Nummer 66. Zondag 21 Augustus 1887. 10e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
GEWAAGD SPEL,
^buitenland!
ANTOON TIELEN,
Waardeering.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ./1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiëh 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Het is een eere voor het Nederlandsche
volkdat het sirids den aanvang van zijne
geschiedenis een lange reeks van mannen uit
zijn midden zag verrijzen, wien de onsterfe
lijkheid liet zegel van haren ring op het
voorhoofd drukte, een eer te grooter, wijl on
ze drassige bodemde neveligekille at
mosfeer, het weinig verheffende en indruk
wekkende natuurschoon tal van personen
kweektendie zich waarlijk niet behoefden
te scharen in de achterste gelederen van het
kleine keurkorps der inenschheidwaarin
alleen het Genie recht heeft opgenomen te
wordenop elk gebied van kunst, op ieder
veld van wetenschapin den krijg ter zee
zoowel als ter land vertegenwoordigen ook
Nederlanders den echten, den eenigen adel
ran het menschelijk geslacht, en met fier
heid mogen we zeggen dat hun aantal en
hun gehalte in omgekeerde verhouding staan
tot de enge grenzen van onzen geboortegrond.
z/Het Genie wordt geboren, het talent ge
vormd en ontwikkeldWie zal het wagen,
wie zal het vermogen de waarheid van deze
beide stellingen, van de eerste bovenal, met
wiskunstige juistheid aan te toonen of omge
keerd de valschheid er van bloot te leggen
Maar dit is een feit: het leven der groote man
nen, der reuzen naar den geest was en is
gedurende langeren of korteren tijd gewoon
lijk een harde worsteling om het bestaan
hunde machtigen der aardedie met be
wustheid gevoelen, hoe hoog de menscli staat
boven het hem omringende organische leven,
moest niet zelden genadebrood worden uitge
reikt. Van waar dit vreemde, of liever, dit
treurige verschijnsel Gelooft gij, dat het in
't algemeen een onverbiddelijke eisch is, zon
der welks vervulling het Genie niet gebracht
kan worden tot volkomen rijpheid Of
Vrij naar het Hoogduitsch van HERMINE
FRANKENSTEIN,
19 door LUCIFER.
Hoofdstuk IX.
EEN SPOEDIG OPGELOSTE VRAAG.
wNeen maar ik ken bare stiefmoeder die
aangesteld is tot hare persoonlijke hoedster
verklaarde Digby Borne. „Herinnert gij u niet
meer de schoone weduwe mrs. Leeds die gij
eenmaal met mij in den schouwburg zaagt. Zij
is gehuwd geweest met sir Henry Rokeby. Deze
is verleden jaar in Indie gestorveu haar goed
verzorgd achterlatende Onlangs kwam ik her
waarts om haar te bezoeken cn zij koestert nog
steeds voor mij dezelfde neiging.
Met één woord Ralph ik ben met lady
Rokeby verloofd en in October zullen wij trou-
weD. Zooals ik u bereids zeidezij is voogdes
over hare stiefdochter en zal met den groote»
invloed, die haar ten dienste staatuw aanzoek
kunnen steunen. Het doel ligt nu duidelijk
▼oor u. Stuur er op los en win."
Ralph werd nog bleeker en zijne stem klonk
heesch toen hij zcide
„En is dat nu uw plan om mij rijk te maken?"
„Ja dat is 't. Het meisje bezit een onbe
perkt jaarlijksch inkomen van vijftig duizend
pond. Als haar echtgenoot zult ge in alle geval
een man vaL aanzien zijn. Zij heeft een groot
huis in Londen een jachtslot in het Schotsche
hoogland en eene menigte andere bezittingen
in Engeland.
Gij zult er paarden honden en als ge wilt
neemt ge niet liever aandat domheid, be
krompenheid afgunsteigenbelang ei
genbelang meer, dan al het andere samen
het hare niet bijbrachten om den zeld
zaam gezegenden van geest ruimschoots te
voorzien in de luttele behoeften van het
lichaam
Het is geen eere voor het Nederlandsche
volk dat het zoo dikwerf in waardeering te
kort geschoten is tegenover zijne groote zo
nen gedurende hun leven en niet genoeg
heeft gedaan na hunnen dood om dat onrecht
te herstellen en hun leven en streven als een
voorbeeld ter navolging onvergetelijk te ma
ken voor de nakomelingschap. Welke recht
geaarde Nederlander ergert zich niet, als hij in
zijn verbeelding den stokouden Vondel ziet
zitten met strammen rug gekromd over het
journaal in een pandjeshuis waar hem als
een groote gunst een armzalige betrekking
den grooten dichter onwaardig wordt
opgedragen Hugo de Groot „de mond van
't Ilollandsche rechtdoor niemand in zijn
tijd overtroffen in wijsheid en geleerdheid
zuchtende in den kerker, verstooten door
zijn vaderland, omzwervende in den vreemde
komt ons gemoed bij de gedachte daar
aan niet onwillekeurig in opstand Zie
een ander grijsaarddiep gebukt onder den
last van zeveutig vermoeiende jaren, beklimt
het schavot om onthalsd te worden door een
beulszwaard. Is hij schuldig De antwoor
den van specialiteiten op deze vraag zijn
verward en tegenstrijdig. Hij heet Olden-
barneveldis eerste stuurman op het schip
van Staat, dat worstelende met den storm
nog verre is van de veilige haven der vrij
heid en zelfstandigheid; hij wordt door gansch
Europa erkend en hooggeacht als een der
bekwaamste diplomaten. Het dankbare va
derland, trotsch op zulk een zoon zal hem
als een huldeneen het gunt dat af
geleefde geniale hoofd niet eens een eerlijk
11 1 1 i'
zelfs een yacht op na kunner. houden en
steeds cene welgevulde beurs op zak hebben.
Dan kunt ge schilderen zooveel als ge will en
u door de voorname lui laten loven en prijzen.
Ge kunt ook lid worden van het parlement.
Want den gelukkige, die Nina Rokeby krijgt,
staan alle wegen open."
Dit tafereel was verblindend genoeg voor den
vertwijfelden half verhongerden jongen man.
Hij had eene groote voorliefde voor al deze door
zijn vader opgesomde dingen huizen, paarden,
overvloed aanzien en eerepostru. Hij had het
moeilijk gevonden te arbeiden en nog moeilijker
zijn werk te gelde te maken.
Al de bitterheid en hardheid van zijn lot traden
in schrille tegenstelling voor hem op met den
glans en de heerlijkheid bestemd voor hem, die
de uitverkorene van Nina Rokeby zou zijn.
Ralph stond op en ging met onzekere schreden
de kamer op en nederterwijl smart en ver
langen uit zijne oogen spraken.
Zijn vader bespiedde hem met den loerendeD
blik eener kat, die eene muis zo :kt te vangen,
't Was voor zijne plannen noodig dat Ralph
Nina Rokeby huwde en hij koesterde de hoop
dat huwelijk te kunnen tot stand brengen.
„Nu zeide hij eiudelijk, toeu het zwijgende
heen en weerloopec» van zijn zoon hem te lang
begon te duren „wat zegt gij er van
„hls onmogelijk," antwoordde Ralph stiel.
„En waarom, als ik vragen mag?" riep zijn
vader verwonderd en met stijgende ergernis.
„Omdat omdat de jonge dame heeft
misschien andere plannen voor hare toekomst.
Ik kan Lilly niet laten loopen."
„Dat jong meisje dat muzieklessen gaf
dat de dochter is van een ouden kramerEn
gij geeft aan dit slecht opgevoed wezen van lage
afkomst, de voorkeur boven een rijke jonge dame
als mis Rokeby? Voor een jongen man, die
sterfbedMoeten we niet blozen van
schaamte bij de gedachtedat het Ne
derlanders warendie het edele broederen-
paar de Wit hebben doodgeranseld, hunne
lijken over de straatsteenen gesleurd in den
llaag en hunne lichamen aan de wipgalg
hebben opgehangen en gruwelijk verminkt
om de afgesneden ledematen er van bij op
bod te verkoopen aan den meestbiedende?
Die mannen hadden het vaderland grootere
en meerdere diensten bewezen dan het ge-
zamelijke plebsdat hen vermoordde en al
de voomameren die het lijdelijk en wellicht
niet zonder leedvermaak aanzagen. Genoeg
voorbeelden zij zijn helaas! met nog vele
te vermeerderen tot staving van wat we
zooeven voorop stelden, 't Is waar geduren
de hun leven kwamen misschien de leer en
de beginselen van welken aard dan ook der
groote mannen in botsing met die van een
aanzienlijk deel hunner landgenootenen
werd daardoor min of meer die versmading
verklaarbaar, doch wat te denken van een
natiewelke na hunnen dood moedwillig
de oogen gesloten houdt voor het goede,
dat zij hebben gewrocht en hen met een
soort hooghartigheidwelke in den grond
der zaak niets anders is dan botte domheid,
doodzwijgt wat te denken van zulk een
bekrompenheid, die zich alleen thuis gevoelt
en zich iminer verscholen houdt in haar eng
broos kalken huisje uit vreeze de teere voe-
lertjes te kwetsen aan hetgeen buiten haar is?
Het Nederlandsche volk kent zijn mannen
van beteekenis niet. Dat is niet zoo in
Frankrijk, in Duitschlandin Engeland, in
Belgiewaar de herinnering aan hen ver
nieuwd en levendig wordt gehouden door
woord en daad bij elk opkomend geslacht
en waar de aankweeking van deze maat
schappelijke deugd als een eerste plicht
wordt beschouwd der vaderlandsliefde. Een
volk dat te klein is van geest om zijn groote
een opvoeding genoot zooals gij hebt gij een
vreemden smaak. Ik moet u zeggen gij hebt
een zeldzame voorliefde voor voorname kringen.
Welke bekoorlijkheden bezit die Lilly, welke gij
niet kunt laten loopen Is zij schoon
„Ic mijne oogen wel."
„Wat zooveel wi! zeggen als dat zij anders
voor niemand schoon is. De schoonheid, welke
de oogen der liefde noodig heeft om erkend te
worden wordt gewoonlijk door anderen hate
lijkheid genoemd. „Van geringe afkomst en
slecht opgevoed" herhaalde Mr. Bornealsof
deze woorden hem bijzonder behaagden „met
een heelen sleep arm", gemeene bloed vei wanten,
die haar aanhangen hatelijk volgens uw eigen
bekentenis wat was zij een schitterende partij
voor den zoon van den hooggeboren Digby
Borne
„Zij heeft geen arme bloedverwanten zeide
Ralph bits. „Zij heeft in 't geheel geen familie
dan een bejaarde oudtante welker naam zij
niet eens kent en die haar bestaan wellicht
zelfs niet vermoedt, 't 19 waar dat Lilly's vader
maar een kramer was maar hij was een eerlijk
man en daarbij verstandig en ontwikkeld. Gij
haalt de schouders op ahof't niet mogelijk ware
koopman te zijn en icgelijkenijd gentleman. AI9
het woord gentleman zin heeftdan was hij er
een."
„Wij zullen niet redet i9ten over den zin
van woorden ilc schat ze immer op de waarde,
die de maatschappij hun toekent. Lilly's stam
boek boezemt mij geen 't minste belang in. Ik
wil verder niets van u weten dan of gij Nina
Rokeby wilt huwen en rijk ziju of met Lilly
trouwen en honger lijden. Eu al zijt gij al
bereid tot dit laatstewilt gij dan ook Lilly
zien verhongeren. Bij uwe heldere begrippen
van eer verwondert het mij dat gij een meisje
zoudt willen verleiden lot een huwelijk, dat voor
zonen openlijk waardeering te schenken en
te koud van hart om voor hen geestdriftige
vereering te gevoelen, is der verstijving nabij,
een volk, dat den invloed miskentdie de
koningen naar den geest hadden en hebben
op zijn bestaan, mist op den duur de kracht
op eigen beenen te staan en sterft den
roemloozen, smadelijken dood der vergetelheid.
Jule9 Grévy, de president der Fransche re
publiek, heeft Zondag te Mont-sous-Vaudrey
zijü tachtigsten verjaardag gevieid.
Bij die gelegeuheid is hem door de bevol
king eene serenade gebracht. Een aantal offi-
cieele perso.ieu uit den omtrek waren dien dag
tot hem gekomen om hem hunne gelukwen-
schen aan te bieden.
Het achtste jaarlijksche Parij9che congres
van de gemachtigden der revolutionnaire socia
listen, zich betitelende „de werkliedenpariij" is
na eenige vrij wal rumoerige zittingen gesloten.
Er zijn verschillende resolutien aangenomen in
den bekenden geest 0. a. de volgendeDe
werkliedenpartij zal niet afwijken van hare tak-
tiek totdat de volledige zegepraal van de econo-
nomische en staatkundige gelijkheid behaald zal
zij< zij zal zonder zwakheid of eenig vergelijk
den strijd tegen de bourgeoisie voortzetten.
Zij verklaart zich voor de socialistische orga
nisatie van de arbeid. Zij eischt dat de ge
meenten de werkplaatsen, gereedschappen eu
grondstoff-n ten behoeve van gemeentewerken
ter beschikking stelle van de werklieden.
Zij eischt onmiddelijk de vermindering van den
arbeidsdag tot acht uren. Zij zal middelen
aanwenden tot afschaffing van het tegenwoordi
ge stelsel van openbaren onderstand en van de
gemeenten de organisatie cischen van den open
baren dienst io socialistischen zin.
Het „Journal offiiciel" maakt de begroo
ting vaa het protectoraat in Annam en Tong
kin over 1887 openbaar, De uitgaven bereiken
haar niets anders kan zijn dan een langzame
dood."
„Ein zucht ontsnapte aan de lippen des
jongen mans. Vertwijfeld wrong hij de handen,
terwijl hem de bekentenis van zijn huwelijk op
de lippen zweefde.
Maar hij waagde het niet zich te verraden.
Hij koesterde een grenzelooze vrees voor zijn
vader en daarbij hoopte hij nog steeds eenige
hulp van hem te krijgen zoolang deze van zijn
huwelijk onbewust was.
„Ik kan haar niet verlaten vader," zeide hij
somber. „Ik bid u mij op de eene ot andere
wijze te helpen en mij dan vrij te laten. Ik
weet dat gij niet rijk zijtmaar gij hebt in
vloedrijke vrienden. Gij kunt mij eene betrek
king bij een miuisterie ot als geheimschrijver
bij iemand bezorgen. Als gij dat voor mij wilt
doen zal ik a zegenen, zoolang ik leef. O vader,
wees barmhartig. Help mij maar een weinig in
mijnen nood cp. laat mij dan mijns weegs gaan."
„Neen bij den hemel dat wil ik niet. Als
gij u aan dat meisje houdtzult ge geen cent
van mij hebbengeen woord van aanbeveling.
Ge kuDt jammerlijk ten gronde gaan en ik zal
geen vinger uitsteken om u te helpen. Dat
zweer ik."
Digby Borne sprak deze woorden uit op zoo
vasten toon dat Ralph vast overtuigd was dat
zijn vader nooit of nimmer zou toegeven.
Een grenzelooze wanhoop maakte zich van
hem meester tn luide riep hij uit
„Ik moet haar trouw blijvenvader 1
Verstoot, vervloek mij, als gij wilt maar
Lilly is mijne vrouw!"
Een oogeublik was Digby Borne verbluft. Een
donkerroode kleur overtoog zijn gelaat en zijne
oogen fonkelden onheilspellend.
Wordt vervolgd.