j. N-°. 64
Zondag 18 Augustus 1878.
Jt: Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
BINNENLAND.
Uitgever: ANTOON TIELEN te Waalwijk.
Tilburg V/aalw ij k.
I.
Muziekuitvo eringen.
I)it blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,00, franco per post door
het geheele rijk f 1,15. Brieven, ingezonden stukken, gelden
enz., Jranco te zenden aan den Uitgever.
Advcrtentiën 1 7 regels /0,00, daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advcrtentiëndriemaal ter
plaatsing opgegeven worden tweemaal in rekening gebracht.
Reclames beneden de rubriek Binnenland 15 cent per regel.
Wanneer wij een blik terugwerpen op de
geschiedenis der menschheid vooral met liet
oog op beschavingdan zien we al gauw
hoezeer er een innig verband heerscht tus
schen beschaving en goede middelen van
verkeer. En beschaving, handel en industrie
zijn ten opzichte van het verkeer synoniem.
Zonder goede middelen van gemeenschap
minder beschavingminder handelminder
industrie, minder vooruitgang en welvaart.
Zeodra de mensch niet meer al zijn levens
behoeften kon trekken uit een stuk grond
ontstond er behoefte aan transport. Dat
primitieve transport bestond in den mensch,
zijn last over ongebaande wegen zelf bevor
derende. Langzaam ging hot verkeerswezen
vooruitna den mensch kwam het lastdier,
er werden geëffende banen gemaakten het
middel van vervoerthans onder den alge-
meenen naam van wagen bekendontstond
eerst nadat men hmg vervoerd had op bodems,
door mensch of dier gesleept. We mogen
gerust zeggen dat de uitvinding van om een
as draaiende rollenlater raderente ge
bruiken, een groote vooruitgang was op het
gebied van verkeer en ontwikkeling.
Zoo werden de middelen van vervoer steeds
beter en sinds eenige tientallen van jaren
werd stoom in de locomotief aangewenden
dit is de hoogste trap tot heden bereikt
tot hedenzeggen wewant wie twijfelt er
aan of ook dit raiddel van vervoer zal nog
aanmerkelijk verbeterd, misschien zelfs door
een ander vervangen worden.
Altijd werd door een verandering der be
wegende kracht ook een verandering van den
wegde baan noodigzoodat verbetering
van transportmethode en transportmiddel ver
betering van weg vorderde en beide tegelijk
tot de vorming van het transportwezen me
dewerkten. Liebig beoordeelde de beschaving
van een volk naar de hoeveelheid verbruikte
zeepwij gelooven dat het aantal der ver
keersmiddelen vergeleken met het getal in
woners een grootere factor is ter beoordeeling
van den grnad der ontwikkeling van een
volk.
WijNederlanders, staan zeer zeker, wat
verkeerswegen te water en te land aangaat,
reeds op een hoogen trap; en toch zijn we,
vooral wat de exploitatie der verkeersmidde
len betreft, bij nabuurvolken nog zeer veel
ten achter; ook ten opzichte van verkeer is
de Nederlander zeer behoudendnieuwe
vervoermiddelen worden hier begonnen, wan-
r .neer men ze in andere landen reeds voltooid
ziet.
Hoeveel de macht der gewoonte doet bij vol
keren blijkt uit een mededeeling van Engelsche
■Ingenieurs, die bij den bouw van het Suez-
kanaal, de Egyptische en Indische spoorwegen
de ingeborenen niet aan 't gebruik van den
kruiwagen konden gewennenen den grond
1. moesten laten vervoeren naar hunne gewoonte,
door middel van korven op hoofd of schouder,
i Het invoeren van kruiwagens mislukte, daar
ide inboorlingen, wanneer zij zonder toezicht
■waren, liever den kruiwagen met grond ge-
[vuld op het hoofd droegen.
Blij vei we thans bij de spoorwegen een
oogenblik stil staan. Dat spoorweg-kwestien
heden ten dage gewichtige factoren zijn van
het maatschappelijk leven is niet tegen te
sprekentrouwens de Langstraat levert oogen-
blikkelijk hiervan een sprekend voorbeeld.
Hoe dikwijls rolt het gesprek in onze streek
niet over de richtingte geven aan de aan
genomen lijn Zwaluwe's Bosch Hoe ver
langend wordt de oplossing der vraag of het;
spoor de Noordelijke richting langs Heusdeii]
of de Zuidelijke langs de dorpen der Lang
straat zal nemen Wat voor moeiten en
pogingen zijn er en worden er nog dagelijks
in 't werk gesteld van beide zijden'? En
toch het kan nog lang duren eer de uit te
voeren richting definitief is vastgesteld De
Tweede Kamer is uiteengegaan zonder een
woord over deze lijn gerept te hebben, ter
wijl over onteigening en richting van andere
lijnen, in hetzelfde wetsontwerp ter uitvoer
ring aangewezenhet beslissende woord gei-
sproken werd, ja eene lijn, Arnhem-N ij megen>
zoo goed als voltooid is. Binnen eenige
dagen zal die Kamer wederom sameiitreden,
en nog bestaat liet vooruitzicht nietdat
omtrent Zwaluwe-'s Bosch iu deze zitting
iets zal in behandeling komen. En dan is
er wederom een jaar heengegaan, zonder een
stap verder gekomen te zijn
Men zegt, dat dit talmen in verband staat
met de voor Noordbrabant zoo gewichtige
Maas-kwestie en met de water vrijmaking van
den Bosch. Zeer zeker, dit kan een reden
zijnhoewel het dan wenschelijk ware dat
deze reden werd aangegevende belangheb
bende streken zouden dan beter geduld kun
nen oefenen.
Yoorloopig weet men niets dan dat er
een spoor zal komen. Twee richtingen
waarom het zich thans handelt, zijn uitgezet.
Welke richting zal gekozen worden Zal men
ten Noorden of ten Zuiden der Langstraat
stoomen
Ziedaar vragen te beslissen door de liooge
volksvertegenwoordiging. Wel weten we dat
de Zuidelijke richting loopt langs plaatsen,
waar een industrie bloeit, eenig in ons land
waar de veelvuldige, doch ouderwetsche mid
delen van verkeer thans reeds bewijzen, hoe
zeer er behoefte bestaat aan een beter
sneller middel van vervoer en dat de Noor
delijke gaat door een streek veel minder
dicht bevolkt, waar, door dat landbouw er
hoofdbedrijf is en er weinig industrie bestaat,
veel minder behoefte aan sneller vervoer is.
Trouwens over dit punt is zooveel gezegd
en geschreven dat wij het hier ter zijde
kunnen laten.
Wat de technische en financieele bezwaren
aangaat, deze zullen voor beide richtingen
wel ongeveer gelijk staan.
Heeft men in de Zuidelijke richting de
overbrugging van den Baardwijkschen Over
laat, die veel geld zal verslindende drie-
of viermalige overbrugging vau het Oude
Maasjede groote onteigeningskosten in de
kleistreekdie de Noordelijke richting vor
dert wegen zeker eenigszins tegen elkander
open dan heeft de Noordelijke richting
nog het groote nadeeldat zij ruim 1400
Meter langer iseen bezwaar, dat altijd be
halve de meerkosten van aanleg blijft drukken
door exploitatie en onderhoud, en dus van
schadelijken invloed is op de opbrengst der
lijndie toch ook reeds bij aanleg in liet
oog moet gehouden worden. En stel dat de
kosten der richting ten Zuid iets meer be
droegen de meeropbrengst dezer richting
die wel niet aangevochten zal worden zal
die meeruitgave dubbel billijken.
Wij vertrouwen op de Regeeringdat al
deze punten in overweging genomen zijn
en mag met het oog hierop de Langstraat
de beste hoop voedenzekerheid dat zij de
begundigste zal zijn, heeft zij niet.
Nemen we aan, dat zij uitgesloten wordt
wat dan te doen? want dan kan men gerust
aannemendat zij voor altijd van 't spoor
wegnet uitgesloten is; want een lijn Tilburg-
Gorinchem zal wel een vrome wensch blijven,
(en hiermee zou slechts een klein gedeelte
der Langstraat gebaat zijn) vooral nu we
gezien hebben, datzooals uit de weigering
der concessie Boxtel-Antwerpen voor een
deel blijkt, de llegeering geen concessiën
verleent aan lijnen, die de Staatsspoorwegen
concurrentie aandoen. Moge in de weigering
Boxtel-Antwerpen de Vlissingsche zaak een
rol spelenhet bovenaangehaalde was toch
ook zeker een punt van overweging.
Aanstaanden Zondag ten 5 uredoor de har
monie wde Eendracht", te Drunen in den tuin
van liet Hotel du Lion d'or, bij Mej. de wed.
VERWIEL, te Waalwijk.
Met betrekking tot liet te Parijs gehouden
postcongres vernemen wij het volgende
„Het nieuwe postverdrag berust in hoofdzaak
op de grondbeginselen der vroeger te Bern ge
sloten overeenkomst. De thans bestaande post-
vereeniging omvat alle geciviliseerde landen, over
een uitgestrektheid van 1.300.000 vierkante mij
len met circa 750 millioen inwoners. Deze
nieuwe wereld-postconventie zal 1 April IS79
in werking treden."
De Berlijnsche dagbladen melden, dat Z. M.
de Koning der Nederlanden ter bijwoning van
het huwelijksfeest den 22n dezer te Berlijn zal
aankomen. Voor den tijd van zijn verblijf al
daar zijn aan Z. M. toegevoegd: graaf Stolberg-
Wernigerode, generaal der infanterie, bevelhebber
van liet 7e legerkorpsde luitenant-kolonel
graaf von der Groben, kommandant van het
Westfaalsche regiment huzaren no. 11, benevens
de ritmeester baron von Nijvenheim.
Buitendien is tot nog t.oe aanzegging ontvan
gen van de aankomst der volgende vorstelijke
personen
De Prins van Oranje; Prins Frederik der
Nederlanden de Groothertog en Groothertogin
van Saksen-Weimar, benevens de Erfgroothertog
met zijne gemalin en prinses Elisabethde
Erfgrootkertogen van Mecklenburg-Strelitz en
Oldenburg, ieder met zijn gemalin voorts de
Hertog van Connaught, onder geleide van den
luitenant-kolonel sir Howard Elpliinstone en
kapitein Egerton.
In het vorige jaar zijn op de Nederlandsche
spoorwegen 23 personen gedood en 23 gewond;
onder die 46 personen waren er 9 die zich op
den weg bevonden en gedood werden, 3 reizigers,
van welke een buiten zijn schuld en twee ande
ren door eigen schuld gewond werden. De
overige 34 waren beambten der maatschappij
14 daarvan werden gedood. Op den Cenllraa
spoorweg is geen enkel ongeluk gebeurd, op de
Staatsspoorwegen werd 1 reiziger gewond buiten
zijn schuld, 1 gewond door eigen schuld en 3
personen overreden 7 beambten werden gedood
en 14 gewond. Op den Hollandsclien spoorweg
werden 1 reiziger gewond door eigen schuld,
4 personen overreden, 3 beambten gedood en
3 gewond.
Op den Rijnspoorweg en de lijnen van den
Gentral Beige kreeg geen enkel reiziger letsel
op elk werd echter één persoon, die zich op den
weg bevond, gedood, evenzoo was het geval mot
twee beambtenbij de eerste werd 1, bij de
laatste 2 beambten gewond.
In liet Landw. JVochenhlatt f. Scklesw,
Holstein geeft dr. Kirchner bericht van een reeks
proeven, die liij aan het melkerij-proefstation te
Kiel heeft ondernomen, o. a. om uit te maken,
welken invloed liet materiaal van de melkvaten
heeft op de hoedanigheid van de melk. De
uitkomst van de proeven was dezede vaten,
in Holstein Satten genoemd en uit vertind ijzer
gemaakt, gaven liet grootste vet- (boter) gehalte.
Daarop volgden de vaten uit geëmailleerd gego
ten ijzer gemaakt. Het slechtst voldeden de
houten vaten. Het verschil tusschen de houten
en de ijzeren vaten (van geslagen ijzer) is zoo
groot, dat onder overigens gelijke omstandighe
den de melk in de eerste 100 pond boter geeft,
en die in de laatste 105.42 pond. Op een vee
stapel van 100 koeijen zou, bij een opbrengst
van 12.000 pond boter in het jaar in de houten
vaten, de opbrengst 12.650 pond zijn in dc
ijzeren vnten. Bij den prijs van 1.2 mark per
pond geeft (lat een verschil van circa S00 mark
in liet jaar. Bovendien zijn (1e vaten uit ver
tind geslagen ijzer ook het goedkoopste en ge
makkelijkste schoon te maken.
Hoe staat het o. a. met de zinken vaten,
die in Nederland nog al worden gebruikt?
De Calais-Dover, de nieuwe pakketboot
or de overvaart van het kanaal is gebouwd
op de werven van den lieer A. Leslie en behoort
aan de London, Chattam en Dover Railway-
company. Het verschilt in aanbouw met de
Castalia, daar liet uit twee deelen bestaat, die
elk den vorm van een volledig schip hebben en
onderling verbonden zijn door vier ijzeren (lwars-
bescliotten, tusschen welke zich de ruimten be
vinden, die het eigenlijk gezegde vaartuig uit
maken. In den daaronder gevormden tunnel
zijn de raderen geplaatst. Aan de buitenzijde
bevinden zich geen raderen. Het heeft eene
lengte van 91.44 en een breedte van 18.29 m.
De diepgang is slechts 1.S3 m. dus 0.31 m.
minder dan die van de Castalia, hoewel het dit
schip in lengte en breedte overtreft. De ruimte
tusschen de beide scheepsrompen is 0.6 m. klei
ner dan bij de Castalia, wat in verband met
andere constructie-détails ten gevolge heeft, dat
de arbeid der raderen beter kan benuttigd wor
den. Duizend passagiers kunnen er tegelijk mede
vervoerd worden.
Bij de proefvaart lieeft (le machine een ver
mogen van 4000 paardenkracht ontwikkeld,
waardoor een snelheid wordt verkregen, die de
boot in D/ï uur tijds 25 mijlen deed doorloo-
pen. De uiteinden zijn zoo ingericht, dat zij
tegelijk als voor- en achtersteven kunnen dienen
en daartoe is elk der beide scheepsrompen voor
zien van twee roeren, die in de richting van
den kiel vastgezet kunnen worden door middel
van een ecnvoudigen ijzeren bout, die weggeno
men wordt als het uiteinde, waar hij zich be
vindt, achtersteven wordt. Het stuurtoestel is
ingericht volgens het systeem Brotturwood en
kan door één man bestuurd worden.
Bij besluit van Burgemeester en Wethou
ders van 's-Bosch zijn voor de twee nieuw op
gerichte paarden-, beesten- cn linnenmarkten,
