Nummer 33.
Zondag 24 April 1887.
10e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
GEWAAGD SPEL,
ANTOON TIELEN
V Het winkelboekje.
BUITENLAND.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
JIIU, i mixj ii «/lij
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 1—7 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Stjsiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Elke poging dienstig om het sparen aan
te moedigen of te vergemakkelijken verdient
evenzeer waardeering als ieder ander middel,
dat de maatschappij aangrijpt om het zedelijk
peil eens lands te verhoogen: een spaarzaam
volk is een deugdzaam volk De oprichting
van particuliere spaarkassende vestiging
eindelijk der rijks-postspaarbank werden daar
om met vreugde begroet door hen die het
goed meenden met de algemeene welvaart en
bijzondere belangstelling koesterden voor het
lot der werklieden en minder gegoede bur
gers welke het meest behoefte hebben aan
spaarzame levenswijze en oordeelkundige
huishoudingmaar over het geheel daartoe
het minst geneigdof beter gezegd daarvoor
het minst bekommerd zijn. En de waarheid
wordt door de feiten gedrongen te erkennen,
dat in onze streek vooral het werkvolkop
weinig uitzonderingen naleeft „van de
hand in den tand„. De oorzaken daarvan
zijn natuurlijk vele en verschillend hier is
de man iemanddie boven zijn physieke en
finantieele krachten bijdraagt tot vermeerde
ring der jenevei-beiasting en tot verhooging
van Schiedam's welvaartdaar is het de
vrouw die misschien beter had gedaan keu
kenprinses te blijvenof te trachten priii-
sessekeukenmeid te worden dan vrouw en
moeder in een werkmausgeziuelders zijn
het de volwassenen kinderendie weinig
verdienen en veel verteren en de welvaart,
de voorspoed buiten het ouderlijke huis slui
ten. Op ééne oorzaak evenwel schijnbaar
nietigwillen we een oogenblik meer in het
bijzonder de aandacht vestigen omdat zij
zoo algemeen is onder de werkende klasse
in de Langstraat.
Kent gij het winkelboekje
creditboek van den winkelier
kersbaashet debetboek
van
Het is het
sell oen ma-
zijn knecht
Vrij naar het Iloogduitsch van HERMINE
FRANKENSTEIN,
4 doorLUCIFER.
Hoofdstuk 1.
EEN GOED BEGONNEN SPEL.
Maar hij had zijne dochter geschreven en baar
zijn aanstaand tweede huwelijk bekend gemaakt,
en in antwoord een teederen liefdevoller brief
ontvangen vol van de innigste gelukwenschen
en de vriendelijkste gevoelens voor hare stief
moeder.
De woorden waren gesproken, dis het zoozeer
verschillende paar in den echt verbonden. Toen
de bruid opstond als de gade van een rijken
baronet de draagster van een aanzienlijken titel,
schitterde haar gelaat van triomf en hare zwarte
oogen schoten blijde stralen. Zij had het eerste
deel van een gewaagd spel gespeeld en het ge
wonnen.
Toen zij de sacrestie binnentrad om het kerk
register te teekenen en trotsch op den arm haars
gemaals leunde terwijl eenige vrienden, die het
trouwen hadden bijgewoond volgden, sloop een
mandie achter een pilaar verborgen getuige
was geweest van de huwelijksplechtigheid de
kerk uituit zijn gelaat sprak dezelfde onheil
spellende triomf, als uit dat der bruid.
De man was groot en blond met spits uit
loopenden knevelonheilspellende oogen en ou-
beschaamden lach dezelfde dienu ongeveer
drie maanden geleden, op den havendam van
Brighton zoo kalm de redding van mrs. Leeds
hun beider journaal in den vorm van een
vijfcents notitieboekje vol vetvlekken. Hier
mee gewapend kan moeder de vrouw zonder
betaling in den winkel altijd „slaags* d. i.
terecht komen om zich in het huishouden
te voorzien van het noodige en helaas ook
het onnoodige. Plet winkelboekje is
van
verleidelijker dan menige roman en juist
daarom zoo gevaarlijk. De inhoud er van
zou niet zelden doen glimlachen als hij niet
tevens het treurige bewijs leverdehoe wei
nig dergelijke en bijna nuttelooze en vrij
dure voedingsmiddelen de huisgezinnen onzer
werklieden verbruiken. Die onoogelijkemet
hanepooten bekraste blaadjes geven de op
lossing van het raadselhoe het mogelijk
is, dat in een schoemakersfamiliewaar 15
gulden en meer per week verdiend wordt
nooit of te nimmer een cent in de kas een
appeltje voor den dorst gevonden wordt.
Als de week ten einde isen „men/; gaat
afrekenen bij den baasdan is gewoonlijk
het grootste deel van het verdiend loon reeds
verspild aan allerlei nietige snoeperijenen
„men" krijgt weinig af geen geld in handen.
„Men" is dat zóó gewoon gewordendat
hij niet beter weetof het hoort zooof
het kan niet anders. Gevoelt „men" nu in
de week de geringste behoefte aan iets dat
bij den baas te krijgen isof komt een
oogenblikkelijke trek naar iets lekkers bij
man of vrouw opof krijgt „men" bezoek
van vriend of vriendin g?en nood. „Men"
heeft immers geen geld noodig „men" loopt
gezwind naar den winkel met het boekje
en dan lijkt het welof daar alles voor
niet gegeven wordt. In schijn een reddende
engel is het in werkelijkheid een boosaardig
duiveltje.
We hebben op dit oogenblik zoo'n mon
stertje geopend voor ons liggen't geeft
waarlijk te denken, bij den eersten oogopslag
te zien, welke artikelen het meest, bijna
periodiek op elke bladzijde zouden we kun-
iwiwwi i—ihhi iwomiwimb va
door sir Henry Rokeby had aangezienthans
mompelde hij
„Het spel gelukt Victoria is lady Rokeby.
Het eerste bedrijf is afgespeeld. Het volgende
eischt meer tijdoverleg en voorzichtigheid.
Iedere zet moet zorgvuldig overwogen word li.
Wij hebben ons voorgenomen het spel geheel te
winnen."
EEN NOODLOTTIGE EISCH.
Sir Henry en lady Rokeby gebruikten hun
bruiloftsontbijt ten huize ha.er oude tante. Slechts
eenige uitgelezen vrienden des baronets waren
daarbij tegeuwoordig.
De afwezigheid van sir Rokeby's dochter werd
door niemand opgemerkt; hij alleen gevoelde ze
smartelijk daar hij er naar haakte haar lachend
gazicht te zien hare gelukwenschen te hooren
door hare heldere jonge slem geuit.
Niua was onuitsprekelijk dierbaar aan zijn
hart. Hare moeder was gestorven toen het kind
nog zeer jong was en hij was voor het kleine
meisje vader en moeder tegelijk geweest. Zijn
zoon had hij vroeg naar school gezonden, maar
Nina had hij tot voor een jaar bij zich gehouden
en haar toen eerst op aandrang der verwanten
zijner eerste vrouw met weerzin naar een pen
sionaat te Parijs gezonden.
Zelfs zijne hartstochtelijke liefde voor zijne
bruid was Diet bij machte zijn vaderlijk gevoel en
de liefde voor zijne dochter te verminderen.
Onmiddellijk na het ontbijt vertrokken de
jong gehuwden naar Canterhurny. De grijze
gezelschapsjuffrouw en lady Rokeby's kamenier
reisden met denzelfden trein. Aan het laaste
spoorwegstation werd het bruidspaar opgewacht
door een equipage van Rookhurst. Sir Henry
hielp zijne vrouw in het rijtuigvoegde den
koetsier eenige vriendelijke woorden toe en steeg
nen zeggengenoemd worden,/Zuiker
kof ijbeschuiten bestelen en een halef
pintje'' dat schijnen de hoofdschotels te
zijn bij de vele dagelijksche maaltijden van
een neendat durven we niet zeggen
maar welvan vele schoenmakers-gezinnen.
Wanneer in onze streken het woord daad
werd „boter bij den visch", dan zouden
niet alleen de neringdoenden zich daarbij wel
bevinden maar het is onze stellige overtui
ging dat het meteen strekken zou tot
stoffelijken vooruitgang van vele werklieden.
Menige huismoeder zou dau een dubbeltje
of een kwartje nog wel eenige keeren om
draaien en begluren voor zij het inruilde
tegen onnoodige en bijua waardelooze levens
middelen en wellicht zon menig huisvader
de proef eens willen wagen, of hij niet
krachtig en opgeruimd en tevreden zou kuu-
nen werken zonder zijn telkens terngkeereml
„halef pintje". Een zilveren rijksdaalder in
de kast heeft voor onze werklieden meer
waardedan drie in het winkel boekje en
daaromwenschen we in het belang van
alles dit laatste een spoedige eervolle be
grafenis toe.
Er loopcn geruchten dat de wereldtentoon
stelling te Parijs, ter viering van den lOOen
gedenkdag der groote revolutie niet zal plaats
hebben. Zij vereischen nog bevestiging, maar
zeker is het, dat tot dusverre nog geen Euro-
peesche regeering bepaald verklaard heeft aan
die tentoonstelling te zullen deelnemen.
De Gaulois maakt een gesprek met den
nieuwen president van den „Patriottenbond"
openbaarwaardoor bevestigd wordtdat De-
roulède als voorzitter van dien bond is afgetre
den omdat zijn plannen van revanche tigen
Duitschland zoo weinig instemming viuden.
Baslyhet veelbesproken radicale Fran-
sche kamerlid, heeft in eetie onlangs gehouden
toeD zelf in. De grijze gezelschapsjuffer er. de
kamenier namen plaats in een insgelijks gereed
staand rijtuig.
Rookhurst was verscheidene mijlen van het
station verwijderd maar de streek derwaarts
was buitengewoon lachend en schoon en lady
llokcby vond een groot genoegen in de be
schouwing er van aanhoudend vroeg zij zich af
of Rookhurst aan hare verwachtingen zoude be
antwoorden.
Om vijf uur namuaiddags kwam het bruidspaar
in 't gezicht van het oude stamhuis der Rokeby's.
De kap van bet rijtuig werd neergeslagen en sir
Rokeby toonde met vergeeflijken trotsch aan
zijne bruid haar toekomstig tehuis dat zij met
onderzoekende blikken beschouwde.
't Was, zooals wij reeds zeiden, over geheel
een heerlijke bezitting. De landerijen die er
toe behoorden, de wouden, weilanden, alle in den
besten toestand, besloegen eetie groote oppervlakte.
Het heerenhuis stond op een heuvel die
zoowat een halve mij ver boven den omirek
uitstak, zoodat het reeds op verren afstand van
verschillende punten zichtbaar was. 't Was een
buitengewoon statig gebouw van drie verdiepingen,
met een langen voorgevel, vele torentjes en andere
bouwkundige versierselen die aan hetzelve een
ongewoon vroolijk huiselijk aanzien gaven, wat
direct door lady lloke'oy werd opgemerkt. Achter
het huis lagen de broeikassen, stallingen en de
gebouwen voor bet dienstbotler.personeel, en links
de tuinen die uitliepen in het heerlijke groote
park met zijn eeuwenoude hoornen waaronder
herten en reeën graasden.
Het huis met a' zijn nevengebouwen maakte
in zijn geheel een ontzaglijken indruk.
Men naderde het huis langs eene schaduwrijke
laan loopeude door eene groote weide. Aan
den ingang dezer met een ijzeren hek gesloten
vergadering toen hem zijn meening omtrent de
anarchisten gevraagd werd verklaard dat hij
een voorstander der gelijkheid maar een vijand
van dynamiet en andere vormen van geweld is.
De Fransche kroonjuweelen zijn nu in de
staatsiezaal van den Louvre ter bezichtiging
gesteld. Den 12n Mei worden zij in het open
baar verkocht.
Voor de veiligheid der kostbaarheden wor
den de noodige maatregelen genomen. De glazen
kasten, waarin de diamanten zijn tentoongesteld,
staan in een achthoekige ijzeren kastwelke op
rollen bewogen kan worden en 's nachts in een
gemetselde kast geborgen wordt achter een goed
gesloten ijzeren deur.
Voorts bevinden zich voortdurend twee politie
posten iu de aangrenzende lokalen, en commissa
rissen van politie in burgerkleeding iu de ten
toonstellingszaal met eleclrische schellen onder
hun oumiddellijk bereik om bij de minste ver
dachte beweging van een der bezoekers alarm te
maken. Verder zijn er noodkranen aangebracht,
in geval van brand.
Al de passagiers van het verongelukte
stoomschip „Tasmania" zijn gered volgens een
bericht uit Ajaccio maar de gezagvoerder 2
officieren en 22 Indische stokers zijn om het
leven gekomen.
Van de Brazilaansche kust wordt een nieuwe
groote scheepsramp gemeld. Daar is de stoom
boot Bastia in aanvaring gekomen met een ander
schip en zeventig inenscheu, die er zich aan boord
bevonden zijn verdronken.
Bij het verongelukken van het stoomschip
„Victoria" op de Fransche kust, moeten niet 16
maar 26 personen omgekomen zijn.
Weder zijn twee nieuwe scheepsrampen te
berichten.
Bij Gijon is de Spaansche stoomboot „Vasco"
ve gaan waarbij tien passagiers verdronken.
Het jacht „Magali," uit Marseille, is op zijn
terugweg van de wedstrijden te Nizza, door het
Engelsche stoomschip „Chusan" (dat den schip
breukelingen van de „Tasmania" hulp ging bie
den) aangevaren en onmiddellijk gezonken. Van
de 8 mannen die aan boord waren zijn de ka
pitein een matroos en een scheepsjongen ver
dronken. De overigen werden door de „Chusan"
laan stood het huisje van den parkwachter.
Toen sir Henry met zijne bruid voor de poort
van het hek kwam aangereden werd deze van
binnen geopend en de parkwachter kwam met
zijn heele huisgezin naar buiten om de nieuwe
meesteres van Rookhurst in haar nieuwe woning
welkom te heeten.
Met lieftalige vriendelijkheid beantwoordde
lady Rokeby de begroetingen toen het rijtuig
de lange laan inreed beschouwde zij ijverig den
breeden voorgevel des huizes en sprak
„'t Is schoon, 'tis prachtig. Toen gij my
Rookhurst beschreeft hebt gij hetzelve geen recht
doen wedervaren. 't Is merkwaardig dat een
zoo groot, statig gebouw in staat is zulk een vroo-
lijken indruk te makeD. De zonnestralen zullen
zeker door al die groote, breede ramen naar
binnen dringen. O, ik zou gaarne mijn heele
leven lang op Rookhurst blijven."
Uw weduwengoed zal een even vroolijke woning
zijn als deze, ofschoon niet zoo grootsch", zeide
sir Rokeby ernstig lachend. „Daar gij ongeveer
20 jaar jonger zijt dan ik, Victoria, is het
waarschijnlijk dat gij mij overleeftdaarom heb
ik, voor 't geval gij weduwe wordt, u voor uw
gansche leven een mijner schoonste bezittingen
vermaakt die sedert eeuwen in onze familie
steeds als weduwengoed heeft dienst gedaan.
De vroolijke blos op lady Rokeby's wangen
verbleekte eenigszinszij drukte haren lippen
samen, eene oude gewoonte van haar, als iets
haar niet beviel.
„Tot dusverre heb ik u nog nooit naar uwe
bezittingen gevraagd Henry, „antwoordde zij,"
maar als uwe vrouw behoor ik mij daarvan niet
langer uit bescheidenheid te laten terughouden.
Ik geloof dat eene bepaalde erfopvolging vour
uwe goederen is voorgeschreven."
Wordt vervolgd.