uitkeeren van het Milaansche- en j
het Bucharest-lot bij de storting van den
eersten termijn in plaats van eenige maanden
later, en zij is slechts aan de effecten toe-J
gevoegd om de gelieelè zaak een meer inge
wikkeld voorkomen te geven en het publiek
ssand in de oogen te 'strooien.
„Wanneer u in deze zaak wilt slagen"—
zoo schrijven de heeren philantropen aan hunne
'agenten „dan moet u 1° geduldig en vol
hardend zijn, nl. niet direct bij de eerste
weigering u laten afschrikken; 2° het bij
Mie mensehen van wat rang of stand ook,
die u denkt dat ƒ6— of ƒ12— per maand
kunnen betalen, probeeren. Agent of koop
man zijnde, zal het u bekend zijn dat, wil
.men iets, wat liet ook zij, verkoopenmen
<le zaken steeds vande schoonste zijde moet
voorstellen en niet vergetendat er verschil
lende soorten van mensehen zijn; terwijl de
een deze stukken zal koopen bij wijze van
spaarpot, zal de andere het doen om rede
hij op (sic!) de loten wil spelen om zoodoende
zijn geluk te beproeven."'
Ofschoon het ons niet onbekend is, dat
de eerlijkheid in het algemeen verdeeld kan
worden in twee van elkander niet onbelang
rijk verschillende soorten: de gewone en de
koopmanseerlijkheidwisten wij tpeh niet dat
de eenige wijze om iets teverkoopen daarin
bestaat, dat men steeds het publiek de
schoonste of k o o p ra a n s-kans voorhoudt.
Deze ontdekking is' geld waard.
Dat er verschillende soorten vap menschen
zijn, wordt door de heeren Engel zeer terecht
opgemerkt. Jammer genoeghet ware te
wenschen dat alle menschen waren van de
soort, die zoo uitstekend wordt vertegen
woordigd door de heeren Engel en liun re
presentant te AmsterdamM. Grünhut „in
effecten"..
Maar weg met alle ironieZoolang lieden
als Engel en Grünhut ongestraft huane
practijken iu ons land kunnen uitoefenen,
zal zeker niemand de volmaaktheid prediken
van ons Wetboek .van Strafrecht.
De zucht om door middel, van dobbelen
en loten snel rijk te willen wordenwortelt
bij alle natiën, en niet het minst bij de
Duitsche en de Nederlanclsche. Zoolang deze
dobbe.lzucht zich beperkt tot liet houden
van een enkel lot, ligt daarin -yiqts gevaar
lijks. Doch wee den ongelukkige, die aan
loterijen verslaafd raakt als de dronkaard
aan den draiik. Iemand,'die zijn vermogen
op het spel zet tegen een honderdste kans
om honderdmaal rijker te wordenis zoo
dwaas als een menschenkind bij mogelijkheid
kan zijn. Oin dit'in te ziérj, bedenke men
.slechts, dat.hij die,f 100,000 bezit, al het
overige gelijkstellende niet tienmaal zoo
gelukkig is als de bezitter, van f 10,000
dat f 1,000,000 niet dubbel zoo veel genot
verschaft als f 500,000. Met andere woorden
het nuttig effect van de kapitalen van ver
schillende gróótte is aan die grootte niet
gewoon evenredig.
De liefhebberij van het. publiek voor loten
wordt op velerlei wijze aangewakkerd en on
derhouden.
Zoo vindt -men in de nieuwsbladen nu en
-dan advertentie» van lieden, die de kans op
dén trekking van de een of andere loterij—
j leening te koop aanbieden.
I Zij verschaffen zichnamelijk eenige loten
en verkoopeji'de kans op de uitloting daarvan.
I Te dien einde leveren zij den "hooper een
bewijsdat-, indien het lot in kvteStïe wordt
uitgeloothet tegen betaling van den koop
prijs aan den houder van liet bewijs zal ge
leverd worden. De prijs, welke 'voor'die
„verhuring"wordt bedongen grenst aan het
bespottelijke.
Zoo werden b. v. de loten der Oostenrijk-
scbe premiéieening van 1858' door sommigen
voor een Trekking verhuurd voor f9.
terwijl de lotingskans slechts? een waarde
heeft van ongeveer f 2.En dit is nog
een zeer- zwak voorbeeld. Bij de zoogenaamde
Hamburger- en andere loterijen, is de ver
houding véle malen ongunstiger. Naar wij
vernemen is vooral zekere Amsterdammer,
Griin gcheeten, tegenwoordig -druk bezig de
goe-gemeenté 'te beduiden, hoe noodig het
voor haar ïs het geluk de hand te' reikeu en
hem, Griin, aan den kost te helpen.
Wij hopen,.dat onze lezers t'e ontwikkèld
zijn om zich aan den eersten den besten
Amsterdammer voetstoots over té geven. Wil
men lotenin Gods naamlaat men dan
om iets té noemen een Amsterdam sellof
een Rottördanisch lot koopen, maar laat men
zich niet inlaten met 1 a '1 i e dn peuple.
Dat de speculatie van Griin én consorten op
de dobbel zucht van het publiek onvoorwaar
delijke afkeuring verdient, behoeft geen betoog.
hoofdofficier is toegestaan, voor zooveel zijn dienst
dit toelaat, (le civiele praktijk uit te oefenen:
De Minister van Koloniën brengt ter kennis,
dat tot ultimo Juli 1879 de gelegenheid geopend
is voor 8 studenten, om overeenkomstig de be
palingen van bet 'genoemde vóbfschtift'te worden
aangenomen ter opleiding tot 'officier wan. gez.-
2de' kl. bij het Nederl.-Tnd. legfeL Aan die
betrekking is bij aankomst in Nöd.-dnd. ver
bonden een vast j aarlij kscti irtkömén vnn f 3.660,
benevens vrye woning of indemniteit -voor huis
huur, ten bedrage van f 480 tot f 840 'sjaars,
naar gelang der garnizoensplaatsden officier
ivan gez. in Ned.-lud. beneden den rang van
•De Directeur der Ned. Centraal-Spoorweg-
tnaatschappij verzoekt het volgende op te nemen:
„De heel R., een der oudste ambtenaren van
de Ned. Centraal-Spoorwegmaatscbappij, heeft
Dinsdag 14 Mei jl., des'ochtends ongeveer 8
ure, het kantoor 'dier maatschappij verlaten.
Niettegenstaande do ijverigste nasporingen is het
tot heden niet. mogelijk geweest, iets aangaande
zijn verdwijning te «ntdekken.
„Daar zijn zaken in de besté orde zijn achter
gelaten, moet-meu*veronderstelleiij: dat hem een
ongeluk is overkomen en zoowel voor zijn diep
bedroefde vrouw als voor de Ned. Centraal-
Spoorwegmaatschappij, waarbij hij de'achting en
vriendschap van zijn chefs en mede-ambtenaren
genoot, het ergste te duchten is."
Aan het Mail-Overzicht van het Bat. Hb-1.
ontleênen wij het volgende
„De laatste berichten aangaande den Battak-
oorlog gister van Padang ontvangen, luidenniet
gunstig. De Sumatra-Courant bevat de volgende
i tijding die van andere zijde in een particulier
1 schrijven bevestigd wordt, nl. „dat reeds 300
bajonetten, onder het bevel van denbüajoor-
commandant van het 16e bat. van Padang-
Pandjang, in aantocht -zijn om, versterkt met
I,eenige artillerie en drie officieren vap het 15e
bat., zoo spoedig mogelijk van hier naar Siboga
te vertrekken."
„Te Samarang woedt de koortsepidemie nog
altijd voort.
„Heeft men daar de hitte, welke wij hier in
de laatste dagen beleefden, zoo ziet het er erg
genoeg ujt. -
„Volgens de Mataram, houden.de kstjocpartijen
te Djokja en in de omstreken nog altijd aan.
„De berichten van Atchin, voorkomende in
de Javasche Courant van 2 dezer, luiden niet
ongunstig.
„Volgens de Oostposl is de Senoroe weder in
volle werking. Schudding, vuurkolom en asch-
regen, kortom al do weelde van een vulkaan is
door hem ten toon gespreid.
•De verslaggever van een Russisch blad .de
Golos, schrijft omtrent den toestand waarin het.
Russische leger zuidelijk van den Balkan ver
keert, het volgende:
7/Ik vind geene. woorden om het treurige beeld
,der typhus epidemie in den rayon onzer actieve
armee zuidelijk .van den Balken naar waarheid
te schilderen. ,Hêt hart bloedt en de ziel komt
in opstand bij hét zien van honderden soldaten,
die hoopelQOs, te midden van allerlei onreinheid,
in smerige uniformen, 'bewusteloos en zonder
eenige bedekking op den vochtigen bodem liggen.
Mijne haren rezen te berge toen ik een der tot
divisic-lazareth bestemde 'gebouwen binnentrad:
het is een stinkende smerige, donkere schuur
die behalve de deuren'geen enkele opiming voor
ventilatie heeft. 'DeAickëir liggen naast elkaar,
ieder -in dn., kleed») g die hij aan had toen hij
in .hotïazareih „gebracht" werd óp dén naakten
grond.feer wéinigen 'zijn zoo- gelukkig
nog een- axat"'onder "'zich te -liebbérf.' ;Dé "atmos
feer 'drnklencf 'en verpest. Dit treurige beeld
van st.il lijden maakt .een verpletterende indruk,
i En-zoo is 't bijna overal, op Mie .plaatsen waar
j-kzarethen ven; tijdelijke militaire hospitalen zijn.
j.JJr -zijn-régementèh waarvan *2/8- der jnanschap-
pen ziek zijn;de-hospitaal-bedienden en de artsen
worden doop den typhus' letterlijk, weggemaaid^
I Aan -het .klintaat. is 't te danken, dat de sterf
gevallen nog niet zoo talrijk zijn als verwacht
'zou kannen w.arden. Ik wil niet.dè vreesclijke
i scènes, s waarv&n ik i"i de lazarèthcn getuige was
i en waarbij .het hart koud wordt, in alle détails
beschrijvenen waaróm ook? Iedereen kan
zich. dit beeld des doods en der vernieling van
menschelijke organismen zelf voorstellen in laza-
rethen, welke letterlijk- aan alles gebrek hebben
om de verspreiding van het tvphus-git' tegen te
gaan. -Maar .na dit. alles dat'ik nist eenmaal,
niet toevallige maar. ettelijke malen g-ezienhieh
mean ik r liet recht te "hebben te zeggen -dat.
God hem stralfeij zal, die tegelf mij den steen
mocht opnemen: óindat 'ik de aandacht vestigde
op -den vreeselijken toestand- dier .ongelukkige
lijdersdie zonder hulp en zonder verpleging
in 't vreemdeland liggen."
Bij de Fratosche Kamer van afgevaardigden is
een wetsvoorstel indienddat alle ongehuwde
mannén in Frankrijk een schrik om liet hart zal
slaan.
Hét ontwerp heeft teh doel het 'sluiten van
een gróote'r getal huwelijken te provooeeren in
het belang van den aanwas der bewolking. De
afgevaardigde.die het heeft ingediend,is een
der voornaamste loden van de B'onapartistische
partij, de heer Laroche Joubert. Hij wil de
(.jongelieden tot hun 26ste jaar'het" ongestoord
1 genot.laten van liet.vrijgezellenleveu maar wie
i het "waagt na het 26ste jaar dat leven voort
jte zetten, wil hij straffen. Zijn v/otsvoordracht
bepaalt daarom, dat alle Fransehen van 26 tot
40 jaardie 'ongeh.ii w d zijn, vaii het kies
recht zullen worden buitengesloten tot op het
oogenblik dat zij een huwelijk hébben "aange
gaan. Voor de geestelijken der Katholieke
Kerk wordt echter eene uitzondering gemaakt.
Omtrent de weduwnaars wordt iu het wets
ontwerp niets bepaald.
Een érnstige ramp heeft Donderdag-nacht de
gemeente Zaandijk getroffen. Omstreeks half
twee uren ontstond er brand op een scheéps-
'makerswerf, die zoo in hevigheid toenam, dat
in. een oogenblik andere perceelen werden aan
getast; de kerkkaraer der Hervormde gemeente,
de school, benevens een achttal'buizen zijn ge
heel in de asch gelegd vee, inboedels en een
massa materialen van de nabij liggende groote
.timmerwerven zijn een prooi, der vlammen ge
worden. v
De Amsterdamsche brandweer, wier hulp werd
ingeroepen, kwam omstreeks half zes uur met
de stoomspuit Jan van der Heide aan, die groote
diensten bewees.
De schade is 'belangrijk en de ruïne gfóot.
Yan ongelukken is gelukkig niéts Vernbffich.
Te Utrecht is de celbilaire gevangenis zóó
druk bevolkt, dat alle .cellen voor mannen.bezet
zijn. En .-dat, nadut deonderwys-wet al
•20.jaren ons volk heeft ontwikkeld".
•Een Pruisisch soldaat, die. ch. met yerlofbij
zijne oudeis. te. -Bremershain bevondReeft op
zonderlinge wijze den-dood gevonden. Hij ging.
op de jacht om korhoenders 'te vangen, wfiartoe
hij een bijzondere, bekwaamheid heiatd^ar/.hij
het -gelqid.diqj vogels kon nabootsen eh ze op
die wij'zft wiM; te lokken, Dit talent zou hém
echter noodlottig worden.-Toen. hij in een boom
geklommen was en het geluid van .een kórhoen
liet hoórenj trof hem plotseling een schot, waar
door hij onmiddélijk werd gedood. De onge
lukkige schutter was de knecht van een grond
bezitter die mede' op het geluid afschiettcnde
den man trof in'plaats van den vogel, dien hij
meende te liooren.
Den löden dezer stond voor het Gerechtshof
te Leeuwarden terecht G. J. K., oud 67 jaren,
die daarvan 32 jaren in het tuchthuis had door
gebracht; -hij had vroeger tweemaal te pronk
