t
Burgerlijke Stand.
Handelsberiehtcn.
UITVOERINGEN.
REKLAME.
Waalwijk31 December 1880.
Gisterenmorgen verbreidde zich hier de
ontzettende tijdingdat de dijk ten zuiden
van Nieuwkuik bezweken was. Allerlei ge
ruchten het een al vreeselijker dan het
andere verspreidden zich totdat wij besloten
om ons zekerheid te verschaffen en den lezers
van de „Echo" een getrouw verslag van de
ramp te gevenzelf er heen te gaan en den
toestand in persoon op te nemen.
Wij begaven ons dan op weg en vonden
te Baardwijk aan het veer een vijftigtal per
sonendie alle even als wij wenschten over
gezet te worden, hetgeen na eenigen tijd
wachten dan ook gebeurde in eene groote
boot, de eenige die voor het oogenblik in
de vaart was, daar de gewone booten ge
bruikt werden om in den Elshout menschen
en goederen te redden en de schippers pre
tendeerden dat het gevaarlijk was met den
aak te varen. Hoe dit zijwij kwamen
gelukkig aan den overkant. Naar de zijde
van den Elshout zagen wij veel vee op den
dijkbij de huizen aan den dijk gelegen
liep het water toen reeds (het was^ ongeveer
12 uur) de vensters in en uit. Verder ver
namen wij dat het dorp geheel en al onder
stond en dat het niet mogelijk meer was er
te komen; dat voor zoover men wist geen
menschenlevens te betreuren warenmaar
dat er nogal veel vee moest verdronken zijn.
Daar er geen booten waren om er heen te
varen en het hoofddoel van onzen tocht was
de doorbraak zelve te bezoeken begaven wij
ons naar Drunen. Daar was op dat oogen
blik nog weinig meer water te ziendan
voor de doorbraakoveral vonden wij de
bewoners bezig om hun vee en goederen op
veilige plaatsen te bergende toegangen tot
hunne huizen af te dammen en de vluchte
lingen uit Elshout, van de Scheiding en
Wolfshoek, die meestal naar hier gekomen
waren, onder dak te brengen.
"Wij volgden den provincialen weg tot op
de heide, voorbij het huis van M. van
Bladel en werden toen door het water tegen
gehouden. Wij sloegen rechtsaf het bosch
in en kwamen zoo langs paden, opzettelijk
tot dat einde gebaand, op den Hei- of Meer-
dijk. Daar begon het tooneel van ellende.
Wij zagen daar mannen en vrouwen met
hunne kinderen, met hunne bejaarde ouders,
zich voortspoeden om elders een onderkomen
te zoeken. Overal langs den dijk stond het
geredde vee, waarbij de eigenaars met hun
gezin treurig en wanhopend zaten te kijken.
Wij merkten nog een paar vaartuigjes op,
waarin eenige burgers geholpen door mare
chaussees hun best deden om de bewoners
van een paar geïsoleerde woningen op de
heide af te halen.
Hoe meer wij Nieuwkuik naderden, hoe
meer wij .de vreesselijke werking van het
water konden waarnemenhet begon al
hooger en hooger te stijgen. De huizen aan
den dijk gelegenmeestal laag gebouwd
stonden reeds tot aan de ramensommige
zelfs tot aan het dak onder water.
Een sterke stroom ging over de St. Joris-
straat, waarin, naar men veronderstelt, een
gat geslagen is. In een paar herbergen, in
die steeg gelegen, vonden we eenige honder
den menschen, meestal vrouwen en kinderen
verzameld, die met de wanhoop op het gelaat
en tranen in de oogenelkander en de be
zoekers deelgenoot maakten van de geleden
verliezen en van de duizend angsten, uitge
staan in dien nacht van verschrikking.
Nu waren we gekomen achter de school,
waar tegeuover het water de grootste kracht
schijnt gehad te hebben.
Wij trachtten een paar schippers over te
halen ons met hun bootje derwaarts te roeien,
maar zij waren noch met goede woorden
noch met geld over te halen aan ons verzoek
te voldoen; het was, zeiden zij, onmogelijk
op dat punt den stroom te trotseerenzij
waren zeker medegesleept te worden dit hun
zeggen werd bevestigd door een ander schip
perdie getracht had de bedreigde huizen
in de straat te naderen, om de menschen
af te halen, die er zich nog bevonden zijne
boot was omgeslagen en weggedreven, terwijl
hij zelf nog als bij wonder door anderen was
gered. Wij moesten ons dus bepalen met
op den dijk te blijven en van daar waarne
mingen te doen en informatiën in te winnen.
Na nog een weinig gegaan te zijn kwamen
wij aan de doorbraak zelve. Grootschont
zettend grootsch en schrikwekkend was het
schouwspel, dat ons daar wachtte. Het water,
voortgezweept door een stevigen zuidwesten
wind, stortte zich met donderend geraas
door eene ongeveer 150 h 200 M. breede
opening naar binnen, alles op zijn weg ver
nielend en medesleepend. wat niet krachtig
genoeg was om weerstand te blijven bieden.
Bruischend en bulderend nam het zijnen
weg in de richeing van de R. C. kerk
naar de straat, alwaar het een vijftal
stevig gebouwde huizen geheel of gedeeltelijk
deed instorten, om vervolgens steeds verder
en verder zijn rampzalig vernielingswerk voort
te zetten.
De doorbraak zelve bevindt zich op de
grens tusschen Nieuwkuik eu Vlijmen, ach
ter de Peperstraat, in den Hoogen Maasdijk
onder de gemeeute Vlijmen; zij had plaats
in den nacht van Woensdag op Donderdag
tusschen 12 en 1 uur. Zooals wij in ons
vorig nummer als gerucht mededeelden, was
reeds Dinsdag voormiddag te dier plaatse een
wel onder den dijk ontdekt, die men meende
zoo goed mogelijk gestopt te hebbenzoo
altans schenen er het bestuur van den Hoo
gen Maasdijk en de met het toezicht belaste
waterstaat-ingenieur over te denken; men
verhaalde ons ten minste dat het volk, dat
er op aandrong den dijk nog meer te voor
zien, belet werd daarmede voort te gaan
omdat er geen gevaar was. Het gevolg er
van was, dat de inwoners niet veel voorzorgs
maatregelen namen en dat zij toen de door
braak, zeker ook voor een groot deel ten
gevolge van den storm, plaats had, door liet
water overvallen werden en slechts weinig*
konden redden.
Voor zoover men op het oogenblik kon
nagaan waren er geen menschenlevens te
betreuren; hoeveel vee er echter is omgeko
men is zelfs niet bij benadering te bepalen;
zeker echter schijnt het, dat de verliezen
groot zijn. Behalve de vijf huizen in de
straat, waarover wij reeds spraken, zijn nog
eenige kleinere huisjes bij de doorbraak (men
sprak van een zestal) door den stroom mee?
gesleept. Van den toestand van de Hoeven
en Haarsteeg wist men hier niets, daar alle
gemeenschap met die plaatsen geheel was
afgesneden. Men duchtte echter het ergste,
daar beiden zeer laag gelegen zijn en reeds
grootendeels onder het binnenwater zaten.
Terwijl wij aan de doorbraak vertoefden
kwamen er eenige booten uit 's Bosch aan,
die zeker groote diensten zullen bewijzen bij
deze ontzettende ramp.
Door deze doorbraak worden Nieuwkuik,
Hoeven, Vlijmen, Haarsteeg, Hedikhuizen
Hcrpt, Oudheusden en Elshout, Drunen en
verder de geheele vruchtbare streek tusschen
den Zeedijk en den Maasdijk tot Sleeuwijk
toe geinundeerd, alles te zamen 24 dorpen.
Heusden, beschermd door zijne wallen, heeft
den vijand buiten de stad gehouden door de
toegangen met kistingen af te sluiten.
Onder de vele gevallen van bijna wonder
dadige redding, die men ons verhaalde, trof
er een bijzonder onze aandacht: een vader,
eene moeder en drie meines zaten op h*t
dak hunner woning; in weerwil van hun
hartverscheurend hulpgeroep, kon geen red
ding gebracht worden, daar alle hulpmidde
len ontbraken; op eens werd de woning
weggeslagen en dreef het dak dus voort op
den woedenden stroom, die allen, die er op
waren, met een wissen dood dreigde. Ge
lukkig dreven zij tegen het dak van een ander
huis, waarin zij zich met behulp der bewo
ners redden.
Na alles zooveel mogelijk opgenomen te
hebben keerden wij weer huiswaarts en von
den op onzen terugtocht het Wiel eind te
Drunen, tot omtrent bij de pomp, reeds tot
op eene aanmerkelijke hoogte ondergeloopen;
heden was het niet beduidend hooger.
Verder vernemen wij heden nog, dat men
zekerheid heeft, dat te Nieuwkuik een man
in het water is omgekomen en dat er nog
meer huizen zijn ingestort; voor de door
braak moet een groote wiel ontstaan zijn en
verder de vruchtbare tuinen en landerijen
onder het zand bedolven; dit echter zal men
eerst in zijn geheel kunnen overzien, als het
water weg zal zijn.
Latere geruchten spreken weer van min
stens acht dooden; wat er van is zal later
moeten blijken.
De huizen in de Hoeven zijn alle verla
ten; onze berichtgever wist echter niet wat
er van de bewoners geworden was.
Uit Heusden wordt heden bericht dat de
stad droog en buiten gevaar is; er zijn veel
menschen en vee binnen gevlucht.
Daar er natuurlijk in de overstroomde
plaatsen groot gebrek aan de eerste levens
behoeften was, waren gisteren dadelijk op
last van den burgemeester van Drunen kar
ren met brood, boter en koffie naar Nieuw
kuik gezonden en heden zijn door de zorg
van ons gemeentebestuur en door dat van
Baardwijk nieuwe bezendingen naar de ge
teisterde plaatsen gebracht.
Onmiddellijk nadat men hier de droevige
tijding vernam, dat de dijk te Nieuwkuik
doorgebroken was, heeft het gemeentebestuur
alhier maatregelen genomen tot leniging van
den nood der bewoners van de door die
doorbraak geteisterde dorpen Drunen, Nieuw
kuik, Vlijmen, Elshout, enz.
De heer Van der Heijden, wethouder al
hier is te dien einde heden morgen in de
vroegte met eene flinke bezending brood naar
Drunen vertrokken.
Op initiatief van onzen geachten Burge
meester is de gemeentaraad tegen 4 uur
heden namiddag bijeen geroepen tot het sa
menstellen eener watersnoodcommissiein
die vergadering heeft de geheele gemeente
raad zich als zoodanig geconstitueerd.
Zoo mogelijk zullen die heeren zich mor
gen of ove>fóorgen aan de huizen der inge
zetenen aanmelden om gelden in te zamelen
voor onze ongelukkige natuurgeuooten.
Bereids is kennis gegeven dat de Veree-
niging van den H. Vincentius alhier eene
flinke bijdrage aan de commissie voor de
noodlijdenden zal ter hand stellen.
Gister n is door onzen burgemeester aan
den havenmeester alhier order gegeven de
twee aken of booten dezer gemeente ove rte
brengen naar de plaats des onheils, met
lastgeving om hulp te bieden, daar waar
zulks noodig mocht blijken.
Ook is onze ijverige wachtmeester der
brigade marechaussee, Van Schuppen, heden
morgen met een bootje en twee schippers
derwaarts vertrokken om den ongelukkigen
sooveel mogelijk bijstand t- verleeneu e te
redden wat nog te redden was.
Heden zijn hier talrijke watersnoodlijden
den aangekomen en onder dak gebracht.
Wij sluiten dit verslag met eene drin
gende aansporing tot liefdadigheidwaar
zooveel geleden wordt, waar zooveel verlo
ren is, moet veel gegeven worden; men be
denke echter dat „spoedig geholpen dubbel
geholpen is."
Door de kamer van koophandel en fabrieken
alhieralsmede door de gemeentebesturen van
Waalwijk Drunen Baardwijk Nieuwkuik en
Besoijen was aan dén minister van waterstaat
het verzoek gerichtdat aan de spoorwegbrug
over den Baardwijkschen Overlaat een pad voor
de passage van voetgangers worde verbonden.
De minister heeft geantwoord dat uit een on
derzoek is gebleken dat de kosten van zooda
nig voetpad f 18.500 zouden bedragen. Indien
door de belanghebbenden hier voor f9000 wordt
bijgedragendan is de minister genegen het
pad voor Rijks-rekening te laten leggen.
Het gerechtshof te 's Gravenhage heeft
uitspraak gedaan in de zaak tegen Willen Mari-
nus De Jonghbeschuldigd van moord op Ma-
rius Bogaardten hem veroordeeld tot levens
lange tuchthuisstraf.
In net veroordeelend arrest wordt de voor
bedachte rade aangenomenmet het oog op
art. 297 strafrechtdoor de bekentenis van den
besch., dat hij plan had om den verslagene in
het Duin te brengen en te binden, dus d'attcn-
ter a la personne. Van de „geleider lage," als
door niets bewezen werd beschuldigde vrijge
sproken. Overigens <is het doleusa der feiten
uit het onderling verband en den samenhang
derfeiten gebleken, bevestigd door getuige verkla
ring terwijl er op gewezen wordt dat de be
kentenis van den beschuldigde is afgelegd na
een onderhoud met zijn zusterniet door mid
del van ondervragingen door Justitie of Politie.
De gerechtszaal was stampvol. De beschul
digde vertrok geen spier tijdens het voorlezen
van het arrest en het aanhooren zijner veroor
deeling.
De eerste kamer heeft weder eens teeken
van 1 ven gegeven en ditmaal de provincie
Noordbrabant tot haar slachtoffer gekozen. Een
suppletoire waterstaatsbegrooting is Woensd., in
een zeer onvoltallige vergadering, en onvoorziens,
zoodat de Noordbrantsche Afgevaardigden er
niet op verdacht waren „verworpen" met 17
tegen 8 stemmen wegens het daarop voorko
mend subsidio van f 33.833 een derde deel van
de gezamenlijke kosten van herstelling van den
Maasdijk, die bij den ijsgang in den vorigen
winter is doorgebroken aan de waterschapsbe
sturen van hetHoog-Hemaal en van Oijen toe te
kennen.
De streek waarvan hier sprake is, behoort
tot dat gedeelte van Noordbrabantdatvoor
namelijk ten gevolge van de werking der over
laten meer dan andere aan overstrooming is
blootgesteld. De door de doorbraak van den
Maasdijk geteisterde waterschappen zijn niet bij
machte de aanzienlijke kosten voor de dichtiue
van de doorbraak gevorderd geheel voor hun
rekening te nemen- In 1865 is o. a. ook aan
den polder van Lith aan de thansbedoelde wa
terschappen grenzend, voor herstelling van dijken
Rijkshulp verleend. En nu de provincie met
ondersleuning is voorgegaan waren er allezins
termen om ook van rijkswege deze noodlijdende
waterschappen te hulp te komen.
Op 24 en 25 December had te Gennep
in de provincie Limburg een treffend feit van
zelfopofferende menschlievendheid plaats.
Door het hoog gezwollen water van de Maas
waren de dammen van den Teulakker en den
Doevcnakker onder Gennep doorgebroken en
daardoor werden niet minder dan 27 huizen
zoodanig door den vloed bedolven dat de be
woners niets anders dan een over r.ijdelijken
dood voor oogen zagen daar niemand eene
poging tot redding van de ongelukken durfde
wagen.
In dezen wanhopigen toestand kwam de voor
man der wagensmeden bij den Noord-Brabantsch-
Duitschen spoorweg, Andreas Johannes Van de
Vailoud-onderofficier van het 3de regiment
vesting-artillerieop het denkbeeldom van
vier potroleumtonnen een vlot te vervaardigen
en het mocht ham gelukken dit te water te
brengen.
Met dit vlot waagde hij zich op den onstui
gen, vloed en had de voldoening, met g. oot gevaar
voor eigen leven cn daarmee voor het bestaan
van zijn gezin in twee dagen bijna een twin
tigtal menschen aan een anders wissen dood te
ontrukkenterwijl hij er ook nog in mocht
slagen een deel hunner have te redden.
De koffer die te Goes in zoo treurigm
toestand ontvangen werd is op een andere wijze
dan door inbraak tot dien toestand geraakt. De
spoorweg direcliën kunnen op dit punt gerust
zijn. Een besteller van het spoor blijkt de
schuld er van te wezen. De man had de koffer
zoo onzacht laten vallen dat het slot brak en
de inhoud er uit viel. Die inhoud werd «r
toen haastig weer ingestopt en de koffer aan
zijn adres bezorgd waar toen moeie ijk aan iets
anders dan aan diefstal kon gedacht worden.
Spoedig echter is de waarheid geblekenen het
kantoor Goes heeft reeds schadevergoeding ge
schonken.
Bij den heer B. in de Laan Copes va a
Cattenburg in den Haag is ingebroken. D'e die
ven hebben zich dcor den naastgelegen tuin
toegang tot de achterzijde van het tijdelijk on
bewoonde huis - eten te verschaffen vervolgens
ziji: zij door het verbrijzelen vin een ruit der
wa. uad'c binnen^&drcngen. Nu. voordeur
door den ketting aan de binnenzijde te hebben
gesloten hebben zij de geheele benedenverdie
ping doorgesnuffeld en onder anderen een daar
aanwezig schrijfbureau op de ruwste wijze
opengebroken terwijl ook de bovenverdieping,
waar echter alles gesloten wassporen van hun
bezoek droeg. Een luttele som gelis, die zich
in het schrijfbureau bevond, is het eenige, wat
hun moeite beloond heeft.
Capellc. Verleden Woensdag gaf onze Re
derijkers kamer „Vriendentrouw" hare jaarlijksche
Kerstmis-ui'voering. Zij werd bijgewoond door
een talrijk ën uitgelezen publiek dat op dui
delijke wijze zijne hooge ingenomenheid en te
vredenheid te kennen gaf over de uitstekende
wijzewaarop het gezelschap de twee op het
programma voorkomende stukken uitvoerde. Op
de voorstelling volgde een zeer geanimeerd bal,
dat lot laat in den nacht voortduurde en men
scheidde niet dan noode, hoogst voldaan over
de Rederijkerskamer.
Baardwijk. Vele vluchtelingen uit de over
stroomde dorpenmeest vrouwen en kinderen
zijn in onze gemeente aangekomen en trachten
hier huisvesting te vinden.
Wij vernemen dat heden een groot getal
werklieden van de Nederl. fabriek van leder
artikelen hun ontslag bekomen hebbendit
schijnt een gevolg te zijn van het opleveren van
het door die fabriek voor het leger aangenomen
schoeisel.
WAALWIJK.
Op Zondag 2 Januari 1881 des middags 12
ure, zu'len door de Nieuwe .Harmonie op de
bovenzaal van den heer A. N. Van Riel de
volgende stukken worden uitgevoerd
1. En Garnison, pas redouble, p. J. Steenebrugen
2. Maria Walzervan Kiesler.
3. Jagerslustgalop Kiesler.
4. Les chasseurs de Luxem
bourg, pas redouble, par E. Krein
De huidige advertentie van den Heer J. W EIN
BERG Effectenkantoor te Amsterdam, (Kerk
straat 239 b/d Vijzelstraat), verdient in hooge
mate de aandacht der lezers. Nog nooit, zooveel
ons bekend iswerd bij eene andere Staats-
Verlotiug de gelegenheid geboden om voor zulk
een kleinen inzet zulke kapitale prijzen te winnen
en bovendien is hierbij door de guarautie van
eene Duitsche Regeering en door de soliditeit
van genoemd effectenkantoor de zekerheid ver
kregen dat alles reël en nauwkeurig behandeld
wordtwaardoor deze verloting zich reöds ook
hier te lande spoedig het vertrouwen van het
publiek heeft verworven. Bijzonder voor diegenen,
welke hunne positie gaarne willen verbeteren
moet deze aanbieding zeer welkom zijn temeer
door de loffelijke instelling eener kleine wekelijk
sche afbetaling het aan een ieder mogelijk i.
gemaaktzich binnen betrekkelijk korten tijc
in het bezit van een origineel aandeel-lot te
zetten en aan de uitmuntende winstkansen deel
te nemen.
~i i u 1 i y
Van den 24 tot en met den 31 December.
WAALWIJK.
Ondertrouwd: Johannes Baptist Nieuwenhuizev.
en Maria Lavigne, wed. van Franc. Jolis. Nieuwer
huijzen.
Bevallen: Woutherina Schellekens gel
Mutsaarts z. Francisca van Woe: .el geb. Vai
der Geit d. Maria Anna Baijens geb. Schelle
kens d.
Overleden: Wilhelmina Canters, wed. van Jol'
van Roessel, 60 j.
SPRANG.
Géboren: Johanna, d. van Johannes de 'Bieei
Maria de Bie. Dientje, d. van Jacobus Johan
nes Vos en Maria Verhagen.
WASPIK.
Géboren: Clasina, d. van F. de Jong en M. E.
Wagemakers.
Overleden Cornelia Ballemans, wed. Chr. van
Weezen beek, 82 j.
WAALWIJK31 December.
Buitenlandsche rogge f285 310 per 2280 kg.
Inlandsche f 8.00 u 8.50 t, Hectoliter.
Roode tarwe - 9.00 a 11.
Witte - 9.75 h 11.00
Boekweit - 9.50 a 10.00 per 100 KG.
Mais - 8.h 8.50
