Nummer 66. Zondag 22 Augustus 1886.
9e Jaargang.
t
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Ue burgemeester van Moerkleij.
FEUILLETON.
ANTOON TIELEN,
Y erdraagzaamheid.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Bels
UITGEVER:
Waalwijk.
Schoenmaker blijf bij je leest.
gie.
h
De Echo van het Zuiden,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
«73JS
Het strekt onze kloeke, koene voorvaderen
uit de zestiende en zeventiende eeuw waarlijk
niet tot eere, dat zij, na de Spaanscke heer
schappij, ter wille voornamelijk der godsdienst
vrijheid, te hebben afgezworen, te hebben
bestreden en verjaagd, hunne katholieke
medeburgers niet alleen geheel uitsloten van
het staatsbestuur, maar hun bovendien slechts
oogluikend en als bij genade toestonden be
lijdenis te doen van hun geloof in kerken,
wier uiterlijk wel een loods of een schuur,
doch geen bedehuis mocht verraden. Het
pijnigt ons te lezen, dat Vondel, //de prins
van Neerlands dichters", en wat oneindig
meer zegt„de type van edelmoedige ver
draagzaamheid" en tegelijk het voorbeeld van
niet verschrokken onafhankelijkheid als het
er op aankwam tegenover //de menschen"
getuigenis af te leggen, van wat zijn geweten
hem als plicht voorschreef, zich moest bekla
gen, nog wel tegenover den wijd vermaarden
poëet, ridder en drost, den hoofschen Hooft,
toen deze om een simpel „Ave Marijken"
hem zijn tafel en zijn huis verbood. Niet
waar, wij zien met eerbied op naar mannen
van het karakter en het gehalte als Vondel,
en wij vinden een groote mate van belache
lijke kleingeestigheid in de onverdraagzame
handelwijze van sommige zijner tijdgenooten,
die het niet vergeven of vergeten konden,
dat hij op drie-en-vijftig-jarigen leeftijd der
wereld durfde toonen godsdienstige overtui
ging op hoogeren prijs te stellendan
machtige bescherming van vrienden en ver
eerders.
Maar bij het uitspreken van zulke gevoe
lens ongetwijfeld getuigen zij van een
goed hart denken wij er dan wel altijd
aan, ons af te vragen, of wij zeiven ten aan
zien van andersdenkenden niet te kort schie
ten aan den plicht, welken de verdraagzaam
heid voorschrijft? Of zou het voldoende zijn
hen, die met ons verschillen in zienswijze
omtrent de strijdvragen in het leven, te
dulden alleen, omdat ook zij staan onder de
bescherming der wet, doch overigens hen te
schuwen, als waren het melaatschen, hen te
sluiten buiten de gezelligheid van het maat
schappelijk verkeer, hen te benadeelen op
Advertenticn 1—7 regels J 0,00 daarl-o en 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel
VL
Ofschoon Marten al heel weinig eigenschappen
bezit om als de drager van het gezag te
Moerkleij de rust en de orde te bewaren en
zoo noodig te handhaven was toch, dank den
goeden wil der Moerkleijsche bevolkinghet
verzoek des veldwachters voldoende om aan hel
gesprek over Martens burgemeesterschap een
einde te maken.
De veldwachter, die wel zoo handig een glaasje
klaren naar den mond kan brengen als dezen
of genen ongezeglijken Moerkleijenaar tot zijn
plichtwas zoo voldaan over den indruk dien
zijne gebiedende stem ditmaal had te weeg ge
bracht dat hij niet kon nalaten op den goeden
uitslag daarvan nog een glaasje te nemen op de
gezondheid van het gezelschap en den burge
meester.
Het middagklokjehet klokje van gehoor
zaamheid had reeds lang zijne liefelijke tonen
door Moerkleij doen weergalmen toen het ge
zelschap met den veldwachter de herberg verliet.
Die eerste raadsvergadering dan was voor
Marten eene gereede aanleiding om aan het plan
van zijn zoon om er de boerderij aan te geven
voor het leven op de secretariezijne volle
gluiperige, geniepige wijze in de middelen van
hun bestaan Waar eene partij kliek is
misschien juister, maar minder fatsoenlijk
de sterkste is, pleegt zij niet zelden tegen
over de minderheid daden, welke, goed be
schouwd, den toets eener rechtvaardige be
oordeeling niet kunnen doorstaan, en* zeker
niet strooken met het edele voorschriftheb
uwen naaste lief, zooals u zeiven waar
die partij echter eerlijk is en vertrouwen
stelt iu de kracht van haar beginsel, neemt
zij nooit de macht te baat om het recht te
schenden van de zwakkeren tegenover haar,
al poogt zij overigens met alle geoorloofde
middelen de waarheid te doen zegevieren van
hare meeningen. Togenover enkele gevallen,
waarin de menschen gescheiden zijn en een
verschillend standpunt innemen staan er
honderdvoud zooveel, waarin zij niet ver
blind zijnde door bekrompene onverdraag
zaamheid kunnen samenwerken tot een
edel oogmerkzonder het minste prijs te
geven van hunne beginselen. Partijschappen
waren er al in de oudheid, ze zijn er heden
nog, en ze zullen ook bestaan in de toekomst;
zonder haar had ook het woord verdraagzaams
heid geen zin, geen reden van bestaan, maar
partijschappen behoeven toch geen vijand
schappen te worden, waarover de haat aan
voerder is Als iemand dwaalt tracht hem
dan, indien ge daartoe roeping gevoelt, terug
te voeren op het rechte pad door overtuiging,
die voortspruit uit liefdedoch werp hem,
terwijl gij langs den weg verscholen staat,
geen schimpwoorden naar 't hoofd, of spuw
geen laster op zijn kleed, of leg ter sluiks
geen hinderpalen hem voor de voeten om
het genot te smaken hem te zien struikelen.
Uw doel is heilig Het zij zoo, maar weet
ge niet, dat het nimmer mag getroffen wor
den anders dan met een eerlijk middel
In een land met zóó gemengde bevolking
als het onze is verdraagzaamheid zeer zeker
een der eerste nationale deugden, en de aan
kweeking er van dus een plicht voor eiken
Nederlander, bovenal voor hem, die eenigen
invloed kan doen gelden op zijne medeburgers.
Menige bladzijde in de geschiedenis waar
schuwt ons voor onverdraagzaamheidde
moeder van dweeperij, welke op hare beurt,
door het volk op te z weepen, den haat aan-
goedkeuring te hechten.
Ik gevoel al meer en meer hoi: noodig het
is dat ik iemand naast me heb waarop ik me
geheel kan verlaten. Als onzen Tienus nu op
op de secretarie is dan zal hij wel spoedig op
de hoogte zijn en mij in alles kunnen helpen
dan heb ik den secretaris ook niet meer naar
de oogen zien. Dan ja dan zal de tijd eindelijk
aanbreken dat ik ze allen missen kan.
Marten gevoelde bij zulke stille overpeinzingen
maar al te wel, dat hij op het raadhuis steeds
zou zijn gelijk een kat in een vreemd pakhuis.
Dat hij wel burgemeester van Moerkleij was,
maar dat hem de geschiktheid en de onmisbare
kundigheden daarvoor ten eenenmale ontbraken
en dat hij die nimmer meer zou verwerven.
Bij die overwegingen wasen hoe kon het
ook anders, Martens hoop geheel en al gebouwd
op zijnen zoon die zou hem dan bijstaan en
voorlichten.
Daarbij kwam nog de zoete gedachte, dat
Marlen dan ook niet voor niemendal het geld
had uitgegeven voor Tienus' studie en dat Tienus
als oud student op de secretarie eene goede
figuur zou maken.
In strijd met het gevoelen van Martens familie
werd besloten dat Tienusvan studie thuis
komende bestemd om vader op te volgen in de
boerderijnu zich zou gaan wijden aan de ge
meente-administratie.
Met den secretaris werd die zaak besproken
en overwogen en weldra verscheen do zoon
blies tusschen de zonen van hetzelfde vader
land, tót hij uitsloeg in de laaie vlam van
den burgeroorlog, de grootste ramp, waardoor
een volk kan getroffen worden.
Gij kunt van anderen altijd iets leeren,
zelfs van uwe tegenstanders. Zoek dan in
hen datgene vooral, wat aanspraak kan maken
op uwe waardeering, en al wordt het verschil
in beginsel tusschen u eD hem daardoor niet
kleiner, het zal zich toch minder scherp doen
gevoelen, en de gedachte bij u levendig hou
den, dat wij allen burgers zijn van denzelfden
staat, onderdanen van. denzelfden vorst en
kinderen van denzelfden Vader. Te zeggen,
Tl
dat verdraagzaamheid leidt tot lauwheid of
onverschilligheid in beginselen is even absurd,
als te beweren, dat spaarzaamheid voert tot
gierigheid of voorzichtigheid tot lafheid. Wie
de hulp behoeft der onverdraagzaamheid om
zijne meening staande te houdendoet wijs
haar over boord te werpen en eene andere
de hand te reikendie meening is uit den
booze. In de burgerlijke samenleving kan
een zekere harmonie bestaan tusschen men
schen van de meest uiteenloopende ideeën,
een harmoniewelke de. gezelligheid aan
kweekt, vooroordeelen wegneemt, een weder-
zijdsch vertrouwen opwekt en voor een wijle
den slagboom opheft, die hen scheidt. Broe
ders, laat ons verdraagzaam zijn jegens anders
denkenden, die ook onze broeders zijn
De //Union Verrière" heeft eene algemeene
vergadering gehouden, welke door meer dan 800
leden werd bijeengewoond. Er werd eene in
schrijving geopend om dankbetuigingen te zenden
aan de advocaten die Falleur Schmidt en Mas-
son voor de assissen verdedigden en den heer
Englcbienne een geschenk aan te bieden.
Volgens berichten uit Congo zouden Afri-
kaansche volksstammen de nederzetting van
Bangala hebben aangevallen. De strijd heeft
zeventien dagen lang geduurd. De nederzetting
werd verdedigd door luitenant Baert van Brussel.
Deze heeft de inlanders gevoelige verliezen doen
ondergaan.
Ter gelegenheid der nationale feesten, die Zon
dag eu volgende dagen gehouden werden is
Brussel alom versierd. Vandaar dat de werk-
licdenmaniffstatie ook een feestelijk aanzien kreeg.
Maandag werden in tegenwoordigheid van den
koning op het kanaal van Willebrocck roeiwed-
strijden gehouden die echter door het regen
achtige weder wel eenigszins verstoord werden.
Ook de illuminatie van dien avond verloor daar
door veel van haar schoonheid. Dinsdag opende
de koning eu de koningin het nieuwe museum
van afgietselz. Het nieuwe museum bezit ver
schillende afgietsels van beroemde monumenten
en andere voorwerpen, wier kennismaking voor
kunstenaars en industiieelen van belang is.
De locaalspoorwpg Antwerpen Turnhout
is plechtig geopend.
MIL III ^SSaaOBPCgW
prompt eiken dag ter secretarie, om onder de
leiding van den secretaris op het raadhuis te
Moerkleij werkzaam te zijn.
Zoo dom als vader Marteu was in het aan-
leeren van burgemeesterlijke wetenschap, zoo
slim was haast de zoon daarin.
Aan den jongen moest voor goed de schaaf
worden aangelegdzoowel wat betreft vormen
en opvoedingals kunst eu wetenschap, maar
't zij tot zijn eer gezegd hij was vlijtig en ge
willig en had zijnen leermeester weldra voor zich
gewonnen, zoodat hij in betrekkelijk korten tijd
bewijzen gaf in de gemeente-administratie vrij
goed thuis te zijn. De bewering, dat Tienus te
dom was om nog langer op studie te blijven
werd alzoo gelogenstraft.
lederen dag kon men nu de zoon om 9 uur
's morgens de trappen van het raadhuis zien
beklimmen, terwijl vader Marten een uurtje later
verscheen.
Alles marcheerdeonder de leiding van den
secretaris, als van ouds, en als Marten maar zoo
verstaudig was geweest stilletjes te huis te blijven
en zich met zijn burgemeesterschap zoo weinig
mogelijk in te laten, zou het nog al een drage
lijke toestand zijn geweest; maar het tegendeel
geschiedde. Marten liet zich op zijn burge
meesterschap heel wat voorstaan en zijn bemoei
en bedilzucht werd voor velen een ondragelijk
juk.
Een goed politieman is een aangename ver
schijning, wiens tegenwoordigheid vooral ten
Het gerucht loopt, dat Jules Grévy, presi
dent der Fransche republiek, zich wenscht terug
te trekken uit zijn ambt. Hoewel hij niet lijdt
aan de een of andere bepaalde ziektewordt
zijn toestand voortdurend zwakker. De Parijsche
correspondent van de Times is de tolk van die
berichten hij voegt er bij Wanneer de ge
ruchten waar zijn en Grévy het presidentschap
nederlegtdan is de heer De Freycinet zijn
natuurlijke opvolger. Geen zijner landgenooten
verkeert in een toestand als hij. Generaal Bou-
langer is aan het aftakelen door de domheden
die hij beging in zijn overijling om populair te
worden. De heer Floquet is te radicaal in zijne
denkbeelden en zou een alliantie van Frankrijk
met andere groote mogendheden in den weg staan.
Jules Ferry, Clémenceau en Brisson de ecnige
die nog in aanmerking zouden kunnen komen
missen de uoodige popalariteit of kundigheden.
Ter gelegenheid van den 15n Augustus,
Napoleonsdag, heeft te Parijs een Bonapartistisch
banket plaats gehad dat door ongeveer acht
honderd genoodigden werd bijgewoond. Een
zekere opgewondenheid was van het begin tot het
einde niet te miskennen.
De Voltaire kondigt het ontstaan van een
tweede Oostersche quaestic aan. De strijd om
den invloed in Marokko, die tot nu toe in stilte
afgespeeld werdzal weldra openlijk aan den
(iag komen. Volgpns het Fransche blad zou
Marokko steun zoeken bij Duitschland en dat
is natuurlijk Frankrijks eer te na.
Voornamelijk ten gevolge van anarchistische
kuiperijen is te Vierzon een werkstaking ontstaan,
welke veel overeenkomst heeft met die te Deca-
zeville. De werkstakers mishandelden de werk
lieden, die den aibeid niet slaken wilden. Een
sterke politiemacht en 520 man infanterie werden
dadelijk naar de oproerige plaats gezonden. I)e
goede komt zonder dat zijn optreden op onaan
gename wijze wordt gevoeld.
Zijne aanwezigheid moet niet ziju een last
maar een geruststellend genot.
Hij moet noodige wetkennis bezitten en daarbij
zijn voorkomend behulpzaam, beleidvol, lank
moedig, ijverig, stilzwijgend, menschkundig
eerlijkouverschrokkeuvoorzichtig en door
tastend.
Zijn dit de eigenschappen, die moeten worden
aangetroffen in den politieman iu het algemeen
zooveel te meer moeten die hoedanigheden in
al hunne voortreffelijkheid schitteren bij het
hoofd der gemeente-politie.
Hij dient, wil hij als zoodanig eenig gezag
hebben daarbij nog te zijn een beschaafd en
welopgevoed man.
Marten nu was er vaak op belust, ging er
groot op, zich telkens als hoofd der politie te
doen gelden.
Hij deed dit echter steeds zoo ondragelijk,
dat niemand met zijn optreden als zoodanig ge
diend veel minder gebaat was.
Marten maakte zich daarbij dan zoo bespottelijk,
dat zelfs zijn beste vriend en verdedigerdie
na zijn studententijd op een kantoor heel wat
vermeende wijsheid had opgedaanhem in den
steek moest laten wilde de vriend zich niet
even bespottelijk makeu als burgemeester Marten.
Moerkleij bezat bij de benoeming van Marten
tot burgemeester nog geen harmonie eene mu
zikale vereenigingdie in een flink Noordbraoantsch