Nummer 3.
Zondag 9 Januari 1881.
4e. Jaargang
LI
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Engeland.
Uitgever: ANTOON TIELEN te Waalwijk
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00, franco per post door
het geheele rijk f 1,15. Brieven, ingezonden stukken, gelden
enz., franco te zenden aan den Uitgever.
Wanneer men den treurigen toestand ziet,
waarin de naburige gemeenten door de over
strooming gedompeld zijn, dan komt zeker
bij velen de vraag op, wat toch wel de oor
zaak is van de telkens terugkeerende water-
rampen, waardoor Noordbrabant geteisterd
wordt.
De beantwoording dier vraag vinden wij
in den Volksalmanak der Maatschappij tot
nui van 't algemeen, jaargang 1878, waaraan
het volgende ontleend is:
Zooals bekend is is de Maas een sterk
kronkelende rivierniet het minst in het
gedeelte waarmede wij 'ons tha s moeten be
zig houden; nl. tusschen Gennep en haren
mond bij Loevestein. Hare breedte is zeer
verschillend; de kleinste, even boven Dieden,
bedraagt 110 meters; de grootste, niet ver
van den mond, 556 meters, beiden bij mid
delbaren waterstand
Bij dienzelfden waterstand bedraagt de
afvoer, in de nabijheid van 's Bosch, 184
kub. meters per secondedoch 's winters kan
die tot meer dan het achttienvoudige (2500
km.) toenemen. In vroegere tijden had dit
meestal dijkbreuken en overstroomingen ten
gevolgeom deze zooveel mogelijk tegen te
gaan werden de dijken verzwaard en verhoogd;
doch die verbeteringen waren niet afdoende
hier en daar maakte de toestand van den
ondergrond het onmogelijk met die verzwa
ringen door te gaan zoover als noodig was
elders standen gebouwen een afdoende ver
betering in den wegterwijl verkeerd begre
pen zuinigheid maar al te dikwijls de uit
voering der beste plannen verhinderde. Nadat
in het afgeloopen voorjaar Noordbrabant
opnieuw door overstroomingen werd geteisterd,
werden plannen beraamd om eene herhaling
daarvan zooveel mogelijk te beletten, maar
met de uitvoering daarvan was men nog niet
ver genoeg gevorderd, toen, voornamelijk
tengevolge der vele regens, in België geval
len, het water op onrustbarende wijze begon
te wassen en overstroomingen daarvan het
gevolg waren.
Het middel dat men te baat heeft genomen
om het Maaswater niet te hoog te doen
stijgenbestaat in het maken eener zijde—
lingsche afleiding, waardoor een groot deel
der watermassa het rivierbed verlaat, om zich
langs een anderen weg, in een ander deel
der rivier of een anderen stroom te ontlasten.
De linker-Maasdijk is nabij het dorp Kuijk,
boven Graveop twee punten over lengten
van 800 en 4200 meters verlaagd, waardoor
overlaten worden gevormd Dit is de Beerscho
Maas. Wanneer nu het water een stanó\
bereikthooger dan het bovenvlak der over
laten dan loopt het hierover heen en verder,
achter Grave en Bavestein omnaar den
iechterdijk der Diezetusschen Crevecoeur
en 's Bosch in dezen dijk liggen sluizen
waardoor het water zich op deze rivier kan
ontlasten. Bij krachtige en langdurige wer
king stroomt het bovendien over eenige ver
laagde vakken van den genoemden dijk. Wan
neer het water over de overlaten stroomt
m. a. w., wanneer de overlaten werken, dan
zegt men dat zij met ü.l M. werken.
Vóór 1827 had het water, op zijnen weg
van de overlatenmet talrijke hinderpalen
te kampenzooals hoogere gronden, heggen,
boomen, enz. In het genoemde jaar heeft
men echter de hinderlijkste daarvan opgeruimd,
.zoodat het water nu in ÉD/a uur denzelfden
weg aflegtwaartoe vroeger een paar etmalen
noodig waren. In weerwil daarvan is op dit
gebied nog veel te doen.
Het is duidelijk dat, bij een krachtige
Advertentiën 17 regels 0,60. daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën, driemaal ter
plaatsing opgegeven, worden tweemaal in rekening gebracht
Reclames beneden de rubriek Binnenland 15 cent per regel.
werking der overlaten bij Kuijkde Dieze,
bij Crevecoeur, een groote hoeveelheid water
in de Maas ontlast. Behoudt evenwel in
weerwil van deze ontlasting de Maas bij
Crevecoeur nog een hoogen stand dan kan
de Dieze weinig of niets afvoeren en dikwijls
moeten zelfs de sluizen aan den mond dezer
rivier worden dicht gehouden, daar anders
een stroom van de Maas naar 's Bosch en
dus in de verkeerde richting zou ontstaan.
In dat geval vindt evenwel het water der
Beersche Maas een anderen uitweg het stort
zich over den linker Diezedijk, stroomt naar
den Baardwijkschen overlaat en van daar
over de dusgenoemde Langstraatsche buiten-
velden naar het Oude Maasje, waardoor
het op de Amer en verder in het Hollandsch
Diep kómt.
De Baardwijksche overlaat, welke ten Z.W.
van Druilen, in den Meerdijit ligt, is 1022
Meter langzoodat eene groote massa wa
ter daarover in de Maas kan vloeien. Bij
eene overstorting van 1.15 M., zooals in
November 1824, stroomt daarover niet min
der dan 1400 kub, M. water per seconde.
Uit het bovenstaande blijktwat de voor
naamste oorzaak van het water bezwaar in
Noord-Brabant is; verder zal het duidelijk
zijn, waarom nu eens alleen het terrein ten
Oosten dan weder ook dat bewesten de
Dieze op een zee gelijkt; voorts is het dui
delijk dat de Baardwijksche' overlaat bij hoog
water niet altijd behoeft te werken zooals
dit met dien bij Kuijk het geval is.
Bovendien bestaan nog andere oorzakeD
van waterbezwaareven ten westen van
Crevecoeur ligt de Bokhovensche overlaat,
waarover het water der Maas bij hoogen
stand naar binnen kan stroomen. Dit water
stroomt zuidwaartsvereonigt zich met dat
van de Beersche Maas ten westen van
's-Bosch en brengt, in de nabijheid van deze
stadeene dergelijk overstrooming teweeg
als dat hetwelk van Kuijk komt. In som
mige gevallen werkt de Baardwijksche overlaat
terwijl de Beersche Maas droog is, zooals in
1788 1790 1822, '&3,'29, '35 enz.
In 1785 1801 1802 enz. werkte de
Beersche Maas zonder dat de Baardwijksche
overlaat overliep. Na 1815 werkten gewoon
lijk beiden.
Het waterbezwaar wordt het grootst, wan
neer zich onvoorziene dijkbreuken bij de
natuurlijke afleidingen voegen wanneer ijs-
dammen de rivier versperren, waarachter het
water snel wast en waardoor de linker Maas
dijk bezwijkthetzij wanneertengevolge
van den druk van het binnenwater en de
sterke golving door den wind veroorzaakt
de binnendijken bezwijken zoodat het rivier
water zich met woest gewtld op de laagge
legen landen kan storten.
Andere oorzaken werken mede om het
waterbezwaar te vergrooten bij hooge rivier
standen kwellen de dijken doorhetgeen
door de gebrehkige afwataaing' van vele lage
landen om 's-Hortogenboschspoedig Over
last veroorzaakt. Geen wonder dan ook
dat dit dusgenoemde Bossche Veld, behalve
des zomersnagenoeg nootl w.itetvrij is
Bij Noord-Brabants hoofdstad vereenigen
zich bovendien de Dommel en de Aa, welke
riviertjes tot de Dieze vereenigdal het
water moeten afvoeren hetgeen op een groot
deel der provincie en zelfs in België valt.
Na langdurige regens moet dus de Dieze
veel water afvoeren. Wanneer dit plaats
heeft gelijktijdig met een hoogen stand dei-
Maas dan wordt de afvoer vertraagd en
overstroomingen kunnen ook daarvan het i
gevolg zijn.
Wij zien dus dat er redenen in overvloed
zijn waardoor Noor-Brabants noordelijk deel
zooveel van het water te lijden heeft. Hopen
wij dat weldra de handen met kracht uit de
mouw zul Ion worden gestoken om zulk een
toestand die een schande voor liet land is,
zoo spoedig mogelijk te doen ophouden.
Blnnqui's begrafenis heeft onder een grooten
toevloed van belangstellendenop het kerkhof
Père Lachnise te Parijs plaats heliad.
Ongeveer 150Ot) personen volgden het lijk,
o. a. Louis Blanc, Rochéfort cn een groot aantal
FranscheEngelscheDuitsche, Russische en
Belgische socialisten.
Louise Michel en eenige anderen hebben bij
het graf gesproken. Alles is in de beste orde
afgeloopen alleen werden aan den ingang van
het kerkhof drie personen die in het gedrang
aan het vechten raakten, in hechtenis genomen.
De politie betoonde zich zeer welwillend, maar
had toclr krachtige voorzorgsmaatregelen geno
men.
De bloedverwanten en vrienden van den ouden
commur.alist hebben uit alle oorden des lands
talrijke betuigingen van deelneming ontvangen,
en een groot aantal bezoekers zijn in het sterfhuis
hun naam komen schrijven in het Maar liggend
register.
Bianqui's lijk lag in de kamer waar hij stierf,
op de vijfde verdieping van hel huis op de
Boulevard d'Italie. Het vertrek bevatte geen
andere meubelen dan de tafel met het bezoekers-
register. Boven den doode had men een fris—
schen groenen eikenkrans gehangen op zijn
voeten iwee gouden palmtakken- gelegd en op
zijn kussen boven zijn hoofdeen groot rood
lint met gouden opschriften geplaatst.
Dezer dagen heeft men te Parijs een schat
rijken ouden heer naar een krankzinnigen ge
sticht gebracht., die een manie had van zich te
verbeelden dat een bevel tot inhechtenisneming
tegen hem was uitgevaardigd wfegens de afgrij
selijkste misdaden.
Zijn buren, die hem gedurig hoorden spreken
over zijn vroegere misdaden en de afschuwelijke
moorden door hem gepleegd vermoedden dat
hij op misdadige wijze zijn schatten verworven
had en nu door gewetenswroeging gekweld werd,
en hadden hem reeds verscheidene malen aan
geklaagd bij het gerecht.
Men zag echter van- alle vervolging tegen hem
aftoen bij nader onderzoek, bleek, dat men
met eer krankzinnige te doen had. Evenals Bof
fin, in Dicken's «Wederzijdsche Vriend", zich
alle moeite gaf om voor een vrek door te gaan,
en zich een bibliotheek aanschafte van boeken
ovér beroemde gieraards wilde deze man een
misdadiger schijnen en las hij allerlei romans
en andere boeken over vreeselijke misdrijven en
gruwelen. Maar de «gouden vuilnisman" wist
wel waarom hij dit deed en deze oude heer ver
loor het weinigje verstand dat hij bezat geheel
en al er bij. Hij bracht den geheelen dag door
met liet -lezen van moordgeschiedenissen, en zijne
eenige uitgangen waren de zittingen van de
rechtbank en het crimineel gerechtshof.
In den laatste.i tijd werd hij gevaarlijk. Hij
wapende zich mei pistolen sabels en messen,
en bedreigde daarmede ieder die hem onder de
oogen kwam en trachtte zichzelven ermede van
kant-te maken. Zijn bloedverwanten hebben hem
daarom thans in eeu gesticht laten opsluiten.
L)e troonrede, waarmede het Parlement ge
opend iswijst op het stelsel van terrorisme
dat in Ierland bestaatwaardoor de handhaving
der wet -belemmerd en de uitoefening der bur
gerlijke^ rechten en der burgerplichten verlamd
wordt Het gouvernement vraagt bijzondere be
voegdheden om de orde te herstellen en leven,
-eigendom en persoonlijke vrijheid der burgers
te beschermen. Ofschoon deze maatregelen de
eerste plicht, der regeering zijn wenscht zij
toch tevens de bestaande grieven te verwijderen^
weshalve zij voort zal gaan met het Yerbeteren
der wetgeving voor Ierland en de nadere ont
wikkeling der beginselen van de landwet van
1870 zal voorstellen. Behalve verdere uitbrei
ding van de beginselen der agrarische wet van
1870 wordt een wetsvoorstel aangekondigd omi
in Ierland locale autonomie in de counties in te
voeren in den geest van het in Engeland be
staande stelsel.
Verder zegt zij dat maatregelen genomen zijn,
om ten spoedigste het Engelsche gezag in de J
Transvaal te herstellen j door den opstand in dit
land, wordt onvermijdelijk het plan der regeering
verdaagdom aan de Europeesche kolonisten 1
volkomen plaatselijke autonomie te geven, zonder i
benadeeling echter der belangen van de inboor-
lingen. De bezetting van Kandahar zal niet i
gehandhaafd worden.
Dinsdag heeft de regeering zes voorname
leden der Iersche land-league, onder welke 2
dagblad redacteurs, doen in hechtenis nemen.
Ernstige ongeregeldheden hebben dien dan
plaats gehad. Te Newbrook bij Claremorris I
heeft de menigte aan een deurwaarder willen
beletten eene pachthoeve door de tot betalen I
onwillige huurders te doen ontruimen waarop
de politie genoodzaakt was eene charge te doen
met de bajonet, waarbij zeer velen gewond wcr- j
den van welke vier doodelijk. ,j
Te Cork i9 een moordaanslag gepleegd op een
arbeider door een man, die in den avond aan
zijn woning klopte. De moordenaar loste twee,
schoten op hem en nam toen de vlucht.
Zwaar gewond trachtte de arbeider zich naar
het gasthuis te sleepen, mear hij zonk onder
weg bewusteloos neder eu werd er heen gedra
gen. Hij moet gezegd hebben, dat hij wel ver- j
moedt wie op hem geschoten heeft, maar weigert
alle verdere inlichtingen.
Op verschillende plaatsen zijn vergaderingen
van de land-league door de overheid verhinderd;
hier en daar met behulp van een sterke militaire j
macht.
Te Tuam heeft een gevecht tusschen het volk,"l
en soldaten plaats gehad waarbij de laatsteni I
genoodzaakt waren zich onder een hagelbui vanjJ
steenen in de kazerne terug te trekken. Twee
mannen werden door de politie gevat.
Bij Miltown zijn weder door een troep van
300 mannen twee huizen gebouwd voor ver
dreven pachters.
Men heeft in Londen inderdaad ernstige
vrees gekoesterd voor eene nachtelijke over
rompeling van sommige wapenmagazijnen door
de Fenians. Alle voorzorgsmaatregelen werden
genomen en aan de schildwachten werden scherpe J
patronen verstrekt.
De macht der Boers die in Na'al zijn
doorgedrongen bedraagt twee honderd. Op vijf
mijlen van de grens hebben ze eene sterke
stelling ingenomen. De patrouilles zijn voor
hen terugtrokken.
Het bevestigt zich, dat een groot aantal boeren
van-den Oranje-Vrijstraat naar de Transvaal zijn 'J
getrokken. Men gelooftdat 8000 Boeren bij j
Heidelberg staanongerekend de machtdie!
zij bij PotchcfstroomWakkerstroom en op
andeie punten hebben.
Uit Pietermaritzburg wordt officieel gemeld
dat kapitein Lambertdie te Heidelberg gevan
gen was genomenaldaar is aangekomen. Hij
werd echter op eerewoord losgelaten met kapi
tein Elliot. Beide werden zonder wapenen naar
den Oranje-Vrijstaat gezonden, maar toen zij
de Vaalrivier overtrokken schoot het uit Boers
bestaande geleide op Elliot en doodde hem. Deze
historie is vooralsnog een weinig duister.
Van het 94ste regiment zijn 62 gevangenen
in vrijheid gestelden thans op weg naar
Natal.
- Te Glasgow zijn vijf personen gedood en j
dertien gewond door een gasontploffing.
Zij werd veroorzaakt door onvoorzichtigheid I
van een gasfitter en eenige andere personen t J
